تحقیق مقاله مواد اولیه پروتئین حیوانی در تغذیه طیور

پودر ماهی

انواع مختلف پودر ماهی از قبیل پودر ماهیهای : ساردین ، شاه ماهی ،‌تون ، آنچوی و امثال آن با ترکیبات مختلف در بازار جهانی وجود دارد . مقدار پروتئین و اسید آمینه های پودر ماهی بسته به نوع ماهی تهیه شده از آن مختلف است و لی به طور کلی مقدار پروتئین پودر ماهی مرغوب نباید کمتر از 55 درصد باشد .

جدول شماره 41 مقدار پروتئین و اسید آمینه های اصلی در چند نمونه آرد ماهی را نشان می دهد .

. مقدار متوسط اسید آمینه های اصلی در چند نمونه آرد ماهی

 گرم اسید آمینه در          آرد ماهی       آرد ماهی         آرد ماهی          آرد ماهی 

100 گرم ماده ازته      منهان آمریکا     آنچووی پرو     آنچووی شیلی   شگ ماهی نروژ

آرژنین                              0/6                     65/5              9/5                 85/5

گلیسین                             75/6                    1/6               6/9                 15/6  

هیستیدین                          3/2                      25/2              6/2                5/2

ایزولوسین                         4/4                      6/4                8/4                5/4   

لوسین                               1/7                      5/7                6/7                15/7

لیزین                                55/7                    5/7               0/8                 6/7        

متیونین                             8/2                      0/3                05/3              8/2

سیستین                             9/0                      9/0                9/0                9/0

فنیل آلانین                       95/3                     2/4                3/4               3/47/3

تیروزین                            2/3                      55/3              4/3               0/3     

ترئونین                             95/3                    1/4                3/4               9/3         

تریپتوفان                           0501                  15/1             20/1              00/1 

والین                                1/5                      2/5                4/5                3/5

درصد پروتئین خام              62                     7/64                67                   3/75

پودر ماهی دارای 3-8 درصد چربی می باشد . املاح اصلی مانند منگنز ، آهن ،‌ید نیز به مقدار کافی در پودر ماهی وجود دارد . به اضافه از نظر ویتامین ها بخصوص ویتامین دسته B بخصوص کولین و و   و اسید پانتوتنیک ، نیاسین نیز قابل توجه می باشد . از این رو اهمیت پودر ماهی در تغذیه انواع طیور بسیار زیاد می باشد و تقریباً در تمام جیره های غذائی طیور و مواد کنسانتره مخصوص طیور ، پودر ماهی و یا ترکیبات آن وجود دارد .

در موقع استفاده از پودر ماهی در کنسانتره و جیره غذائی طیور پرورشی باید توجه نمود که ناخالصی در آن وجود ندشته و نیز فاشد نشده باشد .

پودر گوشت و خون :

پودر گوشت و خون نیز یکی از مواد اولیه جهت تامین پروتئین در جیره غذائی طیور می تواند باشد . پودر گوشت و خون از مازاد کشتارگاههای دائمی و کنسرو سازی ، لاشه حیواناتی که در کشتارگاه به علل مختلفی برای انسان غیر قابل مصرف تشخیص داده می شوند ، تشکیل می گردد . همچنین ضمائم قرمز لاشه ( کبد ، قلب ، قلوه ، سر ) ، ضمائم سفید لاشه ( مجاری معده و روده ، ششها ، دستها و پاها ) و سایر پسمانده کشتارگاهها ( خون ، استخوان ، اندام تناسلی و گاهی حتی شاخ و سم ) در تهیه پودر گوشت مورد استفاده قرار می گیرد . از این رو بسته به اینکه مواد اولیه بیشتر شامل چه قسمتهائی باشد پودر گوشت موجود در بازار به سه دسته تقسیم می کنند :

آرد گوشت پر استخوان (حاوی 45 درصد پروتئین خام )

آرد گوشت کم استخوان (حاوی 50 درصد پروتئین خام )

آرد گوشت بی استخوان (حاوی 53-55 درصد پروتئین  )

پودر گوشت دارای مقدار قابل توجهی پرولین و مخصوصاً لیزین است ولی اسید آمینه های نوع میتونین ، تریپتوفان ، هیستیدین ه تره اونین و پرولین آن نسبت به پودر ماهی کمتر است .

مقدار چربی در آرد گوشت بین 7-14 درصد است . پودر گوشت بسته به نوع تهیه دارای مقادیر فراوان کلسیم و فسفر می باشد ، به علاوه حاوی مقادیر قابل توجهی از عناصر کمیاب (مس ، منگنز ، آهن ) است ، از این رو معمولاً در تغذیه طیور پودر گوشت را هیچگاه به عنوان تنها منبع پروتئینی در جیره انتخاب نمی کنند . بلکه به علت بعضی کمبود ها و محدودیت هائی که در آن وجود دارد ، به عنوان مکمل غذا همراه با پودر ماهی به کار می برند .

پودر خون :

خون در بین مواد حاصله از مازاد کشتارگاهی منبع خوبی از پروتئین های خام است . از همه حیوانات خون گرم ، می توان پودر خون تهیه کرد ولی معمولاً خونی که در کشتارگاههای دام جمع آوری می شود . از گاو و گوسفند و احیاناً بز و شتر می باشد سابقاً خون کامل را بعد از منعقد کردن ، در اتوکلا و تا حرارت 140 درجه سانتیگراد حرارت داده و سپس تحت فشار در دیگهای چرخان خشک می نمودند  . در حال حاضر از دستگاههائی استفاده می کنند که در آن خون کامل به صورت پودر پاشیده و به طریقه اسپری خشک می گردد .

پودر خون از نظر پروتئین بسیار غنی است . معمولاً بین 5/77 – 11/87 درصد (به طور متوسط 82 درصد )ماده از ته دارد . خون دارای مقدار زیاد لیزین (9/9 درصد ) و مقدار کمی ایزولوسین ، تریپتوفان ، آرژنین ، و میتونین است . مواد معدنی آن در حدود 5/0 درصد و مواد چربی آن بسیار فقیر است .

پودر خون با داشتن مقدار فراوان مواد ازته معمولاً همراه با غلات از نظر پروتئین خام و لیزین ضعیف است ، در فرمول به کار می رود .

پودر بقایای کشتارگاههای طیور

طبق برسی انجام شده در ایران درصد مواد غیر قابل مصرف لاشه طیور پس از کشتار بدون توجه به جنسیت آنها به قرار زیر است :

- خون 7/1 درصد

- پرها 7 درصد

- سر و پا 65/8 درصد

- اندرونه ها و امعاء و احشاء 59/6 درصد

- مجموعاً 9/23

چنانچه از 7 درصد پر ، 2 درصد آن را شاهپرها حساب کنیم ، بقایای غیر قابل استفاده در کشتارگاههای طیور که به دور ریخته می شود را مجموعاً می توان رقمی در حدود 9/18 درصد منظور نمود که متاسفانه در ایران قسمت اعظم این بقایا بدون استفاده به دور ریخته می شود در حالی که با نصب دستگاههای مخصوص در کنار کشتارگاههای طیور می توان به طور متوسط از هر سه کیلو گرم بقایای مزبور یک کیلو گرم پودر بقایا برای تغذیه دام و طیور و ماهی تولید نمود .

پودر بقایا چنانچه به طور مطلوب تهیه و چربی آن به خوبی گرفته شود . دارای میزان کافی پروتئین خام می باشد . از نظر ویتامین و اسید آمینه ها نیز غنی است به طوری که لیزین آن در حدود 7/2 درصد و میتونین آن در حدود 1 درصد است .

طرز تهیه پودر ضایعات یا بقایای کشتارگاه های طیور بدین ترتیب است که پس از کشتار امعاء و احشاء و سر و پا ها و شاهپر ها را وارد سرند متحرک می کنند و به وسیله عمل گریز از مرکز (سانتریفوژ) آنها را در آب شستشو می دهند و سپس مواد را در مخزن پخت که دارای حرارت 140 درجه سانتیگراد است ، به مدت 3-4 ساعت حرارت می دهند و چربی آن را تا حد امکان جدا می کنند .