با توجه خاصی که سالهای اخیر به مسآله بسیار مهم صادرات غیر نفتی نشان داده می شود . اهمیت بسته بندی و ارسال تولیدات خشکبار داخلی به صورت بهداشتی و مناسب بیش ار پیش جلوه می نماید . میدانیم که صادرا در معرض رقابت شدید دیگر کشورها قرار دارد که سالیان درازی در این زیمنه فعالیت می کنند و از پیشینه و تجربه کافی در مورد بازاریابی و جلب مشتری برخوردارند . مرغوبترین پست ه داخلی اگر با بسته بندی غیر بهداشتی و ظاهر مناسب و مواد پوششی با کیفیت پایینی عرضه شوند ، سوء توجه مشتریان خارجی را جلب کرده و در بساط عرضه جای خود را به محصولات صادراتی دیگر کشورها خواهند سپرد . زیرا مؤسسات صادراتی بیگانه به طورذ روزمره در بهبود روش های عرشه فرآورده های خود می کوشند و علاوه بر تبلیغت همه جانبه و استفاده از همه فنون و ریزه کاری های بازاریابی و ایجاد این باور در خریدار که تنها تولیدات ارائه شده از سوی یک موسسه خاص قابل اعتماد است . تولیدات خود را به طوری زیبا و تمیز و بهداشتی به بازار می فروشند که در کوتاه مدت دیگران را از میدان رقابت خارج می کنند و این وضعیت در همه مناطق جهان دیده می شود . به هر حال پسته یکی از انواع خشکبار گران قیمتی است که به بازارهای خارجی صادر می شود و به میزان زیادی هم در داخل کشور به مصرف می رسد و بدون توجه به امر بسته بندی نخواهیم توانست بازارهای مورد نظر را بدست آوریم .
پسته
مغز پسته به عنوان یکی از خوراکی های مطبوع و مفید و نیرو بخش از زنان های دور مورد است فاده انسان قرار گرفته و بعد ها در ترکیب بعضی از خوراکی ها وارد شده است . ایران به عنوان بزرگترین کشور تولید کننده پسته در دنیا نی باشد . آمریکا، ترکیه ، یونان ،ایتالیا و تونس سایر تولید کنندگان پسته در جهان می باشند.
پسته ایرانی ------------- الف ) ارقام پسته صادراتی
پسته کشیده 2- پسته گردو
ارقام پسته ایرانی از نظر شکل ظاهری و رنگ روی پوست سخت و حتی رنگ پوست روی مغز ، متنوع و هر یک از ارقام ویژگی دلپذیری دارند ، به طوری که از نظر کیفیت طعم و تنوع در شکل ،پسته ایران در دنیا بی همتاست .
بسته بندی پسته در صادرات آن اهمیتی به سزا و تعیین کننده دارد و در بازرهای جهانی این صنعت جایگاه ویژه ای دارد . پسته ایران در صورتی می تواند هم چنان در جهان بی رقیب باشد که بتواند در بسته بندی های ممتاز و با رعایت کامل اصول بهداشتی تولید و روانه بازارهای جهانی شود . در ضمن بسته بندی کردن پسته برای عرضه در بازارهای داخلی نیز ضرورتی اجتناب ناپذیر است . نهایتا بسته بندی یک ضرورت قطعی و حتی برای رضایت خریدار و چلب بازراهای جدید است .
بسته بندی پسته صادراتی عمدتا به صورت فله و در گونی هایی از جنس چتایی ضخیم یا پلاستیکی و یا در کارتن یا جعبه حلبی متناسب با وزن پسته انجام می گیرد . لوازمی که برای بسته بندی پسته به کار می زود باید سالم ، تمیز ، خشک و بدون بو ی نامطبوع باشد و روش بسته بندی باید طوری باشد مه با در نظر گرفتن رطوبت و مشخصات لوازم بسته بندی حفاظت کامل علیه هر گونه فساد و آسیب ناشی از عملیات حمل و نقل تامین گردد.
این نوع بسته بندی اغلب به کشورهای اروپایی صادر می شود . نوع درگی بسته بندی که به صورت خرده انجام می شود ، بست هبندی های در نوع بسته بندی فلزی ( قوطی ) و بسته بندی های سلوفان در حالت های واکیوم و فیر واکیوم انجام می شود . این نوع پسته بسته بندی شده به کشورهای حوزه خلیج فارس ، شرق آسیا و آفریقا صادر می شود .
عمده پسته صادراتی ایران به صورت فله و در گونی های چتایی و کنفی صادر می گردد.
دلایل این امر از این قرار است .
الف ) تعرفه گمرکی پسته بسته بندی شده جهت ورود به بازارهای اروپا بالا می باشد .
ب ) کیفیت بسته بندی و مواد اولیه بسته بندی پسته پایین می باشد .
ج ) مصرف پسته به صورت غیر مستقیم که در صنیع تولیدی و غذایی می باشد .
با توجه به موارد ذکر شده تنها کارگاه های محدودی هستند که فرآیند بو دادن و بست بندی پسته را انجام می دهند .
بخش بسته بندی پسته را لازم نیست که در نزدیک باغات پسته قرار دد . باید با توجه به اختلاف هزینه در مکن های مختلف ، پسته خشک شده را به محل هایی انتقال داد که در آن محل ، احداث واحد بسته بندی و عملکرد آن اقتصادی و با صرفه است .
روش های بسته بندی را می توان به صورت های زیر انجام داد :
بسته بندی فلزی :که در دو حالا قابل انجام می باشد
الف ) بسته بندی قوطی فلزی با وکیوم
ب ) بسته بندی قوطی فلزی غیر وکیوم که می توان به جای هوا از گاز نیتروژن استفاده کرد ، بدین صورت که عمل وکیوم روی قوطی انجام شده و پس از آن با گاز نیتروژن مجددا فشار گیری می شود . تا با محیط هم فشار گردد . هزینه بسته بندی در این روش بالا می باشد و حجم تولید به دلیل زمان افزوده شده پایین می آید .
2- بسته بندی سلوفان که در این بسته بندی از سلوفان از نو سلولزی یا ترکیبات پلیمری از جمله پلی پروپیلن استفاده می شود . در این روش بسته بندی می توان از دو حالت وکیوم و غیر وکیوم استفاده نمود که حالت غیر وکیوم با گاز نیتروژن انجام می گیرد .
این بسته بندی در حجم بالا نسبت به روش های استفاده از قوطی فلزی پذیر بوده و نیز هزینه آن کمتر می باشد . در ضمن استفاده از این روش در ابعاد و سیع تری قابل انجام می باشد .
صنعت کنسرو و ماهی تون :
فرآیند تهیه کنسرو ماهی تون بطور سنتی با انجماد زدادی کامل ماهی توسط هوا یا آب انجام می شود . سپس ماهی تخلیه شکمی شده و به منظور پختن ، آن را تکه تکه کرده و درون سبد می ریزند بسیاری اوقا ماهیان یک یا دو روز پیش از فرآوری به بیرون سردخانه برده می شوند و مدت زمان طولانی برای تمیز کردن ؛ پخت و سرد سازی اولین و آخرین ماهی سپری می شود .
مشکلا ت ذکر شده فوق باعث کیفیت نامرغوب تولید و کاهش بازده می شود .
مصافا اینکه برای نگهداری مواد اولیه ، انجماد زدائی و تخلیه شکمی پیش از پخت به فضای زیادی نیاز داریم .
مطالعات و آزمایش ها ثابت کرده است که انجماد زدائی صحیح ماهی منمد در کیفیت نهائی تولید و محصول بسیار مهم است . بنابراین کنترل کامل این فرآیند بسیار لازم و مهم است . پس برای داشتن دید کاملی از وضعیت مواد اولیه کارخانه لازم است ماهی را بر اساس اندازه درو ن سردخانه قرار دهیم . در این صورت است مه بخض تدارکات می تواند بهترین مواد اولیه را برای تولید روزهای تولید انتخاب نماید .
به عنوان مثال فرآیند انجماد زدائی در مقایسه با فرآیندهای پخت و سرد سازی نسبتا زمان بر می باشد .
یک زمان انجماد زدائی کوتاه اجازه انعطاف سریعتر و بیشتر در تعدیل بهای تولید را میدهد . به عتوان مثال فقط میزان دقیق ماهی که انجماد زدائی / پخت / شرد سازی خواهد شد نیاز خطوط ماهی پاک کنی و پر کن را تعیین می کند و بستگی به تعداد کار گران برای تولید مشخص در یک روز دارد .
سیستم یکپارچه انجماد زدائی ، پخت و سرد سازی ( ITTCC )
با این زمینه طرح ایجاد یک سیستم انجماد زائی ، پخت و سرد سازی ترکیبی بوجود آمد و آن در حقیقت مزایای بسیاری را معرفی کرد .
دستگاه انجماد زدائی ، پخت و سرد سازی ( ITTCC ) تنها یک ماشین نیست . بلکه بیشتر به یک سیستم فرآوری شبیه است که در آن یک پردازشگر توانائی انجام انجماد زدائی ، پخت و سرد سازی را در یک چرخه کاری داراست .