تحقیق مقاله مهمترین بیماری های برنج

مهمترین  علف های هرز  در  شالیزار برنج 

این  علفها  شامل  سوروف  ، اویار سلام ، قاشق واش  ، تیر کمان آبی ، بندواش  ، سل واش و  …….. میباشند  که هزینه  مبارزه  با این  علفها  بخش  اعظمی  از اقتصاد  کشاورزی  برنج  را  شامل  میگردد .

مهمترین آفات برنج در ایران 

از مهمترین  آفات  برنج  که  سالیانه  خسارات  هنگفتی  را بر جای  می گذارد  کرم  ساقه  برنج ( Chilo Suppressalis ) می باشد  . این  آفت  ، حشره ای  است  که برای  اولین بار  در سال  1351  در  مزارع  تنکابن  و رامسر  طغیان  کرد  و در مدت  کوتاهی  با افزایش  جمعیت  و ایجاد  خسارت  اقتصادی  شدید  نظر  همگان  را جلب  نمود .

کرم  ساقه  خوار  برنج  که بعنوان  یکی  از  خطرناکترین آفات  برنج  در دنیا  بشمار  می آید ، در زمستان  بصورت  لار  و کامل  در داخل  ساقه های  خشک  برنج  و یا  علفهای  هرز  اطراف  مزرعه  بسر می برد  و در  حدود  اوایل  اردیبهشت  ، هنگامیکه  حداقل  دمای  هوا  ، 10  درجه  سانتیگراد  باشد  ، شفیره ها  در داخل  ساقه های  باقیمانده  برنج  سال  قبل  و یا  علفهای  هرز  مزرعه  ، در  اطراف  سوراخهای  ایجاد شده  توسط  لاروها  ، تشکیل  میگردد .

در  حدود  بیستم  اردیبهشت  ماه  ، اولین  پروانه ها  ظاهر  میشوند  که در اواسط  خرداد  به حداکثر  خود می رسند . عمر  پروانه ها  ، حداکثر  یک هفته است  و در این  مدت  بطور  متوسط  230 عدد تخم توسط  هر پروانه  گذرانده  میشود  . تفریخ تخمها  در  دمای  حداقل  10 تا  12 درجه  سانتیگراد  بمدت  5 تا 11  روز  بسته  به دمای  محیط  انجام  می گیرد  . این  کرم  در طول  سال  2  تا  3  نسل  دارد  و از زمان نشاء کاری  تا هنگام  برداشت  برنج  در مزارع  فعالیت  زیستی  دارد  . خسارات  وارده  طی  نسلهای  دوم  و سوم  بیشتر  است .

امروزه  با کرم  ساقه خوار  برنج  به سه  طریق  ، زراعی  ، شیمیایی  وبیولوژیک  مبارزه  میشود از  راههای  اساسی  برای مبارزه  با این ‌آفت  ، ایجاد  شبکه  مراقبت  و پیش آگاهی  با استفاده  از  اطلاعات جوی  است  که کمتر مورد  توجه  قرار  گرفته است  ، در  صورتیکه  ثابت  شده است  ، مراحل  سیکل  دگردیسی این‌‌ آفت  ، همبستگی  بالایی  را  با دما و سایر  پارامترهای  جوی  دارد .

در مبارزه  بیولوژیک  ، از  زنبور  تریکو گراما  برای  پارازیته کردن  تخم پروانه  ساقه خوار   برنج  استفاده  میشود  که نحوه  و زمان  فعالیت  این  زنبور  نیز  تابعی  از شرایط  جوی  بویژه  دما   می باشد .

سایر  آفات  برنج  شامل  شب پره  یک  نقطه ای  برنج  ، سرخوطومی  برنج  ، زنجره  برنج  ، کرم  برگخوار  برنج   ومگس  خزانه  برنج  می باشند .

 مهمترین  بیماریهای  برنج

از مهمترین  بیماریهای  برنج  ، به بلاست  برنج     ( Blast )  اشاره  میگردد  که معمولا“ بعلت  انتشار  وسیع  و تاثیر  مخربش  در  شرایط  مناسب  ، بیماری  اصلی  برنج  بشمار  می آید  که به  عملکرد  محصول  خسارت  قابل  توجهی  وارد  می سازد .

علایم  اولیه  بیماری  بلاست  بستگی  به  شرایط  اقلیمی دارد  . در نواحی  معتدل  که دوران  بارانهای ریز و یا  بارندگی  خفیف  طولانی  می باشد  ، بلاست  برنج  در مرحله  پنجه زدن  شدید  بوده  و اغلب  بوته ها  می میرند .بررسیهای  اولیه  انجام  شده  در اداره  تحقیقات  هواشناسی  کشاورزی  رشت  گویای  این مطلب  می باشد  که چنانچه  5 روز  متوالی  رطوبت  نسبی  هوا  از  70% بیشتر  و دما بین  25  تا  35  درجه  سانتیگراد  و ابرناکی  بیشتر  از  8/6 باشد ، شرایط  مساعدی  برای  طغیان  این بیماری  فراهم  میگردد .

 بهترین  متد مبارزه  با  این  بیماری  ایجاد  سیستم  پیش آگاهی  است  که نقش  ادارات  تحقیقات  هواشناسی  کشور  در مناطق  کشت  این محصول  در این  سیستم  کاملا“ شاخص  است .

سایر  بیماریهای  برنج  شامل  : لک  قهوه ای  برنج  ، بیماری  پوسیدگی  طوقه  ، بیماری  سوختگی  غلاف  برگ ، بیماری  پوسیدگی  ساقه  ، سیاهک برنج  در  درجات  بعدی  اهمیت  می باشند .

بررسی بیولوژی Sitophilus Oryzae Linnaeus (Coleoptera: curculionidae) روی پنج رقم برنج بومی استان ماز

شپشه برنج sitophilus oryzae یکی از آفات مهم غلات به ویژه گندم و برنج انباری است. در این تحقیق، بیولوژی رفتاری شپشه برنج روی پنج رقم برنج بومی استان مازندران (طارم محلی، ندا، نعمت، فجر و خزر) در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش در دمای 28 1 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 75 5 درصد انجام شد. برای هر رقم به طور جداگانه ظرف شیشه ای تهیه شد و میزان 30 گرم از دانه های برنج درون آن ریخته شد. در هر شیشه 35 جفت حشره نرد و ماده 1 تا 3 روزه به منظور تخم گذاری رها سازی گردید و مدت زمان مراحل مختلف تخم،‌لارو، شفیره و حشره بالغ تعیین شد. ارزیابی نتیاج که بر پایه طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار و مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون چند دامنه ای دانکن رشد جنینی این حشره روی ارقام مختلف برنج نسبت به هم تفاوتی ندارد. طولانی ترین دوره لاروی نیز مربوط به ارقام فجر و خزر و کوتاه ترین دوره لاروی روی رقم ندا و طارم محلی بوده و طولانی ترین دوره شفیرگی روی رقم فجر و کوتاه ترین دوره شفیرگی روی ارقام ندا، نعمت، طارم محلی بود. بیشترین دوره توقف حشره داخل دانه و چرخه کامل شحره روی رقم فجر مشاهده شد.

کرم ساقه خوار نواری برنج

کرم ساقه خوار نواری برنج Chilo suppressalis  Walker

این آفت در ایران اولین بار توسط ابرت از برنج کاری های روستای سرخانی شهسوار ، جمع آوری و گزارش کرده اند و در حال حاضر در تمام مناطق برنج کاری استان های گیلان ، مازندران و گلستان انتشار دارد .

شکل شناسی

حشره کامل :

رنگ عمومی بدن ، زرد و گاهی متمایل به قهوه ای روشن است. در بال های جلویی حشرات کامل ، چند لکه نقره ای رنگ و در حاشیه انتهای هر بال 5 لکه قهوه ای وجود دارد. بالهای زیرین به رنگ زرد متمایل به سفید و اطراف بال ها مجهز به ریشک می باشد.

تخم :

تخم ها ابتدا به رنگ سفید متمایل به کرم بوده و در موقع باز شدن به رنگ خاکستری در می آیند.

لارو:

رنگ کپسول سر آنها ، زرد روشن و نسبتا" متمایل به قهوه ای است. در سطح پشتی بدن ، 5 نوار طولی به رنگ ارغوانی روشن کشیده شده است  که سه نوار آن در وسط و دو نوار دیگر در طرفین قرار دارد نوار وسطی –پشتی باریک می باشد .

شفیره :

شفیره به رنگ قهوه ای روشن است . محل تشکیل آن در بهار و تابستان ، داخل ساقه های باقی مانده برنج در مزرعه می باشد .

خسارت :

لارو آفت به ساقه برنج حمله می کند. علائم خسارت در گیاه میزبان به دو صورت ظاهر می شود . اگر گیاه جوان مورد حمله قرار گیرد ، برگ میانی ( جوانه مرکزی ) زرد شده و کم کم خشک می شود. این خسارت معمولا" توسط نسل اول آفت در مرحله رویشی برنج ایجاد می شود. در این مرحله ، عکس العمل گیاه میزبان ، بصورت تولید ساقه های جانبی ظاهر می شود و بدین وسیله بوته های آسیب دیده ، تا حدودی خسارت وارده را جبران می کنند. اما اگر حمله آفت مصادف با ظهور خوشه ها و گل کردن بوته ها باشد، گیاه نمی تواند خسارت وارده را جبران نماید بنابراین ، دانه ای در خوشه تشکیل نمی شود و سبب سفید شدن خوشه ها می گردد. اگر آلودگی در شروع تشکیل دانه ها صورت گیرد سبب لاغری و شکننده شدن آنها می شود. ساقه های آلوده بسیار ضعیف و شکننده بوده به طوری که در اثر نسیم شکسته شده و باعث خراب شدن و انهدام ساقه های مجاور می گردند. اگر مبارزه با نسل اول به خوبی انجام نگیرد و حمله آفت در مرحله گل کردن برنج صورت گیرد ، در آن صورت یا دانه اصلا" تشکیل نمی شود و یا اینکه خوشه های برنج سفید رنگ ، لاغر، سبک و بسیار شکننده مانده و در موقع خرمن کوبی ، برنج ها خرد شده و از نظر قیمت و بازار پسندی ، بسیار تنزل پیدا می کنند. در موقع برداشت نیز ساقه های آلوده به کرم ساقه خوار با وزش باد شکسته و روی زمین می افتند . این ساقه ها دارای سوراخ های ریز زیادی هستند که در داخل آنها لاروهای زیادی دیده می شود .

زیست شناسی

این آفت زمستان را به صورت لارو کامل در داخل پوشال های باقیمانده محصول بعد از برداشت و علف های هرز میزبان واسط موجود در مرزهای برنج حاشیه مزارع و نهرهای آبیاری شامل سوروف و اویارسلام سپری می کند. کرم ساقه خوار از لحاظ دامنه میزبانی چند خوار بوده و در مزارع برنج در دوره رشد برنج (خزانه و زمین اصلی ) ، روی بوته ها تخمریزی کرده و سیکل زندگی و نسل های خود را در روی میزبان اصلی تکمیل می نماید و پس از برداشت برنج ، لاروها به روی علف های هرز موجود در اطراف مزرعه مهاجرت می نمایند. و در اواخر فروردین ماه بتدریج شفیره ها تبدیل به حشرات بالغ می شوند که پروانه های نر و ماده 24 ساعت پس از ظهور ، جفت گیری کرده و افراد ماده تخمهای خود را در دستجات 3-27 عددی روی ساقه ، سطح زیرین و یا رویی برگهای فوقانی برنج قرار می دهند. تخم های خود را بیشتر در برگ های پایینی و یا جایی از ساقه که مجاور برگ باشد قرار می دهند. حشرات ماده پس از تخمگذاری ، روی تخم ها را با ماده قهوه ای رنگی می پوشانند. لاروهای حاصله ابتدا از قسمت سبز برگ ها تغذیه می کنند. این آفت در سن 1 و 2 لاروی برگخوار است و از سن 3 وارد غلاف برگ مورد حمله شده و از همانجا ساقه را سوراخ کرده و به داخل ساقه نفوذ می کند و با تغذیه از داخل ساقه ها باعث قطع آوندها، زردی و پژمردگی و خشک شدن برگ ها می شود. لاروهای سن آخر قبل از اینکه به شفیره تبدیل شوند قسمتی از ساقه برنج را به طرز ظریفی نازک می کنند تا پروانه ها بتوانند به راحتی از آنجا خارج شوند. خروج حشرات کامل مصادف با سبز شدن نشاء ها در خزانه است.