بیگمان، هیچ چیزی به اندازه داشتن احساس امنیت برای انسان اهمیت ندارد. به دیگر سخن، نیاز به امنیت یکی از نیازهای مهم جامعه بشری است. علل و عوامل زیادی در ایجاد امنیت افراد تأثیر دارد. یکی از این عوامل، برخورد افراد از حداقل امکانات زندگی است که میتواند در شرایط رویاروئی با ریسک به وی کمک کند.
● راههای به حداقل رساندن ریسکها
بیگمان، هیچ چیزی به اندازه داشتن احساس امنیت برای انسان اهمیت ندارد. به دیگر سخن، نیاز به امنیت یکی از نیازهای مهم جامعه بشری است. علل و عوامل زیادی در ایجاد امنیت افراد تأثیر دارد. یکی از این عوامل، برخورد افراد از حداقل امکانات زندگی است که میتواند در شرایط رویاروئی با ریسک به وی کمک کند.
تصمیمگیرندگان، برنامهریزان، سیاستگذاران و کارشناسان بخش کشاورزی و توسعه روستائی، باید در فکر باشند تا هنگام رویاروئی با خطر، متناسب با نوع خطرهائی که مناطق مختلف روستائی و کشاورزی را تهدید میکند، امکانات و لوازم ضروری را پیشبینی کنند و در اختیار بهرهبرداران کشاورزی قرار دهند تا هنگام پدید آمدن حادثه، امنیت زندگی کشاورزان تا حدودی فراهم آید.
بهطور کلی، دسترسی آسان و بدون واسطه کشاورزان به اینگونه امکانات، میتواند یکی ازعوامل مهم و کارآمد در کاهش پدیده ریسک بهشمار رود. در این راستا، حمایت مالی دولت از قشر کمدرآمد و آسیبپذیر روستائی از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ زیرا این عده بهدلیل برخوردارنبودن از حداقل امکانات زندگی، توان رویاروئی با خطر در شرایط همراه با ریسک را ندارند.
یکی دیگر از راههای به حداقل رساندن ریسک، افزایش سطح آگاهی و دانش کشاورزان نسبت به دامنه و گستره خطر و آشنائی با راههی رویاروئی با آن است. در این زمینه، نقشآموزان بهعنوان اهرم مؤثری که میتواند شناخت انسان را نسبت به پدیدههای مختلف افزایش دهد، اهمیت ویژهای دارد.
کشاورزان و اعضاء خانواده آنها باید از نعمت ”آموزشهای رویاروئی با ریسک“ که در این مبحث مورد تأکید قرار گرفته است، برخوردار باشند تا بتوانند در هنگام رویاروئی با خطر و برآمدن حادثه، بهخوبی با شرایط ایجاد شده رویاروئی کنند.
بیگمان آموزش، زمانی مؤثر و کارساز خواهد بود که تمام قشرهای روستائی، بهویژه کودکان و نوجوانان و زنان نیز از سودمندیهای آن بهرهمند شوند. از اینرو، تدوین یک برنامه آموزشی مناسب و تصمیمگیری در مورد طراحی راههای مناسب رویاروئی با ریسک ضرورت پیدا میکند.
بنابراین، تصمیمگیرندگان بخش کشاورزی و حتی خود کشاورزان، همواره باید یک ”طرح مدیریت کاهش و تسلط بر ریسک“ را برای خود طراحی کنند و آن را بهکار گیرند.
● اتفاده از تجربهها
یکی دیگر از راهبردهای اساسی ”مدیریت ریسک“ که بسیار ساده و آسان بهنظر میرسد، استفاده از تجربههای سودمند خود کشاورزان است. بهرهبرداران کشاورزی طی سالها تجربهاندوزی در شغل خود، بهخوبی از تأثیر ناگوار شرایط محیطی بر زندگی خویش آگاهی دارند و راههای مختلف مبارزه با شرایط سخت و دشوار را طی سالهای پیاپی کار آموختهاند.اندوخته گرانبهائی که کشاورزان و روستائیان، در توشه دارند، گنجینه باارزشی است که هیچگاه نباید نادیده یا بیاهمیت انگاشته شود؛ بلکه باید چراغ راه هدایت تصمیمگیرندگان و برنامهریزان توسعه کشاورزی برای تدوین برنامههای رویاروئی با خطر در شرایط ریسک باشد؛ بدینمعنا که موفقیت برنامههای تدوینشده برای کاهش ریسک تولیدات کشاورزی، بستگی به این دارد که تا چه اندازه به تجربهها و نیازهای کشاورزان توجه کرده و آن را بهکار بستهایم، در واقع باید به کشاورزان توصیه کرد از تجربههای خود بیشتر استفاده کنند.
باور ما این است که استفاده از تجربهها زمانی کارساز و سودمند خواهد بود که مبتنی بر ارائه یک طرح متناسب با شریط روستا برای رویاروئی با خطر باشد.
طرحی که در اینجا پیشنهاد میشود، این است که کشاورزان باید از همسایهها و اطرافیان خود پشتیبانی کنند، زیرا یک شبکه قوی از همسایهها و اطرافیان، همواره میتواند بهترین شبکه ایمنی باشد که یک خانواده کشاورزی در اختیار دارد. کشاورزان باید بدانند که همکاری و در اختیار گذاشتن تجربهها و دانستههای آنان میتواند، هزینهها را بهطور مؤثری کاهش دهد و بر سودآوری بیفزاید و در نتیجه انگیزه آنان بیشتر میشود و رضایت آنها در سطح زندگی مزرعهداری نیزبهدست خواهد آمد.
این همکاری و همدلی باعث خواهد شد کشاورزان طرحهای اضطراری را بهطور مشترک با همسایههای خود آماده و هماهنگ کنند تا چنانچه یکی از آنها ناتوان و بیمار شد با مشکل دیگری بر سر راه وی قرار گرفت، دیگر کشاورزان به همکاری و کمک برای برطرف کردن مشکل وی بشتابند. بنابراین، راههای گوناگونی برای رویاروئی با خطر در شرایط ریسک وجود دارد که برنامهریزان و کشاورزان در کنار هم میتوانند برای ایجاد امنیت آنها را بهکار گیرند.