شهرهای آن عبارتند از : رشت خمام کوچصفهان لشت نشاء خشکبیجار سنگر.
جمعیت شهرستان رشت 783289 نفر است که 528657 نفر یعنی 5/67 در صد از جمیعت شهرستان رشت را شهرنشینان و 254632 نفر یعنی 5/32 درصد را روستانشینان تشکیل می دهند.
شهر رشت مرکز استان گیلان بوده و تقریباً در مرکز جلگه گیلان قرار گرفته است.
شهر رشت، از قدیم آباد و مسکونی بوده و ساکنان اصلی آن را گیلها (قوم گیل) تشکیل می دهند. در منابع تاریخی آمده است که این شهر به احتمال قوی، قبل از اسلام، در زمان ساسانیان وجود داشته است.
شهر رشت، از قدیم آباد و مسکونی بوده و ساکنان اصلی آن را گیلها (قوم گیل) تشکیل می دهند. در منابع تاریخی آمده است که این شهر به احتمال قوی، قبل از اسلام، در زمان ساسانیان وجود داشته است .
تمام نواحی ساحل غرب سفید رود در گذشته بیه پس نامیده می شد و در مقابل، تمام نقاط واقع در مشرق سفید رود را بیه پیش می نامیدند .
در دوران صفویه، مرکز گیلان، بیه پس، از فومن به رشت منتقل گشت و موجب فزونی اهمیت بیش از پیش این شهر گردید. رشت را در گذشته ، دارالعماره دارالمرز نیز می نامیدند. این شهر در قدیم تنها راه ارتباطی و بازرگانی ایران (از طریق بندر انزلی) به اروپا بشمار می آمد. از زمان شاه عباس دوم تا اواخر حکومت قاجاریه ، شهر رشت مرکز تجاری بزرگی بوده است و کاروانهایی در این شهر برای خرید ابریشم توقف می کردند و کالاهای خود را از این طریق به بنادر دریای مدیترانه ارسال می داشتند .
آثار تاریخی مهم رشت: امام زاده خواهر امام (ع)- امام زاده هاشم (ع)- بقعه دانای علی- عمارت کلاه فرنگی (واقع در پارک شهر رشت)
در تمام روستاهای رشت به علت حاصلخیز بودن خاک، به کشت و تولید برنج می پردازند.
در بخش لشت نشاء ، علاوه بر کشت برنج، کشت صیفی جات نیز متداول است.
از نکات مهمی که در مورد زیباکنار، یکی از دهستانهای بخش لشت نشاء شهرستان رشت، قابل ذکر است؛وجود گاز طبیعی می باشد که مورد استخراج قرار گرفته است.
خمام در شمال شهر رشت و بر سر راه رشت به بندر انزلی واقع شده است. عبور جاده ترانزیتی رشت انزلی از بخش خمام، باعث رونق این بخش نیز گردیده است. جمعیت خمام به مشاغل کشاورزی، به ویژه شالیکاری، کشت حبوبات و پرورش کرم ابریشم اشتغال دارند.
کوچصفهاندر شرق شهر رشت، در مسیر جاده اصلی گیلان به مازندران (جاده معروف به کناره) قرار دارد. بیشتر زمینهای آن جلگه ای و هموار است. خاکهای آن، مانند سایر نقاط جلگه گیلان، بسیار حاصلخیز است و بیشتر آن، زیر کشت برنج قرار دارد. بخش کوچصفهان پرجمعیترین بخش شهرستان رشت پس از بخش مرکزی محسوب می شود. شغل اکثر ساکنان کوچصفهان کشاورزی و پس از آن، پرورش کرم ابریشم است.
این شهرستان به مساحت 1427 کیلومتر مربع در طول 35/49 و عرض 16/37 جغرافیایی واقع شده است و دارای شش شهر، شش بخش، 18 دهستان و 296 آبادی می باشد . بیشتر از یک میلیون نفراست اما اغلب ٿارسی را نیز می دانند .
کلیماتوریسم (توریسم اقلیمی)در شهرستان رشت
یانگین سالانه دما در شهرستان رشت، مرکز استان گیلان ۱۵.۸ درجه سانتی گراد است. در این شهرستان میانگین دمای هوا در سردترین ماه سال در دی ماه ۶.۶، در بهمن ماه نیز ۶.۶ و در اسفند ماه ۹ درجه سانتی گراد است.
اقلیم مهمترین عامل در توسعه صنعت توریسم محسوب می شود. مسافرتهای گروهی و دسته جمعی با شرایط آب و هوایی پیوند می خورد. عامل ارتفاع و اعتدال درجه حرارت به همراه مناسب بودن شکل ظاهری زمین و قابلیت دسترسی آن، از عواملی محسوب می شوند که شرایط توریسم زمستانی را فراهم می آورند.
در برنامه ریزیهای توریستی تأکید روی کوتاهی فصول و تعیین مدت زمان استفاده از ورزشهای هوای آزاد مثل شنا، تنیس و گلف ضروری می نماید. در فصول توریستی درجه حرارت و رطوبت زیاد هتلهای مجهزی می طلبد و در بارانهای سنگین نگهداری و مرمت جاده های نواحی توریستی از ضروریات است.دلیل اهمیت آب و هوا در گردشگری به این خاطر است که اولا در بعضی مواقع خود آب و هوا بصورت یک عامل جاذبه محسوب می شود، مثل جاهایی با زمستانهای گرم که مورد تقاضای مردم نواحی سردسیر قرار می گیرد و بالعکس.
ثانیا اینکه تنوع آب و هوا در یک منطقه یا یک کشور گستردگی صنعت گردشگری و امکان وجود فعالیتهای گردشگری را در فصول مختلف فراهم می کند. از این رو استان گیلان به همراه استان مازندران تنها منطقه با اقلیم معتدل و مشابه اقلیم مدیترانه ای در ایران است که برای جذب گردشگر نسبت به بقیه نقاط کشور مناسب تر است. بطور اساسی اقلیم شمال کشور به لحاظ مطبوع بودن آن بویژه برای گذراندن فصل تعطیلات به خصوص و تابستان جهت استفاده مردم نواحی گرمسیری، زبانزد عام و خاص است. برعکس اقلیم گرم سواحل جنوبی کشور که به خصوص در فصل تابستان یک عامل دافعه محسوب می شود، در شمال آب و هوا اغلب یک عامل جاذبه برای گردشگران است.
● درجه حرارت:
میانگین سالانه دما در شهرستان رشت، مرکز استان گیلان ۱۵.۸ درجه سانتی گراد است. در این شهرستان میانگین دمای هوا در سردترین ماه سال در دی ماه ۶.۶، در بهمن ماه نیز ۶.۶ و در اسفند ماه ۹ درجه سانتی گراد است. با فرا رسیدن فصل بهار به تدریج بر دمای هوا افزوده شده و مقدار آن در فروردین به ۱۴.۲، در اردیبهشت به ۱۹.۱ و در خرداد به ۲۳ درجه می رسد.
در فصل تابستان به سبب وجود رطوبت زیاد در هوای رشت، دمای هوا افزایش چشمگیری نداشته و مقدار آن در تیر ماه به ۲۵.۱، در مرداد به ۲۴.۸ و در شهریور ماه به ۲۲ درجه می رسد. با شروع فصل پائیز کاهش دمای هوا که پس از تیر ماه آغاز گردیده بود، با شتاب بیشتری تداوم یافته و مقدار آن در مهر ماه ۱۷.۳ ، در آبان به ۱۲.۷ و در آذر به ۸.۷ درجه می رسد. میانگین حداقل دمای هوای رشت در سردترین ماههای سال در آذر ماه ۴.۱ ، در دی ماه ۲.۱ ، در بهمن ماه ۲.۴، و در اسفند ماه ۵ درجه سانتی گراد است و در هیچیک از ماههای سرد سال میانگین حداقل دمای این شهر به کمتر از ۲ درجه نمی رسد. میانگین حداکثر دمای هوای رشت در گرمترین ماههای سال در خرداد ۲۸.۱ ، در تیر ماه ۳۵.۳، در مرداد ماه ۲۹.۸ و در شهریور ماه ۲۶.۷درجه است. کمترین دمای رخ داده در طول دوره آماری ۴۰ ساله رشت ۱۹- و بیشترین دمای بوقوع پیوسته برابر ۳۷.۶+ درجه سانتی گراد بوده است که این امر بیانگر مصون بودن رشت از سرماهای شدید و گرماهای طاقت فرسا است.
در شهرستان رشت میانگین دمای هوا در فصل بهار ۱۸.۷، در فصل تابستان ۲۳.۹ و در فصل پاییز ۱۲.۹ و در فصل زمستان ۷.۴ درجه است. در این شهرستان دی و بهمن با میانگین ۶.۶ درجه سردترین ماههای سال و تیر ماه ۲۵.۱ درجه سانتی گراد گرمترین ماه سال است. در شهرستان رشت و تقریبا در تمامی شهرستانهای استان گیلان از ماه فروردین تا آخر آبان بهترین زمان برای مسافرت و بازدید از طبیعت و مناطق گردشگری استان می باشد که دو ماه مهر و آبان معمولا از بارندگی های پاییزه برخوردار است که برای علاقه مندان به طبیعت بارانی، دارای جذابیتهای خاص خود می باشد. در مناطق کوهپایه ای و دور از ساحل استان گیلان به سبب کاهش رطوبت و دمای هوا، شرایط بسیار مساعدی جهت گردشگری در تمام فصلهای بهار و تابستان وجود دارد.
● بارندگی:
در استان گیلان حداکثر بارندگی های ماهانه در شهرها و مناطق ساحلی و یا مجاور به ساحل نظیر انزلی ، رشت، لاهیجان و آستارا و پسیخان و
بر ماههای پاییز انطباق دارد ولی نقاط دور از تأثیر رژیم اقلیم خزری نظیر رودبار و منجیل از رژیم بارندگی دیگری تبعیت می کنند و حداکثر بارندگیهای ماهانه آنها بر ماههای زمستان منطبق است. میانگین سالانه بارندگی در دوره های بلند مدت آماری ۴۰ ساله شهر رشت ۱۳۶۹.۲ ، کوچصفهان ۱۱۶۷.۹، در لاکان ۱۲۵۰.۲ میلیمتر است.