تحقیق مقاله تغذیه گیاهی (در مورد برنج)

مقدمه

ایران با داشتن سطح زیر کشت برنج به میزان 620.000 هکتار جزو کشورهای عمده برنج خیز دنیاست مصرف کود و سم زیاد در این مزارع باعث آلودگی محیط زیست می‌گردد بنابراین از طرفی برای تولید بیشتر گرایش به مصرف کود زیادتر و از طرفی با مشکلات محیط زیستی مواجه هستیم. استان مازندران رتبه اول و گیلان و گلستان و خوزستان و فارس در رتبه‌های بعدی از نظر سطح زیر کشت قرار دارند مصرف بهینه کود در برنج با انجام آزمون خاک اجرای تحقیقات گسترده همه جانبه بمنظور استفاده صحیح از عناصر پرمصرف و کم مصرف- مواد آلی – کودهای بیولوژیک و روش‌های مختلف کود دهی مثل آغشتن بذر با کود – کود آبیاری – برگپاشی – مصرف سطحی یا عمقی کود – جایگزاری کود در زیر بذر یا در کنار آن و روش‌های افزودن کود سرک و خلاصه روش‌های هزینه کمتر و محصول بیشتر هدف می‌باشد.

بطور کلی رعایت مصرف کودی و همگانی کردن مصرف کود پتاسیم و روی و مصرف اوره با پوشش گوگردی که باعث کاهش آلاینده نیترات در آبهای زیرزمینی می‌گردد می‌توان تولید برنج را تا حد 5/7 تن در هکتار افزایش داد که در مقایسه با وضع موجود که حدود 5/5 تن می‌باشد باعث افزایش محصول به میزان چهل هزار تن در شهرستان بابلسر که دارای سطح زیر کشت 21500 هکتار می‌باشد گردد، چنانچه بتوانیم حتی یک تن در هکتار افزایش محصول داشته باشیم ارزش ریالی آن معادل هشت میلیارد تومان می‌باشد.

ازت = N

حال می‌پردازیم به نحوه مصرف کودهای پرمصرف که از همه مهمتر ازت است.

مصرف کود سبز (مثلاً برگرداندن شبدر پس از چین آخر با یک شخم به خاک) یا مصرف کاه کلش پس از برداشت محصول به خاک و یا مصرف کود حیوانی بصورت کود پایه همراه با اوره باعث افزایش بازیافت نیتروژن توسط گیاه می‌گردد و در چنین شرایطی اوره جذب شده توسط گیاه برنج به kg 5/90 بجای kg46 بدون مصرف کود سبز افزایش می‌یابد.

وضعیت فیزیکی کودی که مصرف می‌شود مهم است بعنوان مثال کود اوره گرانوله به مراتب بیشتر از کود محلول اوره یا نیترات آمونیوم موثر است علت آن است که گیاه برنج در ابتدای امر توان جذب نیترات را ندارد و حدود 21 روز پس از کشت در زمان افزایش گره‌ها که ریشه بسرعت توسعه می‌یابد میزان بازیافت نیتروژن تا 73 درصد را دارا می‌باشد.

بهتر است کود اوره در حالت عادی در دو زمان قبل از غرقاب دائم زمین و مدتی پس از نشاء برنج به زمین اضافه شود – جذب نیتروژن در گیاه در تمام مدت رشد ادامه دارد و کمترین آن در زمان رسیدگی کامل گیاه است.

دادن کود بصورت پایه و با مخلوط کردن با خاک بدون آنکه آبی روی آن بایستد باعث بازیافت نیتروژن حداکثر خواهد شد و اگر آبی به ارتفاع 25 تا  میلی متر50 روی خاک بایستد باعث کاهش راندمان به میزان 7-5 درصد می‌شود.

دادن کود سرک نیز بدون آنکه آبی روی خاک ایستاده باشد باعث راندمان بیشتری می‌شود این عوامل که به آن اشاره شد باعث افزایش محصول برنج می‌گردد.

خلاصه مواد مهم در مصرف نیتروژن

مصرف 15 تا 20 کیلوگرم نیتروژن خالص در هر تن عملکرد دانه

کود های نیتروژنی بصورت تقسیط حداقل سه بار مصرف شود مطابق نیاز رشدی گیاه و آخرین بار باید قبل از گلدهی گیاه باشد.

در خاکهای با نیتروژن معدنی کم و در جائیکه فواصل کشت زیاد است برای افزایش پنجه زنی و در جائیکه در زمان نشاء درجه حرارت آب و هوا پائین باشد باید نیتروژن بیشتر مصرف شود.

مصرف اوره با پوشش گوگردی که علاوه بر 28 درصد نیتروژن دارای 14 درصد گوگرد نیز می‌باشد ضروریست (آموزش کشاورزان توسط واحد ترویج)

آزادسازی نیتروژن در اوره با پوشش گوگردی بسیار بطئی و طی هفت روز در داخل آب کمتر از 25 درصد نیتروژن آزاد می‌شود بنابراین بازیافت آن توسط گیاه افزایش و آلودگی آبهای زیرزمینی به مقدار قابل توجهی کاهش می‌یابد.

فسفر: فسفر نیز از عناصر اصلی مورد نیاز گیاه می‌باشد و مهمترین عنصر در تولید محصول به شمار می‌آید در کلیه فرآیندهای بیوشیمیائی ترکیبات انرژی‌زا و مکانیزم انتقال انرژی دخالت دارد و علاوه بر این جزئی از پروتئین یاخته می‌باشد بخشی از پوسته جامد زمین و (12/0 درصد) فسفر است.

طبق مطالعات کود فسفره بایستی در زمان کاشت و یکباره مصرف شود و در زمینهای قلیائی با PH بالا سوپر فسفات نسبت به فسفات آمونیوم برتری دارد.

انجام شخم خشم کم عمق (10cm) دو هفته بعد از برداشت برنج باعث افزایش اکسیداسیون خاک و تجزیه باقیمانده‌های گیاهی و نهایتاً افزایش قابلیت استفاده فسفر در کشت بعدی می‌شود. (فعال شدن میکرو ارگانیزمهای خاک که باعث تجزیه فسفر می‌گردند)

برای عملکرد 7-5 تن در هکتار میزان کودهای فسفره حدود 30-15 کیلوگرم در هکتار باید باشد کودهای فسفره سوپر فسفات ساده و تریپل علاوه بر فسفر به ترتیب 12% و 4 درصد گوگرد دارند که در تغذیه گیاهی مهم است.

فسفر زیاد مانع جذب عنصر روی – آهن و بُر در خاک می‌گردد.