دکتر محمد معین در 9 اردیبهشت 1297 در خانواده ای مذهبی بدنیا آمد. در عرض 5 روز پدر و مادرش را از دست دادو تربیت اش به جد پدریش معین العلما سپرده شد. پس از گذراندن دوره ی ابتدایی و متوسطه در مدرسه عالی دار المعلمین در رشته فلسفه و ادبیات پذیرفته شد.فرانسه را آموختو در حضور استادان فرانسوی در مورد "لرد بایرون" شاعر انگلیسی سخنرانی کرد.در 1313 مدرک لیسانس اش را دریافت کرد.رساله ای تحقیقی "خواجه حافظ شیرین سخن"و دو کتاب "روان شناختی تربیتی"و "ایران از اغاز تا اسلام" را به فارسی ترجمه کرد.در سال 1318 معاونت اداره ی دانشسراهای مقدماتی و دبیری دانشسرای عالی را به او سپردند.در دوره ی دکترای زبان و ادبیات فارسی ثبت نام کرد و بعد از 2سال موفق به کسب درجه ی دکترا شد.
چند رساله ی پهلوی را به فارسی امروز برگرداند و چند مقاله تحقیقی درباره مسایل لغوی و ادبی مربوط به زبان پهلوی و پارسی باستان انتشار داد.
برهان قاطع را تصحیح نمود.در همین زمان با استاد علی اکبر دهخدا آشنا می شود و این فصل نوینی برای ادبیات فارسی بود. بعد از در گذشت استاد علامه دهخدا کار نظارت بر امور چاپ بنا به وصیت استاد به طور کلی تحت سرپرستی دکتر معین قرار گرفت و هم چنین استاد محمد معین بنا به وصیت نیما یوشیج_پدر شعر نو_ نشر آثار وی را هم به عهده گرفت و کتاب "افسانه و رباعیت" را که شامل منظومه افسانه و 261 رباعی نیما می باشد را به چاپ رساند. از 1342 چاپ فرهنگ فارسی را شروع شد و در سال 1345 سه جلد از فرهنگ فارسی زیر نظر استاد "سید جعفر شهیدی" به چاپ رسیدو دکتر معین در این زمان در آمریکا را تدریس و سخنرانی می پرداخت و مسئولیت را به دوست و همکارش استاد شهیدی سپرده بود.
دکتر معین سالهای پایان عمر را در خاموشی و تنهایی سپری کردو پس از گذران ۵۳ سال زندگی در کما سرای فانی را در ظهر گرم 13 تیرماه 1350 به خاک پرستان سپرد و ایران و ادبیات فارسی را تنها گذاشت و به بزرگ مردان ایران و جهان پیوست.
تألیفات
۱. ستاره ناهید یا داستان خرداد و امرداد (نثر و نظم) .
۲. حافظ شیرین سخن، دو جلد.
۳. یک قطعه شعر در پارسی باستان.
۴. یوشت فریان و مرزبان نامه.
۵. علامه محمد قزوینی، در سالنامه پارس و نیز مجله فرهنگستان چاپ شد.
۶. شاهان کیانی و هخامنشی در آثار الباقیه.
۷. ارداویرافنامه
۸. روزشماری در ایران باستان و آثار آن در ادبیات پارسی.
۹. پورداوود، ترجمه احوال و آثار.
۱۰. مزدیسنا و تأثیر آن در ادبیات پارسی، با مقدمه مشروح به زبان فرانسه به قلم هانری کربن.
۱۱. شماره هفت و هفت پیکر نظامی.
۱۲. حکمت اشراق و فرهنگ ایران.
۱۳. قاعده‌های جمع در زبان فارسی، شماره اول از سلسله انتشارات طرح دستور زبان فارسی.
۱۴. اسم مصدر- حاصل مصدر، شماره دوم از سلسله انتشارات طرح دستور زبان فارسی.
۱۵. امیر خسرو دهلوی.
۱۶. برگزیده نثر فارسی، شماره اول (دوره‌های سامانیان، آل بویه).
۱۷. آیینه سکندر.
۱۸. اضافه، بخش نخست، شماره سوم از سلسله انتشارات طرح دستور زبان فارسی.
۱۹. هورقلیا
۲۰. لغات فارسی از ابن سینا.
۲۱. برگزیده شعر فارسی، شماره اول (دوره‌های طاهریان، صفاریان، سامانیان و آل بویه).
۲۲. نصیرالدین طوسی، زبان ادبیات پارسی.
۲۳. دوره کامل فرهنگ فارسی، شامل لغات فارسی، لغات و ترکیبات عربی متداول در فارسی، لغات اروپایی که به تدریج در فارسی وارد شده و اعلام اشخاص، اعلام جغرافیایی، در هفت هزار و نهصد صفحه و در شش مجلد.
۲۴. فرهنگ دستور زبان فارسی، شامل مباحث دستوری.
ویرایش کتب
۱. دانشنامه علائی تألیف ابن‌سینا، بخش دوم، علم برین.
۲. چهار مقاله تألیف نظامی عروضی سمرقندی، با شرح لغات و توضیح عبارات مشکل و نسخه بدلها.
۳. مجموعه اشعار دهخدا. با مقدمه مشروح در ترجمه احوال و آثار وی.
۴. جامع الحکمتین تألیف ناصر خسرو، به همراهی هانری کربن (فارسی- فرانسوی).
۵. شرح قصیده ابوالهیثم، به همکاری هانری کربن (فارسی- فرانسوی).
۶. برهان قاطع تألیف محمد حسین بن خلف تبریزی، دوره در چهار مجلد.
۷. جوامع الحکایات تألیف سدید الدین محمد عوفی.
۸. عبهر العاشقین تألیف روزبهان بقلی شیرازی، به همکاری هانری کربن (فارسی- فرانسوی).
ترجمه
۱. روانشناسی تربیتی، ترجمه از «علم النفس و آثاره فی التربیه و التعلیم» (عربی)، تألیف علی الجارم و مصطفی امین.
۲. کتیبه‌های پهلوی، ترجمه از انگلیسی، به قلم و. ب. هینگ.
۳. خسرو کواتان و ریدک وی، ترجمه از پهلوی.
۴. ایران، تألیف دکتر ر. گیرشمن (فرانسوی- انگلیسی).