دید کلی
آلودگی آب مشکل بزرگی است. به طوری که نتایج پژوهش پیرامون آن از صدها بلکه هزاران مقاله ، مجله و کتاب تجاوز می‌کند.
تاریخچه
در نوامبر سال 1986 بر اثر ریزش موادی شامل جیوه و انواع مواد آلی سمی مانند آفت کشها در رودخانه راین ، تمام آبزیان از شهر بال سوئس تا ساحل هلند کشته شدند. در سالهای اخیر با غرق شدن تانکرهای بزرگ نفتی اقیانوس پیما یا به گل نشستن آنها آسیبهایی به حیات دریایی وارد آمد.
در سال 1983 بر اثر 11000 واقعه آلوده کننده در حدود 120 میلیون لیتر مواد آلوده کننده در آبهای ایالات متحده تخلیه شده است.
تعریف آلودگی آب
در سال 1969 برای آلودگی آب تعریفی ارائه داد: آلودگی آب عبارت است از افزایش مقدرا هر معرف اعم از شیمیایی ، فیزیکی یا بیولوژیکی که موجب تغییر خواص و نقش اساسی آن در مصارف ویژه‌اش شود.
عوامل آلوده کننده آب
آب یکی از مهمترین و بنیادی‌ترین عامل حیات موجودات زنده است از این نظر جلوگیری از آلودگی آب نیز به همان نسبت مهم و مورد توجه می‌باشد عوامل آلوده کننده آب بسیار گوناگون‌اند و میتوانند هم منابع آبهای زیرزمینی و هم آبهای سطحی را آلوده کنند.
عوامل آلوده کننده آبهای زیرزمینی :
کانیهای موجود در معادن سطحی که در اثر تغییر و تبدیل به عامل آلوده کننده مبدل می‌شود. مثلا آب جاری سطحی ( حاصل از باران و …) هنگام عبور از معادن زغال سنگ ، دی‌سولفید آهن « II» ( پیریت ) همراه با زغال سنگ را در خود حل کرده و سپس در اثر واکنش ، هوا آنرا به اسید سولفوریک تبدیل می‌کند. اسید حاصل ضمن عبور از لایه‌های مختلف مخازن زیرزمینی ، موجب آلوده شده آن می‌شود.
جمع شدن فاضلابهای شهری بویژه اگر در یک حوزه آهکی و یا شنی وارد شوند از آن که در معرض باکتریها قرار گیرند و تجزیه شوند، مستقیما و براحتی به مخازن زیرزمینی نفوذ پیدا کرده و موجب آلوده شدن آنها می‌شود.
ضایعات رادیواکتیوی : یکی از عوامل آلوده کننده مهم منابع آبی زیرزمینی است که امروزه یکی از راههای رفع آنها که در حقیقت مشکل بزرگی برای صاحبان تکنولوژی هسته‌ای نیز به شمار می‌رود دفن آنها در زیر زمین است علاوه بر دفن ضایعات رادیواکتیو در زیر زمین ، همه انفجار های هسته‌ای زیر زمینی نیز موجب آلوده شدن آبهای زیر زمینی می‌شود.
عوامل آلوده کننده آب های سطحی:
آلوده کننده های صنعتی:
بسیاری از ضایعات صنعتی به آبزیان زیانهای جدی می‌رسانند. این ضایعات برای خنثی شدن مقدار زیادی از اکسیژن محلول در آب را به مصرف رسانیده و موجب کاهش اکسیژن مورد نیاز برای آبزیان می‌شود و تهدید به مرگ می‌کنند. از طرف دیگر بسیاری از خود این ضایعات سمی بوده و موجب مسمومیت آبزیان می‌شوند مانند فلزات سنگین ، جیوه ، سرب ، مس و غیره.
وارد شدن ترکیبات فسفردار و نیتروژن‌دار در آب موجب رشد جلبک‌هائی می‌شود که ضمن ایجاد بو و مزه غیر طبیعی آب ، اکسیژن آب را مصرف کرده و باعث کاهش میزان آن و بروز صدمات و تلفات آبزیان می‌شود.
فاضلاب خانگی :
کلیه پاک کننده‌ها که وارد آبهای سطحی می‌شوند ترکیباتی را در آبها وارد می‌کنند که اگر خنثی نشوند و یا توسط میکرو اورگانیسم‌ها تجزیه و تخریب نشوند بصورت سمی مهلک زیان بسیاری برای آبزیان ببار می‌آورند.
حشره کشها ، سموم دفع آفات نباتی و کودهای شیمیایی:
که از ضروریات توسعه کشاورزی است نا خواسته موجب آلودگی آبهای سطحی می‌شوند. مانند ددت DDT را نام برد.
چشم انداز الودگی آب
ذخایر آبهای ما در آینده چگونه خواهد بود؟
آب آلوده شده برای %75 مردم جهان در کشورهای رو به توسعه مسئله بسیار جدیتری است.
%80 بیماریهای جهان ناشی از آبهای آلوده شده است. در مقابل درصد بالای بیماری چه کنترلهایی انجام شده است؟
آیا تلاشی که برای بهبود کیفیت آب انجام شده کافی می‌باشد؟
آینده ذخایر آبها با این روند پیشرفت و تکنولوژی روز چگونه خواهد بود؟
آلودگی آب و تاثیرش بر سلامت ما
انسان ظرفیت برای پیش بینی کردن و پیش دستی کردن را ازدست داده است. او با خراب کردن زمین به کارش پایان خواهد داد. "
آلبرت شوایتزر
علل آلودگی آب فراوان هستند و درمحدوده آب های جاری کشاورزی تا استفاده نامناسب ازمواد شیمیایی خانگی و هرچیزی بین این موارد است. درحالیکه مصرف استاندارد بیش از 75000 ترکیبات شیمیایی مختلف درجامعه ما راحتی فزاینده و تولیدکنندگی در زندگی هایمان ارائه کرده است، این مورد هم با قیمتی شگفت انگیزبدست آمده است... افزایشی شدید دربیماریهای منحط کننده. دراوایل دهه 1900 ، قبل ازکلر، حشره کش ها، آفت کش ها ودهها هزارماده شیمیایی دیگر که دربرابرشان قرارداده می شویم، فرد معمولی دارای یک شانس 1 به 50 گرفتن سرطان بود، امروزه ازهر3 نفر میتوان انتظارداشت که 1 نفردرعمرش دچارسرطان شود، یکی ازهر2 مرد.
استفاده مان ازمواد شیمیایی درست شده دست بشری بحدی شدید شده است که حالا میتوانیم ردپاهایی از این سموم سطح پایین در عملاً هرعرضه آب همگان دردنیا بیابیم. یک گزارش اخیر توسط گروه مطالعه رالف نادر، پس از مرورکردن بیش از10 هزارمستندات بدست آمده از طریق " آزادی قانون اطلاعات" بیان کرد که، " آب آشامیدنی امریکا محتوی بیش از 2100 ماده شیمیایی سمی است که میتوانند ایجاد سرطان کنند."
" شورای فدرال برکیفیت محیطی" گزارش میدهد که " حداکثرتا دوسوم همه سرطان ها را میتوان به این سموم سطح پایین نسبت داد." و اینکه " وقتی آب زمین مان آلوده شود برای دهها هزار سال به همین صورت باقی خواهد ماند... اگر بمدت زمان زمین شناسی نباشد!" تمایل مان سرزنش کردن آن روی جریان بالایی کارخانه بزرگ است. ودرحالیکه صنعت قطعاً نقش خودش را در مشکلات آلودگی آب مان ایفا کرده است، این " ما " افرادهستیم که باید بیش ازهمه سرزنش بشویم. اکثریت آلوده کننده های یافت شده در آب آشامیدنی ما میتوانند به مصرف نامناسب یا مازاد ترکیبات معمولی ازقبیل مواد شیمیایی مرغزار، گازوئیل، محصولات پاک کننده و حتی داروهای تجویزی ردیابی شوند.
زمانی که درک کنیم که هرچیزی که ازآب زهکشی پایین برود، روی علفزارهایمان، روی مراتع کشاورزی مان یا درداخل محیط به هروسیله ای .. نهایتاً در پایان به آب آشامیدنی ما خاتمه می یابد، شروع به مشاهده این نکته می کنیم که حقیقتاً عرضه های آب آشامیدنی مان چقدر ضعیف هستند.
تسهیلات تصفیه آب شهرداری مان برای ازبین بردن این مواد شیمیایی طراحی نشده و کارایی ندارند و نوعاً فقط مرکب از فیلتراسیون بسترماسه و ضدعفونی کننده هستند، بسیار شبیه به یک فیلتر استخرشنا. زیرا قسمت اعظم تسهیلات تصفیه آب امروزی بسیار شبیه به تسهیلاتی هستند که درابتدای این قرن بودند. شورای دفاعی ذخایر طبیعی می گوید: " کارخانجات آب آشامیدنی قدیمی و منسوخ شده هستند، و عرضه های آب بصورت فزاینده مورد تهدید و آلوده شده بوسیله مواد شیمیایی و میکروارگانیسم ها می باشند. طریقی که ما آب آشامیدنی سالم را تضمین می کنیم ازبین رفته و باید تثبیت شود