وب یکی از مهمترین و در عین حال جوان ترین سرویس های اینترنت است که در مدت زمانی کوتاه توانسته است در کانون توجه تمامی استفاده کنندگان اینترنت قرار بگیرد و منشاء تحولات عمده ای در حیات بشریت باشد. در گذشته از وب صرفا" به منظور عرضه اطلاعات استفاده می گردید و کاربران از آن به عنوان یک کنابخانه الکترونیکی بزرگ و در جهت یافتن اطلاعات مورد نیاز خود استفاده می کردند. وضعیت فعلی وب نسبت به گذشته دستخوش تحولات فراوانی شده است و هم اینک از آن به عنوان بستر ارتباطات ، مبادله اطلاعات ، عملیات تراکنشی نظیر فعالیت های تجاری ، اجتماعی ، سیاسی ، آموزشی و فرهنگی استفاده می گردد .
نرم افزار و دنیای برنامه نویسی یکی ازعرصه هائی است که بدون شک بیشترین تاثیر را از اینترنت پذیرا بوده است ( پرداختن به مقوله تاثیر اینترنت بر دنیای برنامه نویسی و یا تاثیر نرم افزار بر اینترنت خارج از حوصله این مقاله است ). شرکت های عظیم نرم افزاری با لحاط نمودن جایگاه برجسته اینترنت ، اقدام به ارائه تکنولوژی ها و معماری های متفاوتی در جهت طراحی و پیاده سازی برنامه های کامپیوتری با بهره گیری از زیرساخت اینترنت نموده اند .
ASP.NET : گزینه ای برای طراحی و پیاده سازی برنامه ها و سرویس های وب
به منظور پاسخ به خیل عظیم نیازهای موجود با توجه به تسهیلات ارائه شده توسط اینترنت ، نسل جدیدی از برنامه های کامپیوتری با نام "برنامه های وب " مطرح و در این رابطه تاکنون تکنولوژی های متفاوتی توسط شرکت های عظیم نرم افزاری ارائه شده است . ASP.NET یکی از تکنولوژی های موجود در این زمینه است . در واقع ، ASP.NET فریمورک برنامه نویسی شرکت مایکروسافت برای طراحی و پیاده سازی برنامه ها و سرویس های وب است که خود بخشی از پلت فرم دات نت محسوب می گردد . ASP.NET با دارا بودن مجموعه ای گسترده از اشیاء که دارای اینترفیس های ساده برنامه نویسی می باشند و بهره گیری از یک محیط ترجمه شده شی گراء ، امکان پردازش های ساده تا پیچیده را با حداقل کد ممکن فراهم می نماید.
چرا ASP.NET ؟
زمانی که شرکت مایکروسافت نسخه اولیه فریمورک دات نت را در جولای سال 2000 برای اولین مرتبه به نمایش گذاشت ، برای اکثر طراحان و پیاده کنندگان برنامه های وب مشخص گردید که می بایست در انتظار تحولات چشمگیری در این عرصه بود .ASP نسخه شماره سه ( تکنولوژی قبلی شرکت مایکروسافت برای پیاده سازی برنامه های وب ) ، امکانات گسترده و انعطاف لازم به منظور ایجاد سایت های پویا را در اختیار علاقه مندان قرار می داد. تاکنون صدها کتاب و هزاران مقاله با موضوع ASP نوشته شده است . ماحصل تمامی تلاش های انجام شده در این رابطه، تسهیل در امر طراحی و پیاده سازی وب سایت های پویا و برنامه های وب بود . چیزی که ASP نداشت ، یک فریمورک برنامه نویسی بود. هر چیزی که در ASP انجام می شد با رویکرد کدنویسی بود و برنامه نویسان برای انجام هر کاری ملزم به نوشتن کدهای مورد نیاز بودند.
ASP.NET با هدف غلبه بر محدودیت فوق طراحی شده است . ASP.NET یک فریمورک برنامه نویسی است که برروی CLR ایجاد و می توان از آن به منظور ایجاد برنامه های قدرتمند وب استفاده نمود .یکی از اهداف اساسی طراحی ASP.NET ، برنامه نویسی ساده تر و با سرعت بیشتر از طریق کاهش حجم کدهای مورد نیازی است که برنامه نویسان ملزم به نوشتن آنان می باشند.برنامه نویسی declarative ، مجموعه ای گسترده از کنترل های سرویس دهنده به همراه رویدادهای مربوطه ، یک کتابخانه کلاس بزرگ و ابزارهای پیاده سازی کاملا" حرفه ای نظیر ویژوال استودیو دات نت ، از جمله ویژگی های شاخص ASP.NET محسوب می گردد( یک جهش کاملا" ملموس نسبت به وضعیت گذشته ). کنترل های سرویس دهنده ، معماری postback ، حمایت از viewstate به اضافه استفاده از کد ترجمه شده و مدل برنامه نویسی مبتنی بر رویداد ، جملگی از مهمترین دستاوردهای ASP.NET محسوب می گردد که نوید ایجاد و اشکال زدائی سریع برنامه های وب را در اختیار پیاده کنندگان قرار می دهد .
محیط برنامه نویسی ASP.NET بیش از بیست و پنج زبان نظیر VB.NET ، سی شارپ و Jscript.NET را حمایت می نماید. به عنوان یک محیط شی گراء ، فریمورک دات نت بیش از 4500 کلاس را ارائه می نماید که از آنان به منظور انجام عملیات متفاوتی در ارتباط با اسناد XML ، دستیابی به داده ، تولید تصاویر ، مونیتورینگ ، ثبت تراکنش ها و سایر عملیات دیگر استفاده می گردد . کلاس ها مجموعه ای گسترده از اشیاء ، خصلت ها و متدها را ارائه می نمایند که می توان از آنان به منظور پیاده سازی برنامه های وب قدرتمند استفاده بعمل آورد.
علیرغم این که کدها ترجمه می گردند ، ASP.NET به صورت اتوماتیک هر گونه تغییر در کدها را تشخیص و به صورت پویا اقدام به ترجمه فایل های مورد نیاز نموده و آنان را برای استفاده مجدد به منظور پاسخگوئی به درخواست هائی آتی ، ذخیره می نماید . ترجمه پویا ، این اطمینان را ایجاد می نماید که برنامه بهنگام بوده و کد ترجمه شده با سرعت مناسبی اجراء می گردد. در زمان درخواست یک صفحه و ترحمه آن برای اولین مرتبه ، یک تاخیر کوتاه را شاهد خواهیم بود . پاسخ به درخواست های آتی از طریق نتایج ترجمه شده و یا نسخه های Cache شده صفحات انجام خواهد شد و نتایج با سرعت بمراتب بیشتری برای سرویس گیرندگان ارسال می گردد .
با توجه به ویژگی های منحصربفرد ASP.NET ، تاکنون از آن به منظور پیاده سازی برنامه های وب در سایت های معتبر متعددی استفاده شده است :
شرکت Dell
Merrill Lynch
بازار بورس لندن
خطوط هواپیمائی JetBlue
NASDAQ
USA Today
Home Shopping Network
Weight Watchers
Bank One
Century 21
و هزاران سایت دیگر متعلق به شرکت ها و موسسات خصوصی و عمومی
چرا ASP.NET 2.0 ؟
هم اینک نسخه شماره دو ASP.NET در راه است . شاید این سوال برای شما مطرح شده باشد که ASP.NET 1.x دارای چه محدودیت هائی است که ضرورت ایجاد نسخه شماره دو آن احساس شده است ؟ در پاسخ می بایست به این نکته اشاره نمود که طراحی و پیاده سازی هر نرم افزار مستلزم استفاده از منابع متفاوت، انعطاف لازم و صرف زمان مناسب است . بهینه سازی هر یک از شاخص های فوق ، مهمترین دلیل ارتقاء به رویکردهای مدرن برنامه نویسی است . در ASP.NET 2.0 انجام هر کاری با سهولت بمراتب بیشتری نسبت به گذشته انجام می شود.
صفحات master ، ویژگی themes و skins ، ارائه امکانات مناسب در جهت حمایت از دستگاه های سرویس گیرنده متفاوت ، ارائه چهل و پنج کنترل سرویس دهنده جدید شامل کنترل های سرویس دهنده پیشرفته منبع داده ، کنترل های navigation ، کنترل های login ، کنترل های web part ، کنترل های لازم به منظور ایجاد منو و treeview ، رویکرد جدید به data grid ، ارائه امکانات و ابزارهای لازم در جهت مدیریت بهینه برنامه ها ، حمایت از پردازنده های 64 بیتی ، کاهش حجم کد نوشته شده به میزان هقتاد درصد ، نمونه هائی از امکانات و پتانسیل های جدید ASP.NET 2.0 می باشد.
با استفاده از ASP.NET 2.0 پیاده کنندگان برنامه های وب می توانند کارهای پیچیده متعددی را بدون نیاز به نوشتن کد انجام دهند .
در بخش دوم به بررسی برخی از مهمترین ویژگی های ASP.NET 2.0 خواهیم پرداخت
آشنائی با ASP.NET 2.0 ( بخش دوم )
در بخش اول این مقاله با جایگاه وب در تولد نسل جدیدی از برنامه های کامپیوتری موسوم به "برنامه های وب " آشنا شدیم . پس از معرفی ASP.NET به عنوان گزینه ای برای پیاده سازی برنامه ها و سرویس های وب به برخی از ویژگی های مهم آن اشاره و در ادامه با ضرورت ارائه نسخه جدید ASP.NET آشنا شدیم . در این بخش به بررسی برخی از ویژگی های مهم ASP.NET 2.0 خواهیم پرداخت .
ارائه امکانات لازم در جهت افزایش بهره وری و کارائی پیاده کنندگان
با توجه به مدل برنامه نویسی declarative، پیاده کنندگان برنامه های وب برای نوشتن برنامه های مورد نیاز خود ملزم به نوشتن صدها و یا هزاران خط کد نخواهند بود . حجم کد تولید شده در ASP.NET 2.0 نسبت به نسخه قبلی کاهشی معادل 70 درصد را بدنبال خواهد داشت . برای انجام عملیات متداول در یک برنامه کامپیوتری ، می توان از سرویس های آماده شده متعددی استفاده نمود .در جهت تحقق رویکرد استراتژیک فوق ، کنترل های سرویس دهنده متعددی در ASP.NET 1.x ایجاد و با توجه به ضرورت های موجود و دریافت نقطه نظرات پیاده کنندگان به تعداد آنان در ASP.NET 2.0 افزوده شده است .
کنترل های سرویس دهنده جدید
ASP.NET 2.0 با معرفی چهل و پنج کنترل سرویس دهنده جدید ، امکانات مناسبی را به منظور انجام عملیات متفاوتی نظیر : دستیابی به داده ، login ایمن ، Wizard navigation ، تولید تصاویر ، منو ، treeview و ایجاد پورتال در اختیار پیاده کنندگان قرار می دهد . تعداد زیادی از کنترل های فوق از مزایای سرویس های کاربردی هسته در ASP.NET در مواردی نظیر دستیابی به داده ، عضویت و یا role استفاده می نمایند . برخی از کنترل های جدید اضافه شده در ASP.NET 2.0 عبارتند از :