همان طور که مستحضر هستید، صفحات وب به دو دسته ایستا (Static) و پویا (Dynamic) تقسیم می شوند. صفحات Static صفحاتی هستند که همواره ثابت بوده و تغییر پیدا نمی کنند. اما صفحات Dynamic، بر خلاف آنها، همواره به صورت دینامیکی در حال تغییر هستند.
علاوه بر تقسیم بندی بالا، صفحات وب را به دو دسته صفحات سمت کاربر (Client Side) و سمت سرور (Server Side) نیز تقسیم می کنند. کد اصلی صفحات Server Side، از دید کاربران مخفی می ماند و کاربران به کد اصلی این گونه صفحات دسترسی ندارند. این صفحات بر روی سرور جرا می شوند.صفحات Client Side، صفحاتی هستند که بر روی کامپیوتر کاربر اجرا می شوند و در نتیجه، کاربر به کد اصلی دسترسی دارد. کدهای جاوااسکریپت از این گونه صفحات هستند.
برای ایجاد نمودن صفحات دینامیکی، از تکنولوژیهای مختلفی نظیر ASP, PHP, ASP.NET, JSP و ... استفاده می کنند. ASP تکنولوژی است که توسط شرکت Microsoft ایجاد شده و می بایست بر روی سرور ویندوز (Windows) اجرا شود. ASP مخفف عبارت Active Server Pages به معنای صفحات فعال سرور می باشد.حال شاید این سوال برای شما پیش بیاید که اگر صفحات Server Side نظیر ASP، بر روی سرور اجرا می شوند، پس چگونه آنها را بر روی کامپیوتر خود اجرا نمائیم؟ مایکروسافت برای حل این مشکل، از IIS در ویندوزهای 2000,XP و PWS در ویندوزهای 98,ME استفاده می کند. این نرم افزارها به شما این اجازه را می دهند که در حقیقت، یک سرور مجازی بر روی کامپیوتر خود ایجاد نمایید.
PWS مخفف عبارت Personal Web Server و IIS هم مخفف Internet Information Services می باشد. برای نصب و راه اندازی IIS در ویندوز های 2000,XP، می بایست مراحل زیر را دنبال کنید:
1- بر روی منوی Start و سپس Settings -> Control Panel کلیک نمایید.
2- در پنجره Control Panel، بر روی اپلت Add or Remove Programs دوبار کلیک نمایید.
3- سپس بر روی گزینه Add/Remove Windows Components موجود در سمت چپ صفحه، کلیک نمایید تا پنجره Windows Components Wizard نمایان شود.
4- در لیست Components، بر روی گزینه Internet Information Services (IIS) کلیک کنید تا مربع کنار آن، علامت تیک بخورد. اگر رنگ داخل مربع، به صورت خاکستری در آمد، بدین معناست که تنها قسمتی از IIS بر روی کامپیوتر نصب خواهد شد. پس بر روی گزینه Details کلیک کنید تا جزئیات IIS نمایان شود. حال گزینه هایی را که بدون علامت باقی مانده اند را تیک بزنید تا تمامی جزئیات نصب شوند. در نهایت بر روی دکمه OK کلیک کنید. حال می بایست رنگ داخل مربع کنار Internet Information Services (IIS)، به صورت سفید (به همراه یک علامت تیک) در آمده باشد.5- حال بر روی دکمه Next کلیک کنید.
6- اگر که ویندوز خود را از روی CD نصب کرده باشید، در این مرحله می بایست CD ویندوز را درون درایو قرار دهید. در غیر این صورت نیازی به انجام این کار نیست.
پس از تنظیم IIS، نوبت به معرفی دایرکتوری مجازی (Virtual Directory) به آن می باشد. به وسیله این دایرکتوری مجازی، شما قادر خواهید بود صفحات Server Side (نظیر ASP) را بر روی کامپیوتر خود اجرا کنید. به طور پیش فرض، آدرس این پوشه به صورت X:\Inetpub\wwwroot خواهد بود که در آن، X نام پارتیشنی است که ویندوز 2000,XP شما در آنجا نصب شده است...برای ایجاد نمودن صفحات ASP، می بایست همانند فایلهای HTML عمل کنید. یعنی از یک نرم افزار WYSIWYG و یا یک نرم افزار متنی ساده نظیر Notepad استفاده نمایید. برای اینکه کارتان طولانی نشود، نرم افزار Front Page را باز کنید تا یک فایل HTML ساده که دارای تگهای پایه می باشد، ایجاد شود. آن را در مسیر X:\Inetpub\wwwroot و با پسوند asp ذخیره کنید (مثلا HelloWorld.asp). حال برای نوشتن اولین صفحه ASP خود، فایل ذخیره شده را با Notepad باز نمایید. حال قبل از تگ ، یعنی در بالای صفحه، عبارت زیر را تایپ نمایید:
<%@ Language=VBScript %>
سپس در بین تگهای و
، عبارتهای زیر را تایپ نمایید:
<%
Response.Write("Hello World!")
%>
حال شما می بایست کدی شبیه به کد زیر را داشته باشید:
<%@ Language=VBScript %>
Hello World
<%
Response.Write("Hello World!")
%>
این قطعه کد سبب نمایش عبارت Hello World در صفحه وب شما می شود و اما تجزیه و تحلیل کد...
عبارت <%@ Language=VBScript %> در تمامی صفحات ASP وجود دارند. این عبارت بدین معناست که زبان به کار رفته در این فایل ASP، زبان اسکریپتی VBScript می باشد (از JavaScript هم برای درست کردن فایلهای ASP استفاده می کنند).
تمامی قطعه کدهای ASP می بایست در بین کاراکترهای <% و %> قرار بگیرند. این کاراکترها سبب می شوند که عبارتهای موجود بین آنها، ترجمه شده و به صورت خروجی HTML در بیاید.
از عبارت Response.Write هم برای نوشتن بر روی صفحه استفاده می شود.
حال برای تست این صفحه وب، مرورگر IE خود را باز کنید و یکی از دو عبارت زیر را در آن تایپ کرده و کلید Enter را فشار دهید:
http://localhost/HelloWorld.asp
http://YourComputerName/HelloWorld.asp
(من فرض کرده ام که شما نام فایل را به صورت HelloWorld.asp ذخیره کرده اید). در عبارت دوم، به جای عبارت YourComputerName می بایست نام کامپیوتر خود را که در هنگام نصب ویندوز، آن را وارد نمودید، وارد کنید. چنانچه این نام را به خاطر ندارید، می توانید با دنبال کردن مراحل زیر، آن نام را به دست آورید:
1- بر روی My Computer کلیک سمت راست ماوس را زده و از منوی ظاهر شده، گزینه Properties را انتخاب کنید.2- به قسمت Hardware بروید.3- بر روی دکمه Device Manager کلیک کنید تا پنجره Device Manager نمایان شود.4- در بالای این پنجره، نام کامپیوتر خود را می توانید مشاهده کنید.
هیچ فرقی نمی کند که از کدام یک از روشهای بالا برای مشاهده صفحه وب ASP خود استفاده کنید. چنان چه صفحه وب خود را مشاهده نکردید، مطمئن شوید که آن را در مسیر X:\Inetpub\wwwroot ذخیره کرده اید. یعنی آدرس اصلی فایل می بایست به صورت X:\Inetpub\wwwroot\HelloWorld.asp باشد.
پس از مشاهده صفحه، از منوی View گزینه Source را انتخاب کنید تا کد صفحه نمایان شود. مشاهده می کنید که از هیچ یک از کدهای ASP خبری نیست و کد خروجی آن که به صورت HTML می باشد، مشاهده می شود. این کد چیزی شبیه به کد زیر می باشد:
HelloWorld
Hello World!
آموزش ASP 3.0 برای مبتدیان - قسمت دوم
+ در این درس مروری بر متغیرها و VBScript خواهیم داشت...+ در نوشتن این آموزشها، از کتاب Sams Teach Yourself Active Server Pages 3.0 in 21 Days استفاده شده است.
متغیرها
متغیرها (Variables) را می توان همانند جعبه ای در نظر گرفت که محتوی یک مقدار می باشند. حال این مقدار می تواند یک عبارت رشته ای، یا یک عدد و یا یک مقدار درست (True) یا غلط (False) باشد. از متغیرها، می توان برای نگه داشتن اطلاعات ورودی که از کاربر گرفته شده است، استفاده نمود (در درسهای بعدی در مورد چگونگی انجام این کار، توضیح خواهم داد).
برای تعریف یک متغییر، از کلمه کلیدی Dim استفاده می شود. بدین صورت که ابتدا کلمه Dim آمده و سپس، بعد از گذاشتن یک جای خالی (Space)، نام متغیر مورد نظر خود را می نویسیم:
Dim NameOfVariable
برای مقداردهی به متغیرها، می بایست نام متغیر را نوشته، سپس علامت تساوی (=) را گذاشته و بعد از آن، مقدار مورد نظر خود را به متغیر بدهید:
NameOfVariable = "Hello! World"
کد فوق، رشته عبارت Hello! World را به متغیر NameOfVariable نسبت می دهد. چنان چه بخواهید یک مقدار عددی را به متغیر خود نسبت دهید، می بایست از استفاده از علامت کوتیشن (") پرهیز کنید:
NameOfVariable = 17
همان طور که گفته شد، متغیرها دارای انواع مختلفی می باشند:
اعداد صحیح (Integer)
رشته ها (Strings)
درست یا غلط (Boolean)
...
شاید برای شما این سوال پیش بیاید که دانستن انواع متغیرها به چه دردی می خورد. در زبانهای برنامه نویسی دیگر، (به عنوان مثال در ASP.NET)، علاوه بر تعریف کردن یک متغیر، می بایست نوع آن متغیر را نیز تعریف کنید. به عنوان مثال اگر بخواهید یک متغیر را که حاوی یک رشته باشد، تعریف کنید، می بایست از کد زیر استفاده نمایید:
Dim NameOfVariable As String
اما در ASP، نیازی به این کار نیست و فقط کافیست که متغیر را تعریف کنید، نه نوع آن را. به این نوع متغیرها، Variant Variables (متغیرهای قابل تغییر) می گویند...
در VBScript امکان آن وجود دارد که شما، بدون آنکه متغیری را تعریف نمایید، از آن در کد برنامه استفاده نمایید. و این کار هم سبب بروز هیچ گونه خطایی نمی شود. اما بهتر است این کار را نکنید (در آینده نه چندان دور و با کسب تجربه، علت آن را خواهید فهمید). برای اینکه متوجه شوید که در کجا، از متغیری که قبلا آن را ایجاد نکرده اید، استفاده کرده اید، می توانید بعد از عبارت <%@ Language=VBScript %>، عبارت زیر را قرار دهید