شبکه های بی سیم (Wireless) یکی از تکنولوژی های جذابی هستند که توانسته اند توجه بسیاری را بسوی خود جلب نمایند و عده ای را نیز مسحور خود نموده اند. هرچند این تکنولوژی جذابیت و موارد کاربرد بالایی دارد ولی مهمترین مرحله که تعیین کننده میزان رضایت از آن را بدنبال خواهد داشت ارزیابی نیاز ها و توقعات و مقایسه آن با امکانات و قابلیت های این تکنولوژی است.
نادیده گرفتن حقایق، امکانات فنی و موارد کاربرد این تکنولوژی نتیجه ای جز شکست و عدم رضایت نخواهد داشت. نکاتی که در اینجا به آنها اشاره میکنم مجموعه دانسته هایی است که میتواند در انتخاب و یا عدم انتخاب شبکه بی سیم و بکارگیری موثر و مفید آن به شما کند.
شخصاً با افراد و سازمان ها متعددی برخورد داشته ام که در بکارگیری شبکه های بی سیم دچار شکست شده اند فقط به این دلیل که صرفاً مسحور جدابیت کلمه Wireless گردیده اند بدون اینکه ارزیابی و شناختی نسبت به واقعیات و موارد کاربرد آن داشته باشند لذا فکر کردم جمع آوری برخی دانستنی ها، بایدها ونباید ها که شرکت های ارائه کننده تجهیزات بی سیم کمتر آن را به مشتری منتقل میکنند میتواند آگاه بخش و موثر در تصمیم گیری درست باشد.
آنچه در این نوشته به آن توجه شده با این فرض صورت گرفته که هدف از بکارگیری تکنولوژی Wireless جهت راه اندازی شبکه LAN بصورت بی سیم است و شامل سناریو های ارتباطات Point-to-Point نمی شود.
در هر شبکه بی سیم Access Point ها نقش سرویس دهنده و کارت های شبکه بی سیم که میتواند بصورت PCI، PCMCIA و USB باشند کاربران سیستم را تشکیل میدهد.
غالب تجهیزات بی سیم که برای برپایی شبکه LAN مورد استفاده قرار میگیرند مبتنی بر استاندارد 802.11 از نوع دید مستقیم هستند و گیرنده و فرستنده باید دید مستقیم به یکدیگر داشته باشند.
فاصله کاربر از Access Point، تعداد دیوارها، جنس دیوارها و نوع مصالح ساختمانی و مبلمان داخلی تاثیر گذار بر سرعت و برد شبکه دارد.
بالاترین سرعت قابل دسترس مطابق استانداردهای 802.11a و 802.11g معادل 54Mbps میباشد و سرعت های بالاتر از مکانیزم های نرم افزاری و شرایط خاص استفاده میکنند.
سرعتی که این تجهیزات مدعی آن هستند بر خلاف پیش فرض فکری بسیاری بصورت Half-Duplex است که برای مقایسه ظرفیت شبکه های بی سیم با شبکه های Ethernet باید رقم ارائه شده تجهیزات بی سیم را بر عدد دو تقسیم نمود.
در شبکه بی سیم Access Point دستگاهی است که میتوان آن را معادل هاب در شبکه Ethernet دانست و مانند هاب پهنای باند آن بصورت Shared در اختیار کاربران قرار میگیرد.
با توجه به اطلاعات بالا میتوان نتیجه گرفت که یک Access Point منطبق بر 802.11g دارای پهنای باند اشتراکی و Half-Duplex برابر 54Mbps میباشد . که میتوان گفت برابر 25Mbps بصورت Full-Duplex خواهد بود. از آنجایی که این پهنای باند اشتراکی میباشد چنانچه 5 کاربر از این Access Point بخواهند استفاده کنند هرکدام پهنای باندی برابر 5Mbps خواهند داشت مگر آنکه آنقدر خوش شانس باشند که در هر لحظه فقط یکی از این کاربران نیاز به دسترسی به منابع شبکه ای داشته باشد تا بتواند بتنهایی از 25Mbps استفاده نماید. پس محاسبه تعداد Access Pointهای مورد نیاز رابطه مستقیم با تعداد کاربران همیشه Online و میزان مصرف آنها دارد.
کاربران شبکه های بی سیم بیشترین رضایت را زمانی خواهند داشت که عمده کاربری آن جهت دسترسی به اینترنت و منابع اینترنتی باشد که برخوردای از 100Kbps هم برای کاربران کفایت خواهد کرد.
در هیچ کجا شما نمیتوانید یک خط نوشته پیدا کنید که شبکه های WLAN را جایگزینی برای شبکه های Ethernet معرفی کرده باشد! شبکه های WLAN یک راه حل هستند برای مواقعی که امکان کابل کشی و استفاده از شبکه Ethernet امکانپذیر نیست و یا اولویت با Mobility و یا حفظ زیبایی محیط است. سالن های کنفرانس، انبارها، محیط های کارخانه ای، کارگاه های عمرانی و محیط های نمایشگاهی بهترین نمونه ها برای استفاده موثر از شبکه های WLAN میباشند.
و اما قابل توجه دوستان امنیتی! راه اندازی یک شبکه بی سیم بسیار راحت و سریع امکانپذیر است ولیکن به همین سادگی و سرعت نیز امکان رخنه در آن وجود دارد. روش های مختلفی جهت امن سازی این شبکه های توسعه داده شده که با صرف کمی وقت میتوان یکی از این روش ها را بکار برد تا از سوء استفاده و یا صدمه جلوگیری شود.
با توجه محدود بودن پهنای باند شبکه های بی سیم کد های مخرب مخصوصاً کرم های اینترنتی (Worm) بسادگی میتوانند در صورت ورود به شبکه Access Point را بدلیل بار مضاعف مختل کنند. حتماً در شبکه های بی سیم هر چند کوچک از وجود برنامه های آنتی ویروس و بروز بودن آنها اطمینان حاصل کنید.
بسیار اوقات حرکت Wormها باعث از کار افتادگی Access Point و اصطلاحاً Hang کردن آن میشود که ممکن است در برداشت اولیه خراب بودن Access Point منبع مشکل تشخیص داده شود.
باز یادآور میشوم شبکه های بی سیم حداقل با مشخصات فعلی یک راه حل هستند برای شرایطی که در آن امکان استفاده از Ethernet و کابل کشی وجود ندارد و نه یک جایگزین Ethernet و اگر کسی غیر از این به شما گفت میتوانید بصورت خیلی خاصی (Special) در صورتش نگاهی بیاندازید! بکارگیری از شبکه های بی سیم در کنار شبکه Ethernet برای کاربران Mobile که ممکن است هر لحظه با Laptop و یا PDA خود از گرد راه برسند و یا سالن کنفرانس و اجتماعات هموراه بسیار سودمند و رضایت بخش خواهد بود. همچنین امکانی که بصورت موقتی برپا شده اند نظیر پروژه های عمرانی و نمایشگاه ها و دفاتر استیجاری نیز در فهرست موارد کاربرد شبکه های بی سیم قرار دارند. آنچه در این نوشته به آن توجه شده با این فرض صورت گرفته که هدف از بکارگیری تکنولوژی Wireless جهت راه اندازی شبکه LAN بصورت بی سیم است و شامل سناریو های ارتباطات Point-to-Point نمی شود.
در هر شبکه بی سیم Access Point ها نقش سرویس دهنده و کارت های شبکه بی سیم که میتواند بصورت PCI، PCMCIA و USB باشند کاربران سیستم را تشکیل میدهد.
غالب تجهیزات بی سیم که برای برپایی شبکه LAN مورد استفاده قرار میگیرند مبتنی بر استاندارد 802.11 از نوع دید مستقیم هستند و گیرنده و فرستنده باید دید مستقیم به یکدیگر داشته باشند.
فاصله کاربر از Access Point، تعداد دیوارها، جنس دیوارها و نوع مصالح ساختمانی و مبلمان داخلی تاثیر گذار بر سرعت و برد شبکه دارد.
بالاترین سرعت قابل دسترس مطابق استانداردهای 802.11a و 802.11g معادل 54Mbps میباشد و سرعت های بالاتر از مکانیزم های نرم افزاری و شرایط خاص استفاده میکنند.
سرعتی که این تجهیزات مدعی آن هستند بر خلاف پیش فرض فکری بسیاری بصورت Half-Duplex است که برای مقایسه ظرفیت شبکه های بی سیم با شبکه های Ethernet باید رقم ارائه شده تجهیزات بی سیم را بر عدد دو تقسیم نمود.
در شبکه بی سیم Access Point دستگاهی است که میتوان آن را معادل هاب در شبکه Ethernet دانست و مانند هاب پهنای باند آن بصورت Shared در اختیار کاربران قرار میگیرد.
با توجه به اطلاعات بالا میتوان نتیجه گرفت که یک Access Point منطبق بر 802.11g دارای پهنای باند اشتراکی و Half-Duplex برابر 54Mbps میباشد که میتوان گفت برابر 25Mbps بصورت Full-Duplex خواهد بود. از آنجایی که این پهنای باند اشتراکی میباشد چنانچه 5 کاربر از این Access Point بخواهند استفاده کنند هرکدام پهنای باندی برابر 5Mbps خواهند داشت مگر آنکه آنقدر خوش شانس باشند که در هر لحظه فقط یکی از این کاربران نیاز به دسترسی به منابع شبکه ای داشته باشد تا بتواند بتنهایی از 25Mbps استفاده نماید. پس محاسبه تعداد Access Pointهای مورد نیاز رابطه مستقیم با تعداد کاربران همیشه Online و میزان مصرف آنها دارد.
کاربران شبکه های بی سیم بیشترین رضایت را زمانی خواهند داشت که عمده کاربری آن جهت دسترسی به اینترنت و منابع اینترنتی باشد که برخوردای از 100Kbps هم برای کاربران کفایت خواهد کرد.
در هیچ کجا شما نمیتوانید یک خط نوشته پیدا کنید که شبکه های WLAN را جایگزینی برای شبکه های Ethernet معرفی کرده باشد! شبکه های WLAN یک راه حل هستند برای مواقعی که امکان کابل کشی و استفاده از شبکه Ethernet امکانپذیر نیست و یا اولویت با Mobility و یا حفظ زیبایی محیط است. سالن های کنفرانس، انبارها، محیط های کارخانه ای، کارگاه های عمرانی و محیط های نمایشگاهی بهترین نمونه ها برای استفاده موثر از شبکه های WLAN میباشند.
راه اندازی یک شبکه بی سیم بسیار راحت و سریع امکانپذیر است ولیکن به همین سادگی و سرعت نیز امکان رخنه در آن وجود دارد. روش های مختلفی جهت امن سازی این شبکه های توسعه داده شده که با صرف کمی وقت میتوان یکی از این روش ها را بکار برد تا از سوء استفاده و یا صدمه جلوگیری شود.
با توجه محدود بودن پهنای باند شبکه های بی سیم کد های مخرب مخصوصاً کرم های اینترنتی (Worm) بسادگی میتوانند در صورت ورود به شبکه Access Point را بدلیل بار مضاعف مختل کنند. حتماً در شبکه های بی سیم هر چند کوچک از وجود برنامه های آنتی ویروس و بروز بودن آنها اطمینان حاصل کنید. بسیار اوقات حرکت Wormها باعث از کار افتادگی Access Point و اصطلاحاً Hang کردن آن میشود که ممکن است در برداشت اولیه خراب بودن Access Point منبع مشکل تشخیص داده شود.
باز یادآور میشوم شبکه های بی سیم حداقل با مشخصات فعلی یک راه حل هستند برای شرایطی که در آن امکان استفاده از Ethernet و کابل کشی وجود ندارد و نه یک جایگزین Ethernet و اگر کسی غیر از این به شما گفت میتوانید بصورت خیلی خاصی (Special) در صورتش نگاهی بیاندازید! بکارگیری از شبکه های بی سیم در کنار شبکه Ethernet برای کاربران Mobile که ممکن است هر لحظه با Laptop و یا PDA خود از گرد راه برسند و یا سالن کنفرانس و اجتماعات هموراه بسیار سودمند و رضایت بخش خواهد بود. همچنین امکانی که بصورت موقتی برپا شده اند نظیر پروژه های عمرانی و نمایشگاه ها و دفاتر استیجاری نیز در فهرست موارد کاربرد شبکه های بی سیم قرار دارند.
شبکه های تلفن همراه جایگزین شبکه های بی سیم Wi-Fi
شبکه های Wi-Fi به واسطه ایجاد امکان اتصال به اینترنت بدون نیاز به کابل شبکه و با فاصله ای دور از آن، موجب استقلال بیشتر کامپیوترهای کیفی شده اند. با وجود این که شبکه های Wi-Fi در دفاتر کار، خانه ها، فروشگاه ها و سایر مکان های شلوغ به درستی عمل می کنند، اما باز هم دارای محدودیت های فراوانی هستند؛ چرا که این شبکه ها در همه جا قابل دسترسی نبوده و امکان استفاده از آنها در حال حرکت در یک اتومبیل یا قطار وجود ندارد.
تولید کنندگان کامپیوترهای کیفی قصد دارند با افزودن ویژگی پوشش وسیع بی سیم (قابلیت ارائه شده توسط شبکه های تلفن همراه) به نسل بعدی کامپیوترهای کیفی خود، این خلاء را پر کنند. با وجود این که برای استفاده از شبکه های بی سیم، کارت های PC در دسترس هستند، اما دسترسی توکار (همانند Wi-Fi توکار)، ویژگی است که بیشتر مورد پسند واقع می شود. شرکت سونی (Sony) اولین سری از چنین کامپیوترهایی را تحت عنوان مدل Vaio WGN-T۳۵۰P با قیمت ۲۰۰ دلار روانه بازار کرد. این مدل برای اتصال به شبکه تلفن همراه به یک مودم بی سیم مجهز است.
مهمترین مزیت استفاده از شبکه های مبتنی بر تلفن نسبت به شبکه های Wi-Fi این است که در تمام مکان های دارای پوشش شبکه تلفن شامل بسیاری از شهرها و روستاها، امکان دسترسی وجود دارد. جالب این که در هنگام جا به جایی نیز اتصال اینترنتی شما بدون هیچ مشکلی از یک آنتن تلفن همراه به دیگری منتقل می شود و در صورت قطع اتصال، به آسانی می توانید مجدداً ارتباط را برقرار کنید.
بزرگترین نقص این شبکه ها هزینه زیاد، عدم انعطاف پذیری و سرعت پایین است. فرضاً یک کامپیوتر کیفی مانند کامپیوتر Vaio شرکت سونی، تنها می تواند شما را به یک سرویس بی سیم و یا در بهترین حالت به یکی از دو فن‌آوری موجود بی سیم متصل نگه دارد که این ناشی از عدم انعطاف پذیری لازم است. از نظر سرعت نیز، سریع ترین سرویس شبکه های تلفن همراه، سرعتی بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ کیلوبایت در ثانیه در اختیار قرار می دهد، اما در عمل چنین نیست و مودم ها موجب می شوند که اطلاعات حداکثر با سرعتی بین ۳۰ تا ۵۰ کیلو بایت در ثانیه انتقال یابند؛ در حالی که شبکه Wi-Fi حداقل سرعتی معادل ۵۰۰ کیلو بایت در ثانیه و حتی گاهی بیش از این در اختیار می گذارد.
سونی با در اختیار گذاشتن نرم افزاری که قابلیت انتقال بین دو نوع شبکه را دارد، امکان استفاده از هر دو شبکه Wi-Fi و تلفن همراه را برای کاربران فراهم کرده است. احتمالاً روزی فرا می رسد که عمل انتخاب شبکه به طور خودکار و توسط نرم افزار انجام شده و نرم افزار بهترین و ارزان ترین شبکه را برایتان انتخاب می کند.
به هر حال کامپیوترهای کیفی مجهز به Wi-Fi قابلیت حمل مورد نظر را در اختیار کاربران قرار می دهد، اما اگر اتصالی را می خواهید که در هر زمان و هر مکان برقرار شود، ویژگی توکار بهره گیری از شبکه های تلفن همراه، گزینه خوبی محسوب می شود که احتمالاً در آینده عمومیت خواهد یافت.