سازه ای از جنس حباب A"BUBBLE-MADE"STRUCTURE
ترجمه و تألیف رابین و رافائل صدیق پور
Translated & composed by Rabin & Rafael Sedighpour
نمای کلی مرکز شنا و بازیهای آبی المپیک 2008 پکن
ده های پایانی قرن بیستم و چند سالی که را که از قرن بیست و یک می گذرد به جرئت می توان دوره تحول اساسی در اندیشه های بشر و تغییر دیدگاه او نسبت به جهان پیرامون خود تلقی کرد. اگر «اخلاق» و اصول اخلاقی را، که زاییده وجدان بشر و تغییر ناپذیر هستند، از این امر مستثنی کنیم، در نحوه نگرش سایر علوم و نیز دنیای هنر به مسائل و موضوعات، تغییرات عمده ای به وقوع پیوسته است. از دیدگاه بشر امروزی، جهان حاضر یک جهان ارگانیک است که در آن فضا، زمان و اجسام به صورت متحول، سیال، درگیر با یکدیگرند و اتباط غیرخطی دارند. دانشمندان و صاحبان اندیشه برای تبیین جهان امروز دیگر صرفاً به علوم کلاسیک و قطعیت جهان بینی ریاضی گونه تکیه
آرایش کریستال ها در طبیعت
نمی کنند، بلکه مباحثی همچون عدم قطعیت، آشفتگی، هندسه های نااقلیدس و فراکتالی، نظریه پیچیده و فیزیک غیرخطی، جهانی متفاوت از گذشته را در برابر انسان پست مدرن قرار داده است. با وسیع تر شدن قلمرو علوم، بر تعداد مجهولات و سؤالات نیز افزوده می شود و انسان برای رازگشایی مجهولات تازه، می بایست تلاش بیشتری کند.
بشر می تواند پاسخ بسیاری از پرسش های خود را از راه آزمایش، تحقیق و خلق فرضیات تازه بیابد. اما شاید بتوان خود «طبیعت» را بهترین پاسخگوی سؤالات بشر دانست. طبیعت، همه جواب ها را دارد و این انسان ها هستند که به تدریج می آموزند چگونه بپرسند.
این امر، در طراحی و ساخت فضاها و بناهای شهری و در علم مهندسی سازه نیز صادق است. طبیعت، درس های طراحی بسیار مهم و ارزشمندی به ما می دهد. از جمله اصول اساسی این طراحی آن است که اگر مقصود طراحی به درستی و شایستگی برآورده شود، نظم و ترتیب حاصل، زیبایی تلقی می شود؛ اما اگر صرفاً در پی زیبایی به دلیل زیبایی باشیم به آن دست نخواهیم یافت.
دید هوایی سایت برگزاری بازیها
طبیعت، هم طراحی زبردست است و هم مهندسی چیره دست، هم در انتخاب فرم و شکل یک جسم (متناسب با نیاز آن) بهترین ها را انتخاب می کند و هم در انتخاب اسکلت و مکانیسمی که به آن جسم ایستایی و دوام ببخشد. ساده ترین، مناسب ترین و مؤثرترین ها را به کار می گیرد. جالب آن است که در طبیعت فرم یک جسم و اجزای برپادارنده و شکل دهنده آن به صورت متقابل با یکدیگر را تعریف و به نوعی هر یک، خود را دیگری دیکته می کند. از تار عنکبوت گرفته تا کندوی زنبور عسل و از یک صدف دریایی گرفته تا استخوان بال کرکس. هر چقدر صورت مسئله در طبیعت سخت‌تر باشد، راه حل های طبیعی آن نیز به همان میزان زیبا، دقیق و پیچیده است. هر چند بناهای ساخت بشر در مقایسه با ساده ترین ساختارهای طبیعی، بسیار ناقص، ابتدایی و کم ارزش می نمایند. ولیبا پیشرفت تکنولوژی و بالارفتن سطح آگاهی انسان به نسبت محیط اطراف، امروزه شاهد اجرای ساختمان هایی هستیم که از نظر فرم و عملکرد بسیار پیچیده اند و در برخی از موارد، نبوغ طراحان و سازندگان خود را اثبات می کنند. بناهایی همچون اسکله دریایی یوکوهاما در ژاپن یا اغلب پروژه های سانتیاگو کالاتراوا از آن جمله اند که از ترکیب هنر، ریاضیات، تکنولوژی ساخت و علم مهندسی سازه حاصل شده اند.
شمای کلی پروژه مکعب آبی
احداث این گونه ساختمان ها، بسته به میزان پیچیدگی طرح آنها، مستلزم به کارگیری مفاهیم و روش های جدید علمی و اجرایی است و به هیچ عنوان با استفاده از روش‌های کلاسیک محاسبه و اجرا مقدور نیست.
به عبارت دیگر، استفاده از اجزای خطی مثل تیر و ستون یا اجزای سطحی مانند دالهای بتنی، در یک پروژه با فرم و عملکرد پیچیده نمی تواند منطقی و «هوشمندانه» به شمار رود.
برخلاف گذشته، که سازه نگهدارنده بنا همواره ترکیب از اجزای خطی، یا سطحی بود. در حال حاضر در پاسخ به ین پرسش که یک سازه به چه شکل باید فضا را اشغال کند؟ می توان گفت فرم سازه باید بیشترین تناسب ظاهری و عملکردی را با فرم معماری دارا باشد؛ به گونه ای که نتوان آن سازه را جدا و نامتجانس با فرم معماری دانست. ایده استفاده از الگوهای حجمی با ترتیب وقوع منظم به عنوان یکی از بهترین راه حل ها در این موارد مطرح می شود. الگوهای حجمی سازه، که با ترتیب خاص تکرار می شوند، سنگ بنای تشکیل همه اجسام در طبیعت اند. بهترین نمونه در این مورد آرایش کریستالی کانی های تشکیل دهنده سنگ هاست. در سلول های زنده جانداران نیز این الگوها به وفور مشاهده می شوند.
آرایش حبابهای صابون در کنار هم
راه حل برای تقسیم فضا
استفاده از الگو های حجمی در سازه مزیت های بسیار دارد. یکی از ویژگی های مهم این الگوها، تکرارپذیری آنها در جهات مختلف در فضا با استفاده از سلول های مشابه است.
نقشه موقعیت
به عبارت دیگر، تنها با یک یا چند نوع سلول به اشکال مختلف، کل محدوده فضایی یک جسم را می توان پوشاند که از لحاظ سرعت اجرای سازه و نیز کم شدن تنوع اجزای سازه ای بسیار حائز اهمیت است. این الگوها مزیت های دیگری نیز دارند که در مورد هر سازه خاص، می تواند به تفضیل بحث شود یکی از ساختمان هایی که در آن ایده استفاده از الگوهای خاص سازه به صورت هوشمندانه به کار رفته و باعث ایجاد خصوصیات جالب و منحصر به فرد در آن شده، «مکعب آبی» است.
مکعب آبی
مکعب آبی نام است که برای پروژه «مرکز شنا و بازی های آبی» در بازی های المپیک 2008 پکن در نظر گرفته شده است. طراحی پروژه مکعب آبی را کنسرسیومی متشکل از معمارانPTW از استرالیا، شرکت آروپ، انجمن مهندسی ساختمان جمهوری خلق چین (CDCEC) و انستیتو طراحیShenzhen وابسته به آن(CSCEC+DESING) انجام داده‌اند.
پلان طبقه دوم پلان طبقه اول
پلان طبقه همکف
پروژه به شکل یک مکعب ساده و شفاف و سازه آن بسیار شبیه به اجتماع ملکول های آب (H2O) و در حقیقت، آرایش پیچیده ای از اجزای حباب مانند است که به صورت یک مکعب بزرگ و حجیم، کریستالیزه شده اند.