بخش 1:
q تیونر
همانطوریکه در نمای کلی گیرنده های رنگی بررسی گردید امواج دریافت شده توسط آنتن به تیونر منتقل می گردد .، تیونر تلویزیونهای رنگی علاوه بر کارهای معمولی یک تیونر که از تلویزیون سیاه و سفید به خاطر داریم (انتخاب کانال ، حذف امواج مزاحم ، تقویت موج فرستنده و . . . ) در خروجی خود امواج فرستنده را تبدیل به سه موج IF به ترتیب زیر می کنند:
IF صدا (فرکانس 4/33 مگاهرتز)
IF تصویر(فرکانس 9/38 مگاهرتز)
IF رنگ(فرکانس 43/34 مگاهرتز)
تیونر ها در دو نوع مکانیکی و الکترونیکی درست می شوند ، در تلویزیونهای رنگی جدید اکثرا تیونر به صورت الکترونیک طراحی میشود . این تیونرها مدارات دریافت هر سه محدوده VHF I , VHF III , UHF را دارا هستند ، در جدول زیر محدوده امواج تلویزیونی و تعداد کانالهای آنها مشخص شده است :
| |
|
|
| باند |
تعداد کانال |
محدوده فرکانسی |
| VH I |
4 تا 2 |
MHZ 68تا47 |
| VHF III |
12 تا 5 |
MHZ 230تا174 |
| UHF |
68 تا 21 |
MHZ 676تا300 |
در تیونرهای میکانیکی جهت آنکه کانال و محدوده کار تیونر را تعویض نمائیم دسته سلکتوری وجود دارد که این کار را انجام می دهد ، ولی در تیونرهای الکترونیک جهت این کار ، مداری در نظر گرفته شده است به نام مدار فرمان تیونر .
بنابراین مدار فرمان تیونر باید بروی تیونرهای الکترونیک دو کنترل اعمال نماید اولا محدوده کار تیونر را مشخص کند که آیا بر روی UHF ، VHF I ، VHF III باشد ثانیا معین کند در آن محدوده بر روی چه کانالی تصویر دریافت دارد .
عمل اول با قطع و وصل ولتاژ تغذیه هر قسمت انجام می گیرد یعنی زمانی که می خواهیم تیونر بر روی محدوده VHF I کار کند ، مدار فرمان ولتاژ تغذیه دو باند VHF III و UHF را قطع کرده و فقط ولتاژ تغذیه به باند VHF I می دهد . این باعث می شود که فقط باند VHF I کار کرده و دو باند دیگر غیر فعال باشند.
عمل دوم (تعویض کانال) با کم و زیاد کردن یک ولتاژ متغییر(معمولا صفر تا 33 ولت) توسط مدار فرمان تیونر و اعمال آن به دیودهای واریکاپ تیونر انجام می گیرد .
دیود های واریکاپ چه عملی انجام می دهند ؟
دیودهای واریکاپ یکی از انواع دیودها هستند که وقتی در بایاس معکوس قرار گیرند میتوان با کم و زیاد کردن ولتاژ دو سرشان از آنها همانند یک خازن متغییر استفاده نمود .
حال در تیونر های الکترونیک در هر باند تیونر ، تعدادی دیوید واریکاپ قرار گرفته که مدار فرمان تیونر بسته به کانال انتخابی توسط مصرف کننده ولتاژ دو سر دیودهای واریکاپ تیونر در آن قسمت را تغییر داده و ظرفیت دیود واریکاپ را برای آن کانال تعیین می کند ، در حقیقت از دیودهای واریکاپ به عنوان قسمتی از مدارات هماهنگ داخل تیونر استفاده شده است .
بررسی تیونر تلویزیون رنگی شهاب 21 اینچ :
تیونر این تلویزیون از نوع الکترونیک بوده و قدرت دریافت هر سه محدوده ، UHF و VHF III و VHF I را دارا می باشد ، کنترل این تیونر بر عهده آی سی کنترل تلویزیون (ICSO1 ) می باشد .
طریقه تنظیم کانال توسط آی سی کنترل : برای آنکه مشخص شود بر روی چه محدوده ای کار کند ، سه پایه BL و BU و BH در بین پایه های تیونر وجود دارد . BU تغذیه محدوده UHF داخل تیونر ، BL تغذیه محدوده مدار VHF I و BH تغذیه مدار محدوده VHF III تیونر است .
طرز کار به این صورت است که وقتی تلویزیون فرمان کار روی محدوده UHF دریافت کرد ، آی سی کنترل (ICSO1 ) ولتاژ مثبت بیس Q101 را کم می کند ، چون ترانزیستور به محدوده UHF تیونر می رود .
در همین حال آی سی کنترل ولتاژ بیس دو ترانزیستور Q102 و Q103 را زیاد کرده ولتاژ قسمتهای BL(VHFI ) و BH (VHFIII)قطع میگردد ، که می توان با توجه به جدول زیر این فرمان آی سی کنترل را تست نمود :
| نام پین |
BL |
BH |
BU |
| باند انتخابی |
| |
| VHF I |
12V |
0V |
0V |
| VHFIII |
0V |
12V |
0V |
| UHF |
0V |
0V |
12V |
طریقه تنظیم کانال :
همانطوریکه قبلا ذکر گردید برای تعویض کانال بین صفر تا 30 ولت که توسط تنظیم کننده ائی قابل تنظیم است به دیودهای واریکاپ داخل تیونر اعمال شده و باعث انتخاب کانال میگردد .
در این تلویزیون ولتاژ 103 ولت پایه سه ترانس T801 در منبع تغذیه (STR) توسط مقاومت R105 کم شده توسط زینر 33 ولتی D102 در 33 ولت تثبیت شده به کلکتور ترانزیستور Q304 داده می شود .
ولتاژ بیس این ترانزیستور تحت کنترل آی سی می باشد (پایه 1 آی سی ) حال آی سی کنترل فرمان تعویض کانال ولتاژ بیس این ترانزیستور را از طریق پایه 1 خود کم و یا بلعکس زیاد می کند و باعث می گردد بسته به کانال انتخاب شده توسط مصرف کننده ولتاژی بین 3/0 ولت (در پائین ترین کانال) و 29 ولت (در بالاترین کانال) در هر باند به پین VT روی تیونر رسیده و از طریق این پین به دیویدهای واریکاپ داخل تیونر اعمال گشته ظرفیت آنها برای کانال انتخابی تنظیم گردد .
AGC تیونر (AGC Delay ) :
از طبقه agc ولتاژ کنترل به تیونر اعمال گشته که این ولتاژ بستگی به قدرت سیگنال مرکب دریافتی از تیونر دارد ، به این معنی که وقتی سیگنال دریافتی خیلی قوی باشد باید مقدار سیگنال عبوری از تیونر به طبقه IF را کم کرد و وقتی سیگنال ضعیف است باید کل این سیگنال ضعیف ، بدون تضعیف تحویل طبقه IF گردد .
در این تلویزیون ولتاژ این قسمت توسط پایه 13 آی سی IF و آشکار ساز ) IC101) تامین می گردد که د ر هنگام سیگنال ضعیف به حدود 3/7 ولت و در هنگام دریافت سیگنال قوی به 4/2 ولت می رسد .