تحقیق مقاله آنچه که از برق باید بدانیم

آشنایی مختصری با خازن و انواع کاربرد آن در لوازم خانگی

ساختمان خازن از دو صفحه هادی تشکیل شده که به آنها جوش گفته می شود جوش ها به وسیله دی الکتریک از یکدیگر جدا شده اند.

خازن های مورد استفاده در صنعت برق عموماً به یکی از دو نوع زیر تقسیم می شوند:

الف – خازن الکترولیتی – خازن روغنی

انواع کاربرد آن در لوازم خانگی

در لوازم خانگی به اشکال مختلف و در ابعادی بسیار گسترده استفاده شده ولی می توان کاربرد خازن در این لوازم را به یکی از سه نوع زیر تقسیم کرد.

الف – خازن اصلاح ضریب قدرت

ب- خازن پارازت گیر

ج – خازن های راه انداز

آشنایی با موتور های الکتریکی

1- موتورهای یونیور سال: یونیور سال یعنی عمومی این موتورها به این جهت عمومی نامیده می شوند که علاوه بر جریان متناوب در جریان مستقیم نیز به راحتی کار می کنند.

عامل حرکت آرمیچر در واقع تئوری بیو ؟؟ است. به عقیده وی هرگاه سیم دو میدان بر یکدیگر ایجاد می گردد توانایی حرکت می یابد  در صورت فراهم بودن شرایط لازم آرمیچر به گردش درآمده و می توان از چرخش آن در انجام یک عمل مکانیکی بهره ببرد.

فصل دوم : سشوار

1-2- ساختمان سشوار

1- بدنه :

بدنه سشوارها را از فلز یا پلاستیک می سازند. نوع فلزی معمولاً از جنسی استیل انتخاب می شود تا علاوهبر استحکام حرارتی بالا، زیبایی ظاهری را نیز به همراه داشته باشد اما در این نوع بدنه سشوار، همواره خطر اتصال بدنه، مصرف کننده را تهدید می کند. در سشوارهای دیگر بدنه را از پلاستیک می سازند تا در صورت برخورد سیم فاز با بدنه، مصرف کننده با خطر جدی مواجه نشود. متأسفانه جنس نامرغوب این نوع از بدنه ها، آنها را در برابر حرارت بسیار ناپایدار ساخته و پس از آن مدت محدودی تغییر شکل می یابند.

2- دسته سشوار:

جنس دسته سشوار را از کائوچو یا انواع مشتقات پلاستیک می سازند تا اولاً در برابر اتصال بدنه، مصون باشد و دوماً وزن سشوار از حد معینی تجاوز نکند. قسمت عمده ای از مدار در داخل دسته سشوار جای داده شده و علاوه بر آن کلیدها نیز در قسمتی از دسته، تعبیه شده اند. برای آنکه سشوار از قابلیت حمل بالایی برخوردار شود، کارخانجاتی مانند «بیم» ، دسته سشوار را به گونه ای می سازند تا در صورت لزوم بر روی بدنه تا شود.

3- دو شاخه و سیم رابط :

دو شاخه و سیم رابط به یکدیگر متصل بوده و دو شاخه پرسی می باشد. رم سیم کمتر از mm21 انتخاب نمی شود تا براحتی جریان مورد نیاز دستگاه را تأمین کند. اکثر تولیدکندگان سشوار، عایق سیم رابط را ضخیم می سازند تا در برابر ضربات و یا حرارت بدنه دستگاه مقاوم بوده و سریع آسیب نبیند و مصرف کننده را با خطر اتصال بدنه یا برق گرفتگی مواجه نسازد.

4- موتور:

در سشوار، دو نوع موتور، مورد استفاده قرار می گیرد. اگر موتور از نوع یونیورسال باشد، قطعاً با المنت به صورت موازی بسته می شود زیرا ولتاژ مورد نیاز موتور 220 ولت یا به عبارتی همان ولتاژ شبکه است. جهت آشنایی بیشتر با این موتورها به مبحث 1-12-1 رجوع فرمایید. از آنجا که موتور یونیورسال وزن سشوار را بالا می برد و از نظر اقتصادی هزینه تولید را افزایش می دهد و نیاز مداوم به سرویس و نگهداری دارد، امروزه به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد.

5- کلید

بدون استثناء می توان گفت در اکثر لوازم خانگی نول مستقیماً به مصرف کننده داده شده، فاز از کلید عبور می کند و به مصرف کننده می رسد و توسط کلید، عملکرد دستگاه کنترل می شود. در سشوار نیز کلید وظیفه مذکور را بر عهده دارد.

6- دیود

در مبحث 14-1 ساختمان دیود و مطالب دیگری در این خصوص آورده شده است. در این فصل به کاربرد دیود در سشوار خواهیم پرداخت.

دیود در سشوار، دو کاربرد متفاوت دارد. گاهی از اوقات دیود پرآمپر پشت کلید جای داده می شود تا در صورت باز بودن کلید، جریان از دیود عبور نموده و یکسوسازی نیم موج شود. به این ترتیب ولتاژ ورودی کاهش یافته و دستگاه ضعیف کار می کند. با بسته شدن کلید، دیود از مدار خارج شده و از آنجا که ولتاژ به طور کامل به دستگاه می رسد عملکرد آن شتاب و قدرت بیشتری خواهد یافت (شکل 13-2).

قبلا اشاره شد که دیودها دارای شماره هایی هستند که در واقع ولتاژ و جریان نامی آنها را بیان می کند و کارخانجات سازنده سشوار، از شماره های متنوعی به همین منظور بهره می برند با این وجود دیودهایی که معرفی شده از کاربرد بیشتری برخوردارند

 قبلا ذکر شد که در اکثر سشوارها ، امروزه از موتورهای 12 ولت جریان مستقیم استفاده می شود (تبدیل جریان متناوب به برق یکسو شده تمام موج توسط پل دیود در مبحث 14-1 شرح داده شده است). از آنجا که ولتاژ جریانی که در اختیار پل دیود قرار می گیرد کم است، در این قسمت از مدار، دیودهایی کم آمپر به کار می روند. معمولاً دیودهایی با شماره های زیر به این منظور انتخاب می شوند

(جداول و تصاویر در فایل اصلی موجود است)

- المنت (گرم کننده  - هیتر)

وظیفه المنت ایجاد گرما در مسیر باد تولید شده (توسط موتور) می باشد. المنت در واقع سیم کرم نیکل و یا کرم آلومینیوم است که به دور مقوای نسوز پیچیده شده.

کاربرد المنت در سشوارها، در واقع مدارات جالب و متنوعی را به وجود می آورد. به عنوان مثال با کاربرد المنت دو پایه، مدار می تواند از نوع جانسون موازی و یا جانسون سری (شکل باشد. المنت سه سیم در سشوارهای با مدار سری – موازی مورد استفاده قرار می گیرد. در این المنت ها R2 و R1 به صورت موازی اتصال می یابد.

المنت چهار سیم (شکل 8-2) درسشوارهای دیانا مورد استفاده قرار گرفته است. المنت R3 به صورت موازی با مجموعه موتور 12 ولت + المنت های R1 و R2 بسته می شود. در سشوارهایی که المنت چهار سیم دارند، دیود یکسوساز نیم موج پشت کلید کاربردی ندارد زیرا کنترل دور موتور به توسط خروج قسمتی از المنت صورت می گیرد

در برخی از سشوارها، المنت دارای ابعاد و اشکال و همچنین سر سیم های متنوعی است. با این وجود کاربرد آن در مدار،‌دقیقاً مشابه سایر انواع المنت هاست.

8- ترموستات

ترموستات در واقع یک کلید اتومات حرارتی است و هرگاه حرارت محیط داخلی سشوار از حد معینی تجاوز نماید، توسط این کلید، مدار برای مدتی قطع می شود و پس از کاهش دما،‌مجدداً ترموستات به حالت وصل باز می گردد. ترموستات سشوار متشکل از دو کنتاکت اتصال برق ورودی و خروجی و همچنین یک تیغه حساس است، ترموستات همواره در مسیر نول اصلی مدل قرار می گیرد تا با عملکرد خود برق دستگاه را قطع نماید. با افزایش حرارت داخل دستگاه، تیغه حساس ترموستات انبساط طولی یافته و با جدا شدن از کنتاکت دوم مانع عبور نول به طرف سایر اجزاء مدار می شود.

9- پروانه فن

با سوار نمودن یک پروانه سبک بر روی محور موتور، می توان به سادگی باد فراوانی را تولید نمود تا گرمای تولید شده در المنت را به طرف لوله خروجی سشوار هدایت نماید. در صورت هرزگرد شدن پروانه، حرارت المنت به خارج از سشوار راهی ندارد و اگر دستگاه مجهز به ترموستات نباشد، با خطر جدی مواجه خواهد شد.

گاهاً دیده می شود که خروج یکی از هادیهای مدار و در نتیجه برخورد آن با پروانه فن صدای خشنی را به وجود می آورد. حتی در مواردی، درگیری مذکور، مانع از حرکت موتور خواهد شد که اجباراً می بایست نسبت به رفع عیب مذکور اقدام نمود.

4-2- عیب یابی در سشوار:

عیب 1 : سشوار اصلا روشن نمی شود.

در مواردی مشابه حالت فوق الزامیست، عیب یابی را از مبدأ آغاز نمایید یعنی از خود منبع انرژی الکتریکی و سپس بررسی و تست قطعات را تا آنجا که عملکردشان به این عیب مربوط می شود ادامه دهید. قطعاً به نتیجه مطلوب خواهید رسید.

علت 1 : پریز برق ندارد.

رفع عیب: دستگاه را از برق جدا کنید و سپس به وسیله قسمت ولتاژ آومتر،‌اختلاف سطح الکتریکی پریز را اندازه گیری نمایید. اگر عقربه منحرف نشود مشکل از پریز است و در صورتی که عقربه منحرف شده و 220 ولت را نشان دهد، مشکل از قطعه دیگری است که در ادامه شرح داده می شود. در هنگام انتخاب رنج به یاد داشته باشید که نمی‌توان جهت سنجش ولتاژ برق رنجی کمتر از 250 ولت را به کار برد زیرا منجر به آسیب دیدگی دستگاه می شود.

علت 2 : سیم رابط و یا دو شاخه خراب است.

رفع عیب: ابتدا دستگاه را از برق خارج نموده و سپس ورودی برق در داخل دستگاه را از سایر اتصالات جدا سازید. سیمهای ورودی به دستگاهرا به یکدیگر متصل کنید. در این وضعیت با اتصال رابطهای آومتر (در حالی که رنج بر روی 1*R تنظیم شده است) به دو شاخه دستگاه، باید عقربه منحرف شده و تقریباً صفر را نشان دهد.در صورت عدم انحراف عقربه باید دو شاخه و سیم رابط، یکجا تعویض شوند زیرا دو شاخه از نوع پرسی است (در عموم سشوارها).

علت 3 : فاز یا نول اصلی در داخل دستگاه دچار مشکل شده

رفع عیب: گاهاً دیده می شود که برق به داخل دستگاه می رسد اما از آنجا که فاز از کلید جدا شده و یا اتفاق مشابهی برای نول صورت گرفته، برق عملاً به مدار الکتریکی سشوار راه نمی یابد که در صورت مشاهده این عیب سیم جدا شده را در نقطه اصلی خود قلع کاری نمایید.

علت 4 : کلید سشوار خراب است.

رفع عیب: معمولاً در اکثر سشوارها ، حتی با وجود چند کلید مانند شکل 24-2 ، یک کلید به منظور کنترل اصلی دستگاه تعبیه شده است. در صورت خراب شدن این قطعه الکتریکی، دستگاه روشن نخواهد شد. حداقل یکی از سیم های متصله به کلید فوق را از آن جدا نموده و توسط آومتر (1*R ) به تست آن بپردازید. اگرکلید سالم باشد در حالت بستن کلید عقربه منحرف شده و تقریباً صفر را نشان می دهد و در حالت باز بودن کلید، عقربه بر روی بی نهایت (  ) خواهد ایستاد. در صورت خرابی کلید، آن را تعویض کنید تا مشکل حل شود.

علت 5 : عیب را در خود مدار جستجو کنید.

رفع عیب: پس از بررسی قطعات مذکور به این نتیجه منطقی خواهید رسید که عیب در خود مدار به وجود آمده. اگر مدار مانند شکل 10-2 از نوع سری باشد، خرابی هر یک از اجزاء مدار به خاموشی مطلق دستگاه می انجامد. این مسئله از عیوب عمده مدار سری است. به عنوان مثال در صورت قطع شدن دیود در شکل 10-2 مدار به حالت باز در می آید و عیب 1 بروز خواهد نمود.

در سشوار با مدار سری تست تمامی قطعات الزامی است. اما اگر مدار از نوع سری – موازی است (شکل 13-2) تنها قطع شدن فاز و یا نول اصلی در داخل مدار می تواند سشوار را دچار خاموشی کامل نماید.

(نمودار و تصاویر و جداول در فایل اصلی موجود است)

به یاد داشته باشید در برخی از سشوارها مانند 13-2 از ترموستات استفاده شده و چون جایگاه ترموستات در سر راه نول اصلی مدار است، توجه به صحت عملکرد آن شما را در نتیجه گیری سریع و یافتن عیب یاری خواهد نمود.