رساله نهایی دوره کارشناسی ناپیوسته معماری
فصل اول
شناخت موضوع
مقدمه:
وسعت گسترده دانش تا مرز بی نهایت است و بشر همواره در تکاپوی رسیدن به انتهای این مرز می باشد. موثر ترین شیوه برای هموار ساختن این مسیر ایجاد بستر مناسب آموزشی برای فراگیران و استفاده از خلاقیت آنها در ارتقای علوم و فنون متعدد است و آموزش و پرورش به عنوان متولی اصلی تعلیم و تعلم عهده دار فراهم آوردن زمینه های مناسب برای رشدو اعتلای علوم و فرهنگ می باشد.تربیت بدنی و ورزش از جمله علوم مورد توجه برنامه ریزان آموزش و پرورش است که با حرکت و فعالیت بدنی فرصتهای مناسب جهت دستیابی به اهداف ترتیبی را فراهم می نماید.
امروزه بیماریهای تمدن با بیماریهای غرب یکی از آثار تغییراتی هستند که در زندگی روزمره نمایان است و مردم کشورهای پیشرفته بصورت گسترده و کشورهای در حال رشد به میزان کمتری با آنها دست به گریبان می باشند . مهمترین این بیماریها عبارتند از : بیماریهای قلب و عروق ، چربی خون ، نقرس ، سنگهایصفراوی ، دیابت ، سرطان و بیماریهای کبدی که عمدتاً با تغذیه ارتباط دارند.بیماریهای روانی و استرسنیز از جمله بیماریهایی هستند که بیشتر به شرایط زیست محیطی مربوط می شوند.
نزدیکی بشر با طبیعت مسئله ای کاملاً غریزی است چرا که انس با طبیعت سبب کاستن فشار عصبی می شود . این امر طی هزاران نسل در انسان اثر گذاشته و به همین علت زندگی در اغلب ساختمانهای شهری امروزه با طبیعت او موافق نیست و زیستن در داخل آنها به تدریج تولید ناراحتی های روانی می نماید.
ورزش به عنوان یک فعالیت همه گیر از دیرباز با زندگی انسان پیوند داشته است و از زمانهای قدیم بشر بدون اطلاع از قوانین ورزشهای نوین و امروزی به تعحرک در طبیعت می پرداخته است. ورزشهاییچون کوهنوردی ، اسکی ، شنا ، اسب سواری و …… به همین ترتیب ورزش توسط انسان با طبیعت پیوند خورده است .
فصل اول
1-1-تربیت بدنی و اهداف آن
هدف تربیت بدنی و ورزش نتایج مطلوب و مقاصدی است که از شرکت در برنامه های تربیت بدنی و ورزش حاصل می شود . اهداف به اهداف دراز مدت و کوتاه مدت تقسیم می شود . غایت شدیداً با هدف ارتباط دارد و آن انتظاری است که هر فردی از مجموع زندگی خود دارد و نقش آن هماهنگ کننده و وحدت بخش اهداف در طول زندگی است.
پنج هدف عمده برای تربیت بدنی عبارتند از : تکامل جسمانی، روانی-حرکتی، شناختی، عاطفی و اخلاقی
هدف 1-1-1
1) تکامل جسمانی : ایجاد توان بدنی و افزایش آن از طریق فعالیتهای بدنی که موجب توسعه و تکامل سیستمهای ارگانیکی مختلف بدن می شود ، جزو هدف تکامل جسمانی است.
2-1-1-
2) هدف تکامل حرکتی : این هدف با بهبود آگاهی بدنی، انجام حرکت جسمانی موثر با هزینه انرژی کمتر و حرکت آمیخته با مهارت و حسی زیبایی شناسی و جذابیت در ارتباط است.
3-1-1
3) هدف تکامل شناختی: هوش و تفکر یکی از ضروریات اجرای صحیح فعالیتهای بدنی است. آگاهی بر بدن ، آگاهی محیطی ، آگاهی اجتماعیو سازگاری در اجرا، آگاهی بر قوانین و ….. جزء هدف شناختی محسوب می شوند.
4-1-1
4) هدف تکامل عاطفی : گسترش خصلتهای ورزشکاری ، عدالت ، وجدان گروهی و حسی زندگی جمعی ، تجربه لذت شیرین موفقیت ، احساس تعلق ، مورد تصدیق قرار گرفتن، خودباوری و عشق از مهمترین اهداف برنامه های ترتیب و ورزش است.
5-1-1
5) هدف تکامل اخلاقی :از مهمترین هدفهای تربیت بدنی ، تربیت انسانیت انسان هست یعنی راستی، شجاعت ، تواضع، قناعت ، سادگی ، عفت و …. از همه سجایای حمیده ای هستند که مورد توجه قرار می گیرند. اساساً هدف اصلی تطهیر نفس و پاکی درون و پیوستن به خدای تعالی است .
2-1- بررسی تربیت بدنی در تمدنهای مختلف:
1-2-1
تعاریف تربیت بدنی وورزش در تمدنهای اولیه :سقراط اغلب در میدانهای ورزش بین جوانان گردش کرده و با آنان صحبت میکند و بدنهای ورزیده از نظر سقراط اهمیت خاصی داشته است وی زیباییهای عضلات را تمجید نموده است و مهمترین اصل در زندگی را سلامتی دانسته داست .
تحصیل مضرات در بر دارد . ورزشکار بی علم خطرناک و عالم غیر ورزشکار علیل ونحیف است.
2-2-1
تعاریف تربیت بدنی و ورزش در قرون وسطی :در قرون وسطی کلیسای کاتولیک مقتدرترین نهاد اجتماعی کشورهای اروپایی بود و در طی این قرون تربیت بدنی را کسانی داشتند که در رشته الهیات تحصیل می کردندو این به ظاهر روحانیون با تمام قدرت سعی می کردندکه پرورش گجسم متروک شود. در این دوران انسان وجهت حرکت وی را منحرف نمودند با مذموم شمردن دنیا و بدن و تمایلات طبیعی آن باعش شد که تربیت بدنی و ورزش کمترین سهم را از دانش و علوم مختلف ببرد. بطور کلی از برنامه انسانها کنار بماند و آنان را تشویق به عزلت و دیرنشینی و پناه بردن به صومعه ها نمودند و دین و ورزش و تربیت بدنی جایگاه خاصی برای طبقات ثروتمند داشته وورزش و تفریح جزء لاینفکی از زندگی آنان را تشکیل می داده است. ورزشهای مفرحی چون شنا کردن – سرسره خوردن – اسب دوانی-تمرین با تیر و کمانکشتی گیری – مشت زنی – تنیس و فوتبال در بین آنها رواج داشته است.
3-2-1
تعاریف تربیت بدنی و ورزش بعد از نوزایش غرب:در این دوره با خارج شدن قدرت از دست کلیسای منحرف عصر علم و علم پرستی آغاز شد.جهان بینی که در؟؟؟نوزایش بر جهان حاکم گردیده در تعیین سعادت و رستگاری صرفاً از علم استفاده می کند و نوع تربیت آن نیز تربیت علمی محض است بدین جهت در ساختن انسان کامل ناتوان است. تعریفی که از تربیت بدنی در این دوره می شودافزایش بازده نیروی بدنی و ایجاد مهارت مهمترین اصل و هدف تربیت بدنی وورزش عنوان شده است.
متأسفانه باید اذعان داشت ورزش و تربیت بدنی دوره نوزایش غیر دینی دارای مشخصات غیر انسانی است .
4-2-1
تعاریف تربیت بدنی و ورزش در مکتب وحی: ملاکهای اسلامی حاکی از این است که تربیت بدنی و ورزش وسیله ای است که در تربیت انسانهای سالم و کامل نقش فعالی را ایفا می نماید . آن را راه گریختن از ناتوانی بالا بردن تحمل بدن برای بهتر زیستن و بهتر تحمل کردن راه انجام بهتر کارها علم نگهداری تعادل فیزیولوژیکی قسمتهای اداری بدن و تقویت قوای معنوی آن و ….
دانسته اند .
همچنین تربیت بدنی عبارتست از تربیت کل ابعاد وجودی انسان از لحاظ جسمانی ، فکری، اجتماعی،عاطفی، اخلاقیو ایمانی بر مبنای توانایی و استعداد و با واسطه قراردادن بدن و به عبارت دیگر تربیت بدنی نوعی تربیت است و بخشی از کل تربیت مکتبی است که جسم را واسطه قرار می دهد ولی غایت و هدف جسم نیست.
در نهایت تربیت بدنی به موفقیت تحصیلی، شناخت تندرستی و بیماری، مصرف معقول (شناختی) ، ایجادعزت نفس ، خود شگفتگی، تصدیق زیبایی ، سوق دادن زندگی به سوی اهداف ارزشمند ، لذت از تجارب غنی اجتماعی ، رواج خصایل پهلوانی و نوع دوستی ( عاطفی ) ، و کسب مهارتهای حرکتی و توسعه آنها و بهبود عملکرد فرد کمک می کند .
3-1 - ورزش:
ورزش از نظر لغوی اسم مصدر است به معنای ورزیدن و برزیدن مصدر آن یعنی کار کردن ، عمل کردن و کوشیدن پیاپی انجام دادن و ریاضت کشیدن است . معادل کلمه ورزش در زبان انگلیسی Sport است که به هر نوع فعالیت بدنی و بازی که منجر به انجام مسابقه و نمایش مهارت بین دو فرد یا دو گروه شود که ملزم به انجام تمرینات مداوم و فراگرفتن مهارت در یک حرکت یا رشته ورزشی گردد اطلاق می شود.به عبارت دیگر مجموعه فعالیتهایی که موجب ورزیده و زیبا کردن بدن و حرکات آدمی می شود . بدینوسیله جمال و زیبایی در وجود آدمی توسعه می یابد و او را به زیبای مطلق نزدیک می کند . ورزش مستلزم این سه شرط است :1)به کارگیری مهارتهای جسمانی پیچیده و نیروی شدید جسمانی،2)ورزش فعالیت جسمانی رسمی و سازمان یافته است ، 3)ورزش مستلزم بر انگیختگی درونی و علاقه بیرونی است.
به عقیده کواکلی ورزش چنین تعریف می شود. ورزش عبارت است از یک فعالیت رقابتی نهادینه شده که مستلزم کاربرد نیروی جسمانی شدید و با استفاده از مهارتهای جسمانی پیچیده به وسیله شرکت کنندگانی است که توسط عوامل درونی و بیرونی تحریک می شوند . این تهریف با فعالیتهای ورزشی سازمان یافته در ارتباط است . در واقع ورزش یکی از اشکال فعالیت انسان است که ویژگی تاریخی دارد و چون در زمانهای مختلف توسعه اجتماعی ورزشهای مختلف بطور مثال : رقص ، شکار ، سوارکاری ، دویدن ، شمشیر بازی ، بازیهای توپی
1-3-1-
رابطه بین فرهنگ و ورزش :
فرهنگ می تواند به عنوان اصطلاح جامعه برای همه ارزشهای دینی و مادی که بوسیله انسان در طول زندگی او ایجاد می شودتعریف شود.
از جنبه دیگر فرهنگ به سطح فعالیت برای مثال: فرهنگ رفتار، فرهنگ تولید، فرهنگ شیوه رهبری، فرهنگ سیاست ، فرهنگ روش زندگی ( خانه ، لباس ، غذا خوردن ، دارو خوردن ، الکل ،نیکوتین، انجام کارهای بد، هدایت، سطح فعالیت جسمانی وورزش ) اشاره می کند .
2-3-1-
اجزای تربیت بدنی و فرهنگ ورزشها :
1)تعداد مردمی که در ورزشها شرکت میکنند. 2) تعداد و کیفیت تسهیلات ورزشها 3)زمینه علمی یا ذهنی ورزشها
3-3-1
طبقه بندیهای فعالیتهای ورزشی :
1) تربیت بدنی تحصیلی 2)ورزش برای همه 3) تفریح4)فعالیت جسمانی تطبیقی 5)ورزش مدرسه 6)ورزش رقابتی 7) ورزش نخبه ها یا قهرمانی8)ورزش برای جمعیت ناتوان 9) ورزش برای جمعیت خاص
4-1 - بازی:
راستی بازی چیست ؟ چه تفاوتی میان بازی و کار وجود دارد ؟
بازی باید دارای مشخصات زیر باشد: 1) بازی فعالیتی است که هدف خیالی دارد و از نظم و نسقی خیالی برخوردار است و از اندیشه خود متاثر می شود مانند بازی های کودکان ، بازی صورت تغییر شکل یافته مسائل واقعی است که فرد با توجه به علاقه خود آن را سازمان داده است.2) بازی به طور آزادانه از طرف فرد انتخاب می شود . اگر گودکان به اجبار به بازی بپردازند یا حتی با ملایمت تحت فشار قرار گیرند ، این فعالیتها احتمالاُ بازی تلقی نخواهد شد.3)بازی باید لذت بخش باشد. یعنی کودکان در خلال بازی باید لذت ببرند و الا آن را نمی توان بازی تلقی کرد.4) بازی به طور ذاتی برانگیخته می شود ومقصودش در خودش است. صرفاً برای اجرای سالم خود بازی انجام می شود .
1-4-1
بازی و کار:
در باره اینکه بازی و کار از یکدیگر متفاوت هستند ، اتفاق نظر وجود دارد . بین این دو تفاوت عمده و اساسی وجود دارد . اگر زمانی کار لذت بخش باشد ، ممکن است عامل برانگیختگی ، درونی نباشد، یا آن فعالیت انتخابی نباسشد . کار، گاهی اوقات مانند بازی به طور ازاد انتخاب می شود ، اما اختیار و آزادی از هر نوع کار، به ندرت در جامعه ما مقدور است . شخصی از کار لذت می برد اما افراد بسیاری هستند که از کار لذت نمی برند . عنصر خیالی بودن که ویژگی مهم بازی است معمولاً در کار حضور ندارد مگر در مورد بازیگران بالاخره کار و بازی در این ویژگیها اشتراک دارند : فرد باید به طور فعال عمل کند . اما در بعضی موارد شدت فعالیت تغییر می کنند.
5-1- تعریف مقایسه تمرین و مسابقه :
1-5-1-
تمرین چیست؟ تمرین اصطلاحی از فرایند سیستماتیک با مدت طولانی برای بهبود کیفی ورزشکار با عملکرد بالاست . برنامه تمرینی شامل تمریناتی برای توسعه تواناییهای فیزیولوژیکی وروانشناختی ورزشکار است. تمرین توسط مربی طراحی، سازماندهی و رهبری می شود که وظیفه پیچیده ای است ، چونورزشکاران دارای خصوصیات فردی متفاوتی هستند .
2-5-1-
اهداف تمرین:در طرحهای تمرین مشخص می شودو در جلسات تمرینی صورت خارجی به خود می گیرد.
اهداف اصلی در زیر مشخص شده است: 1) رسیدن به وضعیت چند جانبه 2) ساختن شالوده محکم که به طور قوی انجام آن در سنین اولیه شروع زندگی ورزشی پیشنهاد می شود .3) تکمیل کردن تکنیک ورزش انتخاب شده 4) بهبود تواناییهای جسمی ویژه 5)یادگیری تاکتیکها 6) ایجاد رابطه موثر بین مربی و ورزشکار 7) بهبود تواناییهای روانشناختی ویژه 8) نظارت بر حالات سلامتی ورزشکار و پیشگیری از صدمات 9) توسعه دادن دانش ورزشکار در رابطه با تمرین
3-5-1-
مسابقه چیست ؟ مسابقه می توانند به عنوان فعالیت ورزشکار تعریف شود که بوسیله قواعد پذیرفته شد. بین المللی و قوانین تعیین می شود . یک سطح بالای هیجان فیزیولوژیکی و اضطراب روانشناختی می تواند بطور کلی با وضعیت مسابقه افزایش یابد . در زمان خارج از فصل مسابقه هدف عمده ترین بهبود وجمع کردن قابلیتهای ورزشکار به منظور داشتن ظرفیت در به حرکت در آوردن آنها در زمان مسابقه است.
6-1- آمادگی جسمانی:
هر رشته ورزشی نیاز به آمادگی جسمانی مخصوص به خود دارد و بدون رسیدن به یک سطح دلخواه از آمادگی جسمانی موفقیت در آن رشته ورزشی امکان پذیر نیست . در حقیقت آمادگی جسمانی ؟؟؟ نیاز اصلی هر ورزش می باشد که از ترکیب چندین عامل تشکیل شده است.
برای اجرای موفق هر ورزش معمولاً چند عامل اصلی وجود دارند که این عوامل در واقع پایه های اصلی آمادگی جسمانی می باشند و تقریباًدر کلیه رشته های ورزشی وجه اشتراک دارند و تنها درصد اهمیت آنها از یک ورزش نسبت به ورزش دیگر متفاوت است. این عوامل عبارتند از:
1-6-1
آمادگی جسمانی: الف قدرت عضلانی
1) قدرت :قدرت اعضلانی را می توان به عنوان نیرو یا گروهی از عضلات که با یک فشار ؟؟؟ در برابر مقاومت ویژه ای اعمال می شود ؛ تعریف کرد. انقباضات عضلانی به دو گروه ساکن (ایست) و پویا (دینامیک ) طبیقه بندی می شود.
ب- قدرت انفجاری : قدرت انفجاری در واقع اعمال نیرو با سرعت می باشد و بر عکس قدرت حداکثر به سادگی قابل اندازه گیری است مانند پرش طول جفت ایستاده یا زیرگیری های سریع در کشتی ج ) قدرت استقامت : قدرت استقامت عبارت از توانایی و قابلیت فرد در غلبه کردن بر یک مقاومت یا اعمال نیرو تحت شرایط خستگی یا برای مدت طولانی است .
2-6-1
الف)سرعت: در اکثر ورزشها سرعت نقش مهمی دارد و عامل برتری ورزشکار در برابر حریفانش می باشد. سرعت حاصل بکارگیری نیرو در اجرای حرکات است و انقباض عضلانی سبب ایجاد نیرو می گردد.سرعت به شکل های متفاوت وجود دارد : الف – سرعت حرکت قسمتهای مختلف بدن ب) سرعت دویدن در مسافت کوتاه ج ) سرعت حداکثر در هنگام دویدن
ب) سرعت عکس العمل :عکس العمل یک پدیده ژنتیکی است و تا حدود زیادی بستگی به ترکیب تارهای عضلانی تند انقباض و کند انقباض دارد.
3-6-1
3)انعطاف پذیری :توانایی به کشش واداشتن و ملایم کردن بافتهای اطراف یک مفصل را انعطاف پذیری گویند که موجب توسعه و پیشرفت فعالیتهای ورزشی می شود. الف- انعطاف پذیری ایست:حدود تغییرات حرکت در حول مفصل به عنوان انعطاف پذیری ایست تعریف شده است .
ب) انعطاف پذیری پویا:این نوع انعطاف پذیری به عنوان مقابله یا مقاومت مفصل در برابر حرکت تعریف شده است.
توسعه انعطاف پذیری : معمولاً جهت توسعه پذیری از تمرینات کششی استفاده می کنند که به دو طریق قابل اجرا می باشد:
1- کششی ایست (استاتیک ) 2) کششی تابی(لنگوی ) یا بالستیک
4-6-1
4)تعادل : دونوع تعادل وجود دارد : الف تعادل ساکن : عبارت است از توانایی برای نگهداشتن یکئ حالت ویژه مانند حرکت فرشته در ژیمناستیک ب) تعادل حرکتی: عبارت است از نگهداری بدن در حین انجام فعالیتهای بدنی مختلف از قبیل حرکت بر روی تخته موازی در ژیمناستیک
5-6-1
5) هماهنگی عصبی –عضلانی: اعصاب و عضلات و ارگانهای حسی را هماهنگی گویند . با رشد جسمی و افزایش سن در کودکان هماهنگی ایجاد می شود .در ورزش به قابلیتی که ورزشکاران بتوانند فعالیتهای ورزشی را با حرکت نرم ،روان و متعادل اجراء نمایند هماهنگی گفته می شود.
امروزه تربیت بدنی به عنوان یک رشته دانشگاهی در جهان مطرح است . دارای زیر مجموعه هایی چون روانشناسیورزشی ، جامعه شناسی ورزشی و فلسفه و …. است و از طرف تندرستی ، تفریحات سالم و حرکات موزون به عنوان حوزه های وابسته تربیت بدنی وورزش شناخته شده اند.
7-1- فواید زیست شناختی ، روان شناختی ،جامعه شناختی در تربیت بدنی
1-7-1
فواید زیست شناختی فعالیت بدنی عبارت است از : فواید ساختاری ( چون جلوگیری از تغییر وضع بدن ، تاثیر مثبت بر رشد عمومی بدن وو جلوگیری از ازدیاد بافت چربی) فواید کارکردی( چون تنظیم بهتر قند خون .PH خون ، افزایش حجم ، قدرت عضله و افزایش کارایی قلب ، افزایش حجم ریوی، تقویت دستگاه عصبی ، ایجاد توازن در ترشحات غدد داخلی )،فواید بهداشتی ( مانند افزایش قدرت دفاعی بدن، جلوگیری از ابتلا به برخی بیماریهای بدن ) فواید درمانی ( مانند درمان بیماری قند،؟؟؟ قلبی و ….)
2-7-1
فواید روان شناختی فعالیت بدنی عبارت است از:ایجاد احساس خوب بودن، ایجاد نشاط، اعتماد بنفس ، آرامش،تنوع ، ایجاد محیطی برای لذت بردن ، بروز تجارب خلاق و بالاخره فعالیت بدنی موجب کاهش اضطراب ، افسردگی و استرس می شود.
3-7-1
فواید جامعه شناختی فعالیت بدنی عبارت است از : فعالیتهای ورزشی از طریق افزایش خودسودمندی و خود انگاره موجبات رشد شخصیت فرد میشود، به ویژه صلاحیت درون فردی فرد را افزایش می دهد . ورزش وسیله ای برای اجتماعی شدن است . فعالیت بدنی از طریق پر کردن اوقات فراغت خود از انسجام اعمال خلاف قانون فرد جلوگیری می کند . فعالیت ورزشی ملل را به یکدیگر نزدیک می کند و شرایطی فراهم می کند که مسئل بین المللی بهتر درک شود.
8-1 - رابطه بین تربیت بدنی و تندرستی :
اولین گام بسوی تندرستی یک کار جسمانی نیست بلکه آگاهی است و گام بعد دانش می باشد و پس از آن تمرین است که در مقایسه با آگاهی و دانش مرحله تمرین طولانی است.وقتی که همه این گام را در کنار هم قرار می دهیم به مرحله مهارت می رسیم و در پایان طرحی وجود دارد که کمک می کند تا یک برنامه ورزشی ترتیب داده و به مرحله عمل برسد.
چرا ما باید ورزش کنیم ؟ چون افرادیکه از نظر جیسمانی سالم هستند چابک تر و پرکارترند . از نظر جسمی و روحی بنیه قوی تری دارند .آنها با استرس کنار می آیند ، در رابطه با خواب مشکل کمتری دارند و کمتر دچار افسردگی می شوند . از سوی دیگر افراد غیر فعال ، در برابر خشکی عمومی ، حمله های قلبی ، سکته ها ، دیابت ها، استرس زیاد، دردهای پشت، چاقی ، کم کاری و افسردگی حساس ترند .
1-8-1
سه بخش تندرستی: تندرستی جسمانی الزاماً به معنی داشتن ماهیچه های برآمده یا انجام دادن ماراتن نیست . تندرستی عبارتست از تعدل بین ؟؟؟، تندرستی ، قلب عروقی ، انعطاف پذیری و قدرت
1-1-8-1
تندرستی قلبی عروقی: تندرستی قلبی و عروقی عبارت از قابلیت بدن در گرفتن اکشیژن و پخش آن به ماهیچه ها و بافتهای دیگر ، از جمله مغز می باشد . قلب سیستم قلبی و عروقی را به کار می اندازد . نوعی ورزش که قلب را در فرم نگه می دارد ورزش آئروبیک می باشد که به معنی با اکسیژن است . ائروبیک قلب و ریه ها را تقویت می کند وماهیچه های اصلی را برای مدت حداقل بیست دقیقه بدون وقفه به کار می گیرند .پیاده روی سریع ،دویدن آهسته و شنا کردن از ورزشهایی هستند که قلب را قوی می سازند . سرعت قلب در استراحت و در هنگام ورزش یک نشانه مهم تندرستی است.
2-1-8-1
2) انعطاف پذیری :از فعالیتهای کششی منشاء می گیرد که بدن را نرم نگه داشته و به کاهش استرس کمک می کنند .
3-1-8-1
3) قدرت: از بلند کردن وزن ها منشاء می گیرد – خواه وزن های آزاد یا وزنه ها – یا ورزشهایی که وزن بدن در آنها مقاومت نشان می دهد مانند شنای سینه، نشستن و بلند شدن ها به بالا کشیدن ها .
عضلات قوی و با حالت از عضلات ش زیباتر به نظر می رسند و به ما در کار بهتر کمک می کنند . بخصوی عضلات ضعیف شکم و لگن مسئول بعضی از ناراحتی ها مانند درد در قسمت پایین پشت ،مشکلات هضم ، ضعف در نگهداری ادار هستند . قدرت عضلانی برای حالت خوب داشتن ، خوب بلند کردن و پیشگیری از آسیب اهمیت دارد . عضلات قوی نیز حتی در موقع استراحت هم کالری بیشتری مصرف می کنند .
ورزشهای بی سر و صدا : علاوه بر یک برنامه منظم ، ورزشهای آئروبیک ، قدرتی ،انعطاف پذیری ، اکثریت ما می توانیم از ورزشهای بی سر و صدا در زندگیمان بهره مند شویم . پیاده روی – دوچرخه سواری و استفاده از پله به جای آسانسور می توانند از ورزشهای بی سرو صدا باشند .
2-8-1
ورزش –سلامتی (تاثیر ورزش در سلامتی)
یکی از معیارهای مشخص در ارزیابی سلامت یک جامعه،بررسی وضعیت ورزش و ورزشکاران در این جامعه می باشد . بطوریکه اگر کشوری قهرمانان بیشتری را در رشته های مختلف ورزشی به دنیا معرفی نماید ، به عنوان یک جامعه سالم و پیشرفته به لحاظوضعیت بهداشتی شناخته می شود . از دیرباز پزشکان بسیاری از بیماران خود را با تجویز حرکتهای نرمشی وورزشی درمان می نموده اند . بطور کلی بی حرکتی با کم حرکت پس از مدت کوتاهی منجر به بروز دردهای استخوانی بعلت پوکی استخوان می شود و این پدیده می تواند باعث شکستگی های خود بخودی ئدر شخص گردد . در افراد مسن تمرینات مناسب ورزشی باعث تعادل در تراکم استخوان می گردد که می تواندد از ضایعه شکستگی های خودبخودی که در این سنین نسبتاً شایع است ، پیشگیری نماید.
عدم تحرک کافی بخصوص با افزایش سن موجب بروز اختلالات گوارشی می گردد که یکی از شایع ترین اختلالات گوارشی یبوست است.که شروع کرکات ورزشی باعث افزایش گردش خون در دستگاه گوارش گردیده و هضم و جذب مواد غذایی تسهیل می گردد.
از دیگر اثرات مفید ورزشی تسریع در گردش خون اعضای مختلف بدن می باشد . با این مکانیسم جریان خون در اعضای حیاتی بدنمثل قلب ، مغز ، کبد ، کلیه ها ، ریه ها و عضلات افزایش می یابدومواد غذایی و اکسیژن بیشتری در اختیار سلولهای بدن قرار می گیرد که نتیجه نهایی آن بهتر کارکردن این اعضاء می باشد . افزایش تعداد چمن تنفس در حین ورزش ، فعالیت انقباض عضلات در حین تمرین و انقباض وریدها در حین ورزش ، همگی باعث افزایش بازگشت خون وریدی به طرف قلب می شوند که نتیجه نهایی آن در یک قلب سالم افزایش برون ده قلبی می باشد. همزمان با این پدیده افزایش در فعالیت سیستم عصبی ایجاد می گردد ، که این نیز منجر به افزایش تعداد ضربان قلب ، افزایش قدرت انقباضی عضله قلب ونهایتاً افزایش برون ده قلب می شود .
از طرف دیگر در سیستم عروق عضلات در حال تمرین و از ودیلاتاسیون تا گشادی عروق ایجاد می گردد که این پدیده از افزایش قابل توجه در فشار خون شخصی جلوگیری می نماید . همه این پدیده های فیزیولوژیک در سیستم قلبی –عروق یک شخص ورزشکار باعث تسریع در گردش خون همه اعضای بدن می گردد .
1) افزایش در گردش خون ریه ها باعث افزایش اکسیژن گیری هر چه بیشتر و سریعتر خون می شود و این اکسیژن با سرعت بیشتری به بافتهای بدن رسیده و باعث تسهیل در کار سوخت و ساز سلولهای بافتی می گردد.
2) افزایش در گردش خون مغز و رسیدن اکسیژن و مواد قندی ( گلوکز ) به میزان مورد نیاز برای سلولهای سیستم عصبی مرکزی، که این منجر به نشاط و شادابی فکری و روحی مشخص می شود.
3) تسریع در گردش خون کلیه ها باعث می شود تا مواد زائد حاصل از سوخت و ساز سایر بافتها با سرعت بیشتری از طریق کلیه رفع گردند ( مثل اسیدهای آلی ، اوره کراتی نین )
4) افزایش در گردش خون پوست باعث افزایش گرمی و لطافت پوست می گردد .
5) افزایش در گردش خون دستگاه گوارشی که موجب تنظیم حرکات دودی مختلف گوارشی وتسهیل در هضم وجذب مواد غذایی می گردد . ورزش منظم باعث بهبود در فعالیتهای مختلف شخص و هم چنین باعث بهتر شدن خلق و خوی او می گردد وهم چنین از بی خوابی های زجر آور پیشگیری می نماید . در افراد مسن ورزش مناسب با سن می تواند از سقوط های خود بخودی که منجر به شکستگی های استخوانی و خونریزی های مغزی می گردد ، تا حدود زیادی جلوگیری نماید .
هدف از عنوان کردن این مطلب روشن نمودن ارتباط بهداشت و سلامت جسمی – روانی جامعه با ورزش می بباشد و اینکه اهمیت ترویج و تدریس ورزش را به عنوان یک اصل در سطوح مختلف جامعه خاطر نشان کرده باشیم . امروزه بایستی همه مردم بخصوص جوانان ما با این حقیقت آشنا شوند که دیگر زنگ ورزش در مدارس و دانشگاهها زنگ تفریح نیست ، بلکه فعالیت و تلاش است که قدرت و سلامت نسل امروز وفردای جامعه ما به آن وابسته است .
9-1- وضع ورزش ایران در حال حاضر:
در دوران اخیر به علت ارتباط با غرب انواع بازیهای مدرن به ارمغان به ایران آورده شدهاند . ورزش امروزی ایران خواه تقلیدی بوده باشد و خواه به عللی منطقی تر پذیرفته شده باشد چیزی که واضح است کمبود امکانات آن است : نگاهی به اطراف حقایق را روشن می سازد .در محله ای نیست که عده ای از جوانان را در گوشه خیابان مشغول بازی نبینیم هر جا که زمینی برای مدتی لا مصرف افتاده باشد مورد توجه جوانان واقع شده به زمین بازی تبدیل می شودحتی بر سر تصاحب زمین برای بازی اختلافاتی پیش می آید .
1-9-1
علل کمبودها و نقایص:
نقایص و کمبودهایی که در ورزش و تربیت بدنی ایران به چشم می خورد را می توان در پارامترهای ذیل خلاصه نمود:
1- متاسفانه وضع تربیت بدنی و کیفیت امر ورزش در سطح آموزش کشور دچار کمبودهای شدید می باشد.و در واقع تربیت بدنی و ورزش مفهوم حقیقی خود را نزد عموم مردم ندارد. در حال حاضر تربیت بدنی مدارس بر عهده عده معدودی قرار دارد و این گروه غالباً در این امر یا آنقدر افراط می نمایند بطوریکه خستگی ناشی از فعالیتهای فرصت تفکر و مطالعه را از دانش آموزان می گیرد و از نظر فعالیتهای تحصیلی از دیگران عقب می ماند که نتیجتاً اولیای مدارس و خانواده ها فعالیت ورزشی را نوعی اتلاف وقت و بازداشتن دانش آموزان از برنامه تحصیلی تلقی می کنند یا در جهت عکس این گروه خود ورزش و تربیت بدنی که مسئول آموزش آن هستندرا جدی نمی انگارند .
2) مقدار نظارت و تشکیلات صحیح ورزش موجب می گردد تا تربیت بدنی به عنوان نیاز جامعه تلقی نگردد و آثار سازنده آن بر مسئولان آموزش و خانواده پوشیده بماند.
3) با توجه به اکثریت جمعیت کشور که در روستاها ساکن هستند و در واقع قسمت مهم اقتصاد غیر نفتی کشور را این قشر عظیم بر عهده دارندآنچه به چشم می خورد عدم توازن اماکن ورزشی موجود با توجه به جمعیت ساکن در نقاط شهری و روستایی میباشد..
4) پیشرفت وضع آموزشی ایران در مقابل عدم ارتقاء وضع تربیت بدنی کشور کاملاً محسوس است ، یکی از عمده دلایل این امر کمبود مربیان کارآزموده مدیران آگاه در این امر است.
5) عدم اطلاع و آگاهی مدرسین و مربیان تربیت بدنی و این تفکر غلط که تدریس این درس از عهده هر شخص بر می آید باعث گردید برای معلمین دروس دیگر سلعتی در هفته برای تدرس ورزش اختصاص دهند شاید یکی از دلایل که باعث گردید هیچگاه ورزش به عنوان یکی از دروس درس اخلاقی جای خود را در اذهان پیدا نکند و یک نوع بی توجهی به مدرس ورزش انجام پذیرد این بود که تدریس این درس هیچگونه اطلاع و آگاهی احتیاج ندارد و از عهده هر شخص بر می آید .
6) برای پیاده کردن و تحقق بخشیدن هر فکری در وهله اول ابزار کار ضروری است و برای اینکه ورزش در بین طبقات اجتماع دجای خود را پیدا کند تسهیلات و تاسیسات ورزشی امری است لازم . تاسیسات ورزشی فعلی نیاز گسترده جمعیت فعلی کشور را جواب نمی دهد.
10-1- انواع ورزش:
ورزشها دارای صور مختلفی هستند و به صورتهای گوناگون می توان آنها را تقسیم بندی کرد زیرا که هر یک مقررات و شرایط ویژه ای دارند . شاید بتوان گقفت ورزشها عموماً بر شش مبنا طبقه بندی می شود.
1- املاک تقسیم بندی بر حسب ابزار مورد استفاده در ورزش 2) تقسیم بندی از نظر چگونگی رابطه در روند فعالیت ورزشی 3) تقسیم بندی بر حسب زمان ورزشها و منابع انرژی مورد استفاده 4) تقسیم بندی با نگرش روان شناختی ورزشی 5) تقسیم بندی از نظر واکنشهای رفتاری و عوامل موثر بر آن
11-1-
تقسیم بندی عمده ورزشها :
ورزشهای زمینی، آبی،زمستانی ، ورزشهای پروازی یا هوایی
1-11-1
1) ورزشهای زمینی: ورزشهایی که به نوعی در سالن های ورزشی و یا در زمینهای بازی بر روی خشکی انجام پذیر هستند مثل فوتبال ، کشتی، سوارکاری، دو و میدانی و اغلب ورزشهای متداول عمومی امرورزی که به سه گروه مجزا تقسیم می گردد : ورزشهای سالنی-ورزشهای هوای آزاد – ورزشهایی که هم در سالن و هم در فضای آزاد برگزار می شود.
2-11-1
2) ورزشهای آبی: مثل شنا ، شیرجه ، واترپلو، قایقرانی ،اسکی روی آب و …… و شاخه های دیگر این ورزش که عمدتاً روی آب اعم از استخر ، رودخانه ، دریا .و غیره برگزار می شوند .
3-11-1
3)ورزشهای زمستانی :شامل ورزشهایی هستند که روی برف و یخ در سالن و یا در محوطه باز انجام می گیرند .که شامل ورزشهایی جوان اسکی ، پاتیناژ، اسکیت روی یخ و غیره می باشد.
4-11-1
4)ورزشهای پروازی : شاما کایت سواری ، چتر بازی و ……
در این تقسیم بندی شاخه اول یعنی ورزشهای زمینی عمده ترین ورزشهای متداول را در بر می گیرد . انواع ورزشهای زمینی که می تواند در سالن های سر پوشیده و یا در هوای آزاد و یا در هر دو جا برگزار کردند . برای انجام ورزشهای مختلف سالن یا محوطه تقسیمات جزئی تری نیز باید بر شمرد که عبارتند از بازیهای روی
الف) تشک: شامل کشتی ، ژیمناستیک ، ورزشهای رزمی
ب) زمینهای محدود ( با تور و سبد و غیره ) شامل والیبال ، تنیس ، بدمینتون ، فوتبال ، هندبال ، بیس بال و پرتابهای ( وزنه – چکشی و غیره )
ج) سکوورنیک : شامل بوکس ، وزنه برداری
د) پیست : شامل دو ، پرش ، راهپیمایی ، دوچرخه سواری ، موتور سواری ، اتومبیل رانی
ه) سطوح طبیعی علامت گذاری شده : شامل دوهای استقامت ورزشهای صحرایی مثل پرش با موتور، کورس های دوچرخه سواری ، گلف ، کوهنوردی ، سنگ نوردی و ….
علاوه بر تقسیمات فوق، تقسیم بندی دیگری بر اساس تعداد نفرات شرکت کننده در بازی ورزشی می تواند ارائه گردد که شامل :
5-11-1
1) ورزشهای انفرادی : مثل وزنه برداری – تیراندازی – پرتاب نیزه- پرش طول- پرش ارتفاع و غیره از شاخه دو و میدانی شنا و شیرجه .واتومبیل رانی – پرش با اسب بسیاری دیگر از انواع ورزش که در آنها هدف افراد رسیدن به رکوردهای خاص وکسب امتیاز بالاتر می باشد.
6-11-1
2) ورزشهای دو نفره: که در آنها ورزش با مبارزه بین دو نفر برای کسب پیروزی بر دیگری شکل می گیرد مانند کشتی مبارزان جودو و ….. شمشیر بازی- تنیس روی میز
7-11-1
3) ورزشهای گروهی (تیمی ):این ورزش با همیاری و همکاری چند نفر (دونفر یا بیشتر)بصورت گروهی برای کسب امتیازی خاص یا پیروزی بر گروه رقیب شکل گرفته است چنانچه از تعریف آن نیز برمی آید به دو شاخه عمده تقسیم می شود مانند تقسیمات 1) و 2) در همین تقسیم بندی – هدف از شاخه الف رسیدن به امتیاز یا رکوردهای خاص است و در شاخه ب) شکست دادن گروه رقیب در حین مبارزه ورزش هدف ورزش و ورزشکار می باشد.
4) ورزشهای تیمی عبارتند از : الف) ورزشهای گروهی رقابتی مثل دو امدادی – کوهنوردی – قایقرانی ( غیر انفرادی ) ، پاتیناژ( دونفره )
ب) ورزشهای گروهی مبارزه ای مثل: بسکتبال، والیبال، فوتبال، واترپلو، تنیس دونفره، چوگان ، حاکی ، بیسبال ، هندبال و ……
برای گروه بندی ورزشهای متداول تقسیمات دیگری وجود دارد که اشاره مختصری بدانها لازم به نظر می رسد. یکی از این گروه بندی ها تقسیم ورزش به ورزشهای پیاده و سواره است .
ورزشهای سواره : در این ورزشکار سوار بر اسب ، اتومبیل ، کایت ، هواپیما ، موتور سیکلت ، دوچرخه سواری – اسکی – ارابه – قایق و غیره به انجام عملیات ورزشی اقدام می نمایدکه خود این شاخه بر حسب نوع وسیله مرکب می تواند تقسیمات فرعی تری داشته باشد.
ورزشهای پیاده :که ورزشکار بدون استفاده از سرکوب و به صورت پیاده در آن شرکت می کند
گروه بندی تقسیمات بر حسب استفاده از تجهیزات و وسایل ورزشی در انجام ورزش می باشد که عبارتند از ورزشهایی که :
الف) فقط با استفاده از اندام فیزیکی ورزشکار انجام پذیرد مثل : دو –سرعت ،کشتی ، کاراته و ….
ب) بازی : با وسایل ورزشی انجاممی شود که شامل تقسیمات زیر است : ورزشهای با توپ و راکت ، اسکی ( کمان با نیزه و چکش و ….) ذکر این نکته صروری است که به میزانی که نیاز ورزش به تجهیزات و وسایل خاص ورزشی کاسته شود و یا ابزار ووسایل کم هزینه تر و فضای قابل دسترسی تر مورد استفاده نوع خاصی از ورزش قرار می گیرد.
یک نوع تقسیم بندی که در رابطه با پرورش قوای جسمانی و ویژگیهای فیزیکی اندام انسان اهمیت خاصینمی یابد . نباید به فراموشی سپرده شود.
و آن طبقه بندی ورزشی بر اساس مهارتهای ورزشی عبارتند از : مهارتهای سرعتی – مهارتهای قدرتی – مهارتهای استقامتی – مهارتهای ذهنی و دقت و حواس
هر یک از انواع ورزش در ضمن اینکه به تمامی این مهارت ها نیازمند است لیکن در یک یا دو شاخه از آنها عمده ترین فعالیت کارایی را اقتضاء می نماید که در این انتخاب نوع ورزش برای افراد خاص یا گروه سنی و اجتماعی مورد نظر توجه به این تقسیمات می تواند عامل مهم و تعیین کننده محسوب گردد .