اداره تربیت بدنی در سال 1340 تأسیس گردید. تربیت بدنی دانشگاه شامل دو بخش اداره تربیت بدنی و گروه تربیت بدنی میباشد که وظیفه اداره برگزاری برنامه های فوق برنامه ورزشی و گروه که یک گروه سرویسی است، وظیفه آن ارائه دروس تربیت بدنی یک و دو به دانشجویان می باشد. تا سال 1362 گروه و اداره تربیت بدنی در یکدیگر ادغام گردیدند ولی از آن سال به بعد با تلاشهایی که اعضای گروه تربیت بدنی نمودند توانستند مسئولین دانشگاه را به تفکیک آن مجاب نمایند و سال 62 از یکدیگر جدا شدند و اداره تربیت بدنی وظیفه نگهداری از اماکن ورزشی و اعزام تیم ها ی دانشجویی به مسابقات داخلی و جشنواره ها و المپیادها و تشکیل تیم های ورزشی دختران و پسران در کلیه رشته هایی که مسابقات دانشجویی در آنها انجام می شود و گرفتن تیم های ورزشی دختران و پسران در کلیه رشته هایی که مسابقات دانشجویی در آنها انجام می شود و گرفتن مربی جهت آمادگی تیم ها و تهیه وسایل وملزومات تیم ها و گروه تربیت بدنی را به عهده گرفت و گروه تربیت بدنی همان وظیفه خود را که سرویس واحدتربیت بدنی یک و دو دانشجویان بود عهده دار شد. قابل ذکر است که پیش از سال 62 امور آموزش تربیت بدنی (دروس تربیت بدنی 1و2) و فعالیتهای فوق برنامه در یک واحد تحت عنوان اداره تربیت بدنی و فعالیتهای فوق برنامه و با مدیریت یکی از اعضای گروه به انجام می رسید.در حال حاضر این اداره از دید تشکیلاتی زیر مجموعه معاونت دانشجویی محسوب می گردد که با توجه به سیاستهای دانشگاه در خصوص گسترش ورزش دانشجویی و با عنایت به برنامه های پیش بینی شده جهت تعمیم ورزش در بین دانشجویان، اساتید و کارکنان دانشگاه دایر گردیده است. لکن هم اکنون برنامه ریزی آموزشی و فعالیت های فوق برنامه کماکان با اداره تربیت بدنی صورت می گیرد و علت این امر را میتوان در مکمل بودن این فعالیت ها با هم دانست.
رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی
موضوع این رشته تحصیلی:
تربیت بدنی رشته میان رشته ای می باشد که از علوم مختلف برای تقویت و تربیت جسم و روان انسان استفاده می کند. این رشته از یک سو مشتمل بر یکسری رشته های پایه ی پزشکی می باشد تا جایی که فارغ التحصیل آن تا حد یک پزشکیار با جسم انسان آشنا می شود و از سوی دیگر بخشی از دروس این رشته شامل علوم تربیتی است تا دانشجوی این رشته با تنش و واکنش انسانها آشنا شود و بتواند به عنوان یک مربی با ورزشکاران یا دانش آموزان به درستی برخورد کند. و بالاخره یک بعد این رشته شامل علوم ورزشی می شود یعنی دانشجو، علوم ورزشی را به صورت علمی و عملی آموزش می بیند تا بتواند در رشته های مختلف ورزشی مهارت داشته باشد و همچنین توانایی تحقیق در علوم ورزشی را به دست بیاورد.
● توانایی های لازم:
دانشجوی این رشته باید از کودکی ورزشکار باشد. چون یکسری از مهارت های پایه ای را مثل ژیمناستیک و یا دومیدانی که نیاز به هماهنگی کامل عصب و عضله دارد، نمی توان در بزرگسالی فراگرفت. در ضمن افرادی که از کودکی اهل ورزش هستند، انگیزه ی بیشتری برای فراگیری مطالب علمی و عملی از خود نشان می دهند.
گفتنی است که قد آقایان داوطلب رشته تربیت بدنی باید حداقل ۱۶۵ سانتی متر و خانم ها ۱۵۸ سانتی متر باشد (قهرمانان تیم ملی از شرط یاد شده مستثنی هستند) و حداقل دید چشم آنها باید باشد. گفتنی است که این رشته بصورت نیمه متمرکز دانشجو می گیرد. یعنی در یک آزمون عملی مهارت، آمادگی و توانایی جسمی دانشجویان سنجیده می شود.
● موقعیت شغلی در ایران:
فارغ التحصیل تربیت بدنی می تواند به عنوان مربی و مسوول ورزش در وزارتخانه ها و بعضی از وزارتخانه ها که بخش تربیت بدنی دارند، فعالیت کند. همچنین می تواند در ساخت وسایل و البسه ورزشی مشاور یک طراح باشد.
چون نظرات یک کارشناس ورزشی نقش موثری در بهبود وسایل ورزشی دارد. در کل فارغ التحصیل این رشته اگر فرد فعالی باشد، هیچ وقت بیکار نمی ماند چون می تواند به عنوان مربی در باشگاههای ورزشی آزاد فعالیت کند و یا به عنوان مربی، کارشناس یا مربی بدنسازی جذب سازمان تربیت بدنی شود.
● درس های این رشته در طول تحصیل:
▪ دروس پایه:
آناتومی انسانی، فیزیولوژی انسانی، شیمی عمومی، فیزیک عمومی، ریاضیات پایه و مقدمات آمار، کمکهای اولیه، زیست شناسی.
▪ دروس اصلی:
اصول فلسفه آموزش و پرورش، مبانی برنامه ریزی آموزش متوسطه، روانشناسی کودکی و نوجوانی، روانشناسی تربیتی، اصول و فنون مشاوره و راهنمایی، سنجش و اندازه گیری، تولید و کاربرد مواد آموزشی، روشها و فنون تدریس، مدیریت آموزشی.
▪ دروس تخصصی:
اصول و مبانی تربیت بدنی، تاریخ تربیت بدنی، تغذیه و ورزش، آسیب شناسی ورزشی، رشد و تکامل حرکتی، فیزیولوژی ورزشی، یادگیری حرکتی، سنجش و اندازه گیری در تربیت بدنی، بهداشت و ورزش، تربیت بدنی در مدارس، مدیریت سازمانهای ورزشی ، مدیریت و طرز اجرای مسابقات، زبان اختصاصی، حرکت شناسی ورزشی، حرکات اصلاحی، تربیت بدنی و ورزش معلولین، مقدمات بیومکانیک ورزشی، مبانی روانی و اجتماعی، تربیت بدنی، آمادگی جسمانی، فوتبال، دو و میدانی ، ژیمناستیک، شنا، والیبال، بسکتبال، هندبال، تنیس روی میز، کشتی، بدمینتون.
آشنایی با اداره تربیت بدنی و فوق برنامه دانشگاه
مأموریت و اهداف کلی:
کمک به رشد و شکوفایی ابعاد معنوی، جسمانی،عاطفی، عقلانی و اجتماعی دانشجویان و کارکنان از طریق پرداختن به فعالیتهای مفرح و سلامت بخش تربیت بدنی ورزش
اهداف اختصاصی :
1- ارتقاء کیفیت زندگی، تأمین سلامت، شادابی و روحیه نظم پذیری دانشجویان و کارکنان در سطح دانشگاه
2- بالابردن سطح علمی و کیفی ورزش در سطح دانشکده ها، خوابگاهها و کارکنان دانشگاه 3-ایجاد انگیزه و تقویت اعتماد به نفس و مسئولیت پذیری دانشجویان و کارکنان از طریق برنامه های ورزشی
4- غنی سازی اوقات فراغت دانشجویان و کارکنان از طریق فعالیتهای مفرح و سلامت بخش ورزشی
5- ایجاد انگیزه و تقویت اعتماد به نفس و مسئولیت پذیری دانشجویان و کارکنان از طریق برنامه های ورزشی
تربیت بدنی دانشگاه دارای دو بخش است:
الف: اداره تربیت بدنی و فوق برنامه
ب: گروه تربیت بدنی
الف: اداره تربیت بدنی و فوق برنامه: این اداره زیر مجموعه معاونت دانشجویی و فرهنگی دانشگاه بوده و وظایف آن بشرح ذیل می باشد.
1- ارتقاء سطح سلامت جسمی، روحی، نشاط و شادابی و تقویت توانمندیهای دانشجویان و کارکنان و رشد و تعالی ورزشهای اسلامی آنان
2- ارتقاء ورزش قهرمانی در سطح دانشگاه و حمایت از دانشکده ها و خوابگاهها و کارکنان جهت ایجاد و تقویت تیمهای ورزشی بمنظور شرکت در مسابقات درون دانشگاهی و برون دانشگاهی و مسابقات قهرمانی دانشگاههای کشور و المپیادهای ورزشی
3- استعدادیابی و شناسایی ورزشکاران نخبه و ایجاد زمینه جهت جذب آنان در تیمهای ورزشی دانشگاه از طریق برگزاری مستمر مسابقات در سطح دانشگاه
4- توسعه و گسترش فعالیتهای ورزشی در خوابگاهها، دانشکده ها و کارکنان و برگزاری جشنواره های درون دانشگاهی
5- ایجاد، توسعه و تقویت انجمنهای ورزشی دانشکده ها، خوابگاهها و کارکنان
6- توسعه ورزش همگانی و گسترش اردوهای تفریحی و ورزشی دانشجویان و کارکنان دانشگاه
7- توسعه و گسترش فضاهای ورزشی دانشگاه
8- شرکت در جلسات شورای عالی تربیت بدنی دانشگاه، تربیت بدنی وزارت علوم و منطقه 2 ورزش کشور
9- تحلیل شایسته از قهرمانان، مجریان و دست اندرکاران ورزشی در دانشگاه بمنظور ایجاد انگیزه بیشتر
10- میزبانی برگزاری سمینارها، همایش ها، کارگاههای تخصصی ورزشی و مسابقات قهرمانی دانشگاههای کشور
11- ایجاد اتاقهای تندرستی در دانشکده ها و خوابگاهها
12- ارزیابی عملکرد برنامه ها و فعالیتهای ورزشی دانشگاه
دکتر حمیدرضا طاهری قائم مقام تربیت بدنی وزارت علوم:
دانشگاهها باید فعالیتهای ورزشی خود را به استانداردهای جهانی برسانند
دکتر حمیدرضا طاهری قائم مقام اداره کل تربیت بدنی وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری گفت : دانشگاهها باید به قطب های سلامت و تندرستی تبدیل شوند و فعالیتهای ورزشی خود را به استانداردهای جهانی برسانند. وی افزود: در کوتاه کردن این فاصله ها عناصر فرهنگ ساز مثل خانواده، آموزش وپرورش و رسانه ها بسیار اثرگذار هستند. وی اضافه کرد : دانشجویان به عنوان جوانان نخبه و صاحب اندیشه ، متخصص و سازنده نیاز به توجه ویژه دارند و به موازات تفحص، تحقیق و تعمیق علم ودانش می بایست از طریق شرکت در ورزش و شکوفایی سایر ابعاد وجودی خویش تلاش نمایند. طاهری تاکید کرد:دانشجوبان با ورزش و کسب نشاط و تندرستی حضور پربارتری در صحنه های زندگی خود داشته و در نتیجه آینده شاد و سالم را برای کشور رقم می زنند. وی ادامه داد: تربیت بدنی دانشگاهها یکی از ارکان ورزش کشور است که در سلامت روحی ،روانی وتوسعه فرهنگ حرکت وپویایی در اقشار جامعه خصوصا جوانان نقش بسزایی دارد درحقیقت مخاطبین ورزش دانشگاهها مدیران آینده ساز کشورند که سلامت آنان ،پویایی جامعه را متضمن است. معاون طرح و توسعه ورزش دانشگاهها درخصوص اهداف تشکیل این معاونت گفت: این معاونت به منظور برنامه ریزی و نظارت بر عملکرد تربیت بدنی دانشگاهها وموسسات آموزش عالی،بررسی وارائه راهکارهای مناسب جهت بهینه سازی واحدهای تربیت بدنی یک و 2 دانشگاهها ، توسعه فرهنگ ورزش همگانی بویژه در خوابگاهها وتوسعه اماکن و فضاهای ورزشی دانشگاهها و ارتقای نیروی انسانی تربیت بدنی دانشگاهها ایجاد شده است. به گفته وی، واحدهای برنامه ریزی و نظارت و ارزیابی، توسعه اماکن ورزشی دانشگاهها، توسعه ورزشهای همگانی و آموزش و پژوهش تحت پوشش این معاونت هستند. طاهری در خصوص جشنواره ورزشهای همگانی دانشجویان گفت : برگزاری این جشنواره برای تمامی دانشجویان دانشگاههای سراسر کشور با هر نوع آمادگی بدنی از سال 77 تاکنون در بهار هر سال به دانشگاهها ابلاغ گردیده و در سطح خوابگاهها ، دانشکده ها و دانشگاهها به اجرا گذاشته می شود. وی، تغییر عادت مربوط به شیوه زندگی جامعه دانشگاهی و نگرش بهزیستی و تاکید بر نقش تربیت بدنی و ورزش درزندگی شخصی و اجتماعی دانشجویان، بهبود وضعیت آمادگی جسمانی دانشجویان کشور، ارتقای سطح تندرستی و افزایش کارایی بدنی دانشجویان، افزایش جمعیت دانشجویی تحت پوشش فعالیتهای ورزش همگانی، تقویت روحیه شور و نشاط و شادابی و جلوگیری از رخوت و سستی دربین دانشجویان، جهت دهی و غنی سازی اوقات فراغت دانشجویان، اشاعه ورزشهای عمومی و همگانی را اهداف مهم برپایی این جشنواره اعلام کرد. المپیادهای درون دانشگاهی دیگر برنامه های سالیانه دانشجویان است که طاهری آن را تجربه موفقی برای بهبود ورزش دانشجویان دانست و برتقویت آن تاکید کرد. وی گفت : زمان برگزاری این جشنواره در هر دانشگاه با توجه به شرایط و مقتضیات دانشگاه بصورت متمرکز یا نیمه متمرکز به تفکیک دختران و پسران در پاییز و زمستان برگزار می گردد. طاهری بااشاره به شناخت موجود از نیازها ، نظرات ، فرصتها و تهدیدهای مختلف ورزش دانشگاهی گفت:تا زمانیکه ما از نزدیک شاهد توان بالقوه وبالفعل دانشگاهها در زمینه ورزش نباشیم نمی توانیم برنامه ریزی اصولی، علمی وحتی حمایت کامل از ورزش دانشگاه داشته باشیم به همین منظور در یک پروسه زمانی کمتر از دو سال بیش از 80 درصد دانشگاههای کشور را بررسی کردیم. این مقام مسوول در خصوص فعالیتهای انجمن های ورزشی در دانشگاهها گفت: آیین نامه انجمنهای ورزشی دانشجویان با هدف تقویت نیروی انسانی ورزش دانشگاهها از طریق مشارکت دانشجویان در برگزاری رویدادهای ورزشی ، هماهنگ نمودن فعالیتهای خود جوش دانشجویان از طریق عضویت در این انجمنها همچنین ایجاد محیطی مملو از همکاری ، تعاون و تقویت روحیه مشارکت اقشار دانشجویی با امضا» وزیر علوم به دانشگاهها ابلاغ گردید . طاهری افزود:انتخابات انجمنهای مذکور هر دوسال یکبار براساس آیین نامه موجود برگزار می گردد و دانشگاهها گزارشات خود را به اداره کل تربیت بدنی ارسال می کنند. وی گفت: باتوجه به منطقه ای شدن انجمن ها مقرر گردیده درسال 86 گردهمایی انجمن های مذکور در سطح مناطق نه گانه انجام پذیرد. به اعتقاد طاهری، انجمنهای ورزشی دانشجویی نهادی است دانشجویی که به منظور هماهنگ نمودن فعالیتهای خودجوش ورزش دانشجویان وبا عضویت دانشجویان علاقمند به فعالیتهای ورزشی، در سطح خوابگاه یا دانشکده در راستای سیاستهای وزارت علوم شکل گرفته است. طاهری رشد و ارتقا» دانش و مهارت های ورزشی در بین مدیران، دانشجویان و کارشناسان تربیت بدنی دانشگاهها و بالطبع ان حرکت علمی در ورزش دانشگاهی را یک اصل خواند و گفت به همین منظور در دو حیطه آموزش وپژوهش فعالیتهای گسترده ای را شامل برگزاری کارگاههای آموزشی، کلاس های مربیگری و داوری در سطوح مختلف وارتقا» سطح شناخت علمی ورزشی قشر دانشجویی،مدیران و کارشناسان و افزودن نیروی متخصص به جمعیت ورزشی و آموزشی دانشگاهها توسط گروه های آموزش دیده از اهم اهداف این بخش می باشد