مقدمه:
ابراهیم، دومین پیامبر صاحب عزم و داراى آیین و شریعت جهانى و از نسل نوح است. اوبر اساس آیه 125 سوره نساء به خلیل الله ملقب گشته (وَاتَّخَذَ اللَّهُ إِبْراهِیمَ خَلِیلاً). داستان زندگانى و دعوت او در بیش از 180 آیه قرآنى آمده و نامش 69 بار در خلال قرآن ذکر شده است و چهاردهمین سوره قرآن به نام او است.
ادوار نبوت: دوره ی سوم نبوت
لقب: خلیل ا...
معنای اسم: ابراهیم یا ابرام بزبان عبری به معنی پدر عالی است.
پدر: تارخ
مادر: ورقه
تاریخ ولادت: ۳۳۲۳ سال بعد از هبوت آدم.
مدت عمر: ۱۷۵ سال
بعثت: آن حضرت دربابل مبعوث شد.
محل دفن: در شهر خلیل الرحمان واقع در کشور فلسطین.
نسب: ابراهیم بن تارخ بن ناحور بن سروج بن رعوبن فالج بن عابربن شالخ بن ارفخشد بن سام بن نوح(ع).
تعداد فرزندان: بروایتی آن حضرت ۱۳ فرزند داشت.
محل تولدش شهر(اور)در نزدیکی رودخانه ی فرات میباشد. آنحضرت در زمان سلطنت نی نیاس(نمرود ثانی) پسر سمیرا میس ملکه ی افسانه ای متولد شد ودر همانجا رشد نمود.چون آن حضرت بت ها را نکوهش می کردوآنها را در هم می شکست،در طول تاریخ به ابراهیم بت شکن مشهور شده است. حضرت ابراهیم نیز مانند دیگر پیامبران مردم را از بت پرستی منع وبه پرستش خدای یگانه دعوت می نمود،به همین جهت نمرود فرمان داد،او را به آتش اندازند،ولی آتش بر وی سرد شد وآنحضرت سالم ماند.تجدید بنای خانه کعبه بدست آنحضرت وفرزندش،اسماعیل که به ذبیح ا... معروف میباشد،صورت گرفته است.
داستان دعوت وى در سورههاى بقره، انعام، شعراء، صافات، انبیاء و مریم بیشتر به چشم مىخورد. زندگى پر فراز و نشیب ابراهیم، خانواده و قومش حاوى نکات و شیوههاى تبلیغى بسیار است.
کلمه ابراهیم به صورت هاى إبراهام، إبراهُم، إبرَهَم، ابراهِم، ابراهَم، ابرُهُم و ابراهوم نیز ضبط شده است. کهن ترین منبع قابل اعتمادى که این واژه را به شکل «ابراهیم» ارائه داده، قرآن است.
نسب ابراهیم(علیه السلام)در دو نسخه عبرانى و سامرى از تورات، ابراهیم بن تارح بن ناحور بن سروج بن رعوبن فالج بن عابربن شالح بن ارفکشادبن سام بن نوح(علیه السلام)ذکر شده؛ ولى در نسخه یونانى بین «شالخ» و «ارفکشاد» نام «قینان» نیز وجود دارد.در منابع اسلامى نیز همین ترتیب با تفاوت هایى مختصر در ضبط اسامى آمده است که بیش تر به اختلاف در لهجه مى ماند.
ثناى ابراهیم در قرآن:
آیات متعددى در قرآن، متضمن ستایش و تمجید از شخصیت والاى ابراهیم است و کمتر پیامبرى در قرآن از این میزان ستایش و ثنا برخوردار گشته و بر اسوه بودنش، تأکید گردیده است؛
إِنَّ إِبْراهِیمَ کانَ أُمَّه ً قانِتاً لِلَّهِ حَنِیفاً وَلَمْ یَکُ مِنَ المُشْرِکِینَ شاکِراً لِأَنْعُمِهِ اجْتَباهُ وَهَداهُ إِلى صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ؛
بهراستى ابراهیم، پیشوایى مطیع خدا و حق گراى بود و از مشرکان نبود. و نعمتهاى او را شکر گزار بود، خدا او را برگزید و به راهى راست هدایتش کرد.
وَاذکُرْ فِى الکِتابِ إِبْراهِیمَ إِنَّهُ کانَ صِدِّیقاً نَبِیّاً؛
و در این کتاب به یاد ابراهیم پرداز، زیرا او پیامبرى بسیار راستگوى بود.