تورکون دیلی
تورکون دیلی تک سوگلی؛ایستکلی دیل اولماز
ئوزگه دیلی قاتسان ، بو اصیل اولماز
ئوز شعرینی فارسا – عربه قاتماسا شاعر
شعری اوخیانلار ، ائشیدنلر کسیل اولماز
فارس شاعری چوخ سؤزلرینی بیزدن آپارمیش
«صابر» کیمی بیر سفره لی شاعر پخیل اولماز
آذر قوشونی قیصر رومی اسیر ائتمیش
کسری سؤزودیر، بیر بئله تاریخ ناغیل اولماز
سؤزلرده جواهر کیمی دیر ، اصلی بدلدن
تشخیص وئرن اولسا بوقده ر زیر-زیبیل اولماز
شاعر اولا بیلمزسن ، آنان دوغماسا شاعر
مسن سن ، آبالام هر ساری کؤینک قیزیل اولماز
چوخ قیسا بوی اولسان اولیسان جن کمی شیطان
چوق دا اوزون اولما که اوزوندا عقیل اولماز
آزاد قوی اوغول عشقی طبیعتده بولونسون
داغ-داشدا دوغولموش ده لی جیران حمیل اولماز
انسان اودی دوتسون بو ذلیل خلقین الیندن
آللاهی سؤرسن ، بئله انسان ذلیل اولماز
چوق داکی سرابون سویی واریاغ-بالی واردیر
باش عرشه چاتدیرسا سراب اردبیل اولماز
ملت غمی اولسا بوجوجوقلار چؤپه دؤنمز
اربابلار یمیزدان دا قارینا طبیل اولماز
دوز واختا دولار تاختا-طاباق ادویه ایله
اودا که ننه م سانجیلانار زنجفیل اولماز
بو «شهریار» ین طبعی کیمی چیممه لی چشمه
کوثر اولا بیلسه دئمرم ، سلسبیل اولماز
«شهریار»
معنی شعر: زبان ترکی
در میان زبانها ترکی از همه بیشتر بر دل انسان می نشیند ***اما زمانی که اجنبی زبانش را با ترکی مخلوط کند این حس از بین می رود
اگر ترک سخنش را با کلمات فارسی و عربی به آلودگی نکشد*** هیچ کس از شنیدن سخنان ترکی کسل و بی حوصله نمی شود
بسیاری از کلمات فارس ها از ترکی به یغما برده شده است***چون ترکها سخاوتمند مثل دیگران بخیل نیستند (صابر نام شاعری ترک هست که مجاز از کلیه ترک زبانهاست
ضرب المثلهای ترکی در زبانهای دیگر مثل و مانند ندارند*** و همانطور که پارچه لحاف خان که نماد شاهنشاهی در روستاست از هم وا نمی شود در همه آن منطقه تک و تنهاست (ترکی سرآمد همه زبانهاست و در دنیا نمی توان مثل و مانندی برای آن یافت)
ترکها بودند که قیصر را اسیر کردند ***رشادتی که در این کار کردند به حدی بود که کسری گفت :چنین حادثه ای دیگر در تاریخ رخ نخواهد داد
سخن انسان باید نغز و دلنشین و نشاط آور باشد***وضوح این مسئله مانند اینست که همه روستایها می دانند خشیل را با دوشاب می پزند (خشیل نوعی غذای خوشمزه بومی آذربایجان غربیست که فقط با دوشاب می توان پخت و اگر از چیز شیرین دیگری استفاده شود غذا را باید دور ریخت)
حرف ترکها مثل جواهر هست ولی اگر کسی قدر این گوهر را می دانست این همه آشغال از زبان های اجنبی وارد ترکی نمی شد
نمی توانی ترک زبان باشی مگر اینکه مادرزاد ترک شوی***ای فرزندم اگر چه خودت میدانی ولی تاکید می کنم که هر زردی طلا نیست (فرزندانتان را با ترکی بزرگ کنید چون که هیچ زبانی مثل ترکی گرانبها نیست
اگر از حق خودت در مورد زبانت کوتاهی کنی مثل شیطان خائن خواهی بود***و اگر که در حقت زیاده روی کنی از عقل به دور خواهد بود
آزار نم به مورچه هم نمی رسد*** اما تو باید بدانی که ابریشم هم ارزش طلا را ندارد (از روی صدق و صفا می گویم که حتی زبانی های جاده ابریشم که در جای خود غنی هستند هم نمی توانند به گرد پای ترکی برسند)
ترکی را بگذار در جهان به آرامی گسترش یابد *** گوزن وحشی را هرگز نمی توانی سوار شوی {در ترکی گوزن نماد زیباییست} (هیچ کس نمی تواند جلوی گسترش زبان ترکی را بگیرد چون این زبان زیبا در دلها نفوذ می کند)
ای ترک انسانیت به خرج بده و ذلیل های نادانی که با ترکی دشمن هستند را از چاه مشکلاتشان در بیاور*** که خدا یاور توست،و بزرگواری مثل تو را، این پست فطرتان نمی توانند خوار کنند؛ که خود ذلیل می شوند (فارسهایی را که ببخش که کاسه گدایی به طرف تو دراز کرده اند را ببخش و هرکس که به سائلی کمک کند خدا تو را یاور خواهد بود و او را ذلیل می کند)
اگر چشمه ای باشد که هم آب ، هم روغن ، هم عسل در آن روان باشد *** اگر سراسر جهان را برای یافتنش بگرد ؛اما بدان که این چیزی که تو می خواهی لیاقت خاک پای یک چشمه آب گرم اردبیل را ندارد(طبیعت آذربایجان در جهان تک هست و مانندی ندارد)
اگر ملت ترک متحد شود دیگر در مورد او نمی توانند ظلم کنند *** و سردمداران از خوردن حق ترکها دیگر ثروت قارون را تصاحب نمی کنند
در زمان های صلح و عادی همه مردم وطن پرست و متحد می شوند*** ولی زمانی که مسئله ای پیش آمد باید غیرت را نشان داد نه در زمان های عادی
نمی توانی چشمه ای بیابی که آبی گواراتر از چشمه ذوق و سلیقه شهریار باشد *** شاید حتی از چشمه های بهشتی هم گواراتر شعر شهریار هست.