مقدمه : از دیرباز از مناطق زراعی ایران همواره به عنوان غنی ترین خاکها از نظر پتاسیم نام برده شده است. بهمین جهت در طی سالها زراعت چغندرقند، از این عنصر پرنیاز گیاه شاید در مقادیر بسیار جزئی استفاده گردیده است، این امر در حالی اتفاق می افتد که پتاسیم بعنوان عنصر قندساز در گیاهان به شمار میرود و می تواند اثر جانشینی برای سدیم در خاک و گیاه داشته باشد. از طرف دیگر این عنصر در افزایش شادابی اندام هوائی و در نتیجه فعال سازی منابع فتوسنتزی نقش اساسی دارد. علاوه بر این متخصصین خاکشناسی معتقدند که اگر چه این عنصر در خاک فراوان است ولی بدلایل برخی فرآیند های شیمیایی خاک این عنصر قابل استفاده گیاه نمی باشد. لذا در تعیین مقدار پتاسیم موردنیاز گیاه مقدار پتاسیم قابل جذب به عنوان ملاک تصمیم گیری مطرح می باشد.
شرح یافته و توصیه های کاربردی : نتایج آزمایشات انجام شده در مورد استفاده این عنصر در چند منطقه مهم چغندرکاری برروی تولید محصول نشان میدهد که این عنصر موجب افزایش عملکرد شکر می گردد.
بنابراین باتوجه به نتایج بدست آمده از تأثیر پتاسیم بر روی عملکرد، مصرف حدود 180 کیلوگرم پتاسیم در خاکهای نیمه سبک و سبک و مناطق با بارندگی بیش از 300 میلیمتر برای افزیش عملکرد توصیه می گردد.
اهمیت اقتصادی : با عنایت به نتایج موجود در خصوص افزایش عملکرد شکر تحت تأثیر کود پتاسیم علاوه بر جبران هزینه های کود افزایش درآمد نیز حاصل شده است.
عنوان یافته تحقیقاتی : کارآئی استفاده از آب در زراعت چغندرقند
مقدمه : چغندرقند گیاهی است که عکس العمل زیادی نسبت به مقادیر مختلف آب از خود نشان میدهد. بطور کلی هنگامی که مصرف نهاده ها کاهش می یابد کارآئی استفاده از آنها افزایش می یابد. در آزمایشی با مصرف حدود 13500 مترمکعب آب 340 گرم شکر تولید شد. در حالیکه با کاهش مصرف آب تا حدود 10500 مترمکعب در هکتار مقدار تولید شکر به ازای هر مترمکعب آب مصرفی 390 گرم بود. یکی از عوامل بسیار مهم در پائین بودن کارآئی مصرف آب در کشور، راندمان تولید در واحد سطح می باشد. از عوامل دیگر مؤثر در کارآئی مصرف آب، عدم به کارگیری مناسب پارامترهای زراعی و ژنتیکی است. استفاده از شیوه های نوین آبیاری به همراه استفاده از روشهای کم آبیاری در مراحلی غیرحساس رشد گیاه به تنش رطوبت، باعث افزایش کارآئی مصرف آب خواهد شد.
در سیستم آبیاری نشتی که بیشترین سطح زیر کشت چغندرقند را به خود اختصاص می دهد مصرف آب در آبیاری اول (خاک آب) و آبیاری دوم (پی آب) مجموعا بیش از 20 درصد آب مصرفی در تمام دوره رشد گیاه است که این مقدار فقط صرف جوانه زدن بذر خواهد شد و گیاه هیچگونه استفاده دیگری از این مقدار آب نخواهد برد و در نتیجه کارآئی مصرف آب کاهش می یابد. استفاده از روشهای آبیاری که باعث کاهش مصرف آب در این هنگام شده و یا استفاده از روشهایی که سرعت جوانه زنی را افزایش می دهد باعث افزایش کارآئی مصرف آب خواهد شد. همچنین قطع آبیاری در اواخر مرحله رشد گیاه که معمولا مصادف با فصل سرما و کاهش تبخیر و تعرق است، گرچه ممکن است باعث افت عملکرد ریشه شود ولی باتوجه به افزایش درصد قند، مقدار قند در واحد سطح صدمه زیادی متحمل نشده و کارآئی مصرف آب را افزایش میدهد. نکته قابل توجه در کارآئی مصرف آب استفاده از سایر عوامل به زراعی می باشد. بطور مثال ازت تأثیر زیادی در کارائی مصرف آب دارد. در مناطقی که کمبود آب مشاهده نمی شود استفاده از کودهای ازته کارآئی مصرف آب را به طور قابل ملاحظه ای افزایش میدهد. در حالیکه درمناطق خشک و دارای محدودیت آب استفاده از کودهای ازته حساسیت بیشتری را می طلبد و باید تا حدود 30 درصد مقدار آن را نسبت به مناطق مرطوب کاهش داد.
شرح یافته و توصیه های کاربردی : برای بهبود کارآئی مصرف آب، بکارگیری سیستمهای نوین آبیاری، مدیریت آبیاری به خصوص در مرحله جوانه زنی و اواخر دوره رشد گیاه و استفاده بموقع از سایر نهاده ها ضروری است.
اهمیت اقتصادی: باتوجه به آنکه آب مهمترین نهاده کشاورزی کشور است افزایش کارآئی آن با استفاده از پارامترهای گوناگون بهزراعی و بهنژادی، راهکاری مناسب در جهت افزایش سطح زیر کشت و راندمان تولید می باشد.
عنوان یافته تحقیقاتی : تناوب مناسب چغندرقند
مقدمه : تناوب زراعی صحیح عبارت است از کاشت، داشت و برداشت گیاهان با نظم و ترتیب خاصی که پس از چند دوره چرخش زراعی و برداشت محصول اقتصادی حداقل حاصلخیزی خاک حفظ یا افزایش یابد حاصلخیزی خاک رابطه مستقیمی با مقدار درصد مواد آلی یا هوموس خاک دارد. رعایت تناوب زراعی با قراردادن گیاهان علوفه ای بخصوص لگوم ها می تواند به افزایش ماده آلی کمک کرده و حاصلخیزی خاک را افزایش دهد. افزایش ماده آلی در خاک موجب افزایش ظرفیت نگهداری آب‚ جلوگیری از فرسایش خاک و افزایش عناصر غذائی موجود در اراضی سبک شود همچنین وجود مقادیر مناسب مواد آلی در اراضی سنگین موجب فراهم آمدن امکان آماده شدن زودتر زمین در بهار و بهبود خصوصیات فیزیکی و شیمیایی این نوع خاکها می گردد. همچنین یکی از روشهای مبارزه علیه آفات و علفهای هرز استفاده از تناوب زراعی مناسب در تولید محصولات کشاورزی می باشد. زیرا استفاده مداوم از سموم جهت کنترل علفهای هرز باعث تخریب محیط زیست می شود.