دیدگاهی درحال حاضر وجود دارد که بیان می‌دارد فناوری اطلاعات کاملاً با مساله فقر بی‌سواد بی‌ارتباط می‌باشد؛ دست یافتن به فناوری اطلاعات برای فقرا به بسیار گران است؛ فقرا نیازی به تصور کردن در خصوص این پدیده را ندارند؛ آنها به غذا نیازمندند.اینها نظرات وعقاید کج اندیشانه‌ای می‌باشند …
درحال حاضر طی سه سال بیش ازپنج هزار(5000)شرکت ارتباطی تلفن (Telephone Fairies)به تجارت پرجنب وجوش فروش خدمات تلفنی درروستاهای کشور بنگلادش مشغول می‌باشند.»(محمد یونس 2001)
مقدمه
فن‌آوری ارتباطات واطلاعات(ICT)نقش بسیارمهمی رادرتمامی ابعاد حیات ملی (سیاست، اقتصاد، توسعه اجتماعی و فرهنگی و ......)جوامع امروزی ایفا می‌نماید.
فن آوری ارتباطات و اطلاعات به سرعت روند زندگیمان حتی شیوه‌ایی را که به سبب آن به تجارت می‌پردازیم، به اطلاعات و خدمات دسترسی می یابیم و به برقراری ارتباط با یکدیگر و سرگرم نمودن خودمان می پردازیم را دستخوش تغییر می‌سازد.فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات اقتصاد جهانی را تقویت و پشتیبانی می‌نماید.همچنین با حقوق بشر درارتباط بوده و در بهترین حالت، از آزادی بیان و حق استفاده از اطلاعات براساس ماده 19 بیانیه جهانی حقوق بشر حمایت بعمل می‌آورد.مساله فقر که از سوی بسیاری به نقض حقوق بشر در جهان از آن تعبیر می‌شود، گریبان 2/1 بیلیون انسان را گرفته است. از این رو، انجمن توسعه جهانی در راستای توسعه اهداف خود در هزاره سوم، متعهد به نصف تقلیل دادن تعداد افراد برخوردار از تنها یک دلار در روز تا سال 2015 گردید.
اهمیت و نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در کاهش فقر
آیا فناوری اطلاعات و ارتباطات شکاف‌های جدیدی را میان ثروت و فقر خواهد گشود و یا اینکه به شکاف های اقتصادی اجتماعی موجود شدت خواهد بخشید؟آیا فناوری اطلاعات و ارتباطات نقش مستقیمی در کاهش فقر دارد یا اینکه صرفاً کالای لوکس و تجملی می‌باشد که فقرا می‌توانند به سختی از عهده آن برآیند؟
دو «مکتب عقیدتی» مخالف هم وجود دارد :
مکتب اول از فن‌آوری اطلاعات بعنوان داروی کاهش فقرتعبیر می‌نماید و مکتب دوم،ادعا می‌نماید که فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات ازنقش منطقی درکاهش فقر وبه همان میزان نقش منطقی درکاهش نیازهای ابتدایی فقرا که برآورده نگردیده است، برخوردار نمی‌باشد.بحثمان دراین مقاله معطوف به نقطه نظری بینابین این دو مکتب می‌گردد.
بحث برسراینست که فن‌آوری ارتباطات واطلاعات،اگر بواسطه سیاستهای درست وبا شیوه‌های جامع حمایت وپشتیبانی گردد،کوششهای چند جانبه ضروری جهت کاهش فقرازجمله کوششهایی را که نیازهای ابتدایی افراد بی بضاعت را برآورده می‌سازد را تکمیل و تقویت خواهد نمود.
تعریف فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات
قبل از بحث درخصوص موضوعات، تعریف فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات ضروری و لازم می‌باشد.تعاریف بسیاری وجود دارد.تعریف OECD مفید و در دسترس می‌باشد.OECD از فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات تمایز مناسبی را میان ابعاد تولیدی و خدماتی فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات ارائه می نماید.در سال 1998 کشورهای عضو OECD برای تعریف فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات به عنوان ترکیبی از صنایع تولیدی و خدماتی که داده‌ها و اطلاعات را به صورت الکترونیکی دریافت، انتقال و ارائه می‌نماید به توافق دست یافتند.عامل مهم در این تعریف جامع این است که همانگونه که فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات دوگانگی سنتی میان تولید و خدمات را درهم می‌ریزد، فعالیتهایی را که منجر به تولید و پخش محصولات فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات می‌گردد را می‌توان در هر جایی از اقتصاد یافت.
از این رو،تعریف فوق الذکر، راه درک ابعاد چندگانه فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات وکارآمد بودن آن درکمک به کاهش فقر ازبخشها و مناطق مختلف را هموار می‌سازد.بخش تولید سخت افزار و نرم افزار فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در رشد اقتصادی مشارکت داشته و در کشورهایی نظیرچین، مالزی و مکزیک به اشتغال زایی منجرگردیده است.کشورهند،به عبارتی دیگر،ازمنبع جامع نرم افزارجهانی سود برده،وبه رشد چشمگیری در این بخش نائل آمده است.کشور هند برنامه‌های نرم‌افزاری را به 95 کشور جهان صادر می‌نماید و به عنوان مرکز برنامه‌های اصلی فناوری اطلاعات، خدمات ارائه می‌نماید.بازار اصلی نرم‌افزار کشورهند، ایالات متحده و دردرجه‌ایی پایین‌تر اروپا می‌باشد.500 شرکت مستقر درسراسر جهان نیازهای نرم افزاری‌شان را تنها از کشور هند تأمین مینمایند.صنعت فناوری ارتباطات و اطلاعات مولد 7/7میلیون دلار در سال 1999بوده و 180000 شغل را در کشور هند در سال 1998 بوجود آورده است.(UNDP 2001). از این رو گسترش روز افزون این بخشها به ندرت به اشتغال زایی افراد بسیار فقیری منجر می‌گردد که اغلب تحصیل کرده نیستند.