دادن دارو به کودک
ذکر این نکته بسیار مهم است که کودک بیمار بزرگسال کوچک شده نیست به عبارت دیگر هر داروی مربوط به بزرگسال را نمی توان حتماً با کم کردن میزان مصرف ( دوز ) آن به کودکان بخورانید . کودکان معمولاً نسبت به مصرف دارو مقاومت نشان می دهند . برای راحت تر شدن کار ، بعضی داروها را می توانید با آب یا شیر رقیق کنید و به کودک بخورانید که البته در این مورد حتماً با دکتر داروساز داروخانه مشورت کنید .
* چه مقدار از دارو را باید مصرف کرد ؟
مقدار دارویی که بیمار باید مصرف کند توسط پزشک محاسبه و در نسخه قید می شود . تنها کاری که بیمار باید انجام دهد این است که دقیقاً مطابق توصیه پزشک و داروساز ، دارو را مصرف کند ، یعنی اولاً در هر بار مصرف ،مقدار داروی تجویز شده را بطور کامل مصرف نماید و ثانیاً طول درمان توصیه شده را به پایان برساند .
*مصرف داروی تجویز شده :
بیمار باید مطابق دستور پزشک داروی خود را به مقدار تجویز شده مصرف نماید . زیرا مصرف کم یا زیاد داروها به نفع بیمار نیست . در صورتیکه دارو کمتر از مقدار تجویز شده مصرف شود ممکن است نتواند عوارض بیماری را علاج کند و در نتیجه زمان بیماری طول بکشد و یا حتی بدتر شود . همچنین بیمار نباید تصور نماید که اگر بیش از مقدار توصیه شده دارو مصرف کند زودتر سلامتی خود را به دست خواهد آورد . زیرا مقدار تجویز شده به میزان کافی است و اگر بیش از اندازه مصرف شود موجب تشدید عوراض جانبی ناخواسته و مسومیت می شود . رعایت میزان مصرف دارو در مورد قرصها و کپسولها مشکل زیادی بدلیل ثابت بودن میزان دارو در آن ندارد ولی در هنگام مصرف مایعات دارویی ، بیمار باید دقت داشته باشد که به اندازه تجویز شده مصرف کند . برای این کار باید توجه داشته باشد پیمانه را کاملاً پر از دارو بکند . در مواردی که از قاشق به عنوان پیمانه استفاده شود باید نوع قاشق را در نظر داشته باشد ، چون قاشقهای مختلف از نظر حجم با هم متفاوت هستند .
* چه موقع باید دارو مصرف کرد ؟
زمان مصرف دارو و فاصله زمانی هر بار مصرف بطور کامل توسط پزشک مشخص می شود که بیمار باید آن را رعایت کند . زیرا با مصرف یک وعده دارو ، مقداری دارو وارد بدن می شود و به مقابله با عامل بیماری می پردازد . بعد از چند ساعت مقداری از آن توسط بدن مصرف و یا دفع می گردد . در نتیجه مقدار داروی مفید و موجود در بدن کاهش می یابد که با مصرف وعده بعدی دارو ، مقدار آن دوباره در بدن افزایش یافته و به مقدار مفیدش می رسد . بنابراین مصرف نکردن دارو در وعده های توصیه شده ( عمدی یا غیرعمدی ) ممکن است دارودرمانی را با شکست مواجه سازد . بنابراین باید در رعایت فواصل و وعده های مصرف دارو نهایت تلاش بکار گرفته شود و در صورت فراموشی یکی از وعده ها ، با داروساز و یا پزشک در مورد نحوه ادامه مصرف دارو مشورت شود تا مشکلی پیش نیاید .
* به پایان رساندن طول مدت درمان
بعضی افراد هستند که با مشاهده اولین علائم بهبودی ، داروی خود را خودسرانه قطع می کنند . بعضی دیگر هم با مشاهده اولین عوارض جانبی داروی خود را قطع می نمایند هر دو گروه کار نادرستی را انجام میدهند زیرا تنها پزشک است که می تواند تشخیص دهد آیا درمان کافی بوده یا نه . افرادی که با اولین علامت بهبودی داروی خود را قطع می کنند در معرض خطرات زیادی مثل بازگشت مجدد ( عود ) بیماری و یا حتی خطرناک تر شدن آن هستند مثال بارز در مورد آنتی بیوتیکها است . در صورتیکه طول درمان توصیه شده رعایت نشود بیماری ممکن است با شدت بیشتری عود کند و بدتر از ان اینکه ممکن است حتی بیماری نسبت به آنتی بیوتیکها مقاوم شود که در اینصورت نیاز به مصرف داروهای قویتر هزینه درمان بیشتر و تحمل عوارض بیشتر را در پی خواهد داشت . بنابراین اگر دارویی به مدت مثلاً ده روز برای شما تجویزشده این مدت را رعایت کنید حتی اگر از روز دوم احساس می کنید که بهتر شده اید . اگر در این باره اصرار دارید حتماً قبل از قطع دارو با پزشک خود مشورت کنید .
داروها معمولاً دارای عوارض جانبی ناخواسته ای هستند که مشاهده این عوارض دلیل نامناسب بودن دارو نیست . تنها کاری که بیمار باید با مشاهده عوارض جانبی انجام دهد این است که موضوع را با پزشک در میان گذارد . در بعضی موارد ممکن است نیاز به قطع دارو و یا عوض کردن دارو باشد ولی اغلب موارد نیاز به این کار نیست . تنها موضوع این است که بیمار نباید داروی خود را خودسرانه قطع کند .
* قطع مصرف دارو
قطع مصرف برخی ازداروها نیاز به تمهیداتی دارد . این گونه داروها در صورتیکه بلافاصله و بطور ناگهانی قطع شوند ، باعث بروز عوارض ناخوشایند در بیمار می شوند ، حتی گاهی ترک خودسرانه دارو چند سال درمان را بی اثر می کند و نتیجه زحمات پزشک و بیمار از بین می رود . مثلاً قطع ناگهانی داروی صرع ( تشنج ) می تواند موجب گردد که چندین سال دارودرمانی بی نتیجه شود . این مسئله در مورد داروهای کورتیکو استروئید ( کورتون ) هم وجود دارد . حتی گاهی در مورد پمادهای جلدی نیز رعایت آن لازم است . بنابراین قطع دارو باید مطابق دستور پزشک و با دستوی وی باشد .
* نگهداری دارو
نگهداری داروها نیز جزو مسائل با اهمیت است زیرا در صورتیکه داروها در محل مناسبی نگهداری نشوند زودتر از موعد خراب می گردند . بنابراین دارو درمانی شکست می خورد . شرایط نگهداری بسیاری از داروها بر روی بسته بندی دارو و یا برگه راهنمای آنها نوشته شده است . داروهای یخچالی باید حتماً در یخچال نگهداری شوند اما باید از یخ زدن آن جلوگیری کرد . بهترین محل برای نگهداری دارو دور از یخگیر است . در این موارد باید به این مسئله دقت کنید که داروها را در محلی از یخچال که توجه بچه ها جلب کند قرار ندهید . دارو های غیریخچالی باید دور از نور ، آفتاب و حرارت نگهداری شوند . محل هایی مثل کابینت هود آشپزخانه محل مناسبی برای دارو نیست . بیشتر داروها به نور و حرارت حساسند و ممکن است زودتر از موعد خراب شوند و یا حتی به مواد سمی تبدیل شوند .