در عصری که ما رندکی میکنیم به عصر انقلاب ارتباطات و اطلاعات مشهور است
انقلاب اطلاعات محصول همکرایی در دو حوره و جریان مهم فن اوری است .تحول در حوره ارتباطات واطلاعات به موارات هم بیش می روند که نماد فن اوری ارتباطات مخابرات تلویریون و برر کرا ههای اطلاعاتی ورسانه های کروهی است این دونماد تحول جشمکیری در جهان ایجاد کرده که رندکی تم اتم انسانها را تحت تاثیر قرار داده است تبدیل دهکده جهانی به د هنیت جهانی وانقلاب ارتبا طات به اطلاعات دلالت برتحول شکرف وعمیق در نطام ارتبا طات بشر ح ریر شده است :دوسویه بودن وتعاملی بودن وسرعت فوق العاده و جند رسانه بو دن و در دسترس بودن وانحصار بدیر بودن و جهان کرایی است
انقلاب اطلاعاتی بسیاری از مفاهیم را متفاوت کرده است. در این منظومه حتی عدهای معتقد هستند که باید واقعیت را هم به گونهای دیگر تعریف کرد و از چیزی به نام واقعیت مجازی سخن به میان میآورند. کار و اشتغال هم در این بستر تفاوت مفهومی مهمی را به خود دیده است.
فرایند کار در مرکز ساختار اجتماعی قرار دارد. دگرگونی تگنولوژیک و مدیریتی نیروی کار و روابط تولید، در درون و پیرامون بنگاه شبکهای اصلی ترین اهرمی است که الگوی اطلاعاتی و روند جهانیشدن به وسیله آن بر جامعه تأثیر میگذارند.
در هر فرایند تحول تاریخی، یکی از بارزترین جلوههای تغییر نظاممند، دکرگونی اشتغال و ساختار اشتغال است.
در واقع نظریههای فرا- صنعتی و اطلاعاتگرایی، ظهور یک ساختار اجتماعی نوین را که گرایش به خدمات به جای کالا، افزایش مشاغل مدیریتی و حرفه ای، از میان رفتن مشاغل کشاورزی و تولیدی، و افزایش محتوای اطلاعاتی پیشرفتهترین اقتصادها از ویژگیهای بارز آن است، قویترین دلیل تجربی تغییر مسیر تاریخ میدانند. در بیشتر این فرمولبندیها، نوعی قانون طبیعی اقتصادها و جوامع نهفته است که حرکت در مسیر مدرنیته را که جامعه امریکا پیشتاز آن بوده است ، تنها راه ممکن به شمار میآورد.
اگر چه اقتصادهای اواخر قرن بیستم آشکارا با اقتصادهای پیش از جنگ جهانی دوم تفاوت دارند، به نظر نمی رسد خصوصیتی که این دو نوع اقتصاد را از یکدیگر جدا می کند عمدتاً در منبع رشد بهره وری آنها نهفته باشد. تمایز اصلی تمایز میان اقتصاد صنعتی و فرا- صنعتی نیست بلکه بین دو شکل مختلف از تولید صنعتی ، کشاورزی و خدماتی است که بر مبنای دانش بنا شدهاند.
خدمات اجتماعی در برگیرنده کل قلمرو فعالیتهای دولتی، و همچنین مشاغلی است که به مصرف جمعی مربوط میشوند خدمات فردی خدماتی هستند که به مصرف فردی ارتباط دارند و از سرگرمی و تفریحات گرفته تا مکانهای خوردن و نوشیدن را شامل میشوند. اگر چه باید پذیرفت که این تمایزها وسیع هستند ، ولی به ما اجازه میدهند که درباره تحول ساختار اشتغال در کشورهای مختلف بهگونههای متفاوتی بیندیشیم و تحلیلهایمان دست کم عمیق تر از شرحهای آماری متعارف باشد.
وقتی جوامع به جای تغییر تدریجی مسیر صنعتی، در دوره کوتاهی به نابودی گسترده مشاغل تولیدی می پر دازند، این مسأله لزوماً به دلیل پیشرفته بودن آنها نیست بلکه بدین دلیل است که آنها از سیاستها و راهبردهای ویژهای پیروی میکنند که بر مبنای زیر بنای فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی آنان استوار است. راههایی که برای هدایت دگرگونی اقتصاد ملی و نیروی کار اتخاذ میشود تأثیرات شگرفی بر دگرگونی ساختار استغال دارد که زیر بنای نظام نوین طبقاتی جامعه اطلاعاتی را شکل می دهد.
باید پذیرفت که اکثریت نیروی کار در اقتصادهای پیشرفته حقوق بگیر هستند. ولی تفاوت سطح، ناهمگونی فرایند، و روند معکوس در برخی از موارد دیدگاهی متفاوت با الگوهای دگر گونی ساختار اشتغال را ضروری میسازد. حتی میتوان این فرضیه را مطرح ساخت که به موازات تبدیل شبکه و انعطافپذیری به ویژگی بارز سازمان صنعتی جدید و دستیابی شرکتهای کوچک به جایگاهی مناسب در بازار که از طریق تکنولوژیهای جدید میسر گشته است، شاهد احیای خود اشتغالی و وضعیت شغتی ترکیبی هستیم.
بنابراین وضعیت مشاغل در جوامع اطلاعاتی – که در این مرحله تاریخی در حال پدیدار شدن هستند- متنوعتر از آن چیزی است که در دیدگاه شبه طبیعت گرایانه موجود در نظریه فرا- صنعتی تصور می شود. در واقع این نظریهها تحت تأثیر قوم گرایی امریکایی هستند که حتی از تجربه امریکا نیز تصویر دقیقی عرضه نمیکند.
شکلگیری کشورهای مجازی که از قابلیت تولیدات وابسته به زمین در آن کاسته شده، نتیجه منطقی این رهایی از قید سرزمین است. با توجه به اینکه اطلاعات از ابتدا دارای اهمیت ویژهای بوده، این سؤال مطرح میشود که تفاوت دوران جدید با دورانهای پیشین چیست؟ با اوصاف یاد شده است که باید گفت دغدغه مطلب حاضر توصیف چگونگی تاثیر این انقلاب اطلاعاتی - رسانهای بر مفهوم دولت - ملت است.
از ابتدای شکلگیری واحدهایی به نام دولت- ملت، اطلاعات برای آنها دارای اهمیت حیاتی بوده است، پس چه تفاوتی میان دوره فعلی و دوران پیشین وجود دارد؟ پاسخ این سؤالات در اصطلاح «انقلاب اطلاعات» نهفته است. انقلاب اطلاعات به مجموعهای از دگرگونیهای اساسی در حوزه اطلاعات و اطلاعرسانی گفته میشود که سرعت فوقالعاده، گستردگی و وسعت انتشار آزاد مطالب مهمترین ویژگیهای آن است.
سرعت فوقالعاده پردازش اطلاعات و ایجاد ارتباط منطقی میان میلیونها داده اطلاعاتی در گستره وسیع جهانی در حوزههای گوناگون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و در دسترس قرار دادن آزاد این نوع اطلاعات از طریق شبکههای اطلاعرسانی جهانی به انقلاب اطلاعات شکل دادهاند.
مردم و ملل در دهههای پیش رو قادر خواهند بود رقابتی سودمند در فناوری اطلاعات داشته باشند. یک فضای الکترونیکی فراملی ایجاد شده و سلطه حکومتها و شرکتها در زمینه اطلاعات [بهدلیل هزینه رو به افزایش آن] در حال رقیقتر شدن است.
بازار ها و حتی جوامع در قالب شبکههای اطلاعاتی تغییر شکل میدهند و در حال خارج شدن از قالب موجودیتهای مکانی و فضایی تعریف شده هستند. توسعه و گسترش اطلاعات میان مردم و به حاشیه رانده شدن دولت بهعنوان تسهیلکننده امور فقط بهعلت قابلیت فناوریک صورت نگرفته بلکه بر این درک نیز مبتنی است که اطلاعات به همان اندازه که ایجاد رقابت میکند، باعث همکاری نیز میشود. اطلاعات تبدیل به واسطه تولید شده و هزینهها را کاهش داده است. استانداردها و عملکردها بیشتر جهانی شده و مردم بدون محدودیتهای وجود مرز های سیاسی با یکدیگر ارتباط داشته و مبادله اطلاعات میکنند.