آهنربا چیست ؟
به اشیایی که میدان مغناطیسی تولید کنند، آهنرُبا گفته می‌شود.
معنای لغوی
آهنربا از دو بخش آهن و -ربا از فعل ربودن تشکیل شده. کاربرد واژه‌هایی مانند آهنربا و کهربا در فارسی پیشینه طولانی دارد.
برابر اروپایی آن: اولین شرح مغناطش به یونانیان قدیم باز می‌گردد که این اسم را به مغناطیس دادند. این اسم از مگنزیا که نام یک دهکده‌ی یونانی است، مشتق شده‌است. از لحاظ لغوی Magnet به معنی «سنگی از مگنزیا» است. این سنگ حاوی مگنتیت (Fe۲O۳) بود و هنگام مالش آن به آهن، آن را آهنربا می‌کرد.
تاریخچه
تلاش جدی برای استفاده از قدرت پنهان مواد مغناطیسی بسیار پس از کشف آن انجام شد. به عنوان مثال در قرن ۱۸ام با ادغام تکه‌های کوچک مواد مغناطیسی تکه‌ی بزرگتری بدست آمد که مشخص شد توانایی بلند کردن قابل توجهی دارد
پس از اینکه اورستد در سال ۱۸۲۰ کشف کرد که جریان الکتریکی می‌تواند میدان مغناطیسی به وجود آورد، پیشرفت‌های زیادی در این زمینه حاصل شد. استورگن دانش خودش را با موفقیت برای ساخت اولین آهنربای الکتریکی در سال ۱۸۲۵ بکار برد. با اینکه دانشمندان زیادی (از قبیل گاوس، ماکسول و فارادی) با این پدیده از دیدگاه تیوریک درگیر شدند، اما توصیف درست مواد مغناطیسی به فیزیکدانان قرن ۲۰ ام نسبت داده می‌شود.
کیوری و ویس در شفاف‌سازی پدیده ی مغناطش دایمی و وابستگی دمایی آن موفق بودند. ویس فرضیه‌ی وجود حوزه‌های مغناطیسی را مطرح کرد تا توضیح دهد که مواد چگونه می‌توانند آهنربا شده یا خاصیت مغناطیسی کل آنها صفر شود.
جزییات خواص دیواره‌های این حوزه‌های مغناطیسی توسط بلوچ، لاندو و نیل بررسی شد.
کاربرد
مواد مغناطیسی جزء جدانشدنی فناوری مدرن هستند. آهنربا ها یکی از اجزای مهم بسیاری از وسایل الکترونیکی و الکترومکانیکی هستند. کاربرد عمده‌ی آهنرباهای دایم در تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی و بالعکس است. (مانند موتورهای الکتریکی و ژنراتورها) مغناطیس‌ها همچنین در حافظه‌های مغناطیسی (صفحات هارد دیسک و فلاپی‌دیسک‌ها و کارت‌های پلاستیکی حافظه
انواع آهنربا
اساس کار تمام آهنرباها یکسان است، اما به دلیل کاربرد در دستگاه های مختلف ، آرایش و صنعت ، آن را به اشکال و اندازه‌های گوناگون می سازند، و لذا انواع آن از لحاظ شکل عبارتند از :
• تیغهای
• میلهای
• نعلیشکل
• استوانهای
• حلقهای
• کروی
• پلاستیکی
• سرامیکی و ...
ساخت نخستین آهنربای پلاستیکی جهان !
پژوهشگران دانشگاه دورهام انگلیس آهنربای پلاستیکی جهان را ساختند که در دمای عادی محیط کار می کند.
این پژوهشگران در آزمایشات اولیه توان این آهنربا را در جذب براده های آهن در فضای آزمایشگاه بررسی کردند که نتیجه آن بسیار موفقیت آمیز بود.
پیش از این دانشمندان دانشگاه نبرابسکا لینکولن ادعا کرده بودند نخستین آهنربای پلاستیکی را ابداع کرده اند اما این آهنربا فقط در دمای پایین تر از 10 درجه به مقیاس کلوین کارایی داشت.
ساخت آهنربای پلاستیکی که در دمای عادی قابل استفاده باشد دستاوردی است که با کاربردهای تجاری وسیعی همراه خواهد بود.
یکی از کاربردهای آن در پوشش مغناطیسی دیسک های سخت رایانه ای است و می تواندبه تولید نسل جدید از دیسک های رایانه ای با ظرفیت بالا بیانجامد.