تاریخچه تأسیس شرکت سهامی فرش ایران
ازدهه اول قرن بیستم تا سال 1314 انحصار فعالیتهای فرش دستباف ایران در دست تعدادی از کمپانیهای خارجی از جمله کمپانی هند شرقی لندن قرار داشت ، تا اینکه در 14 بهمن ماه 1314 بنا به دستور دولت وقت اختیارات انجام فعالیتهای تولیدی وتجارت فرش ایران از شرکت مذکور خلع ید و کلیه وظایف واختیارات آن به شرکت سهامی فرش ایران واگذار شد. بدین ترتیب این شرکت از آن تاریخ به بعد بعنوان یک شرکت دولتی بکار آموزش و ترویج صنعت فرش ، تولید و تجارت آن پرداخته است و به لحاظ تجارب و جامعیتی که در این رشته کسب کرده توانسته است به فراخور توانایی خود در جهت احیاء اعتلای هنر و صنعت فرش دستی ایران و حفظ ارزشهای سنتی و ویژگیهای اجرایی بازسازی طرحها و نقشه‌های اصیل و قدیمی فرش ،تربیت و اشتغال هزاران نفر قالیباف قدمهای مؤثری بردارد.
شرکت سهامی فرش ایران هم اکنون با تحت پوشش داشتن تعداد 40 شعبه تولیدی در بیش از 500 روستا و 100 شهر و شهرستان بعنوان بزرگترین تولید کننده فرش دستباف ، بیش از 10000 نفر قالیباف ماهر را در حوزه‌های فعالیت خود زیر پوشش اشتغال در قالیبافی نگه داشته و مرغوبترین مواد اولیه قالیبافی را رأساً از طریق کارخانجات تأمین مواد اولیه مجهز خود تهیه و مورد استفاده قرار می‌دهد .
ویژگیهای فرشهای شرکت سهامی فرش ایران و تأمین مواد اولیه :
تأمین مواد اولیه مرغوب واستاندارد و استفاده از آن در قالیهای بافته شده توسط این شرکت از اهداف مهم می‌باشد که این امر با تأسیس کارخانجات تأمین مواد اولیه در شهر کرج صورت تحقق به خود گرفته است.
کارخانجات مذکور در سال 1333 هجری شمسی تأسیس گشته و هم اکنون با گذشت بیش از 50 سال بعنوان یکی از قدیمی‌ترین کارخانجات تهیه و تأمین مواد اولیه قالیبافی در ایران با ارائه بهترین نخهای پشم مصرفی ، ضمن تأمین کلیه خامه‌های مورد نیاز شرکت ،آماده است تا سفارشات واحدهای تولیدی کشور را درتمامی امور از جمله سورت و شستشوی پشم ، ریسندگی و رنگرزی دریافت و مطابق با بالاترین معیارهای استاندارد در ایران و جهان عرضه نماید. با توجه به رعایت معیارهای استاندارد و صحیح در بافت قالی می‌توان مهمترین ویژگیهای تولیدات این شرکت را به شرح ذیل برشمرد :
1 پشم مصرفی در قالیهای تولیدی از بهترین پشمهای ایران و به صورت سفید درجه یک می‌باشد که از طریق کارخانجات مذکور که مجهز به واحدهای شستشوی پشم ، رنگرزی و ریسندگی است تبدیل به مواد قابل مصرف در فرش می‌گردد.
2 در این کارخانه پشمهای خریداری شده به لحاظ ساختمان فیزیکی پشم از نظر جعد ،طول ومیکرون، متناسب با کاربرد آن درقالیهای تولیدی که مصارف مختلفی دارند طبقه بندی می‌گردند و رعایت همین موضوع باعث دوام طولانی فرشهای شرکت می‌باشد.
3 به منظور افزایش مقاومت پرز فرشها ، تمامی نخ پشم مورد مصرف که لاتاب بوده و تاب اضافه‌تر ، مقاومت پرز قالی را بیشتر نموده در نتیجه قالی دیرتر نخ نما می‌گردد.
4 شیوه رنگرزی الیاف پشم به روش سنتی و با استفاده از رنگای گیاهی و حیوانی مانند ریشه روناس ، پوست گردو، پوست‌انار، برگ مو، قرمزدانه ، قره‌قروت ، ماست ترش و... می‌باشد .فرشهایی که با این مواد بافته می‌شوند ضمن داشتن دوام بیشتر با گذشت زمان جلوه خاصی یافته ، زیباتر شده و از ارزش بیشتری برخوردار می‌گردند.
5 نخهای پشم مورد مصرف در قالیها خود بید شده تا از بید خوردگیهای نخهای پشمی تا زمانیکه فرش دوام دارد جلوگیری بعمل آید .
6 نخ پنبه مورد مصرف برای تار و پود قالیها ، بطور کلی از پنبه خالص تهیه شده و در جهت افزایش مقاومت نخ ، آنرا بصورت سه لا گرد و ترتاب تابندگی می‌نمایند .
7 کلیه پودهای مصرفی در فرشها قبل از مصرف به رنگ کرم وآبی می‌شود تاهم از آب رفتگی عرض فرش در هنگام شستشو جلوگیری گردد و هم زمانی که فرشها کهنه می‌شوند جلوه بهتری داشته باشند . همچنین درتار و پود فرشهای شرکت مطلقاً از الیاف مصنوعی استفاده نمی‌شود.
8 در زمینه طرح و رنگ نه تنها سعی می‌شود با نوآوری و عدم تکرار طرحها ارزش هنری فرشهای تولیدی حفظ گردد بلکه نسبت به احیاء و تجدید نقشه‌های اصیل و قدیمی توجه ویژه صورت می‌گیرد.
9 شرکت با دراختیار داشتن 95 نفر بازرس فنی جهت کنترل کیفیت بافت که بطور منظم و در ادوار 20 روزه تا یکماه به کار بافت فرش ها نظارت می‌نماید.
آموزش وترویج :
این شرکت حسب رسالتی که دراحیاء و ترویج قالیبافی برعهده دارد درطی سالهای اخیر بویژه در مناطق محروم و دور افتاده نسبت به آموزش مردم این مناطق اقدام و برای آنان ایجاد مهارت و اشتغال و درآمد نموده و همچنان با جدیت فوق العاده در این زمینه کوشاست وتلاش وافری را بعمل می‌آورد . همچنین در راستای علمی کردن فن قالیبافی ، برای اولین بار در ایران در سال 1368 نسبت به جذب تعداد 60 نفر بعنوان دانشجوی دوره کاردانی فرش از طریق دانشگاه هنر و آموزش ارتقاء سطح علمی و فنی آنان به مدت 2 سال اقدام نموده است. علاوه بر دوره‌های مذکور این شرکت اقدام به تأسیس دبیرستان کارودانش هنر فرش در تهران کرده است.
اعطای امکانات به قالیبافان :
به منظور ایجاد عدالت اجتماعی و سهمی شدن قالیبافان در دسترنج حاصل از تولید قالی، طرح سهیم کردن قالیبافان در سود حاصل از قالی تولیدی خود تهیه و به مرحله اجرا گذارده شده است. بر اساس این طرح، شرکت سهامی فرش ایران کلیه مواد اولیه مورد نیاز ، نقشه ، ابزار و مبالغی هم بعنوان علی‌الحساب نقدی و جنسی به بافنده می‌دهد و پس از اتمام بافت ، قالی تولیدی قیمت گذاری و پس از کسر بهای مواد اولیه وعلی‌الحساب دریافتی ، مابقی قیمت تعیین شده به قالیباف پرداخت می‌شود.
با اجرای این طرح درآمد قالیبافان در اغلب نقاط محروم کشور افزایش یافته و زندگی آنها از لحاظ اقتصادی و بهداشتی از رونق چشمگیری برخوردار گردیده است . از دیگر فعالیتهایی که درجهت حمایت از بافندگان صورت می‌گیرد پرداخت عیدی به قالیبافان ، پرداخت هزینه‌های درمانی آنان و همچنین پرداخت مستمری از کارافتادگی برای آنهاست که بطور غیر مستقیم زمینه را برای بافت بهتر و مرغوب‌تر فرش فراهم می‌نماید.
بافت بزرگترین فرش دنیا :
بزرگترین فرش دنیا ، فرشی که توسط شرکت سهامی فرش ایران برای مفروش نمودن مسجد اعظم قابوس در مسقط پایتخت عمان بافته شده است ، بزرگترین فرش زیبای دستباف جهان با ساختی قریب به پنج هزار متر مربع ، فرشی با یک میلیارد و هفتصد میلیون گره و یا به عبارت دیگر چهارصد هزار گره درهرمترمربع .
دراین راستا شرکت سهامی فرش ایران با پشتوانه‌ای قوی و تجربیات چندین ساله و در اختیار گرفتن طراحان و نقاشان زبده کشور و صرف 15000 نفر ساعت ، همچنین استفاده از نرم افزارهای پیشرفته کامپیوتری ، نقشه زیبای این فرش بی‌نظیر را با الهام از طرح داخل گنبد مسجد شیخ لطف‌اله اصفهان طراحی نموده ، بیش از 550 نفر از بافندگان زبردست و ماهر متجاوز از چهار سال و صرف دوازده میلیون نفر ساعت وقت ، فرش زیبا و منحصر بفردی را پدید آوردند . این فرش از سال 1380 در مسجد مذکور نصب گردیده و روزانه هزاران نفر بر روی این فرش بدیع در پیشگاه الهی به نماز می‌ایستند.
بخش طراحی
شرکت سهامی فرش ایران با در اختیار داشتن مجربترین طراحان و رنگآمیزان نقشه فرش هماکنون به عنوان بزرگترین واحد طراحی نقشه فرش در ایران شناخته می شود که ضمن تأمین کلیه نقشه‌های مورد نیاز در شرکت ، آماده است تا سفارشات دیگر واحدهای تولیدی کشور را جهت ارایه نفیسترین نقشه‌های اصیل ایرانی برای تمامی مناطق کشور بپذیرد.
از آنجایی که واحد طراحی این شرکت نیز همراه با تأسیس آن ایجاد گشت ، لذا با نزدیک به 70 سال تجربه، ضمن در اختیار داشتن بیش از دوهزار طرح مادر و ارزشمند ، علاوه بر به کارگیری آنها در نقشه‌های مورد استفاده در تولیدات خود آماده است تا این گنجینه با ارزش را در اختیار دیگر واحدهای تولیدی در داخل و خارج کشور قرار دهد.