فراماسیونری در ایران
در سال 1808 میلادی میرزا عسگر خان که نماینده دولت ایران در فرانسه بود به عضویت فراماسیونری در آمد و این افکار و اندیشه ها را به ایران آورد عده بسیار کمی از افکار و اندیشه های ماسونی ها اطلاع داشتند که از جمله مطلعین ارفع السلطنه بوده و وی معتقد است سابقه ماسونی در ایران نیز قدیم است و در تخت جمشید بنایی به نام انتمیت کشف شده که همه آلات بنایی و معماری در این جایگاه کشف شده است .
در ایران پس از میرزا عسگر خان افراد سر شناس مثل سعید مالک ، حسن تقی زاده و دیگران بوده اند .
حمزه اصفهانی در کتاب خود در 883 میلادی و 270 هجری معتقد است سردار همای از پیشدادیان در حمله به روم و گرفتن اسیر از روم که معماران بسیار خوبی بودند در استخر و داراب اقدام به ساخت عمارت ها نمودند که به هزار ستون مشهود است و اسکندر در حمله خود همه آنها را ویران کرد . ماسونی ها مثل صوفیه و عرفا دارای طبقات استادی از رهرو ومرید و سالک و عارف بودند و آنها نیز به نام های دیگری همین تفکر را در فکر داشتند .
در صوفیه فکر اعراض و خود داری ازدنیاست و در فراماسیونری توجه به صورت تعاونی و مشارکت است .
فراماسیونری
فراماسیونری واژه و اصطلاحی است که در اواخر قرن هیجدهم و در حدود 1720 میلادی و 1132 هجری و قمری در اروپا و اختصاصاً فرانسه و انگلستان و آلمان شکل گرفت شاخه فرانسوی فراماسیونری به فرانک شهرت یافته است و شاخه انگلستانی و آلمانی آن به اکوسه شهرت دارد و چون اکوسه که منشاء فعالیت خود رامصر و عراق و سوریه قرار داده در ایران تا حدودی نا شناخته است ولی فرانک و ریشه فرانسوی آن در شرق و ایران مشهوراست ( محیط مافی 1363 )
اصل و مرام این تشکیلات حکومت ملی و مشروطیت و تساوی حقوق بشر برادری و برابری دستگیری از مظلومین و اتحاد و اتفاق گروه ها و کشورها با یکدیگر است علامت فراماسیونری یک مثلث با خورشیدی در وسط است که در هر زاویه سه گانه آن علامت ، برادری ، برابری حک شده است .
بنیانگذاران نوین مکتب فراماسیونری در اروپا معتقدند که مرام ماسونی جدید نیست و در این باره نظرات گوناگونی ارائه شده است . از جمله
بسیاری از آداب و رسوم رفتاری ماسونی ها که به نام شاپیتر chapiter نامیده می شوند از ایرانیان باستان و هخامنشی ها گرفته شده است .
گروهی معتقدند این رفتارها بر گرفته از معابد یهودی و مسیحی و دعاهای آنان گرفته شده و بسیار قدیمی و کهن است .
گروهی حرکات شبیه موبدان زرتشتی انجام می دهند و معتقدند عقاید ماسونی از آیین کهن زرتشت گرفته شده است 0 اسماعیل رائین فصل 15 )
گروهی معتقدند که در زمان حمله کوروش به یونان و آزادی یهودی ها آنها به احترام کوروش معبدی در اورشلیم ساختند که در مقابل عظمت کوروش و اندیشه او کرنش نمایند و کورش اولین ماسیونی یا فراماسیونری است چون ساخت بنا و قلعه توسط بناها را در اصطلاح فرماسیون می گویند . فراماسیون ها با تشکیل انجمن بناها مقدمات فراماسیونری در اروپا را احیا کرند زیرا معتقدند که بناها در عهد کوروش این اندیشه را به وجود آوردند .
برخی معتقدند حرکات و سکنات و دعاها و اذکار فراماسیونری ها شبیه صوفی ها و عرفا ست و این نهضت را به صوفی و عارف نسبت می دهند .
در ارتباط با اسلام عده ای معتقدند که صلاح الدین ایوبی و حسن صباح واضع ماسونی در اروپا و پس از جنگ های صلیبی و مسافرت های اصحاب به هند و ... شکل گرفته است .
اغلب مقابر و تزیینات مساجد ایرانی ها شبیه معابد و محافل ماسونی هاست به علت گرایش روشنفکران و صاحب نظران به این اندیشه و حمایت اصحاب قلم و قدرت از آنها بزودی این تفکر در اقصی نقاط جهان به خصوص هند ، عثمانی و اروپا و ایران و عراقی و اعراب گسترده شد .و اغلب امرای دولت و وزرا و درباران به این افکار روی آوردند . ( اسمعیل رائین فصل 15)
گاولد GUVeled
شهر فراماسیونری را اصفهان می داند و هیچ دلیلی برای آن نیاورده است . برناروجونز bernardjonz که کتاب جامعی درباره فراماسیونری در ایران نوشته است . ایرانی ها از ابتدا به بنایی علاقه داشتند و در محل هایی جمع شده و پس از پذیرایی درباره بنایی و معماری با یکدیگر گفتگو می کردند که آثار و ابنیاء آن در اقصی نقاط ایران تا حد شگفتی ساز هنوز هم وجود دارد .
پرکنیز perkeniz در دایره المعارف ماسونیک در سال 1843 فعالیت های ماسیونری در ایران را تشریح کرده است . و معتقد است زیر بنای ماسونی در ایران از ارزنه الروم عثمانی شروع شد و در سال 1718 در ایران به شکل جدید پایه گذاری شده است . و عده ای در قونیه پاروش خاص خود و ادای حرکات و دعاها و رفتارها هیچکس را به جمع خود راه نمی دهند . و در ایران و عثمانی دراویش ماسونی به جای چکش ماسونی تبرزین دارند .
هم اکنون هم در اقصی نقاط جهان این فکر علیرغم مخالفت های عده ای در انحراف افکار آن ها در جهان فعالیت دارند . و در ایران نیز هر چند به صورت مخفی و ساکت ولی در باطل گرایش های بزرگی به این مرام در نزد بزرگان و اندیشمندان وجود دارد .