تحقیق مقاله فناوری اطلاعات

چکیده

1- تعریف فناوری اطلاعات

فناوری اطلاعات عبارتست از کاربرد رایانه‌ها و دیگر فناوری‌ها برای کار با اطلاعات. در اینجا هر گونه فناوری اعم از هر گونه وسیله یا تکنیک مد نظر است. عموماً در فناوری اطلاعات به اشتباه، کار با اطلاعات تنها از طریق فناوری‌های رایانه و ارتباطات و محصولات مرتبط مد نظر قرار گرفته است. باید توجه داشت که واژه فناوری عبارتست از مطالعه چگونگی استفاده از ساخته‌های بشری در دستیابی به اهداف و مقاصدی مانند ارائه محصولات و خدمات؛ این واژه تنها به خود مصنوعات بشری اشاره نمی‌کند.

2- کاربرد‌های فناوری اطلاعات

(1) سیستم‌های اطلاعات

(2) کار با رایانه به صورت شخصی1

(3) علم و پژوهش

(4) کنترل فرایند یا وسیله

(5) آموزش

(6) طراحی با کمک رایانه2

(7) هوش مصنوعی

3- سیستم اطلاعات و فناوری اطلاعات

یک سیستم اطلاعات سیستمی برای پردازش، ذخیره، تحلیل، و اشاعه اطلاعات در دستیابی به یک مقصود مشخص است. سیستم اطلاعات حتماً نباید رایانه‌ای باشد یا از دیگر فناوری‌ها استفاده کند اگر چه امروزه استفاده از رایانه در سیستم‌های اطلاعات گریزناپذیر است. یک کابینت نگهداری پرونده‌ها یک سیستم اطلاعات در شکل ابتدایی است. سیستم‌های اطلاعات حوزه‌ای متفاوت از فناوری اطلاعات است اگر چه هر دو با اطلاعات سر و کار دارند.

اگر طبق تعریف سیستم‌های اطلاعات، فرایندهای جمع‌آوری، سازماندهی، ذخیره، بازیابی و اشاعه اطلاعات مد نظر باشد آنگاه سیستم‌های اطلاعات حوزه‌ای وسیع‌تر از فناوری اطلاعات است چرا که فناوری اطلاعات به نحوه استفاده از فناوری‌ها در انجام فرایندهای فوق معطوف می‌شود در حالیکه سیستم‌های اطلاعات به چیستی و چگونگی، مسائل و ابعاد سیاسی، اقتصادی، فنی و ملاحظات امکانپذیری، طراحی و مدیریت سیستم موردنیاز می‌پردازد. اگر خود را محدود به سیستم های اطلاعات نکنیم آنگاه سیستم های اطلاعات و فناوری اطلاعات دو حوزه جدا از هم هستند.

4- فناوری اطلاعات و علوم رایانه3

تفاوت‌های فناوری اطلاعات و علوم رایانه را می‌توان در دو سطح حرفه‌ای و آموزشی به شکل زیر بیان کرد:

4-1- سطح حرفه‌ای

(1) متخصصان علوم رایانه به ساخت و تعمیم فناوری تمایل دارند در حالیکه فناوران اطلاعات به کاربرد فناوری در حل مسائل واقعی علاقه‌مندند.

(2)متخصصان علوم رایانه معطوف به خود رایانه هستند و اینکه چگونه کار می‌کند در حالیکه فناوران اطلاعات به رایانه به عنوان ابزاری برای حل مسائل نگاه می‌کنند.

(3) فناوران اطلاعات نیاز به فناوری را تعیین می‌کنند در حالیکه متخصصان علوم رایانه فناوری مورد نیاز را تولید می‌کنند.

4-2- سطح آموزشی

(1) در علوم رایانه تأکید بیشتری نسبت به فناوری اطلاعات بر برنامه‌نویسی است.

(2) فناوران اطلاعات نرم‌افزارهای کاربردی تولید می‌کنند اما سبک برنامه‌نویسی متفاوت از علوم رایانه است. پروژه فناوری اطلاعات عموماً شامل کنار هم قراردادن اجزاء در محیط برنامه‌نویسی سطح بالا و ایجاد رابط کاربر برای کار با آن اجزاست. نرم افزارهای متخصصان علوم رایانه شامل برنامه‌های بزرگتر است که به شکل سنتی نوشته می‌شوند و تمرکز بر معماری نرم‌افزار و موضوعات الگوریتمی است.

(3) علوم کامپیوتر به ریاضیات بیشتر وابسته است چرا که تعمیم فناوری های تولید شده نیازمند یک پایه ریاضی است.

(4) برنامه آموزشی علوم کامپیوتر عمیق‌تر است از این جهت که پیش‌زمینه‌های بیشتری برای سطوح متوسط و پیشرفته می‌خواهد. فناوری اطلاعات پیش‌زمینه کم‌عمق‌تری می‌خواهد که از این طریق امکان انتقال دانشجویان به رشته فناوری اطلاعات از دیگر رشته‌های اصلی را امکان‌پذیر می‌سازد.

دولت فیلیپین ازطریق مجمع فناوری اطلاعات و ارتباطات اقدام به تهیه طرحی جامع برای بهره گیری شرکتهای کوچک و متوسط از فناوری اطلاعات و ارتباطات در انجام امور اجرایی کرده است. این طرح که زمان اجرای آن سه سال اعلام شده است، اهم مشکلات و راهکارهای مربوط به رایانه ای کردن فرایندها را موردتوجه قرار داده است. براین اساس، اولین اقدام، دریافت اعتبار مالی از یکی از بانکهای لندبانک، بانک توسعه فیلیپین و دیگر موسسات و شرکتهای مالی و اعتباری اعلام شده است. این درحالی است که برخی موسسات مالی و اعتباری دولتی و خصوصی حمایت خود از این طرح را منوط به تضمینهای کافی مالی دانسته اند و دلیل آن را نیز، عدم شفافیت در ارزیابی نتایج برنامه ذکر کرده اند.

از دیگر اقدامات در این زمینه، تاسیس 500 موسسه مرتبط با توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات اعلام شده است که ازطریق موسسات حامی ظرف سه سال آینده انجام خواهدشد. همچنین، مجمع فناوری اطلاعات و ارتباطات حمایت بانک توسعه کشاورزی را برای کمک به شرکتهای کوچک و متوسط موردنظر در طرح جلب کرده است.از مهمترین نگرانیها در برنامه کاری اعلام شده می توان به مواردی همچون: فقدان آگاهی از منافع مشهود توسعه و به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات، ابهام در نقطه شروع و ابهام در چگونگی انجام خدمات پشتیبانی پس از فروش در زمینه فناوری مزبور اشاره کرد.

در زمینه خدمات پس از فروش، مجمع در پی ایجاد شرکتهای پشتیبانی است که در اسرع وقت و به صورت روی خط به ارائه خدمات لازم بپردازند.

براساس برآوردهای مجمع فناوری اطلاعات وارتباطات، 50 درصد از شرکتهای کوچک و متوسط دارای شرایط لازم برای بهره گیری از فناوری مزبور هستند. 30 درصد از آنها پیش از این، اقدام به این کار کرده اند و 20 درصد دیگر از ضعف مفرطی در این زمینه برخوردارند.از مهمترین الزامات درنظر گرفته در این طرح می توان به مواردی همچون: توسعه فعالیتهای صادراتی در وب سایتها، بانکهای اطلاعاتی برای تامین کنندگان، بانکهای اطلاعاتی برای مشتریان، نظام خرده فروشی، نظام حسابداری و نظام امنیت شبکه اشاره کرد.

تاثیر فناوری های نوین بر بهبود بهره وری کارکنان

انسانها اساساً به دنبال آزادساختن خویش از قیدوبندهای اطراف هستند. این موضوع درمورد کارکنان سازمانها و شرکتها نیز صدق می کند و معمولاً کنشهایی گاه چالش زا بین آنان و مقررات، ضوابط، روشها و ابزار انجام کار وجود دارد. ماکس وبر و کارل مارکس از مشهورترین نظریه پردازانی هستند که درمورد میزان آزادی عمل کارکنان در دنیای کسب و کار نظریات قابل توجهی ارائه کرده اند. اولی بر بوروکراسی اداری تاکید می ورزد و تقید کارکنان بدان را از مهمترین عوامل موفقیت سازمان به شمار می آورد. درحالی که دومی، بوروکراسی و تشکیلات اداری را مانعی برای جولان فرد در حوزه های مختلف زندگی می داند.

پژوهشهای جدید در ایالات متحده نشان می دهد که استفاده از فناوری های نوین و ازجمله آنها رایانه های بی سیم باعث کاهش میزان کار غیرمفید کارکنان تا دو ساعت و هشت دقیقه شده است و این موضوع افزایش بهره وری به میزان 100 ساعت در سال را

برای کارکنان مزبور به همراه داشته است.

توسعه فن آوری اداری

مبحث توسعه فن آوری اطلاعات ( IT ) از جمله محورهای توسعه فن آوری اداری در برنامه اصلاح فرایندها ، روشها های انجام کار و توسعه فن آوری اداری می باشد. برای آگاهی بیشتر با مفهوم فن آوری اطلاعات و نقش آن در تحول در نظام اداری به توضیح مفهوم (IT ) می پردازیم .

یکی از نیروهای اصلی ایجاد تغییر و تحول در نظام اداری ، استفاده از تکنولوژی اطلاعات است . هم اکنون انقلاب تکنولوژی اطلاعات در حال ایجاد تغییر و دگرگونی در شیوه های کاری صنایع است .تغییر و تحولات هم اکنون رخ داده و یا در حال انجام هستند. در حال حاضر سیستم های قوی مدیریتی جهت همکاری شرکت ها و مردم به وجود آمده است . سیستم اطلاعاتی جهانی این امکان را به وجود می آورد که خلاصه فعالیتهای رقبای اصلی هر هفته جمع آوری شده و با اطلاعات موجود مقایسه شود . شرکتها هنگامی می توانند برنده شوند که سیستم های مدیریتی پیشرفته و ساختار تشکیلاتی مطلوب و متناسب و سازگار با نیازهای در حال تغییر و تحول دنیا را به وجود آورده باشند . برندگان شرکتهایی هستند که بر روی مدیریت و سازماندهی و استفاده از اطلاعات تمرکز یابند. ( هفته نامه پیام تحول اداری ، هفته چهارم شهریور ماه 79 ،ص 8)

فن آوری اطلاعات که اختصاراً به آن IT ( Information Technology ) گفته می شود تلفیق موفقی از محیطهای پردازش (رایانه ها) و ارتباطات (مخابرات و انتقال داده ها ) می باشد و اطلاع رسانی زیر مجموعه ای از فن آوری اطلاعات است که مستند سازی و کتابداری به عنوان اشکال سنتی اطلاع رسانی معادل یکدیگر فرض می شوند. فن آوری اطلاعات در سالهای اخیر به واسطه رشد و گسترش فزآینده به کارگیری امکانات رایانه ای و انتقال داده ها و برپایی شبکه های جهان گستر اطلاعاتی همچون اینترنت ، با پشتوانه عظیمی از انواع اطلاعات ذی قیمت و همراه با خدمات متنوع بازاریابی و پردازش مجدد این اطلاعات ، محیطهای تبادل اطلاعات را به شدت دچار تغییر کرده است . اطلاعات مربوط به تحقیقات علمی و فنی ، معدنی ، تجارت ،آموزش ، مذهب ، مسائل اجتماعی و فرهنگی و … تنها شمه ای از سرفصلهای اطلاعاتی است که به آسانی در این شبکه های اطلاعاتی جابجا می شود و یا مورد مباحثه زنده و همزمان جمع کثیری از کارشناسان در سراسر جهان قرار می گیرد.

پیشرفت روز افزون فن آوری اطلاعات و عرضه فراوان رایانه و دستگاههای مخابراتی نظیر فاکس تحول بزرگی در شیوه انجام کارها در اداره ها ، سازمانها ، موسسات و شرکتها پدیدآورده است . با به کارگیری فن آوری اطلاعات ، امروزه هزاران نفر از کارکنان موسسات مختلف به جای حضور در پشت میز محل کار ، در خانه می مانند و کارها را از طریق رایانه و دستگاههای مخابراتی خود که متصل به شبکه می باشند انجام می دهند. ( هفته نامه پیام تحول اداری ، پیش شماره 4 ، مرداد ماه 78 ، ص 10)

 دولت الکترونیک گامی موثر در تحول نظام اداری

مفهوم دولت الکترونیک از جمله مفاهیمی است که اخیراً در دنیای دانش و اطلاعات متولد و در دستور کار بسیاری از دولتها قرار گرفته است . عصر اطلاعات ویژگیهای خاص خود را دارد. مهمترین ویژگی عصر اطلاعات ، تسهیل و تسریع اطلاعات است . با ورود رایانه و اینترنت ،مظاهر جامعه بشری دستخوش تغییر شده است. ما با پدیده هایی چون سازمانهای مجازی ، تجارت الکترونیک ، مدیریت دانش ، مردم سالاری الکترونیک ، آموزش از راه دور ، شهر الکترونیک و غیر مواجه هستیم که جهان امروز را با تغییرات سریع و غیر قابل پیش بینی روبروکرده است. پس از مطرح شدن تجارت الکترونیک ( E - Commerce ) در سال های اخیر پدیده نوینی که به تازگی مطرح شده است دولت الکترونیک ( E - Government ) است . ویژگی اصلی دولت الکترونیک ارایه خدمات با هزینه کمتر و اثر بخشی بالاتر و خواهان مرتبط ساختن همه مردم با یکدیگر و با دولت است . دولت الکترونیک شکل پاسخگوتری از دولت است که بهترین خدمات دولتی را به صورت ONLINE به شهروندان ارایه می دهد و آنها را در فعالیتهای اجتماعی مشارکت می دهد ، بنابراین مردم ،دولتشان را بر سر انگشتان خویش خواهند داشت . دولت الکترونیک این امکان را به دولت می دهد که خدمات خود را به مناسب ترین شیوه و کمترین هزینه و بالاترین کیفیت و در کمترین زمان ممکن به مشتریان ارایه کند . مشتریان دولت الکترونیک را به طور کلی می توان به سه دسته تقسیم کرد:

1 شهروندان . 2 بنگاههای اقتصادی .3 موسسات دولتی .

مشتریان دولت الکترونیک ،از طریق پایگاههای تار عنکوبتی ( Web site ) دولت الکترونیک می توانند در فعالیتهای اجتماعی ،سیاسی و اقتصادی شرکت کنند . یکی از اهداف اساسی دولت الکترونیک ، تحقق بخشیدن به مردم سالاری الکترونیک است که تمامی شهروندان بتوانند در سرنوشت خویش دخالت داشته باشند. با این عمل با مشارکت گسترده مردم در واقع ، دولت ماهیتی غیر رسمی به خود می گیرد و شهروندان می توانند به طور کامل با دولت در تعامل باشند. شهروندان ،بناگاههای اقتصادی و موسسات دولتی می توانند از طریق دولت الکترونیک فعالیتهای گوناگون را انجام دهند. ( هفته نامه پیام تحول اداری ،هفته دوم تیر ماه 80 ، ص 9 )

ویژگیهای دولت الکترونیکی :

از ویژگیهای دولت الکترونیکی یکی امکان برقراری همخوانی موثر کامپیوتری بین بخشهای دولتی و خصوصی است و دیگری اینکه آنچه را که به عنوان سیستم ارایه خدمات عمومی تهیه و به اجرا گذاشته می شود، باید حتماً رضایت عمومی مردم را به همراه داشته باشد. در این دولت ،خدمات عمومی باید به گونه ای طراحی شود که مانعی در روانی عملیات اقتصادی و اجتماعی به شمار نیاید. در این دولت ،استفاده بی رویه کاغذ در مراکز دولتی به استفاده از نظام چند رسانه ای و سپس بی رسانه ای و در نهایت به سوی تحقق یک نظام اداری پویا و کارآمد از طریق شبکه های مکانیزه به هم پیوسته بین دستگاهها و مراکز دولتی (برقراری شبکه Online ) برای ارائه خدمات عمومی پیش می رود. همچنین ارائه خدمات عمومی بدون تعطیلی ، دستیابی به خدمات پیشرفته الکترونیکی ، عرضه همه خدمات عمومی در یک ایستگاه خدمات رسانی ، ارائه خدمات در محل کار مردم یا خانه، ایجاد سازمانهای خدمات عمومی افقی و کوتاه ، از ویژگی های نظام اداری مذکور می باشد.( هفته نامه پیام تحول اداری ، پیش شماره 5 ، مرداد ماه 78 ، ص 11)

وظایف کمیسیون تخصصی اتوماسیون اداری مرکز توسعه فن آوری و نوسازی اداری سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور

کمیسیون تخصصی اتوماسیون اداری یکی از کمیسیونهای شورایعالی اطلاع رسانی است که با هدف هماهنگ کردن اصول اتوماسیون اداری کشور در سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور تشکیل شده است . کمیسیون یاد شده برای تحقق اهداف تحول اداری ، برنامه هایی نظیر تدوین اصول به کارگیری فن آوری اطلاعات و ارتباطات در ارایه خدمات دستگاههای دولتی و عمومی کشور و همچنین هماهنگی در تدوین مفاهیم ،تعاریف ،مقررات ، آیین نامه ها ،قواعد و معیارهای اتوماسیون نظام اداری کشور را پیگیری می کند. این کمیسیون از ترکیب نمایندگانی از وزارتخانه های کشور - کار و امور اجتماعی- دادگستری - پست و تلگراف و تلفن - علوم ، تحقیقات و فن آوری- امور اقتصادی و دارایی - بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور تشکیل می گردد. تهیه برنامه اتوماسیون فعالیتهای دستگاههای دولتی شامل تحلیل وضع موجود ( نقاط قوت و ضعف فن آوری اطلاعات در دستگاههای دولتی ، تهدیدها و فرصت ها و … )، سیاستهای کلی ، راه کارها و برنامه های اجرایی در رابطه با اتوماسیون فعالیتها و پیش نویس تصویب نامه هیات وزیران برای تحقق بسیاری از راه کارها و برنامه های اجرایی اتوماسیون اداری از جمله اقدامات کمیسیون مزبور می باشد که توسط کمیته منتخب این کمیسیون در مرکز توسعه فن آوری و نوسازی اداری سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور انجام شده است .(