مدیریت فنی ENGR801
تاریخچه کوتاهی از پژوهش در عملیاتی (OR)
تحقیق در عملیات در قرن سوم زمانی که شاهHieron ازArchimedes خواست که وسیله ای برای شکستن محاصره دریایی روم تدبیر کند اقداماتی داشته است اما نمونه ای روشن OR (تحقیق عملیاتی) در طی جنگ جهانی اول مشهود بود ، زمانی که سیاستمداران سعی داشتند عملیات ارتش را بقانون ریاضی تجزیه و تحلیل کنند . جنگ جهانی دوم آغاز تحقیقات عملیاتی را به عنوان یک تحقیق سازمان دهی شده مشخص می کند . بریتانیا اولین کشوری بود که OR را مورد استفاده قرار داد زیرا از قبل یک سازمان دهی OR داشتند . و نهایتا در ماههای بعد زمانی که نیروهای ارتش هوائی و دریایی شروع به تجزیه و تحلیل موقعیت های مختلف جنگ کردند ، OR به آتلانتیک و آمریکا هم رسید . پس از جنگ موفقیت OR به اثبات رسید بطوری که بسیاری از عملیات نظامی به این فکر می کردند که چگونه زمینه مطالعاتی خود را ادامه دهند و درون ساختار نظامی گروههایی برای ادامه تحقیقات شکل گرفت . موقعیت اقتصادی که به علت جنگ بوجود آمده بود شروع به تغییر صنایع از تولیدات دوران جنگ به تولید کالاهایی برای مصرف کنندگان خصوصی نمود. انتقال از دوران جنگ به صلح یک اقتصاد رقابت جویانه را ایجاد کرد . تجارت باید کار آترو سودمندتر می شد این امر باعث شد تجارتخانه ها و شرکتها عملیات تجاری خود را تحلیل کنند و بدین ترتیب OR جایگاه دیگری یافت .
همانطور که گفتیم OR از ارتش آغاز شد و سپس به تمامی ابعاد دولت وارد گردید . و بعد از آن به محدوده های مالی و بانکداری ، خطوط هوایی و تولیدات ماشین نیز راه یافت . و هم اکنون در هر صنعتی دیده می شود . تحقیق در عملیات شامل نمودهای زیادی از رشته های علمی است و روشهای جدیدی را در نظر دارد که در دراز مدت تغییراتی را در یک سازمان ایجاد می کند می دانید که تغییر یک شبه رخ نمی دهد .
تحقیق عملیاتی چیست ؟
چون سیستم های عملیاتی توسط متخصصان OR بررسی می شود ، در محیط های دولتی و صنعتی بسیار متنوعی ظهور می یابد . بدین ترتیب نتایج حاصل از تحقیقاتشان بطور متناوب ملاحظات مهمی را برای راه حل مشکلات سیاسی و برنامه ریزی و گزینش در نظر می گیرد . می توان گفت OR یک ابزار انعطاف پذیر و نیرومند در مدیریت ارتقا عملکردهایشان می باشد متدهای تحقیقات عملیاتی ریشه در پایه های علمی دارد . یک گروه OR ( که در بعضی از شرکتها ممکن است متشکل از یک نفر باشد ) شامل محققین تعلیم دیده ای است که تکینک ها و متدهای خود را از زمینه های پایه علوم تسهیم می کنند . قدم اول تنظیم مساله است که پس از آن یک مدل ریاضی برای نمایش سیستم مورد مطالعه بنا می شود . مدلهای ریاضی یا مدلهای مفهومی معادلات یا فرمولهایی هستند که برای تشریح فاکتورهای مهم عملیات مطالعاتی ایجاد می شوند . پس می توان فاکتورها را تست کرد و به صورت ریاضی بکار انداخت تا تاثیرات تغییر مقادیر متغیرها را مشخص نمود . اساسا ، OR با عبارت زیر تعریف می شود :
تحقیق بر روی عملیات کل سازمان برای تعیین و تشخیص مساله و سپس بهینه ساختن عملیات جهت ارتقاء سازمان
کاربرد جدیدترین متدها و تکنیک ها
کاربرد متدها و تکنیک های علوم مدیریتی قدیمی تر
ایجاد و استفاده از مدلهای تحلیلی مطابق با علوم پایه
طراحی و استفاده عملیات تجربی که بینشی را در رفتار عملیات واقعی بوجود می آورند .
استفاده از تیم تحقیقی منسجم و خلاق برای حل مسائل عملیاتی پیچیده
یک تعریف ساده : تحقیق عملیاتی مربوط به کار سیستم با حداکثر کارایی و حداقل هزینه می باشد .
مراحل تحقیق عملیاتی :
OR از روش مدل سازی (نمونه سازی ) برای تشخیص مشکل و سپس حل آن بهره می برد . از تشخیص تا تصمیم ، پروسه OR شامل 8 مرحله است :
1- تشخیص نیاز : این مرحله به صورت مشاهده نیاز به نوعی تحلیل یا نیاز به بهبود پیشرفت تعریف می شود .
2- تنظیم مساله : این مرحله مساله را تفسیر کرده ، آنرا تعریف می کند و عوامل آنرا برای مرحله بعد مشخص می کند . این عوامل ، متغیرها ، پارامترها و موانع هستند .
3- ساخت مدل : این مرحله با متغیر ، پارامترها و محدودیت ها یک بازنمایی ریاضیاتی از مساله تعریف شده در مرحله 2 بنا می کند . هدف این مرحله ایجاد بهترین مدل برای تغییر متغیرها و مشاهده آنهاست .
4- جمع آوری داده ها : این مرحله از مدل و عوامل متفاوت که شرایط واقعی مشکل را منعکس می کنند استفاده می کند . داده هایی که جمع آوری آنها سخت است شامل : اولویت ها ، نظریه ها و کیفیت است . این آیتم را ساخت دیتا (softdata) می نامند .
5- راه حل مدل : در واقع این مرحله داده های ورودی و الگوریتم های ریاضی را برای رسیدن به نتایج استفاده می کند .
6- تائید و تحلیل مدل : این مرحله یک مرحله خود رس است . این مرحله اطمینان حاصل می کند که 4 مرحله اول عاری از خطاست و اینکه مدل بدرستی مساله را نمایش می دهد . اگر در هر یک از پروسه ها خطایی دیده شود ، مرحله 2 تا 5 باید دوباره انجام شوند .
7- تفسیر نتایج : این مرحله با بررسی نتایج سر و کار دارد و اطمینان حاصل می کند که راه حل مطلوب و خوب است یا نه . می توان نتایج را سبک سنگین و جایگزین کرد و این کار بهینه سازی فرعی نام دارد .
- تصمیم گیری و اجرا : وقتی پروژه به این مرحله رسید ، OR انجام شده و یک تصمیم باید اتخاذ شود . نتیجه این تصمیم ممکن است مستقیما بازگو کننده نتایج نباشد . فاکتورهای موجود دیگر نیز در مرحله تصمیم گیری نقش دارند . این فاکتورها می توانند شخصی ، قومی یا سیاسی باشند . علت هر چه باشد پروسه OR تکمیل شده و ابزاری برای تصمیم گیری در رابطه با مشکل در اختیار مدیریت قرار می دهد .