مادربورد چیست ؟
مادربورد ( Motherboard ) در واقع سیستم عصبی کامپیوتر شماست . بدون مادربورد هیچ قطعه ای به درد نمی خورد . یعنی شما برای استفاده از یک قطعه مانند کارد گرافیکی و ... باید آن را روی مادربورد نصب کنید . این نصب ممکن است به صورت قرارگیری قطعه روی مادربورد باشد یا به صورت اتصال آن بوسیله کابل به مادربورد. انتخاب مادربورد مهمترین انتخاب در خرید یک کامپیوتر است . برای مثال اگر شما قصد استفاده از پردازنده های EE ( Extreme Edition ) اینتل را داشته باشید ولی از یک مادربورد که چیپست ( chipset ) نه چندان قوی دارد استفاده کنید ، مطمئنا بسیاری از ویژگی های پردازنده شما بدون استفاده خواهد ماند .
مادربورد قطعه ای بسیار پیچیده است که تمام داده های سیستم شما در آن جریان می یابد . به همین خاطر انتخاب یک مادربورد مناسب ، بسیار اهمیت دارد .
اولین قدم در انتخاب مادربورد : انتخاب نوع پردازنده
اولین قدم در انتخاب مادربورد ، انتخاب نوع پردازنده ( CPU ) ای است که شما می خواهید از آن استفاده کنید . زیرا مادربورد حتما باید پردازنده شما را پشتیبانی کند و از سوکتی سازگار با پردازنده شما استفاده کند . حال سوال این است :AMD یا Intel ؟ اگر شما قصد استفاده از پردازنده های اینتل ( Intel ) را دارید ، هم اکنون پیشرفته ترین پردازنده های پنتیوم 4 از سوکت ( socket ) 775 استفاده می کنند . ولی در مورد AMD هم اکنون پیشرفته ترین پردازنده های این کارخانه از سوکت 939 استفاده می کنند .
شما می توانید با تحقیقی جامع ، با توجه به نیازهای خود و ویژگی های پردازنده های دو کارخانه ، پردازنده مورد نیاز خود را انتخاب کنید ... دیگر انتخاب با شماست ...
پشتیبانی نوع و ظرفیت حافظه :
امروزه حافظه نقش مهمی را در کامپیوتر ها بر عهده دارد . سرعت و کارآیی سیستم شما بعد از پردازنده به حافظه ( RAM ) بستگی دارد . پس در انتخاب مادربورد به نوع حافظه و ظرفیتی را که مادربورد شما پشتیبانی می کند دقت کنید .
اکثر مادربورد های امروزی از حافظه ی DDR پشتیبانی می کنند . در گذشته ، مادربورد ها از حافظه ی SDRAM استفاده می کردند ولی هم اکنون حافظه ی DDR حافظه ی اصلی مادربورد هاست . نوع حافظه شما به چیپست ( chipset ) انتخابی شما بستگی دارد . جدیدترین چیپست های امروزی ( در زمان نگارش این مقاله ) ، از حافظه ی DDR2 پشتیبانی می کنند که دارای سرعت های 533 مگاهرتز ( MHz ) هستند . بسیاری از مادربورد های پیشرفته که هم اکنون ساخته می شوند ، Dual Channel DDR هستند ؛ یعنی برای سرعت بهتر و کارآیی بهینه ، باید حافظه ها به صورت جفتی ( Dual ) بر روی آن ها نصب شوند . همچنین دقت داشته باشید که مادربورد شما ظرفیت بالایی از حافظه ( RAM ) را پشتیبانی کند . آخرین مادربورد های امروزی تا 8 گیگابایت را پشتیبانی می کنند .
نقش و اهمیت چیپست ( chipset ) در یک مادربورد ...
چیپست رسانایی است که پردازنده را به سایر قطعات در سیستم شما متصل می کند و بعد از CPU ، تراشه اصلی مادربورد محسوب می شود . خوب است بدانید که قیمت و کارآیی یک مادربورد تا حد زیادی به چیپست آن وابسته است . اولین مساله مهم در انتخاب یک مادربورد ، سازگاری چیپست مادربورد با پردازنده شماست پس باید مادربوردی را انتخاب کنید که چیپست آن ، پردازنده شما را پشتیبانی کرده و از مارک های مشهور و معتبر باشد . از جمله معروف ترین شرکت هایی که برای پرازنده های اینتل چیپست تولید می کنند می توان شرکت های Intel ، SIS ، VIA را نام برد . همچنین از جمله شرکت هایی که برای پردازنده های AMD چیپست تولید می کنند می توان به شرکت های AMD ، NVidia ، VIA و ... اشاره کرد . پس توصیه ما به شما این است که مادربوردی را انتخاب کنید که چیپست آن از مارک های معتبر و معروف باشد . دیگر خود دانید ...
گرافیک و صدای توکار در مقابل گرافیک و صدای مستقل :
بعضی از ماربورد ها دارای گرافیک و صدای Onboard می باشند . یعنی کارت گرافیک و صدا از قبل روی مادربورد نصب شده و جزئی از آن می باشد . این مادربورد ها برای آنهایی مناسب است که نیاز به گرافیک و صدای قدرتمند ندارند . ولی اگر شما جزو آن دسته از کسانی هستید که با کامپیوتر خود کارهای گرافیکی سنگین انجام می دهند و یا بازی های گرافیکی سنگین می کنند و یا به آخرین امکانات صوتی نیاز دارند ، به شما توصیه می کنیم از مادربورد هایی که دارای گرافیک و صدای توکار ( Onboard ) هستند استفاده نکنید . در این صورت شما می توانید کارت گرافیکی و کارت صدای مورد علاقه خود را جداگانه خریداری کنید و روی مادربورد نصب کنید . ولی گرافیک و صدای توکار یک مزیت دارد : صرفه جویی در هزینه !!! پس اگر به گرافیک و صدای خیلی قدرتمند نیاز ندارید بهتر است پول و انرژی خود را هدر ندهید و از گرافیک و صدای Onboard استفاده کنید . البته باید بگویم که گرافیک و صدای توکار در مادربورد های جدید که هم اکنون ساخته می شوند ، کارآیی نسبتا خوبی دارند و می توانند نیازهای شما را به خوبی برطرف کنند ... بقیه اش با شماست ...
اسلات AGP و PCI :
برخی از مادربورد ها که دارای گرافیک توکار ( Onboard ) هستند ، برای ارتقای گرافیکی در آینده ، دارای اسلات AGP می باشند . در این صورت شما می توانید پس از مدتی در صورت نیاز به گرافیک قدرتمند تر ، گرافیک سیستم خود را با نصب یک کارت گرافیکی ارتقا دهید . پس اگر می خواهید مادربوردی را بخرید که دارای گرافیک توکار است سعی کنید حتما مجهز به اسلات AGP باشد . ( تقریبا تمام مادربورد های امروزی که دارای گرافیک توکار هستند ، مجهز به اسلات AGP می باشند . )
مسئله دیگر ، وجود تعداد کافی اسلات PCI می باشد . حتی الامکان باید مادربورد انتخابی شما دارای 3 یا 4 اسلات PCI باشد . ( این اسلات ها برای ارتقای سیستم و همچنین کارت هایی مانند کارت شبکه است)
توجه : هم اکنون نسل جدیدی از اسلات ها با عنوان PCI Express در مادربورد های جدید و پیشرفته به کار برده می شود که دارای پهنای باند بیشتری نسبت به اسلات های PCI می باشد . ( البته مادربورد های جدید که از این اسلات ها استفاده می کنند ، قیمتی بیشتر از 160 دلار دارند ! ) در این مادربورد ها شما باید از کارت هایی استفاده کنید که از نوع PCI Express هستند .
مادربرد های Dual Bios :
برخی از مادربورد های جدید دارای 2 بایوس می باشند . وقتی سیستم شما دچار شوک ، خرابی و یا حملات ویروسی می شود ، ممکن است بایوس شما از کار بیفتد . در این صورت اگر مادربورد شما Dual Bios نباشد ممکن است مجبور شوید بایوس و یا حتی مادربورد خود را تعویض کنید !!! در مادربورد های Dual Bios ، یکی از بایوس ها بایوس اصلی است که سیستم از روی آن بوت می شود و بایوس دوم ، بایوس ذخیره است که در صورت از کار افتادن بایوس اصلی ، می توانید سیستم را از روی آن بوت کرده و اطلاعات آن را به بایوس اصلی ، منتقل کنید . خوب البته چنین مادربوردی ، قیمت بیشتری هم دارد ... !!!