ساختار های هیدرولیک نقش بسیار مهم و جامعی در طراحی و تجزیه و تحلیل جریان کانالها ( یامجراهای) باز ایفا مینمایند.
سد ها و آببند ها بمنظور ذخیره آب در مخازن مورد استفاده قرار میگیرند و از پنجرهها( یا دروازهها) برای تنظیم جریان در داخل ساختار استفاده میگردد، مجراهای سرپوشیده برای تخلیه آب زیر خاک ریز ها و جاده مورد بهرهبرداری قرار میگیرند.
در این بخش ما موارد ذیل را مورد بررسی قرار خواهیم داد:
سد های دارای تاج کمعرض
سدهای دارای تاج عریض
مجرا ها( یا آبگذار های) پارشال
در بحث ذیل ما تنها طراحی و عملکرد سدها را مورد بررسی قرار خواهیم داد سدها دارای طراحی سادهای هستند اما در عین میتوانند باعت از دستدادن( آب) در سطح فوقانی( دهانه) و نیز قادرند باعث تهنشینی در مجراهای صعودی گردند.
در مواردی که تهنشینی یا کف روی دارای اهمیت ویژهای است میتوان از مجرا( یا آبگذر) پارشال استفاده نمود.
لطفاً جهت بررسی مجراهای پارشال( به متون) به متون درسی خود مراجعه نمائید.
ساختارهای رگلاتور( تنطیم میزان خروج)
دروازهها( یا پنجرهها)
ساختارهای تخلیه
مجراهای سرپوشیده
بندهای یا آببند سدها و مجرا( های آبگذر)
آبب ندها(wirs ) برای کنترل سطح (یا شیب) جریان خورجی و یا اندازهگیری جریان از مخزن( یا حوضچه) و کانالها مورد استفاده قرار میگیرند.
اصطلاحات و واژههایی که مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
آببندهای دارای تاج کمعرض( یا ورق صفحه کم ضخامت) ضخامت فلزی یا پلاستیکی که بصورت عمودی در عرض یک کانال قرار داده میشوند.
آببندهای چهارگوش یا دارای شکاف-V شکل دو نوع از آببندهای دارای تاج کمعرض که شاخص شکل هندسی آنها است.
دنباله آب(tail water)- جریان نزولی( خروجی) از آببند
آببند فرورفته(Submerged )- آببندی که سطح دنباله آب حداقل به بلندی تاج باشد.
جریان خروجی(nappe)- فوران آب از فراز تاج
آببند چهارگوش دارای تاج کمعرض: یک آببند چهارگوش که دارای خروجی مستطیل شکل که ممکن است دارای حفاظ نگهدارنده (Suppressed ) باشد یا بدون ساپورت باشد.
آببند دارای حفاظ( یامانع): دارای کانال خروجی چهاروجهی بوده و در آن برای حفظ فشار اتمسفر از یک منفذ تخلیه استفاده میشود.
آببند بدون حفاظ( یا مانع): دارای خروجی چهار وجهی است که تنها بخشی از کانال( خروجی) را شامل میگردد.
برای تعیین الگوی( یا شبیه سازی) جریان- خروجی از طریق یک آببند چهار وجهی معادله انرژی بین سطح فوقانی جریان خروجی از تاج آببند و ( سطح) تاج آببند به صورت زیر تعریف میگردد.