هدف از این رشته تربیت نیروهای متخصصی است که بتوانند در پروژههای مختلف عمرانی در زمینههای ساختمانسازی، راهسازی، پلسازی، برجسازی، سازهها و بناهای آبی، جمعآوری و دفع فاضلاب و غیره مسوولیت طراحی، محاسبه، اجرا و نظارت بر اجرا را بر عهده گیرند. مهندسی عمران از جمله رشتههایی است که بیانگر کاربرد علم در ایجاد سازندگی و عمران است. یعنی هرچیزی که به آبادی یک کشور باز میگردد، مانند: سد، فرودگاه، جاده، برج، تونل، دکل های مخابراتی، ساختمانهای مقاوم در برابر زمینلرزه، سیل و آتش و نیروگاههای برق و مصالح سبک، ارزان و با کیفیت مناسب برای ساخت و ساز، در حیطه کار مهندس عمران قرار میگیرد. برای آغاز تمامی پروژههای عمرانی به یک مهندس کارآمد عمران نیاز داریم تا علاوه بر رعایت جنبههای فنی و اجرایی، اقتصادی نیز عمل کند. چون اقتصادی بودن یک اصل در مهندسی عمران است.
وظایف یک مهندس عمران
برج CCTV در چین بصورت مورب و با راویه غیر قائم در حال تکمیل است.
محاسبه، ساخت و اجرا ساختمانهای مختلف مسکونی، اداری و صنعتی اعم از آجری، بتنی و فولادی، نظیر ساختمانهای مسکونی ویلایی،
تواناییهای مورد نیاز یک مهندس عمران
اجتماعی بودن
یک مهندس عمران باید بسیار اجتماعی و دارای توان ایجاد ارتباط با سایرین باشد. چون رشته مهندسی عمران یک رشته گروهی است. یعنی متخصص عمران در محیط کار خود با اقشار مختلف جامعه از جامعه کارگران، تکنسینها و مهندسان رشتههای دیگر سروکار دارد و باید با همه این افراد ارتباطی قوی برقرار کند تا بتواند شاهد پیشرفت و موفقیت در کارش باشد.
قوی بودن دروس پایه
با توجه به کمیت و کیفیت درسهایی که در این رشته ارایه میگردد، داوطلب باید از توان و دانش برتر در زمینههای ریاضی و فیزیک برخوردار باشد تا در فهم دروس پایه به مشکل بر نخورده و دروس تخصصی و فنی را به راحتی فراگرفته و در آنها خبره گردند.
سایر فاکتورها
رشته مهندسی عمران دارای دو بعد طراحی و اجرا است.در این میان عدهای از مهندسان جذب کارهای اجرایی میشوند که در این صورت باید آمادگی کار در کارگاههای داخل و خارج شهر را داشته باشند یعنی برای برنامهریزی و سروکار داشتن با اقشار مختلف مردم آماده باشند و عدهای نیز جذب بعد طراحی میشوند که این عده نیز باید آمادگی کارهای محاسباتی را داشته باشند و از ریاضیات قوی،صبر و حوصله بسیار و قدرت تجزیه و تحلیل بالا برخوردار باشند. از این رو داشتن مهارتهای زیر برای یک مهندس عمران ضروریست:
توان جسمی بالا
قدرت تجزیه و تحلیل بالا
توان محاسبه مسائل پیچیده ریاضی و فیزیک مکانیک
قدرت تجسم(دید مهندسی)
دقت در جزئیات
آشنایی با فهارس بها و قوانین و بخشنامه های جاریه
آشنایی با کامپیوتر و استفاده از نرم افزار های عمرانی و تحلیلی
[ویرایش] گرایشهای تحصیلی در مقطع کارشناسی در ایران
در ایران این رشته در سطح کارشناسی دارای سه گرایش عمران-عمران، عمران-نقشهبرداری و عمران-آب و در بعضی دانشگاه ها گرایش های عمران-سازه، عمران-خاک و عمران-راه در سطح کارشناسی به آن اضافه می شود.
-عمران
این رشته قبلاً به مهندسی راه و ساختمان موسوم بوده و به منظور تربیت مهندسان طراح، محاسبه و اجرای پروژههای ساختمانی، صنعتی، راهسازی و تأسیسات آبی و نظارت بر حسن اجرای طرحهای عمرانی در زمینههای فوق و همچنین همکاری با مهندسان مشاور یا محاسبه در زمینههای یاد شده، به وجود آمدهاست.مانند سایر رشتههای مهندسی،این رشته دارای ۲۳ واحد عمومی است.همچنین دانشجویان این رشته باید تعداد ۲۵ واحد را به عنوان واحدهای پایه بگذرانند.علاوه بر این واحدها،۹۵ واحد اختصاصی که دروسی از جمله کارآموزی و پروژههای فولاد و بتن و راه سازی نیز جزو دروس این دانشجویان میباشد.با توجه به سیاستهای عمرانی و سرمایهگذاریهای دولت برای ایجاد ساختمانها، راهها، پلها، سدها، نیروگاههای هستهای و حرارتی، رفع نیازهای عمرانی در زمینه مسکن و تأسیسات آبی جهت تامین آب آشامیدنی شهرها و روستاها همچنین بازسازی مناطق جنگزده اهمیت این رشته مشخص میشود.فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در وزارتخانهها(نظیر وزارتخانههای راه و ترابری،مسکن و شهرسازی و نیرو)و شرکتهای دولتی و خصوصی و مهندسان مشاور به کارهای طراحی، محاسبه و اجرا بپردازند.در شرایط حاضر فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در دورههای مختلف کارشناسی ارشد در داخل کشور ادامه تحصیل دهند(گرایشهای این مقطع در ذیل مقاله آمدهاست).
دارا بودن دانش قوی ریاضی و فیزیک و توانایی جسمانی از ضروریات این رشتهاست. حدود ۱۰ درصد از دروس این دوره عملی است و از دروس تخصصی آن میتوان این دروس را نام برد:
استاتیک
مقاومت مصالح
طراحی سازههای فولادی و بتنی
مهندسی پی
مکانیک خاک
مکانیک سیالات
هیدرولیک
هیدرولوژی
تحلیل سازه ها
راه سازی
عمران-نقشه برداری
طراحی و اجرای برنامههای عمرانی و مطالعات مربوط به زمین مستلزم وجود اطلاع دقیق مهندسی(مسطحاتی، ارتفاعی،چگونگی) به صورت نقشههای گوناگون(ترسیمی، رقمی، تصویری) از منطقه مورد نظر است.مجموعه نقشهبرداری پاسخگوی این نیازها به گونهای هماهنگ با دیگر رشتههای عمران است و هدفش تربیت افرادی است که آگاهی علمی کافی و مهارت فنی لازم را در زمینه نقشهبرداری داشته باشند