فصل اول
مقدمه
گلوکز ماده ای شبیه عسل می باشد و یک ماده ی میانی برای محصولات دیگر کارخانجات مختلف محسوب می شود که شرکت آرین گلوکز، این ماده میانی یعنی گلوکز خود را به شرکت حلوا شکری عقاب پخش مواد غذایی بیژن (اروم آدا)، کارخانجات شکلات مه لقا، مینو و ... می فروشد که این گلوکز در این کارخانه ها با دیگر مواد ترکیب می شود و محصول نهایی کارخانه های دیگر می شود.
تاریخچه
تولید شربت گلوکز از نشاسته به روش هیدرولیز اسیدی، بیش از نیم قرن است که در مقیاس صنعتی در دنیا رواج دارد. در کشور ما نیز تولید صنعتی این ماده غذایی حدوداً از سال 1345 آغاز گردیده است. در طی این مدت به یاری تحقیقات وسیع کاربردی در این زمینه و تجربیات حاصل از تولید، روش تولید تکمیل تر و کیفیت محصول بهبود قابل ملاحظه ای یافته است، به طوریکه می توان گفت در روش هیدرولیز اسیدی نشاسته زوایای تاریکی وجود ندارد و آنچه تا به حال مانع از طراحی و ساخت کارخانه در ایران گردیده مسائل عدم شناخت فرایند و به اصطلاح دانش فنی تولید نبوده، بلکه مسئله اصلی طراحی ماشین و ماشین سازی بوده است. خوشبختانه سازمان منابع ملی ایران با درک صحیح مسئله و با توجه به قابلیتها و استعدادهای موجود کشور در این زمینه قدم اول را برداشته و تدوین دانش فنی و طراحی یک واحد تولید شربت گلوکز از نشانه را به مهندسین مشاور داخلی واگذار نموده است.
محصول چیست ؟
معمولاً نیازهای بشر، اولین انگیزه هایی هستند که ارائه یا ساخت محصولی را میسر می سازد. این انگیزه ها گای باعث می شوند که سازمانهای مختلف برای سودآوری، بقا و رقابت، وادار به انجام دادن فعالیتهایی شوند که در آخر تولید محصول منتهی می شود.
آنچه که از یک رشته فعالیتهای مداوم یک سیستم تولیدی حاصل می شود، محصول می نامیم که سازمانها یا واکنشی تولیدی به سبب آنها به وجود آمده است.
محصول می تواند یا به صورت یک جسم فیزیکی قابل لمس به نام قطعه، ماشین یا غیره باشد، یا به صورت خدماتی به استفاده کنندگان عرضه شود.
«کوستاس ان در ویتیوتیس » تفاوت بین ارائه خدمت و محصول را براساس چندین نکته بیان کرده است. از جمله اینکه، ارائه خدمات می تواند برای برآورد نیازهای بشر و به منظور دستیابی به مقاصد بخصوصی مثل بهداشت، محافظت و غیره صورت گیرد.
درباره تفاوتهای خدمات و محصولات می توان به نکات زیر هم اشاره کرد :
1 ) خدمات معمولاً باید در ارتباط با مردم و استفاده کنندگان آنها باشد. این خدمات به طور کلی در هنگام ارائه مورد استفاده قرار می گیرند؛ مانند حمل و نقل، بهداشت، بیمارستانها و ...
2 ) نحوه توزیع و ارائه خدمات، دارای مشکلات و مسائل خاصی است از جمله اینکه قابل ذخیره نیستند و اگر در هنگام ارائه، استفاده نشوند از بین می روند، مانند تختهای خالی بیمارستانها، صندلی های خالی قطارها و ...
3 ) خدمات هم مانند محصولات، با تغییر در مقدار تقاضا تغییر می کند. این تغییرات می تواند فصلی، ماهانه و یا حتی بخشی باشد.
تجزیه و تحلیل محصول
محصولی که در فرایند تولید به وجود می آید باید دارای خصوصیاتی باشد که برای آن تعریف شده است. به عبارت دیگر خصوصیات آن براساس اهدافی باشد که براساس آن تولید شده است. در تجزیه و تحلیل محصول مراحل زیر را باید کاملاً درنظر گرفت :
1 ) محصول عمل می کند، یعنی مکانیسمی که برای آن طراحی شده بود به طور صحیح کار می کند.
2 ) کیفیت آن مناسب باشد، یعنی مطابق با استاندارد تعیین شده باشد در اینجا حذف بعضی از خطاهای اضافی، احتمالی بدون دلیل یا ملحقاتی که ارتباطی با خاصیت عملکردی محصول ندارد الزامی است. باید توجه داشت که هرگونه ملحقات یا خطاهای مجاز اضافیف مستلزم افزایش قیمت تمام شده محصول است.
3 ) محصول از نظر شکل ظاهری برای خریدار یا استفاده کننده، قابل قبول باشد.
4 ) تولیدشدنی باشد و این عمل با هزینه ای قابل مقایسه و رقابت با محصولات همنوع خود باشد. در این مرحله از کار، جمع آوری تمام نقشه های فنی، فهرست قطعات، صورتحساب مواد و سایر اطلاعات راجع به مراحل ساخت و غیر می تواند به نحو احسن در تجزیه و تحلیل محصول، مورد استفاده و قضاوت قرار گیرد.
مدیر آشنا به تجزیه و تحلیل محصول
بنا به دلایل مهمی باید روی خصوصیات طراحی مخصوص محصول، کار کند. این دلایل در زیر خلاصه شده اند :
1 ) حذف جزئیات یا خصوصیاتی که براساس آنها محصول تعریف شده است.
2 ) بررسی ابعاد بسیار کوچک یا بسیار بزرگ و خطاهای مجاز نامناسب و خطا در طراحی قطعه
3 ) ارزیابی خصوصیات مخصوص محصول و بررسی ابعاد نامشخص و نامعلوم
4 ) ظرفیت و قابلیت تولید محصول
5 ) مشکلات و هزینه های اضافی برای خصوصیات مخصوص محصول
هدف از تجزیه و تحلیل عبارت است پیدا کردن راه ارزانتری برای تولید محصولی که دارای خصوصیاتی حداقل مساوی یا بهتر از آن چیزی که محصول برای آن تعریف شده است باشد.
روش عملی برای تجزیه و تحلیل ارزش به طور مسلم دقت بیشتر در جزئیات اجزا محصول برای پیدا کردن راه آسانتر ارزانتر و بهتر برای عملکرد محصول است.
روش علمی فوق به دو صورت زیر خلاصه شده است :
الف ) روش شناسائی ارزش تجزیه و تحلیل شامل :
1 ) انتخاب موضوع یا محصول؛
2 ) تعیین حوزه عملکردی محصول؛
3 ) گسترش آلترنایتوها؛
4 ) آزمایش و ارزیابی؛
5 ) پیشنهاد و تعدیل؛
6 ) اجرا و راه اندازی و پیگیری.
ب ) فرایند ارزش و تجزیه و تحلیل شامل :
1 ) تعریف هر عملکرد؛
2 ) ارزیابی هر عملکرد؛
3 ) تفکر روی خلاقیت و نوآوری ها؛
4 ) غلبه بر مشکلات؛
5 ) مطالعه ایده و تصفیه کردن و به شکل قابل قبول درآوردن آن؛
6 ) کار روی خصوصیات مخصوص محصول و ارزیابی توسط مقایسه؛
7 ) درنظر گرفتن استاندارد و ارزیابی اقتصادی.
به واسطه اهمیت بسیار زیادی که ارزش تجزیه تحلیل دارد. بعضی از کمپانی های خارجی، بخشهای مخصوصی را به این مهم اختصاص داده اند.