مقدمه:
جامعه پزشکی ایران با سابقه درخشان و با سرمایه های علمی و استعدادهای فراوان و با اخلاق نیکو و آموزه های دینی پربار و ارزش نهادن به جان انسانها و اهتمام به برطرف نمودن دردها و آلام بیماران و کوشش در راه پیشگیری از بیماریها و بازگشت سلامت به فرد و جامعه انسانی از ابتدای تاریخ جایگاه تابناکی در راه شکوفایی دانش پزشکی به پرورش پزشکان نامدار و اسطوره همچون بوعلی سینا، رازی، زهراوی، ابن زهر، بغدادی، ابن نفیس و... فراهم آورده و نام ایران و ایرانی و بطور کلی جامعه اسلامی را برای همیشه در صفحات تاریخ پیشگامان و صاحبان دانش پزشکی و سایر عموم ثبت نموده است و به منظور ارج نهادن به زحمات شبانه روزی پزشکان، روز تولد ابوعلی سینا (روز اول شهریور) به نام روز پزشک نامگذاری شده است.
بهداشت از سال 1330 مسئله پیشگری از بیمای های عفونی و بهداشت و واکسیناسیون با تشکیل اداره بهداشت و پیشگیری از بیماریهای عفونی و شروع به انجام عمل واکسیناسیون که به تدریج با تربیت کادر بهداشتی متخصص و کارشناس امر بهداشت شروع شد و در راه مبارزه با بیماریهای مقاربتی مانند سیفلیس و سوزاک و سایر بیماری های عفونی و با کشف انتی بیوتیکها و ساخت واکسنهای گوناگون و درمان و جلوگیری از همه گیری بیمارهائی چون حصبه، دیفتری، کزاز، سیاه سرفه ومبارزه دائمی همه جانبه در راه از بین بردن بیماری مالاریا قدمهائی برداشته شد که با شکوفائی انقلاب مقدس جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر اکثر بیماریهای عفونی در حال کنترل می باشند و برخی از بیماریها مثل آبله، آبله مرعان، دیفتری، کزاز، سیاه سرفه، فلج اطفال و سفلیس و حتی بیماریهایی چون تیفوئید، پاراتیفوئید، تب مالت و حتی سل تحت کنترل می باشد و در مورد فلج اطفال و برخی بیماریهای عفونی خوشبختانه وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در برخی از کشورهای همجوار مثل افغانستان و برخی کشورهای آفریقائی اقدام به واکسیناسیون نموده است. در حال حاضر بیش از 93% مردم کشور دارای لوله کشی آب سالم بهداشتی می باشند و بیشتر شهرها یا زیر پوشش شبکه فاضلاب یا بهبود روش زباله برداری و... می باشد. حمامها به صورت بهداشتی است. مراکز عمومی مثل حوض های مساجد و مراکز تفریحی دارای آب لوله کشی و مراکز دستشوئی با داشتن صابون و لوله کشی آب، تحت کنترل و جلوگیری از بروز بیماریهای عفونی می باشد. مراکز عمومی مثل رستورانها، هتلها و مراکز تهیه و توزیع غذای شهری و بین شهری نیز تحت کنترل بهداشت می باشند. در طول 8 سال جنگ تحمیلی حتی یک مورد اپیدمی نداشتیم. و در حال حاضر با داشتن بیش از یک صد و شصت هزار نفر کادر تخصصی و کارشناس، درمانی، بهداشتی، آزمایشگاهی و داروئی درحد مطلوبی قرار داریم. از نظر تخت بیمارستانی 120000 تخت فعال دولتی و بیش از بیست هزار تخت فعال غیر دولتی زیر نظر متخصصین و پزشکان فوق تخصص اداره می شود.
آشنایی با عواملی که باعث ایجاد وزوز گوش می شوند
وزوز گوش یعنی شنیدن صدای خاصی شبیه صدای زنگ در گوش که ممکن است در یک ، هر دو گوش و یا حتی در سر احساس شود. این صدا فرکانس های متفاوتی دارد و به صورت زنگ زدن، صدای باد، غرش، سوت و ... درک می شود. وزوز در گاهی موارد شدت زیادی دارد که سبب آشفتگی و پریشانی شده و زندگی طبیعی فرد را مختل می کند . گاهی هم خفیف و موقتی بوده و پس از مدتی کوتاه برطرف می شود. برای مثال هنگامی که فرد در معرض صداهای بلند قرار می گیرد ممکن است برای چند دقیقه دچار وزوز گوش شود که خود به خود برطرف می شود؛ اما در برخی موارد هم وزوز گوش دائمی است و در تمام طول زندگی همراه فرد است. جالب است بدانید که در برخی موارد صدای وزوز توسط دیگران نیز قابل شنیدن است . این موارد غالباً به دلیل مشکلات عروقی در گوش خارجی یا اسپاسم عضلانی ایجاد می شود.
چه عواملی سبب وزوز می شوند؟
علت اصلی وزوز گوش در بسیاری از موارد مشخص نیست. اگر چه عواملی مثل استرس و اضطراب، آلرژی، افزایش یا کاهش فشار خون( اختلالات عروقی) وجود تومورها، دیابت، تیروئید، ضربه به سر و گردن و مصرف داروهایی مانند ضد التهاب ها، آنتی بیوتیک ها، داروهای مسکن، داروهای ضد افسردگی ، الکل و آسپرین به عنوان عواملی که می توانند باعث وزوز گوش شوند، شناخته شده اند. در همین جا بد نیست یادآوری کنیم در صورتی که شما از آسپرین استفاده کردید و دچار وزوز شدید، با پزشک خود مشورت کنید.
بسیاری از وزوزهای گوش ناشی از آسیب انتهای میکروسکوپی عصب شنوایی در گوش داخلی است که به دلیل صدای بلند ایجاد می شود. آسیب به آنها سبب کم شنوایی و بروز وزوز می شود. افزایش سن نیز عامل دیگری برای آسیب به این اعصاب و ایجاد وزوز است . عوامل دیگری که باعث وزوز گوش می شوند ، عبارتند از: تجمع جرم در کانال گوش که سبب وزوز موقت می شود و سخت شدن استخوانچه های گوش میانی ( بیماری استواسکلروزیس).
آیا ممکن است وزوز گوش پیشرفت کند و منجر به ناشنوایی شود؟
دربرخی موارد ممکن است وزوز گوش شدیدتر شود. اما معمولاً شدت آن بدون تغییر باقی می ماند. از جمله عواملی که سبب بدتر شدن وزوز می شوند استعمال دخانیات، مصرف الکل و قرارگیری در معرض اصوات بلند است. بنابراین در صورتی که محل کار شما پرسروصداست ( فرودگاه، کارخانجات، کارگاه ها و...)از پلاک های محافظ گوش استفاده کنید؛ اما به هر حال وزوز گوش مگر در موارد بسیار شدید با شنوایی تداخلی ایجاد نمی کند.
آیا کودکان نیز دچار وزوز می شوند؟
همان طور که بزرگسالان دچار وزوز گوش می شوند این حالت می تواند به دلیل ضربه صوتی، ضربه به سر، تاثیر داروها، واکنشهای ویروسی یا آلرژیک. اختلالات سیستم ایمنی،عفونت مزمن گوش،کم شنوایی و ضربه مغزی در کودکان نیز ایجاد شود. معمولاً کودکان تا سن مدرسه( 5 تا 6 سالگی) از بیان این حالت ناتوانند؛ اما مواردی نظیر مشکلات رفتاری همراه با کاهش توجه و تمرکز، افسردگی، بی خوابی و اختلال مزمن گوش( مانند عفونت های طولانی مدت) می توانند نشانه ای از وجود وزوز باشند.
در صورت بروز وزوز گوش باید چه کاری انجام داد؟
در اولین مرحله با پزشک خود مشورت کنید. پزشک، فشار خون، وجود عفونت، رژیم غذایی، حساسیت ها و وضعیت عمومی سلامت شما را بررسی کرده و در صورت لزوم برای بررسی های تکمیلی سیستم شنوایی شما را به متخصص گوش و حلق و بینی و یا کارشناس شنوایی سنجی ارجاع می دهد. در صورتی که از داروی خاصی استفاده می کنید. درباره آن با پزشک مشورت کنید.
درباره درمان وزوز گوش باید گفت که اولاً وزوز گوش یک علامت است و باید علت اصلی را برطرف کرد: اما در مواردی که علتی برای آن یافت نشود و یا به صورت مزمن دربیاید، راههایی برای درمان آن وجود دارد . راههای درمان برای افراد متفاوت است. اما تجربه ثابت کرده استفاده از چندین روش با هم مفیدتر از استفاده از یک روش به تنهایی است. برخی ازاین روشها از این قرارند:
1- استفاده ازسمعک: اغلب افرادی که از وزوز رنج می برند دچار کم شنوایی نیز هستند. استفاده از سمعک سبب بلندتر شدن اصوات و راحت شنیده شدن آنها می شود. اگر فرد گفتگوی مردم یا موسیقی دلخواهش را به راحتی بشنود، کمتر به وزوز توجه می کند.
2- استفاده از وسیله تولید کننده صوت رقابتی ( ماسکر): معمولاً وزوز در محیط ساکت، آزار دهنده تر است. ماسکرها، ابزارهای الکترونیکی هستند که روی گوش قرار گرفته و شبیه سمعک هستند . این وسایل اصوات دائم با شدت کم و باند فرکانسی وسیع تولید می کنند که سبب کاهش توجه فرد به صدای وزوز می شود. بیشتر مردم در صورت استفاده از ماسکر راحت تر به خواب می روند. گوش کردن به رادیو با صدای کم نیز به فرد کمک می کند که وزوز را فراموش کرده و راحت تر به خواب رود. برخی از افراد که از ماسکر استفاده می کنند، می گویند وزوز حتی چندین ساعت پس از استفاده از ماسکر نیز شدت کمی دارد.
3- دارو درمانی: برخی از داروها سبب بهبود نسبی وزوز می شوند، اماعوارض جانبی آن را نیز نباید فراموش کرد.
4- بازدرمانی: بازدرمانی استفاده توام از ماسکر( محو کننده) و مشاوره است . در این روش بیماران از یک وسیله داخل گوشی تولید کننده صوت استفاده می کنند. این وسیله به مدت 1 تا 2 سال هر روز 8 ساعت مورد استفاده قرار می گیرد. سپس فرد یاد می گیرد که چطور از فکر کردن به وزوز دوری کند ، اگر چه این روش طولانی مدت است، اما اغلب مفید واقع می شود.
5- تمرکز و آرامش: آرامش سبب کنترل عضلات و عروق شده و شدت وزوز را در بیشتر افراد کاهش می دهد.
کسانی که دچار وزوز گوش هستند چه نکاتی را باید رعایت کنند؟
1- اجتناب از قرارگرفتن در معرض اصوات بلند.
2- بررسی فشار خون و کنترل آن در صورت وجود مشکل.
3- کاهش مصرف نمک، مصرف زیاد نمک به جریان خون آسیب می رساند.
4- پرهیز از مصرف بیش از حد چای، قهوه و استعمال دخانیات.
5- ورزش روزانه برای بهتر شدن جریان خون.
سعی کنید به صدای وزوز بی توجه باشید ، فکر کردن به مسائلی که مورد علاقه شماست در این امر به شما کمک خواهد کرد. گوش کردن به موسیقی دلخواه خود عاملی برای کاهش توجه به این صدای آزار دهنده است. همچنین موسیقی می تواند صدای وزوز را بپوشاند. در هر حال توجه به وزوز و نگرانی درباره آن تنها شرایط را بدتر می کند.
گلو درد چرکی در دانش آموزان
بیماری فراگیر کودکان ونوجوانان
گلو درد چرکی یکی از بیماری های نسبتا شایع در دانش آموزان بخصوص در سنین 12 - 6 سالگی است. شیوع این بیماری در فصل زمستان ده برابر فصل تابستان می باشد.
عامل بیماری استرپتوکوک همولیتیک گروه A می باشد. گلو درد استرپتوکوکی بیشتر در اجتماعات کودکان و نوجوانان مانند مدرسه دیده می شود.
سرایت بیماری از یک دانش آموز به دانش آموز دیگر در اثر تماس نزدیک از راه هوا و ترشحات دهان، حلق و بینی از طریق دستگاه تنفس می باشد.
دوره نهفتگی بیماری 12 ساعت تا 4 روز می باشد.
علائم بیماری : تب بالای 40 تا 39 درجه، گلودرد، سردرد، دل درد( در دانش آموزان شایع تر است) تهوع، استفراغ، بی اشتهایی ، تورم حلق و لوزه ها ، گاهی ظهور بثورات مخملکی نیز دیده می شود.
در بعضی از بیماران گلو درد به صورت سرماخوردگی و تب مختصر دیده می شود.
اهمیت گلودرد استرپتوکوکی به خاطر ارتباطی است که بین این بیماری و تب روماتیسمی وجود دارد. تشخیص زودرس و درمان به موقع و صحیح و جلوگیری از عود آن در دانش آموزان باعث پیشگیری از ابتلابه تب روماتیسمی و عارضه قلبی در آنان می گردد.
پیشگیری و درمان:
-رعایت اصول بهداشتی
-به محض اینکه فرزند شما به گلودرد، سرماخوردگی شدید یا تب دچار شد فورا او را نزد پزشک و یا مرکز بهداشتی درمانی ببرید.
-معمولاعود بیماری در درمان ناقص دیده می شود لذا به منظور جلوگیری از عود بیماری، درمان را کامل کنید.
-بیمارانی که 24 ساعت تحت درمان با پنی سیلین قرار گرفته اند اغلب واگیر ندارند و می توانند به مدرسه بروند.
-هدف اصلی از درمان گلودرد استرپتوکوکی جلوگیری از عوارض چرکی زودرس و پیشگیری از ابتلابه تب روماتیسمی است و بالاخره از بین بردن میکروب از گلوی بیمار برای جلوگیری از سرایت به دیگران می باشد.
پیشگیری از رماتیسم قلبی ناشی از گلودرد:
- در بسیاری از کشورهای جهان، بیماری های قلبی مهمترین عامل مرگ و میر انسانهاست.
- از بین بیماریهای قلبی، روماتیسم قلبی دقیقا قابل پیشگیری است.
علت بروز روماتیسم قلبی، درمان ناقص گلودردهای استرپتوکوکی می باشد. میکروبی از خانواده استرپتوکوک بتاهمولیتیک گروه A در این بیماری نقش دارد. این میکروب معمولااز راه تماس مستقیم هوا، ترشحات دهان ، حلق و بینی از فردی به فرد دیگر منتقل می شود. همه گیریهای وسیع گلودردهای استرپتوکوکی ممکن است به دنبال مصرف اغذیه آلوده اتفاق بیفتد.