میر برهان الدین محمد باقر استرآبادی معروف به میرداماد، معلم ثالث و متخلص به اشراق، فیلسوف، متکلم و فقیه برجسته دوره صفویه و از ارکان مکتب فلسفی اصفهان است. مهمترین شاگرد او ملاصدرا بودهاست.
خانواده
میرداماد فرزند میر شمسالدین محمد استرآبادی مشهور به داماد و از سادات حسینی گرگان است. محمد استرآبادی با دختر علی بن عبد العالی معروف به محقق کرکی ازدواج نمود و به همین خاطر او را داماد نامیدند. میرداماد این لقب را از پدر خود به ارث بردهاست.
میرداماد تحصیلات خود در علوم عقلی و نقلی را به ترتیب در شهرهای مشهد، قزوین، کاشان و اصفهان تکمیل نمودهاست.
وفات
میرداماد در سال ۱۰۴۱ هجری قمری در نجف وفات نمود و همانجا مدفون گشت.
آثار
برای او بیش از ۵۲ کتاب و رساله عنوان کردهاند که بخشی از آنها اکنون موجود نیست. از آثار مهم او میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
قبسات حق الیقین فی حدوث العلم
جذوات و مواقیت (محتوی پاسخ میرداماد به این سوال علمای هندی که چرا هنگام تجلی حضرت حق کوه طور سوخت اما پیکر حضرت موسی نسوخت)
افق المبین فی الحکمه الالهیه
ایماضات و تشریفات فی حدوث العالم و قدمه
مشرق الانوار
تقویم الایمان (فی مبحث واجب الوجود و تقدیمه و تمجیده)
شرح رجال الکشی
شرح صحیفه کامله
شرح الاستبصار
شرح نجات
رساله سوال و جواب
الصراط المستقیم فی ربط الحادث بالقدیم (درباره مسئله بسیار مهم حدوث و قدوم و ربط حادث و قدیم)
نبراس الضیاء و تسواء السواء (درباره مسئله بداء و اثبات فواید دعا)
دیوان اشراق (غزلیات، قصاید، ملمعات و مثنوی مشرق الانوار و رباعیات)
شاگردان
به جز ملاصدرا شاگردان معروف دیگر او عبارتاند از:
شمس الدین جیلانی
میر لوحی
قطب الدین الاشکوری
زلالی خونساری