کابل‌کشی زمینی نوعی از کابل‌کشی است که در آن کابلها از کف و داخل زمین عبور داده میشود . این نوع کابل‌کشی باید طبق استاندارد و شرایط خاصی صورت گیرد تا از لحاظ ایمنی و اقتصادی مقرون به صرفه باشد . بطور کلی اگر در جایی بتوان از کابل‌کشی هوایی استفاده نمود کمتر از کابل‌کشی زمینی استفاده میشود زیرا کابل‌کشی زمینی 5 تا 7 برابر گرانتر از کابل‌کشی هوایی تمام میشود . ولی ازآنجائی که در همه مناطق بنا به دلایل و شرایط محیطی متفاوت آن نمی‌توان از کابل‌کشی هوایی استفاده نمود و در برخی از موارد باید کابل‌کشی به صورت زمینی صورت پذیرد . در کابل‌کشی ، استفاده کردن از شبکه‌های زمینی فقط وقتی میتوان با آسودگی خاطر استفاده کرد که این نوع کابل‌کشی به صورت کاملاً دقیق و برابر با اصول فنی و استانداردهای مورد نظر در این زمینه صورت پذیرفته باشد همواره باید بستن مفصل و سر کابلها توسط متخصصین مربوط انجام پذیرفته شود .
برای انجام کابل‌کشی زمینی قبل از هر اقدامی باید مکانی را که قرار است کابل از آنجا عبور نماید به طور کاملاً دقیق مشخص نمود . پس از آن باید نوع خاک را از نقطه نظر آهکی بودن یا اسیدی بودن و یا نمک ، کلر و سایر موارد مورد آزمایش قرار داد زیرا وجود این مواد آهک در خاک موجب خوردگی و از بین رفتن بعضی از کابلها می‌گردد . پس باتوجه به این موارد نوع کابل مورد استفاده را مشخص نمود . بنابراین هموارزه باید نوعی از کابل را خریداری کنیم که دربرابر عوامل خوردگی موجود در زمین آن منطقه مقاوم باشد . اگر زمین دارای شرایط نامساعد از لحاظ خوردگی باشد باید از کابلهایی استفاده نمود که دربرابر خوردگی دارای محافظه های مخصوص هستند . در هنگام کابل‌کشی نباید کابل را بیش از اندازه پیچانده و نباید کابل را بیش ازحد کشید و یا تا زده و جمع نمود . همواره در هنگام خم کردن کابلهای زمینی باید به این نکته توجه داشت که نباید شعاع خمش در کابلهای مختلف بیش از اینکه حد مشخص باشد این میزان خمش در جدول زیر آورده شده است :
((تصاویر و جداول در فایل اصلی موجود است)
کانالهایی که باید کابلها در داخل آنها قرار داده شوند باید به شکل کنده شوند دلیل کندن کانالهای کابل به صورت زاویه‌دار و اریب ، جلوگیری از ریزش خاک به درون کانال و بالطبع افزایش استحکام در دیوارهای کانال میباشد . خاکهایی که از داخل کانالها خارج شده‌اند باید همواره 30 سانتی‌متر پس از لبه کانال ریخته شوند .
قبل از آنکه کابل را در داخل کانال بخوابانیم باید کف کانال توسط آجر فرش شده باشد و سپس به میزان 10 سانتی‌متر بالای آجر فرش ماسه نرم ریخت و کابل را روی این ماسه نرم می‌خوابانیم و پس از آن دوباره بر روی کابل خوابانده شده به اندازه 15 سانتی‌متر ماسه می‌ریزیم و در انتها روی کابل را با آجر فرش می‌کنیم و بر روی آجر نیز خاک می‌ریزیم . باید دقت کافی مبذول داشت تا آجر دقیقاً بر روی کابل قرار داده شود . دلیل قرار دادن کابل در داخل ماسه و شن حفاظت و ایجاد نرمی کافی در اطراف کابل میباشد و ازآنجائی که هوا بهتر در بین ماسه‌ها جریان می‌یابد باعث انتقال مناسبتر گرمای کابل نیز میشود .
در بسیاری از موارد به دلیل ارزانتر بودن کار ، کابلها را مستقیماً و بدون چیدن آجر در کف ، مانند کابلها در زمین چال میکنند . چال کردن سبب میشود که استعداد باردهی کابل به دلیل تشعشع زیادتر حرارتی افزایش یابد . در شهرها معمولاً کابلها را در قسمت پیاده‌رو چال میکنند . عمقی که کابلها باید از سطح زمین قرار داده شوند بستگی به تعداد کابلهایی که در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند ، دارد ولی به طور کلی کابل طبقه فوقانی باید حداقل در 60 سانتی‌متری خاک پیاده‌رو قرار داشته باشد و در خیابانها باید حداقل در 1 متری زیر سطح خیابان باشد . عرض کانالهایی که به منظور قرار دادن کابلها کنده میشود بستگی به تعداد کابلهایی دارد که باید در کنار هم قرار گیرند . اگر بخواهیم در یک کانال هم کابل فشارقوی و هم کابل فشارضعیف را قرار دهیم بهتر است که کابل فشارضعیف را در قسمت بالایی کابل فشارقوی قرار دهیم و بین این دو کابل را نیز توسط آجرهای فشاری از یکدیگر عایق‌سازی نماییم .
اگر بخواهیم تعداد زیادی از کابلها را از داخل زمین عبور دهیم ، مناسبتر است که به جای قرار دادن کابلها بر روی یکدیگر آنها را در کنار یکدیگر قرار دهیم و در پایان روی آنها را توسط آجر یا سنگهای مناسب و یا توسط بلوکهای بتونی پوشانده میشود . اگر فاصله کابلهای زمینی که می‌خواهیم در کنار یکدیگر قرار دهیم به هر دلیلی کمتر از 20 سانتی‌متر باشد باید هریک از کابلها را توسط آجر فشاری از یکدیگر جدا ساخته و بدین وسیله حفاظت نمود .
همچنین خاطرنشان میشود که محافظ‌های مخصوص کابل باید کاملاً بر روی کابل بخوابانید زیرا وجود فاصله هوایی زیاد بین کابل و قسمت محافظت‌کننده آنها سبب میشود که ضریب باردهی کابل را کاهش دهد .باردهی کابلها زمانی که به طور مستقیم در زمین چال شوند از انواع دیگر آن بیشتر است . درصورتی که کابل عبور داده شده از داخل زمین در بعضی از مناطق از روی پل عبور نماید و یا درطی مسیر عبور خود کابل دیگری را قطع کند و یا به لوله آب و گاز و به طور کلی هر لوله فولادی دیگری برخورد نماید ، می‌بایست کابل موردنظر را در آن نقطه و محل ، توسط لوله‌های محافظ مخصوص ، محافظت نمود . همچنین باید دقت کافی مبذول داشت که در مواقعی که کابل به موازات لوله‌های آب و گاز باید عبور یا به فاصله بین آنها از 39 سانتی‌متر کمتر نشود . همچنین باید دقت کرد که عمق قرار گرفتن کابلهای تا 500 ولت باید حداقل در 60 سانتی‌متری از سطح زمین و کابلهای تا 20 کیلوولت یک متر از سطح زمین فاصله داشته باشد و کابلهایی که درکنار یکدیگر کشیده میشود باید حداقل 20 سانتی‌متر از یکدیگر فاصله داشته باشند .
طریقه محافظت کابل ها در هنگام برخورد با خیابانها و یا راه‌آهن و لوله‌های آب و گاز که در قبل توضیح داده شد مشخص گردیده است . بطور کلی میتوان جهت بدست آوردن عمق کابلهایی که قرار است در داخل زمین قرار داده شوند باتوجه به ولتاژ کابلها برحسب کیلوولت میتوان استفاده کرد . در مواقعی که می‌بایست کابل از زیر چهارراهها عبور نماید بهتر است که در زیر چنین مناطقی کابلها را از داخل لوله عبور داد و طول این لوله‌ها باید به قدری باشد که تا اواسط پیاده‌روی پایان چهارراه نیز کشیده شده باشد . این لوله‌ها باید به گونه‌ای در داخل یکدیگر قرار داده شوند و به یکدیگر اتصال یابند که کابل را در مواقع قرار دادن در داخل آن زخمی نکند و کابل با لوله تماس پیدا نکند . در جاهایی که کابل به انتهای لوله میرسد و از لوله خارج میشود باید کابل با لوله تماس را محافظت نمود تا دراثر برخورد با لبه‌های لوله زخمی نشده و با آن تماس پیدا نکند . هنگامی که قصد کابل‌کشی را داریم باید دقت نمائیم که هوا بسیار سرد نباشد به عنوان مثال در مواقع یخبندان و سرمای بسیار شدید نباید اقدام به کابل‌کشی زمین نمود زیرا دراثر سرمای زیاد محیط روپوش قیری کابل خرد شده و می‌ترکد . اگر مجبور به انجام چنین کابل‌کشی باشیم باید قبل از کابل‌کشی حتماً کابل را کمی گرم
نمائیم . جهت گرم کردن کابلها همواره در اتاقهای سربسته آنها را کمی گرم میکنند. همانطور که در قبل نیز توضیح داده شد هنگام عبور کابل از زیر خیابانها و یا بور از میدانها و چهارراهها از لوله‌های سیمهای مخصوص و یا لوله‌هایی از جنس گالوانیزه که به کانال کابل معروفند استفاده میشود . این لوله‌ها در انواع تک‌سوراخه و دوسوراخه و سه‌سوراخه و یا در بعضی موارد چهارسوراخه ساخته میشود .
جهت استفاده از این لوله‌ها برای کابلها باید دقت نمود که قطر سوراخ آنها حتماً 5/1 برابر بزرگتر از قطر خارجی کابل باشد . به طور کلی در کابل‌کشی زمینی دو روش وجود دارد : الف) کابل‌کشی مستقیم در زمین ب) کابل‌کشی توسط کانال . هریک از این دو روش کابل‌کشی زمینی دارای مزایا و معایبی نسبت به دیگری است . بزرگترین مزیت کابل‌کشی زمینی توسط کانال بر کابل‌کشی مستقیم زمینی آن است که درصورت به وجود آمدن عیب و یا عیوبی در مسیر کابل‌کشی زمینی دیگر نیازی به کندن و خراب نمودن مجدد خیابان نمی‌باشد ؛ این درحالی است که کابل‌کشی زمینی توسط کانال دارای هزینه‌های اجرایی گرانتری نسبت به کابل‌کشی مستقیم زمینی میباشد . همچنین عیب دیگر کابل‌کشی توسط کانال نسبت به کابل کشی مستقیم زمینی آن است که در این نوع کابل‌کشی درصورتی که تعداد کابلها زیاد نباشد استعداد آن است که در این نوع کابل‌کشی مستقیم زمینی میباشد . به دلایل گفته شده در عمل از کابل‌کشی زمینی توسط کانال کمتر استفاده میشود و بیشترین استفاده از این نوع کابل‌کشی داخل منازل و ساختمانها و نقاط پرتردد که استفاده از کابل‌کشی زمینی را اجباری می‌بخشد میباشد .
استفاده از چرخ کابل
چرخ کابل درواقع همان قرقره کابل است که کابل به دور آن پیچیده میشود . چرخ کابل را در هنگام نیاز به کابل‌کشی نباید به هیچ وجه از روی ماشین کابل‌کشی به زمین پرتاب کرد زیرا موجب ضربه زدن یا شکستن چرخ کابل می‌گردد . به منظور استفاده از از چرخ باتوجه به جهت فلشی که بر روی قرقره توسط حروف E , A مشخص میشود . در انتهای سیمها به ترتیب رنگهای مخصوص در جهت گردش عقربه‌های ساعت مرتب شده‌اند .
11 تدارک مسیر کابل :
کابلها برای نصب در اماکنی به شرح زیر طراحی میشود :
مستقیماً در زیر زمین
در زیر بستر رودخانه‌ها
در فضای آزاد با برخی وسایل ویژه
در کلیه مراحل فوق ابتدا مسیر مناسب عبور کابل و نقاط مربوط به اتصالات و انشعابات آن تعیین می‌گردد . مقدار کابلهایی که باید در مسیر واقع شوند ، طول آنها مشخص گردد و کلیه مسائلی که برای کابل لازم است ازنظر زمین ، زیر آب یا در پایه و کانال زیرزمینی بررسی میشوند .
طراح باید قبل از انتخاب مسیر نقاطی را که جریان اخذ یا وارد میشود بشناسد . قدم بعدی انتخاب کوتاه‌ترین مسیر ممکنه با درنظر گرفتن ابنیه و موانع خاصی است که باید پیش‌بینی شود . بهترین مسیر ازنظر ارائه خدمات و کمترین احتیاج به تعمیرات و عدم مجاورت با منابع گرمایی و آب و فاضلاب و گاز درنظر گرفته میشود .
21 گودال کابل کشی
معمولاً کابلها را مستقیماً در زیر زمین دفن میکنند و این روش نسبت به کابل‌کشی در کانال این مزیت را دارد که ازنظر اقتصادی ، چال کردن مستقیماً در زیر زمین خیلی ارزانتر از کانال‌کشی است و همچنین میزان حد مجاز جریان کابل را بالا می‌برد ، زیرا تشعشع حرارت بهتر انجام می‌گیرد . محل گودالهای مخصوص برای خواباندن کابلها در داخل شهر از پیاده‌رو استفاده میشود و عمق کابل از سطح زمین بستگی به تعداد کابلهایی دارد که روی همدیگر قرار می‌گیرند . به طوری که کابل بالاترین طبقه حداقل 60 سانتی‌متر در زیر خاک پیاده‌رو و یک متر در زیر سطخ خیابان قرار گرفته باشد . عرض گودال کنده شده نیز بستگی به تعداد کابلهایی دارد که بغل هم قرار می‌گیرند . در شکل 11 ابعاد گودالهای دائمی کابل نشان داده شده است .
(تصاویر در فایل اصلی موجود است)
در شکل 31 تعداد 12 و 15 کابل بر روی دو پایه در طرفین گودال قرار گرفته‌اند . وقتی خاک گودال کابلها بدون زهکشی و یا در محل بارانی کنده میشوند و در زیر سطح آبی قرار دارند ، دیواره و کف آن باید رطوبت‌ناپذیر باشد . کف گودال نیز حداقل باید شیبی برابر یک درصد در جهت جریان هدایت آب داشته باشد . ابعاد گودال چنان باید انتخاب شود که جریانهای سطحی و زیرزمینی از خاک اطراف گودال عبور کنند و این عمل با روشهای مختلفی امکان‌پذیر است . عملی‌ترین طریق پر کردن شن و طبقات زهکشی سنگریزه یا صخره له شده در حد امکان میباشد . در شکل 41 رطوبت‌ناپذیری و ترتیب زهکشی کابل در محل بالای سطح آبهای زمینی در خاک خشک میباشد .
1 تخته سنگ سقف 2 دیواره گودال 3 آبگذر شنی یا سنگریزه 4 شن ریزی شده
1 تخته سنگ سقف 2 دیوار یا گودال 3 رطوبت‌گیر 4 محافظ رطوبت‌گیر 5 شن ریزی شده گودال
(تصاویر در فایل اصلی موجود است)
31 فواصل و عمق کابلها در گودال
رعایت حداقل فواصل بین کابلها با سایر موارد ازقبیل لوله‌های زیرزمینی و خط آهن و جعبه اتصالات و جاده‌های موتوری و تراموا ، ضروری است که طرح چند نمونه در شکل‌های 61 و 71 و 81 و 91 و 101 و 111 نشان داده شده است .
در شکل 61 فوصل بین کابلها و A = 250 میلی‌متر میباشد . در شکل 71 فواصل بین کابلها و جعبه اتصالات مجاور دیده میشود و A = 250 متغیر است .
(تصاویر در فایل اصلی موجود است)