پرستاری رشتهای است که در کشور ما ناشناخته مانده است و بیشتر افراد با شنیدن نام پرستار تنها تزریقات و کمک های اولیه در ذهنشان نقش میبندد.
برخلاف این تصور ناقص، پرستار یک عضو مهم در تیم مراقبت بهداشتی است و نقش ارزنده ای در پذیرش، آماده سازی، مراقبت و حمایتهای روحی، جسمی و اجتماعی بیمار دارد.
تلاش پرستار برای پذیرش واقعیتها و تطبیق با تغییرات بالقوه و پذیرش زندگی جدید و یا تحمل طول دوره درمان وظیفه سنگین و ارزنده پرستار است.
پرستاری علم است چون نیازمند فراگیری علوم مرتبط با این رشته است و هنر است چون توانایی ارتباط خوب و سنجیده با بیمار و اطرافیانش را میطلبد.
این رشته در مقطع کارشناسی پیوسته، کارشناسی ارشد ناپیوسته و دکتری با گرایشهای مختلف در کشور دائر است.
اخیرا مرکزی به نام نظام پرستاری مانند سازمان نظام پزشکی تأسیس شده است.
در خصوص این رشته صبر و حوصله و مطالعه دقیق در ابعاد این شغل سنگین را توصیه میکنیم.
طول دوره تحصیل (برای مقطع کارشناسی) حدود 4 سال است.
صنعت و بازارکار
بهطور کلی فارغالتحصیلان این رشته در مقطع کارشناسی بهعنوان پرستار در کلیه بخشهای بیمارستانها و درمانگاهها (بهطور مثال در بخش تنظیم خانواده و بهداشت مادر و کودک) و مربی دروس علمی پرستاران، مربی بهداشت مدارس و تدریس کودکیاری و زیست شناسی در مدارس انجام وظیفه میکنند. فارغالتحصیلان مقطع کارشناس ارشد میتوانند بهعنوان مدرس نظری در دانشکدهها و مربی آموزشی در بیمارستانها مشغول بکار شوند. لازم به ذکر است در صورتی که فارغالتحصیلان گرایشهای مختلف مایل بهکار درآن قسمت نباشند، میتوانند در بیمارستان، کاربالینی(کار با بیمار) انجام دهند .
مقدمه
به منظور تامین نیروی انسانی متعهد و متبحر در رشته پرستاری و دستیابی به راههای تحقیق و تتبع در علوم وابسته به آن برای نیل به خودکفایی جهت جبران کمبود نیروهای متخصص آموزشی، خدماتی در مراکز آموزشی ، بهداشتی درمانی جمهوری اسلامی ایران و در نتیجه حفظ و ارتقای سطح علم در نظام جمهوری اسلامی، دوره کارشناسی ارشد (ناپیوسته ) رشته مدیریت خدمات پرستاری با مشخصات زیر ارائه می گردد.
تعریف و هدف
کارشناسی ارشد پرستاری (ناپیوسته ) به دوره هایی اطلاق می شود که تحصیلات بالاتر از کارشناسی را در بر می گیرد و اولین مقطع تحصیلی پس از کارشناسی می باشد. هدف از ایجاد آن تربیت افرادی لایق ، متعهد و متبحر می باشد بطوریکه بتوانند برمبانی علوم پرستاری و متون علمی موجود احاطه یافته در اثر آشنایی با روشهای پیشرفته تحقیق در علوم و بدست آوردن کارایی و لیاقت و مهارت علمی و عملی لازم ، مجموعه را بگونه ای کسب کنند که بخوبی بتوانند در هر یک از ابعاد پرستاری ، آموزش ، پژوهش و مدیریت فعالیت نموده و بدین ترتیب کمبودهای موجود اعضای هیئت علمی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و نیروی انسانی و متبحر مراکز بهداشتی درمانی را جبران نمایند و از مقالات علمی و تحقیقات علوم پرستاری و علوم وابسته در جهت پیشبرد دانش و کمک به ایجاد روح علمی در جامعه استفاده کنند.
طول دوره و شکل نظام
براساس آئین نامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد (ناپیوسته ) مصوب شورایعالی برنامه ریزی انقلاب فرهنگی حداقل طول دوره کارشناسی ارشد (ناپیوسته ) رشته پرستاری 2 سال و حداکثر مجاز طول تحصیلات این دوره برای دانشجویان تمام وقت 3 سال و برای دانشجویان نیمه وقت برابر مصوبات شورایعالی انقلاب فرهنگی می باشد.
هر سال تحصیلی شامل دو نیمسال می باشد و در هر نیمسال 17 هفته کامل آموزشی وجود دارد . نظام آموزش این دوره واحد است و برای هر واحد درسی نظری در هر نیمسال 17 ساعت آموزش کلاسیک در نظر گرفته شده است و دانشجو باید به ازای هر سال درس نظری حداقل سه ساعت وقت صرف مطالعه ، بحث و تجزیه و تحلیل در درس بنماید.
ضرورت و اهمیت
با توجه به گسترش روز افزون دامنه علم پرستاری و تحقیقات دامنه داری که طی صد سال اخیر انجام گردیده و نیاز به شناخت عوامل مختلف بیماری زا و ارتباط آنها با انسان و نیاز روز افزون موسسات آموزش عالی و مراکز بهداشتی درمانی به مدرس و مدیر پرستاری متعهد و متبحر جهت کوشش در پژوهشهای علمی برای نیل به خودکفایی و آماده نمودن افراد جهت ادامه تحصیل تا مرحله دکتری علمی، دایر نمودن این دوره و اهمیت آن مشخص می گردد و تاسیس این دوره در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی جمهوری اسلامی ایران کاملا ضرورت دارد.
تعریف پرستار(Nurse): پرستار فردی است با تحصیلات دانشگاهی در رشته پرستاری در مقاطع کاردانی ؛کارشناسی ؛کارشناسی ارشد و دکترا و حرفه ای که در هر پست و مقام و محیطی در کار قادر است نقش شش گانه ذیل را در مواجهه با مددجویان ایفا نماید:
1- نقش مراقبتی: به بیمار کمک میکند تا آن دسته از کارهائی را که در حال سلامت به تنهائی انجام میداده ولی به علتی قادر به انجام آنها نمیباشد به مرحله عمل درآورد.مثل غذا خوردن.
2- نقش درمانی: گر چه درمان به عهده پزشکان است ولی پرستار با مشاهدات دقیق از وضع بیمار و با داشتن مهارتها و گذراندن وقت زیاد بر بالین بیمارو تأثیر معالجات و غکس العمل بیمار به درمان رل مهمی در کمک به طرح برنامه درمانی یا تغییر و اصلاح آن دارد.
3- نقش حفاظتی: کمک به بیمار برای مصونیت وی از عوامل محیطی مثل عفونت ، آتش سوزی ، افتادن و ...
4- نقش آموزشی: آموزش و راهنمائی بیمار یکی از مسؤلیتهای مهم پرستار است مثل آموزش در مورد مراقبتهای لازم در منزل یا اقدامات بهداشتی
5- نقش هماهنگی: هماهنگی کار تیم پرستاری در رابطه با برنامه ریزی برنامه کار بهیاران و کمک بهیاران و سایر پرسنل خدماتی وهماهنگ کردن کار گروه های دیگر در رابطه با تیم درمان مثل مشاوره با قسمتهای مختلف تغذیه ، مددکاری ، آزمایشگاه ، فیزیو تراپی ، رادیولوکی و ...
6- نقش حمایتی: پرستار کسی است که بیش از افراد دیگر با بیمار در ارتباط بوده و خواسته های او را به روشنی میداند و به همین جهت میتواند مدافع و حامی او باشد و واسطه مؤثری برای بیماربا نهاد های مختلف درمانی به حساب می آید .مثل مرکز مبارزه با سل
بطور کلی حیطه خدمات پرستاری نه تنها در بیمارستان بوده ، بلکه وارد اجتماع شده و پرستاران در محل های زیر میتوانند خدمت کنند:
بیمارستان ها ، کلینیکها ، مدارس ، سازمان های بهداشتی ، کارخانه ها ، منازل ، مطبها ، در کشتی و هواپیما و قطار و...، مهد کودکها ، خانه سالمندان .