گرایش شخصیت های عرفانی به موسیقی
موسیقی از آن جا که با روح و قوای روحانی سر و کار دارد از دیر باز مورد توجه ادیان و مذاهب مختلف قرار داشته است و پیروان هر دینی از موسیقی در اجرای مراسم دینی خود استفاده می کرده اند:هندو ها نماز و عباداتشان همه توام با سرودهای مذهبی و تشریفات خاص در معابد با ساز و موسیقی انجام می پذیرد هم چنین نقوش باقی مانده از دوران عظمت ایلام(مربوط به حدود قرن هشتم قبل از میلاد)کاهنان معبدی را نشان می دهد که قر بانی خود را هدیه میکنند و سه نوازنده ی چنگ نواز با سازی شبیه دف مشغول نوازندگی هستند.در دیانت یهود مراسم مذهبی بیش تر با نوای نی توام می شود و لغت "مزمار"به معنی نی و "مزمور"سرودها و اشعاری را می گویند که با نی نواخته می شودو مزامیر حضرت داوود و نحوه ی اجرای آن نمونه ی بارزی است از کاربرد موسیقی در دیانت یهود.در دیانت مسیح مراسم مذهبی ابتدا به صورت" آکاپلا"(بدون همراهی ساز) وسپس با همراهی سازهائی مثل ارگ اجرا شد .در دیانت زرتشت به هنگام خواندن سرود های مذهبی از موسیقی خاصی استفاده می شود .در سبک های باز مانده از نیایش در آتشکده های قدیم نیز وزنی یکنواخت و ابتدائی خودنمائی می کند و هر نت موسیقی در مقابل یک هجا قرار دارد.در اسلام گرچه در مدح وذم موسیقی-هردو-مطالب متعددی موجود است اما به نظر می ر سد آنچه در اسلام مورد نکوهش یا حرمت واقع شده همان چیزی است که کم و بیش در ادیان دیگر نیز مورد تایید قرار نگرفته است.در دیانت بابی، موسیقی کم کم ارج و قرب از دست رفته ی خود را به دست می آورد و این روند در دیانت بهائی ادامه می یابد تا جائی که در بسیاری از آثار دینی بهائی اهمیت و مقام متعالی موسیقی صریحأ مورد تائید قرا ر می گیرد.
موسیقی و مذهب
موسیقی و مذهب در یونان باستان دارای ارتباطی بسیار نزدیک و تنگاتنگ هستند.بر مبنای نظریه ی "اِ تُس"که در یونان رواج تام داشته است،موسیقی بر شخصیت افراد جامعه و آنگاه خانواده و کل جامعه تأثیری بسیار زیاد دارد.این نظریه در یونان باستان از طریق دو اندیشه مختلف خود را نشان می دهد:
اول -اندیشه ی آپولو:
در این اندیشه ساده نگری،خوش بینی،مقید بودن،دقت و عدم وجود احساسات شاعرانه در هنر مورد نظر بوده است.نماینده ی این نوع طرز تفکر که به آپولو نسبت داده می شد ساز "کیتارا"می باشد.
دوم:اندیشه ی دیونیزوس:
در این اندیشه که ساز معرف آن "آئولوس"است،طرز تفکر جنبه ای احساساتی،بدون قاعده،آزاد و رمانتیک داشته است.
لازم به توضیح است که" آپولو"خدای روشنائی،هنرها و پیشگوئی و" دیونیزوس "خدای شراب،احساسات ولاقیدی یونان بوده است.پس می توان مشاهده کرد که ارتباط موسیقی و تفکرات مذهبی در یونان تا جائی بوده است که هر خدائی بر اساس شخصیت و خصوصیات خود منشاء نوعی مسیقی،سازوحتی نوعی مد(مقام)موسیقی بوده است.حتی کلمه ی موزیک مشتق از کلمه ی یونانی" میوز" می باشد که نام یکی از نه تن الهه حافظ شعر و هنر های زیبای یونان باستان بوده است.
فیثاغورس برای موسیقی ،منشائی الهی و آسمانی قائل بود.او برای جهان هستی نوعی هماهنگی یا آرمونی قائل بود که آن را "آرمونی افلاک"می نامید و عقیده داشت حرکت سیارات نوعی موسیقی به وجود می آورد که به علت این که بشر همواره آن را شنیده است قادر به تشخیص آن نیست.
موسیقی مصر تأثیری بسزا بر موسیقی یونان داشته است.هرودوت مورخ یونانی(484تا425قبل از میلاد)خبر می دهد که خدایان مصری همراه با مراسم تشریفاتی و آداب مذهبی ایشان به یونان منتقل شده بود.آئین پرستش ایزیس و سراپیس یکجا همراه با مجموعه ی اوراد،وزن های ثنا خوانی ،مناجات،سازهای بادی بویژه "سیسترا"ی ایشان در سراسر یونان و سپس از طریق امپراطوری روم در تمامی غرب اروپا گسرش یافت.
موسیقی نشان دهنده شخصیت افراد
یک تحقیق نشان داد علاقه به انواع موسیقی نشان دهنده شخصیت افراد است . به گزارش پایگاه اینترنتی عرب آنلاین محققان انگلیسی گفتند یک چهارم علاقه مندان به موسیقی کلاسیک به استعمال دخانیات علاقه مندند . ادریان نورث از دانشگاه انگلیسی لیسسیتر گفت: بین علاقه به موسیقی و شیوه زندگی افراد ارتباط ناگسستنی وجود دارد . کسانی که به سبک موسیقی هیپ هاپ و رقص علاقه دارند کم دین اند و درجه آگاهی آنان از محیط اطراف خود بسیار اندک است . پنجاه درصد این افران نیز اقرار کردند زمانی در زندگی خود جنایتی انجام دادند . دوستداران موسیقی آرام نیز کمتر نوشیدنی الکلی می خورند و در فعالیت های خیر خواهانه و عام المنعفه شرکت می کنند.
ملودی های انتخابی و نوع شخصیت
تحقیقات دانشمندان ثابت کرده است که نوع زنگ انتخابی افراد بر گرفته از شخصیت آنها است. بسیاری از افراد برای فرد یا گروه خاصی از تماس گیرندگان ملودی خاصی را در نظر می گیرند. انتخاب این ملودی ها نیز ارتباط مستقیمی با خاطرات تلخ و شیرین وی با تماس گیرنده دارد. مثلا شنیدن نوعی ملودی که برای فردی خاص در نظر گرفته شده سبب خنده ی ملیحی بر روی لبان صاحب گوشی می شود که این صحنه را به راحتی می توان در کوچه و خیابان دید.
حالت Silent: این نوع انتخاب که هیچ نوع ملودی را در بر نمی گیرد و حالت سکوت مطلق موسیقی است مربوط به شخصیتهایی است که دوست ندارند جلب توجه کنند. افرادی آرام و ساکتی هستند. علاقه زیادی به آرامش دارند و دوست ندارند چندان در جمعیت باشند. همچنین در برقراری ارتباط با دیگر افراد بسیار محتاط هستند و برای همه کارهای روزمره خود برنامه یی دقیق می چینند. اگر زنگ انتخابی شما این است، پیشنهاد می کنم که کمی وارد جامعه شوید و به همه با چشم شک و تردید نگاه نکنید.
البته گروه دیگری نیز از این حالت استفاده می کنند که بسیار اندک هستند، بدهکاران در این گروه جای می گیرند و تکیه کلام آنها جمله معروف «صدای زنگ رو نشنیدم» است.
زنگ های پیش فرض: انتخاب این زنگ برای گوشی دو حالت دارد. حالت اول اینکه یا افرادی بسیار پر کار هستند و وقت تغییر ملودی گوشی را ندارند. البته دوست دارند گوشی تغییراتی داشته باشد ولی وقت آنرا ندارند. این افراد کارهای زیادی را در زندگی قبول می کنند و در 24 ساعت بیش از 5 یا 6 ساعت نمی خوابند و ما بقی زندگی را در محل کار می گذرانند. در ضمن وقت غذای این افراد اصلا مشخص نیست و علاقه زیادی به نوشیدن چای یا قهوه دارند.
حالت دوم مربوط به افرادی است از کارایی های گوشی خود اطلاع چندانی ندارند و دنبال کسب این اطلاعات هم نیستند و کاملا بی خیال از کنار این مساله می گذرند. این افراد در زندگی خود نیز به همین صورت هستند. بی خیال همه چیز و همه کس و زندگی.
صدای حیوانات: افرادی که از این نوع زنگ استفاده می کنند کاملا مسخره، شوخ هستند. قابلیت بزرگ این افراد در خنداندن دیگران خلاصه شده است و همه دوستان به او علاقه زیادی دارند و دوست دارند در تمامی مهمانی ها حضور داشته باشد.
زنگ های رپ: علاقه شدید به رنگ مشکی ( این رنگ، رنگ مخصوص این سبک موسیقی است!) در این افراد موج می زند. با شنیدن زنگ گوشی سر خود را تکان می دهند و گاهی اوقات چیزی را نیز زمزمه می کنند. افرادی که این نوع زنگ را انتخاب می کنند حوصله کمی دارند و زود از کوره در می روند، اما بسیار مهربان هستند و در رفاقت چیزی کم نمی گذارند. در ضمن در بیشتر اوقات نیز در دسترس نیستند! از دیگر مشخصات اخلاقی این افراد می توان به علاقه آنها به فرقه یی خاص، رنگی خاص، تیپ و مدل های خاص اشاره داشت.
زنگ های کلاسیک: گروهی که این نوع زنگ را برای گوشی خود انتخاب می کنند در عالم سنت سیر می کنند. شخصیتهای موسیقی سنتی و خارجی الگوی موسیقی آنها است. افرادی هستند ساکت و آرام، اگر در جمعی غریبه قرار گیرند ساعت ها بی حرکت و ساکت می نشینند و لب تا لب باز نمی کنند. این افراد واقعا با کلاس هستند و در زندگی، افرادی بسیار شیک و منضبطی هستند.
زنگ های دست ساز: این افراد دوست دارند که همیشه مستقل باشند و به کسی یا چیزی احتیاج نداشته باشند. دوست دارند با دیگران متفاوت باشند و دیگران او را الگو قرار دهند.
برگردان شخصیت افراد با موسیقی درمانی
نیای پرشتاب امروز، دنیایی که بدخوابی، استرس و سبک زندگی شتاب زده امری عادی محسوب می‌شود، "موسیقی درمانی" و به عبارتی دیگر به‌کارگیری موسیقی برای بهبود موقعیت‌های مختلف، رویکردی بسیار جالب می‌تواند باشد.
موسیقی درمانی یکی از جلوه‌های کاربردی موسیقی در زندگی عموم است و آشنایی با این رشته می‌تواند استنباط و انتظار عموم از موسیقی را ارتقاء بخشد و ذهن را به سوی کاربرد گسترده آن متوجه کند.
ارتقای درک علمی از موسیقی و ترمیم فرهنگ شنیدن موسیقی باعث می‌شود درک موسیقی از گردونه محدود احساس فراتر رود و بر فضای گسترده و فکورانه آن افزوده شود به گونه‌ای که فرد موسیقی را عمیقا بفهمد و به خوبی در اختیار گیرد.
موسیقی درمانی در درمان افرادی که دچار ناتوانی‌های مختلفی از جمله عقب ماندگی ذهنی، تاخیر یافتگی رشدی، معلولیت جسمی، بیماری روانی و دیگر مشکلات بوده‌اند، نتیجه موفقیت‌آمیزی داشته است.
موسیقی درمانگر، اهداف و مقاصد را بر اساس نیازهای خاص درمانجو دنبال می‌کند و برای پیشبرد این اهداف از شیوه‌های گوناگونی استفاده می‌شود برای مثال، آواز خواندن می‌تواند به افراد مبتلا به بیماری آلزایمر کمک کند تا حافظه دراز مدت خود را به کار اندازند.
نواختن آلات موسیقی با همسالان یا فرد یا افراد درمانگر، می‌تواند مهارت‌های میان فردی و یا قدرت برقراری ارتباط با دیگران را افزایش دهد و کارکردهای اجتماعی را بهبود بخشد. از همه مهمتر اینکه افراد احساساتشان را در روشی مطمئن و لذت‌بخش بوسیله نواختن موسیقی، گوش کردن به موسیقی و حرکات موزون و هماهنگ با موسیقی بیان میکنند.
موسیقی می‌تواند استرس را کاهش دهد. به عنوان مثال، برای مقابله با هراس از صحبت در مقابل دیگران و ترس از روبرو شدن با شخصیتهای با نفوذ می‌توان از واکنش‌هایی که با موسیقی راک تهییج شده است استفاده کرد.
طبیعی است که سلیقه شخصی روی عکس‌العمل شنونده نسبت به موسیقی، اثر دارد از این رو باید برای استفاده بهینه از موسیقی درمانی جهت کاهش تنش و استرس، سلیقه شخصی افراد در نظر گرفته شود.
هرچند استفاده از موسیقی آرامبخش یا محرک می‌تواند در موارد مختلف مفید باشد، اما در عین حال موسیقی دارای ظرایفی است که عکس‌العمل‌های پیش بینی نشده‌ای را در بعضی افراد بیدار می‌کند.
به عنوان مثال موسیقی ریتمیک آرام که در موارد عادی نوعی موسیقی آرامبخش محسوب می‌شود می‌تواند برای در بعضی شنونده‌ها احساسی غریب و یا ترس آور ایجاد کند.
دکتر "علی زاده‌محمدی" رئیس انجمن موسیقی درمانی ایران در تعریف موسیقی درمانی می‌گوید، "موسیقی درمانی، استفاده تجویز شده و سازمان یافته از موسیقی یا فعالیت‌های آن برای تغییر حالات ناسازگار زیر نظر موسیقی درمانگر برای کمک به مراجعین در رسیدن به اهداف درمانی است."
این متخصص موسیقی درمانی می‌گوید موسیقی درمانی وسیله سرگرمی و بازی نیست بلکه عامل اصلاح‌کننده تجویز شده‌ای است که به بهبود سازگاری رفتار و حالات کمک می‌کند و در واقع انسان را به شخصیت درونی خویش باز پس می دهد.
موسیقی و شخصیتی آرام
در پنجاه سال گذشته تحقیقات بسیار زیادی انجام شده است که نشان می‌دهد موسیقی روی بسیاری از بیماری‌ها از جمله ناراحتی‌های تنفسی، بیماریهای قلبی، دردهای کلیوی، بیماریهای کودکان، ناراحتی‌های قبل و بعد از جراحی، دردهای زایمان ، کما، سوختگی و عوارض سرطان اثر دارد.
بیشتر مادران هنگام بارداری نگران وضعیت خود هستند این نگرانی‌ها اگر چه بیشتر در اثر خیال و تصورهای شخصی است اما از تنش و نگرانی آن نمی‌توان چشم‌پوشی کرد و خواه‌ناخواه مادر را دچار ناآرامی می‌کند.
پزشکان برای تقویت آرامش مادران همواره روشهای غیردارویی را توصیه میکنند روش‌هایی که کمک می‌کند تا از تشویش و نگرانی مادر کاسته شود که تمرین‌های "تن آرامی" Relaxationاز جمله مهمترین این روشها است.
دکتر زاده‌محمدی در این خصوص می‌گوید استفاده از موسیقی آرامبخش همراه با تمرین‌های تن‌آرامی توام با تصور هدایت شده، روش رایجی برای تقویت آرامش مادران است.
خواندن ترانه‌ها و انجام بعضی از تمرین‌ها موجب می‌شود که مادر آرامش پیدا کرده و خاطره مثبتی از اتاق عمل دریافت کند.
به گفته کارشناسان، موسیقی در درمان برخی از بیماریهای روانی، افسردگی، میگرن، سردردهای عصبی واضطراب موثر است.
اوج انتقال احساسات و تاثیرات در موسیقی نهفته است و یک موسیقی واقعی و خوب می‌تواند بر لایه‌های وجودی فرد اثر بگذارد و به زندگی انسان معنا و جهت ببخشد.