سوراخکاری و برقوکاری با ماشین فرز عمودی
یکی دیگر از کارهای بسیار دقیقی که می توان با ماشین فرز انجام داد سوراخکاری می باشد . این بخاطر آن است که میز ماشین فرز می تواند توسط میز طولی و عرضی خود در نقاط مختلف مستقر شود و اغلب با دقت تا 50/0 میلیمتر این کار را انجام می دهد .
مراحل انجام عمل سوراخکاری به ترتیب عبارت است از :
بستن قطعه کار روی میز ماشین فرز
روش مناسبی برای بستن قطعه کار انتخاب کنید وآن را طوری روی میز ماشین قرار دهید که هنگام سوراخکاری به میز آسیبی نرساند .
با قرار دادن تکه های دقیقی در شیارهای t شکل و تکیه دادن قطعه کار به آنها قطعه کار را بطور موازی با میز و بطور گونیا تنظیم کنید .
به وسیله بست های مناسب قطعه کار را ببندید .
با مماس کردن میله تنظیم که به سه نظام و یا محور گلویی بسته اید به بغل کار در جهت طولی و عرضی مرکز سوراخ را مشخص کنید .
انتخاب مته مرغک
مته مرغک مناسبی انتخاب کرده و به سه نظام محکم ببندید .
دستگاه را روشن کرده و کنترل کنید که مته مرغک لنگ نباشد .
مته مرغک زدن قطعه کار
میز را بالا بیاورید تا مته مرغک در حدود 2 سانتیمتر با سطح کار فاصله بگیرد .
دستگاه را راه انداخته و با گردش اهرم دستی نوک مته مرغک را با قطعه کار مماس کنید .
توجه :
در دستگاههایی که کله گی آنها فاقد اهرم است با بالا آوردن میز عملیات سوراخکاری را انجام دهید.
از مقدار کمی آب صابون استفاده کنید و به وسیله اهرم دستی بار دهید تا تمام نوک مته مرغک در قطعه کار قرار گیرد .
اهرم دستی را بالا بیاورید و براده ها را از کار دور کنید .
دوباره با پایین آوردن اهرم دستی سوراخکاری را ادامه دهید تا به عمق لازم برسد .
سوراخکاری توسط مته با ماشین فرز عمودی
انتخاب مته
مته ای با اندازه مناسب انتخاب کنید .
کنترل کنید که مته کاملاً سالم باشد .
قرار دادن مته در محور اصلی
در صورتیکه دنباله مته مخروطی باشد کلاهکی انتخاب کرده که مخروط آن مناسب با مخروط مته و محور کله گی باشد .
دقت کنید که سطح خارجی کلاهک مته و درون مخروط محور کله گی کاملاً تمیز باشد .
مخروط کلاهک را با مخروط میل فرز درگیر کنید .
کلاهک را در میل فرز محکم کنید .
در صورتیکه ساق مته استوانه ای بود آن را به گیره فشنگی ببندید .
انجام عمل سوراخکاری :
دستگاه را در دور و پیشروی مناسب قرار دهید .
دستگاه را روشن کرده و به وسیله اهرم دستی مته را آنقدر پایین بیاورید تا نوک آن داخل سوراخ ایجاد شده توسط مته مرغک شود .
دستگاه پیشروی را بکار اندازید و بار دهید .
از آب و صابون استفاده کنید .
اگر ضخامت کار زیاد است بعد از مقداری پیشروی مته را بالا بیاورید تا براده ها از سوراخ خارج شود و مته هم زیاد گرم نشود .
سوراخکاری سوراخهای بن بست :
اهرم دستی را پایین بیاورید تا نوک مته وارد سوراخ ایجاد شده به وسیله مته مرغک شود .
درجه اهرم دستی را روی صفر تنظیم نمایید .
بطور خودکار بار دهید و یک میلیمتر قبل از اتمام سوراخ بار را قطع کنید .
بار خودکار را قطع کرده و توسط اهرم دستی آنقدر بار دهید تا عمق لازم بدست آید .
برقوکاری توسط ماشین فرز :
برقویی به اندازه مناسب انتخاب کنید .
با چشم کنترل کنید که لبه های برنده برقو سالم باشد .
جازدن برقو
کلاهکی انتخاب کنید که اندازه مخروط آن با مخروط میل فرز مناسب باشد .
سطح خارجی مخروط برقو و درون کلاهک و میل فرز را تمیز کنید .
قسمت مخروطی برقو را داخل مخروط کلاهک قرار داده و با چکش پلاستیکی به آرامی به سر برقو بزنید تا در کلاهک کاملاً محکم شود .
برقو و کلاهک را که با هم درگیر شده اند داخل مخروط میل فرز قرار دهید .
انجام عمل برقوکاری
به وسیله گردش اهرم دستی برقو را پایین بیاورید تا حدود 5/0 میلیمتر با سطح کار فاصله پیدا کند .
دستگاه را در دور و پیشروی مناسب قرار دهید .
توسط بار خودکار بار دهید و از آب صابون استفاده نمایید .
در حدود 4 میلیمتر پس از برقوکاری برقو را از کار خارج کرده و توسط فرمان اندازه گیری قطر سوراخ را آزمایش کنید .
برقوکاری را ادامه دهید تا طول سوراخ برقو زده شود .
برقوکاری سوراخکاری بن بست
برقو را به وسیله گردش اهرم دستی پایین آورید تا داخل سوراخ شود .
درجه اهرم دستی را روی صفر میزان کنید .
توسط بار خودکار بار دهید و قبل از اتمام کار ( 3/0 میلیمتر ) بار اتومات را قطع کنید .
بقیه بار را با دست بار بدهید تا عمق سوراخ به اندازه لازم برسد .
در تمام مدت برقوکاری از آب صابون استفاده کنید .
نکات مهم ایمنی در برقوکاری
الف ) هیچ وقت برقو را در موقع کار وارونه برنگردانید . زیرا زاویه بارگیری تیغه معکوس شده و موجب کند شدن یا شکستن تیغه های برقو می شود .
ب) سعی کنید برای دقت عمل در برقوزنی عملیات سوراخ کاری برقوزنی خزینه کاری یکی پس از دیگری انجام گیرد تا از انحراف محورها به حد قابل ملاحظه ای جلوگیری شود . غیر از این روش ممکن است محورها در امتداد هم قرار نگیرند و در محل تماس برقو یا کار سوراخ به شکل مخروطی درآید .
ج) موقع بستن برقو به ماشین دقت کنید که برقو کاملاً محکم بسته شده و کاملاً دور باشد ( لنگی نداشته باشد )
د) قطعه کار را باید بدقت به گیره یا روی میز بسته و عملیات برقو کاری را روی آن انجام دهید .
توجه :
برای خارج کردن برقوها مته های دنباله مخروطی و سه نظام از محور میل فرز باید از گوه مخصوص استفاده کرد و همیشه سعی کنید که قوس گوه به طرف بالا در شیار کشویی میله محور قرار گیرد .