مهندسی صنایع چیست ؟
مهندسی توسط هیئت معتبر مهندسی و تکنولوژی ( ABET ) به صورت زیر تعریف شده است :
تخصصی که در آن معلوماتی از علوم ریاضی و طبیعی حاصل از مطالعه ، تجزیه و عمل به کار می رود تا روش هایی برای استفاده از مواد نیروهای طبیعت به نفع بشر به وجود آورد .
انجمن مهندسین صنایع امریکا ( AIIE ) به نوبه خود مهندسی صنایع را چنین تعریف کرده است :
سرو کار دارد با طراحی ، بهبود و راه اندازی سیستمهای یکپارچه افراد ، مواد ، تجهیزات و انرژی . آن از معلومات و مهارت تخصصی در علوم ریاضی ، فیزیکی و اجتماعی همراه با اصول و روشهای تحلیل و طراحی مهندسی جهت تعیین پیشگویی و ارزیابی نتایج مورد حصول از چنین سیستمهایی استفاده می کنند . این شامل تمام عناصر تعریف کلی مهندسی می شود و در اکثر جنبه ها ، با تعاریف سایر رشته های مهندسی قابل مقایسه است . کارکرد مهندسین صنایع با تعریفی وسیع عبارت است از گرد آوردن افراد ، ماشینها ، مواد و اطلاعات جهت تسهیل یک عملیات موثر . به طور اساسی مهندسی صنایع درگیر طراحی یک سیستم است و وظیفه ی وی عمدتاً مدیریت است . به هر حال عنصری که طبق تعریف بالا مهندسی صنایع را منحصر به فرد می کند مراجعه صریح به افراد و علوم اجتماعی علاوه بر علوم طبیعی می باشد . این حوزه معلومات لازم و انواع سیستمهایی که مهندسین صنایع با آنها سروکار دارند را گسترش می دهد . از این رو مهندسی صنایع نه فقط با طراحی ، نصب ، ارزیابی و طراحی مجدد اشیاء یا سیستمهایی از اشیاء . بلکه با افرادی نیز سر و کار دارد که با یکدیگر و با آن سیستم تاثیر متقابل دارند به گونه ای که این افراد بخشی اساسی از اجزای کاری هستند .
کادر مهندسی صنایع عبارت است از طراحی اجزایی که سیستمهای انسان – ماشین را تشکیل می دهد . سپس این اجزا با هم جمع می آیند تا با ادغام مناسب اجزای انفرادی سیستم کل را طراحی کنند . با این حال اجزای مکانیکی – ماشینها – توسط مهندس مکانیک و طراح ماشین طراحی می شوند . ابزارمندی و نیروهای محرک عموماً توسط مهندس برق یا الکترونیک فراهم می شوند . فرایندهای شیمیایی توسط مهندس شیمی تدارک دیده می شوند و سایر کارشناسان مهندسی طراحی اجزایی راارائه می کنند که در حوزه های خاص تخصص آنها قرار می گیرند . مهندس صنایع باید با این کار کارشناسان هماهنگی و همکاری داشته باشد .
یک جنبه دیگر باید در نظر گرفته شود برای پاسخگویی که آن سوال « مهندسیصنایع چیست ؟ » مهندسی صنایع از روزهای آغازین خود بااصلاح هر چیزی که طراحی و یا ارزیابی شده است سروکارداشته است . اگر این یک کار انسانی انفرادی بود ، مهندسین صنایع تلاش می کردند آنرا کارآمدتر ، کم خسته کننده تر ، و حرکات آن را ساده تر ، بهره ورترو همراه با ضایعات ، انرژی و تلاش کمتر درآوردند . اگر این یک سری از وظایف بود ، در این صورت تلاش می کرد آنها را یکنواخت تر و با جریان بهتر و با حداقلی از عملیات توقف و شروع همراه نماید . اگر این یک کار جا به جایی بود ، سعی می کرد مقدار جا به جایی شامل را با تغییر اندازه بار ، با بازآرایی طرح کلی کارگاه ، دفتر کار یا حوزه سرویس ، یا با استفاده از قطعات یا اجزای مختلفی که امکان زمان بندی ، جریان یا شباهت بهتری را در عملیات لازم فراهم می کنند ، میزان جا به جایی را حذف کرده یا کاهش دهد . اگر این یک کار تولیدی بود ، سعی می کرد به منظور استفاده از روش های تولید بهتر یا جدیدتر و ارائه یکپارچگی و جریان بهترین مراحل عملیاتی ، طراحی مجدد یا استفاده از مواد مختلف داشته باشد . مثالها می توانند ادامه یابند . ولی مشخصه همه آنها اندیشه بنیادی کاهش هزینه و استفاده کارآمدتر از منابع ، چه انسانی ، چه مادی ، فیزیکی یا مالی می باشد .
Port I . comprehension Exercises
A : برای عبارات صحیح « T » و برای عبارات غلط « F » قرار دهید . پاسخهای خود را توجیه کنید .
1- یک مهندس صنایع اجزایی را طراحی می کند که سیستمهای انسان – ماشین را تشکیل می دهند . « T »
2- بدون اطلاعات برای تسهیل یک عملیات موثر ، هرگز کاربردی عملی از مهندس صنایع وجود نمی داشت . « T »
3- مهندسی صنایع از اولین روزهای آن ، با اصلاح طرحها و ارزیابی ها مربوط بوده است . « T »
4- اندیشه حائز اهمیت مهندسی صنایع هرگز کاهش هزینه و استفاده موثرتر از منابع نبوده است . « F »
5- منابع مورد بحث در متن شامل مالی ، فیزیکی و مادی می شوند . « T »
6- تعریف مهندسی صنایع ارائه شده توسط موسسه مهندسی صنایع امریکا شامل تمامی اجزای تعریف کلی مهندسی نمی شود . « F »
7- ABET یک نام اختصاری برای هیئت تایید مهندسی و تکنولوژی نیست. « F »
a-B و b و c یا d را که بهترین شکل هر عبارت زیر را کامل می کند ، انتخاب کنید .
1- طبق متن معلوماتی از علم ریاضی جزیی مکمل از ......................... است .
a- حوزه های مهندسی b- مهندسی صنایع √ c- مهندسی مکانیک d – مهندسی شیمی
2- طبق متن ، مهندسی صنایع مستقیماً با .................... طرف نیست .
a- جزء طراحی b- فرایندهای شیمیایی√ c – نصب d – ارزیابی
3- نویسنده عمدتاً معتقد است که ابزارمندی و نیروهای محرک عموماً توسط مهندس ................ فراهم می شود.
a- شیمی b- مکانیک c- برق یا الکترونیک d – صنایع√
4- جزیی که منحصر به مهندسی صنایع نیست ................
a- در متن مشخص شده است b- مراجعه به افراد است
c- مراجعه به علوم اجتماعی است d- مراجعه به علوم طبیعی است √
5- می توان از متن استنباط کرد که معمولاً فرض نمی شود یک مهندس صنایع با یک مهندس .............. همکاری کند .
a- عمران√ b- الکترونیک c- مکانیک d- ماشین
6- همانگونه که در متن مشخص شده است ، معلومات مربوط به علوم طبیعی می تواند با .......... بدست آید .
a- مطالعه b- تجربه c- عمل d- همه موارد فوق√
7- بهترین عنوان دوم برای متن .................. است .
a- سازمان مهندسی صنایع b- بهبود اثر بخشی مهندسی صنایع
c- مدیریت مهندسی صنایع d- تخصص مهندسی صنایع √
A - a ، b ، c یا d را که بهترین شکل هر عبارت زیر راکامل می کند علامت بزنید .
1- ..................... صنعتی که در قرون هجدهم و نوزدهم شروع شد از تعدادی عوامل ناشی شد .
a- مدیریت b- سهم c – انقلاب √ d- آزمایش
2- حرفه مهندسی صنایع مبنی بر تکنینکهایی است که هرگز توسط تکنیکهای جدیدتر ............... نخواهد شد .
a- قدیمی√ b- بهینه c – تخصصی d – بنیان گذاری غلط
3- مهندسی صنایع می تواند موقعیت خود را در شرکت با مدیریت کارکنان آن اساساً ...................
a- حکاکی کند b - بترساند c- ذوب کند d- ارتقا دهد √
4- ................ رسمی مهندسی صنایع به عنوان یک فعالیت تمام وقت با افزایش تعداد کارکنان افزایش یابد .
a- عیب b- شناسایی √ c- گفتگو d- کوته بینی
5- ........... اداره موفق یک واحد عملیاتی مانند مهندسی صنایع شاید از حالت مربوط به یک واحد صنفی مشکلتر باشد .
a- سهیم شدن b- نفوذ کردن در c- نایل آمدن به √ d- نصب کردن
B – جاهای خالی را با شکل مناسب کلمات داده شده پر کنید .
1- Utilize = استفاده کردن از بهره برداری کردن
a- در بسیاری از سیستم های صنعتی ، زمانبندی مناسب امکانات می تواند به بهره برداری ( utilization ) بهتر از ظرفیت موجود منجر شود .
b- سیستم ترانزیت شهری تصمیم گرفته برای کمک به جبران کمبود کاری چند اتوبوس بکار گیرد . ( toutilize )
c- در مهندسی صنایع سودمندی ( utility ) می تواند به عنوان میزان مفید بودن هر سرویس برای عموم مردم تعریف شود .
2- Manufacture = ساخت – تولید کردن
a- یک شرکت موشک سازی در حال تحقیق روی راه اندازی یک اتاق « سیم کشی دسته ای » و ساخت ( Manufacturing ) دسته های سیمی برای تولید است .
b- میزان محصولات تولید شده ( Manufactured ) در کارخانه 2000 قلم بر ماه است .
c- تولید کننده ( Manufacturer ) باید برای یک فعالیت برنامه ریزی دستورالعمل فراهم کند زیرا تصمیمات برنامه ریزی اغلب سیاست اساسی شرکت را نشان می دهند .
3- Otimize = بهینه کردن
a- در حساب دیفرانسیل و انتگرال ، برای تعیین اینکه آیا نفطه بهینه ( optimum ) یک ماکزیمم است یا مینیمم ، مشتق دوم گرفته می شود .
b- یک صنعت نساجی به بهینه سازی ( optimizing ) موجودیتهای تعین شده برای عملیات برش برای یک خط تولید کودکان علاقه مند است .
c- مهندسی صنایع چند اصل بهینه سازی ( optimization ) از حساب دیرانسیل و انتگرال معرفی می کند و آنها را به کنترل موجودی مربوط می سازد .
4- Supply = تدارکات – عرضه – تهیه کردن
a- هنگامی که سفارش داده می شود شرکت شروع به تولید واحدها می کند که به طور پیوسته به خریدار عرضه می شود ( Supplid )
b- در بعضی کارخانجات فعالیتهای خرید و عرضه ( supplying ) به طور آنی شروع می شوند .
c- عرضع کنندگان ( suppliers ) ذیصلاح دارای فروشندگان خوب ، اطلاعات مربوط به مشتریان و سیستم آگهی کارآمد هستند .
5- Standard = استاندارد – معیار
a- در مدیریت عملیات واژه های استاندارد ، استاندارد ( standard ) نیروی کار ، استاندارد ( standard ) مولد و استاندارد ( standard ) زمانی به جای یکدیگر به کار می روند .
b- بعضی از سیستمهای استاندارد کردن ( standardization ) و درجه بندی برای مقاصد مهندسی طبق قانون اجباری شده اند .
c- نسبت تعداد مرگهای ملاحظه شده در گروهی از افراد نسبت مرگ و میر استاندارد ( standardized ) خوانده می شود .
6- aggregate = تجمع کردن – توده – انبوه
a- توسعه یک طرح تولید جمعی شامل چهار نکته اساسی است : اصل تجمع ( aggregation ) ، اهداف برنامه ریزی ، استفاده از تقاضای جمعی ، و گزینه های تنظیم ظرفیت کوتاه مدت .
b- اگر طرح تجاری در رابطه با پیش بینی یک عملیات عمده افزایش نیازمند افزایش موجودی باشد . طرح کلی ( aggregate ) باید حمایت تولید کافی ارائه کند .
c- یک طرح کلی ( aggregate ) بااین مساله سروکار دارد که آیا شرکت سطح ظرفیت تقریبی جهت تامین تقاضای مورد انتظار را دارد یا نه ، یا آیا باید تولید بعضی از سفارشات را به تاخیر بیندازد ، از اضافه کار یا پیمانکار فرعی استفاده کند یا نه و غیره.
B- جاهای خالی را با کلمات مناسب پر کنید .
همانطور که پیشنهاد شده است مهندس صنایع مدرن دیگر محدود به صنعت نیست . در حالیکه تکوین این فعالیت از صنعت بوده و بخش عظیمی از کارهای اولیه در صنعت انجام شده است ، این دیگر یک محدودیت نیست ، بنابراین دانشجویان یا کارشناسانی ( Practitioners ) که به معنی اکید کلمه دیگر علاقه ای به خط مشی صنعتی ندارند . لازم نیست با ترس ( dismoy ) به مهندسی صنایع به عنوان حوزه محدودی نگاه کنند که فقط در صنعت و صنایع تولیدی (manufacturing ) به کار گرفتهمی شود . چون مهندسی صنایع مدرن بر مبنای علمی از عملیات می باشد . در این صورت هر جایی که عملیاتی یافت شوند که لازمه سیستمهایی از افراد ، ماشینها و فرایندهای از هر نوع هستند ، مهندس صنایع (industrial engineer ) کانالی طبیعی برای استعدادهای خود دارد . در نتیجه حوزه بانکداری حوزه ای است که طی چند سال اخیر مورد توجه مهندسین صنایع بوده است . این بین عملیات دستی ( manual ) که باید انجام شوند که در حال حاضر در چند حوزه در حال جایگزینی با ماشینها ( کامپیوترها و ریز پردازنده ها ) هستند و جریان اطلاعات و دقتی که در حرفه بانکداری اساسی ( crucial ) هستند مجرایی طبیعی برای مهندس صنایع تشکیل می دهد . لیست موسسات و فعالیتهای دولتی ای که مهندسین صنایع وارد آنها شده اند ( migrated ) تاکید عمده ای بر دلیل این است که مهندس صنایع در حوزه بانکداری جایگاهی یافته است . ممکن است اهداف موسسات دولتی با بخش انتفاعی ( seeking ) اقتصاد ما فرق داشته باشد زیراآنها تمایل دارند کمتر با هزینه ( درست یا غلط ) و بیشتر با خدمات به مردم و انگیزه های سیاسی ( political ) پشت اقداماتش سر و کار داشته باشند . مهندسینی که برای موسسات دولتی سیستمها را طراحی می کنند عموماً روش شناسی ( methodologies ) و اهداف متفاوتی با صنعت دارند . ولی هنوز هم مسائل بهره وری ، صورت خدملات ، و جریان اطلاعاتی فعالیتهای انسانی را دارند . به گونه ای که پارامترهای ( parameters ) تعمیم یافته مهندس صنایع همگی قابل اعتماد هستند فقط ضرایب مدلهای عمومی شده و مجرد باید تصحیح شوند تا با شرایط جدید تطبیق کنند . ( accommodate )
D- جملات زیر را بهترتیب صحیح قرار دهید تا یک پاراگراف تشکیل شود .
c- اکثر مسایل پیش روی مهندس صنمایع شامل عوامل فنی ، اقتصادی و اجتماعی می شوند .
d- تحت چنین شرایطی ، اغلب امکان یافتن یکراهحل رضایت بخش بهوسیلهمدلهای ریاضی وجود ندارد .
a- پس مهندس صنایع باید بر معلومات خود و روشهای کلی حل سیستماتیک مسئله اتکا کند .
b- تفکر منطقی نقش مهم ایفا خواهد کرد ، ولی باید با تکنیکهای خلاقانه تکمیل شوند .