آشنایی با موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به موجب قانون، تنها مرجع رسمی کشور است که عهده دار وظیفه تعیین، تدوین و نشر استانداردهای ملی(رسمی) میباشد.
تدوین استاندارد در رشتههای مختلف توسط کمیسیونهای فنی مرکب از کارشناسان موسسه ، صاحبنظران مراکز و موسسات علمی، پژوهشی، تولیدی و اقتصادی آگاه و مرتبط با موضوع صورت میگیرد. سعی بر این است که استانداردهای ملی، درجهت مطلوبیتها و مصالح ملی و با توجه به شرایط تولیدی، فنی و فن آوری حاصل از مشارکت آگاهانه و منصفانه صاحبان حق و نفع شامل:
تولید کنندگان، مصرف کنندگان، بازرگانان، مراکز علمی و تخصصی و نهادها و سازمانهای دولتی باشد. پیش نویس استانداردهای ملی جهت نظرخواهی برای مراجع ذینفع و اعضای کمیسیونهای فنی مربوط ارسال میشود. و پس از دریافت نظرات و پیشنهادها در کمیته ملی مرتبط با آن رشته طرح و درصورت تصویب به عنوان استاندارد ملی(رسمی) چاپ و منتشر میشود.
پیشنویس استانداردهایی که توسط موسسات و سازمانهای علاقمند و ذیصلاح و با رعایت ضوابط تعیین شده تهیه میشود نیز پس از طرح و بررسی در کمیته ملی مربوط و درصورت تصویب، به عنوان استاندارد ملی چاپ و منتشر میگردد. بدین ترتیب استاندارهایی ملی تلقی میشود که بر اساس مفاد مندرج در استاندارد ملی شماره «5» تدوین و در کمیته ملی مربوط که توسط موسسه تشکیل میگردد به تصویب رسیده باشد.
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران از اعضاء اصلی سازمان بینالمللی استاندارد میباشد که در تدوین استانداردهای ملی ضمن توجه به شرایط کلی و نیازمندیهای خاص کشور، از آخرین پیشرفتهای علمی، فنی و صنعتی جهان و استانداردهای بینالمللی استفاده مینماید.
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران میتواند با رعایت موازین پیشبینی شده در قانون به منظور حمایت از مصرف کنندگان، حفظ سلامت و ایمنی فردی و عمومی، حصول اطمینان از کیفیت محصولات و ملاحظات زیست محیطی و اقتصادی، اجرای بعضی از استانداردها را با تصویب شورای عالی استاندارد اجباری نماید. موسسه میتواند به منظور حفظ بازارهای بینالمللی برای محصولات کشور، اجرای استاندارد کالاهای صادراتی و درجه بندی آن را اجباری نماید.
همچنین به منظور اطمینان بخشیدن به استفاده کنندگان از خدمات سازمانها و موسسات فعال در ضمینه مشاوره، آموزش، بازرسی، ممیزی و گواهی کنندگان سیستمهای مدیریت کیفیت و مدیریت زیست محیطی، آزمایشگاهها و کالیبره کنندگان وسایل سنجش، موسسه استاندارد اینگونه سازمانها و موسسات را بر اساس ضوابط نظام تائید صلاحیت ایران مورد ارزیابی قرار داده و در صورت احراز شرایط لازم، گواهی نامه تائید صلاحیت به آنها اعطا نموده و بر عملکرد آنها نظارت مینماید. ترویج سیستم بینالمللی یکاها، کالیبراسیون وسایل سنجش، تعیین عیار فلزات گرانبها و انجام تحقیقات کاربردی برای ارتقای سطح استانداردهای ملی از دیگر وظائف این موسسه میباشد.
کمیسیون استاندارد آئین کار پاستوریزاسیون غذاهای با اسیدیته بالا و غذاهای اسیدی
رئیس
کرباسی - احمد
دکترا در میکروبیولوژی غذایی
هیئت علمی دانشگاه شیراز
اعضاء
خدیوی - اعظم
لیسانس صنایع غذایی
شرکت کشت و صنعت کاریون
خردی - شکوه
لیسانس صنایع غذایی
اداره کل صنایع استان فارس
رفعتی - ذبیحاله
دکتر دامپزشک
اداره نظارت استان فارس
سرایی - جواد
لیسانس صنایع غذایی
شرکت کشت و صنعت تیوندشت
سیمی - احمد
لیسانس صنایع غذایی
شرکت یک و یک
صدری - علی اکبر
لیسانس تغذیه
اداره کل استاندارد و تحقیقات صنعتی استان فارس
دبیر
جزایری - مریم
فوق لیسانس صنایع غذایی و علوم تغذیه
اداره کل استاندارد و تحقیقات صنعتی استان فارس
بسمه تعالی
پیشگفتار
استاندارد آئین کار پاستوریزاسیون غذاهای با اسیدیته بالا و غذاهای اسیدی به وسیله کمیسیونهای مربوط تهیه و تدوین و در دویست و پنجاه و دومین جلسه کمیته ملی صنایع غذایی مورخ 78/5/11 مورد تصویب قرار گرفته , و اینک به استناد بند یک ماده 3 قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به عنوان استاندارد ملی ایران منتشر میشود .
برای حفظ همگامی و هماهنگی با تحولات و پیشرفتهای ملی و جهانی در زمینه صنایع و علوم , خدمات استانداردهای ملی ایران در مواقع لزوم تجدیدنظر خواهد شد و هرگونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استاندارد ارائه شود , هنگام تجدیدنظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه قرار خواهد گرفت .
بنابراین بررسی مراجعه به استانداردهای ملی ایران باید همواره از آخرین تجدیدنظر آنها استفاده کرد . در تهیه و تجدیدنظر این استاندارد سعی شده است که با توجه به شرایط موجود و نیازمندیهای جامعه , در حد امکان بین این استاندارد و استاندارد ملی کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود .
منابع و مأخذی که برای تهیه این استاندارد به کار رفته به شرح زیر است :
1- Heid, J. L. and Jonslyn, M. A. 1975 food processing operation. Avi pub. Co. Westport, Connecticut, P. 309-311
2- Lopez, A. 1981 A complete course in canning. Pub. The canning trade inc. Baltimore, Maryland. Vol 1. P. 121-128
3- Food and agriculture organization world health organization. 1993 codex committee on food hygiene twenty sixth session foodagri Rome P. 6-21
مقدمه
گونههای مختلف میکروارگانیزمها براساس pH مناسب جهت رشدشان درجهبندی میگردند . سایر عوامل فیزیکی و شیمیایی مواد غذایی نیز در رشد میکروارگانیزمها مؤثر میباشد . یکی از عوامل مهم , تأثیر pH بر روی مقاومت باکتریهای به حرارت است . هرچه pH کمتر باشد یعنی غلظت اسید بیشتر باشد . مقاومت باکتریها و اسپور باکتریها به حرارت در دمای معین کمتر است . pH یکی از عوامل مؤثر در سرعت رشد و تکثیر میکروارگانیزمهاست و گونههای مختلف میکروارگانیزمها در pH های معینی دارای سرعت رشد و تکثیر بیشتری میباشند .
بنابراین pH در صنعت مواد غذایی و در فساد مواد غذایی دارای اهمیت زیادی است به همین علت مواد غذایی از نظر اسیدیته به سه دسته تقسیم میگردند .
1 غذاهای کنسروی با اسیدیته پایین1 (4/5
میکروارگانیزم هایی که در این دسته مواد غذایی رشد مینمایند به قرار زیر میباشند .
الف باکتریهای هوازی و غیر هوازی اختیاری اسپوردار , مقاوم به حرارت 2
این نوع باکتریهای در کنسرو سبزیجات و مواد غذایی با اسیدیته پائین تولید اسید مینمایند . تولید گاز نداشته در نتیجه کنسروهایی که به وسیله این باکتریها فاسد میگردند بادکردگی ندارند از جمله این باکتریها باسیلوس استئار و ترموفیلوس 3 میباشد.
ب باکتریهای غیرهوازی گرمادوست4
این باکتریها مقاوم به حرارت , غیر هوازی اجباری , تولیدکننده اسید و گاز میباشند در نتیجه باعث بادکردگی قوطی کنسرو میگردند . نمونههای این گونه کلستریدیوم ترموساکارولیتیکم 5
ج باکترهای هوازی گرمادوست تولید کننده گاز (H2S) 6
این باکتریها در کنسروهای مواد غذایی با اسیدیته پایین ایجاد گاز H2S نموده که در تماس با ظروف آهنی ایجاد سولفید مینمایند نمونه این گونه کلستریدیوم نیگریفیکانس 7میباشد .
د باکتریهای بی هوازی اجباری8
این باکتریها مزوفیل بوده , اسپوردار و ایجاد گاز مینمایند . نمونه این گروه کلستریدیوم بوتولینم 9 است . از بین بردن کلیه اسپورهای باکتری کلستریدیوم بوتولینم استانداردی جهت فرآیند حرارتی غذاهای با اسیدیته پایین میباشد.
ه باکتریهای اسپوردار مزوفیل هوازی10
این گروه از باکتریها کمترین مشکل را در غذاهای با اسیدیته پایین ایجاد مینمایند . زیرا :
به علت خلاء درون قوطی قادر به رشد نمیباشند .
تغییر عمدهای در مواد غذایی ایجاد نمینمایند .
اسپور آنها کمترین مقاومت را نسبت به حرارت داراست .