ترس و اضطراب :
چند اختلال وجود دارد که ترس و اضطراب در آنها عملاً توسط هر فرد احساس می‌شود که این اختلال ها به دو طبقه تقسیم می شود : اختلال های ترس و اختلال‌های اضطراب . فرق این دو در آن است که در اختلال ترس ، ترس و اضطراب از یک موضوع خاص یا بر مبنای مبالغه خطر واقعی است . در حالی که در اضطراب موضوع خاصی فرد را تهدید نمی کند ولی فرد احساس می کند بسیار مضطرب است یعنی بر اساس خطر مبهم استوار است .
اختلال های اضطراب :
عناصر : اضطراب هم مانند ترس چهار عنصر دارد :
1-عنصرشناختی : که انتظار خطری مبهم است .
2-عنصر بدنی که به دو طبقه تقسیم می شود :
الف)تغییرات بیرونی مثل رنگ پریدگی ، یبوست ، ظاهر شدن دانه های عرق روی پیشانی ، مرطوب شدن کف دستها ، تنیده شدن عضلات و ...
ب)تغییرات درونی که عناصر فیزیولوژیکی فرد هستند و شامل تند شدن ضربان قلب ، تشدید تنفس ، گشاد شدن رنگهای پیرامونی ، ترشح غدد عرق و ...
3-عناصر هیجانی : شامل دلهره ، وحشت ، تهوع ، لرزش ، احساس مورمورشدن و ورم معده که این عناصر برای ما آشناترند .
4-عناصر رفتاری : که دو نوع رفتار ارادی و غیرارادی را شامل می شود ، در رفت غیرارادی فرد رفتارهایی را که به شیوه کلاسیک شرطی شده اند نشان می دهد و در رفتار ارادی دو نوع پاسخ جنگ و گریز بروز می کند .
انواع اختلال های اضطراری :
الف)اختلال وحشتزدگی : اختلال وحشتزدگی شامل حملات وحشتزدگی مکرر است ، و شامل سه نوع می باشد :
1-غیرمنتظره (وابسته به نشانه) : در این نوع حمله ، از دیدگاه شخص میان آغاز آنها و یک موقعیت راه انداز بیرونی یادرونی رابطه ای وجود ندارد .
2-وابسته به موقعیت (یا نشانه): اختلالی که همواره بلافاصله در رویارویی با نشانه موقعیتی یا راه انداز ، یا به لحاظ پیش بینی آن روی می دهد .
3-حمله های با زمینه موقعیتی : مشابه حمله های وحشت زدگی وابسته به موقعیت است اما همواره با نشانه‌ای رابطه ندارند و لزوماً پس از رویارویی با نشانه رخ نمی‌دهند .
نشانه های حمله وحشتزدگی :
حمله وحشتزدگی از چهار عنصر تشکیل می شود که عناصر هیجانی و جسمانی آن برجسته ترند .
به طور کلی حمله وحشتزدگی شامل دوره متمایز ترس یا ناراحتی شدید ، که در آن چهار یا بیش از چهار مورد از نشانه های زیر به طور ناگهانی ظاهر شده و در ضمن 10 دقیقه به اوج خود می رسد .
(1) تپش قلب ، تسریع یا افزایش ضربان قلب
(2) تعریق
(3) لرز یا رعشه
(4) احساس تنگی نفس یا خفگی
(5) احساس بسته شدن راه گلو
(6) احساس درد یا ناراحتی در قفسه سینه
(7) تهوع یا ناراحتی در شکم
(8) احساس سرگیجه ، بی ثباتی ، گیجی یا ضعف
(9) مسخ واقعیت (احساس واقعی نبودن) یا مسخ شخصیت (احساس جدا شدن از خود)
(10) ترس از دیوانه شدن و از دست دادن کنترل
(11) ترس از مرگ
(12) نابهنجاری های سباوشی (بیحسی یا احساس سوزش)
(13) تب و لرز یا برافروختگی
- فراوانی و شدت حمله های وحشت زدگی بسیار متغیر است ، برخی افراد حمله‌های مکرر متوسطی دارند که به طور منظم روی می دهند . سایرین بروز کوتاه مدت حمله‌های بیشتری را گزارش می کنند که با فواصل چند هفته یا چند ماه بدون رخداد حمله یا رخداد کمتر آنها به مدت چند سال از هم جدا هستند .
- اختلال وحشتزدگی در زنان 2 تا 3 برابر بیشتر از مردان است .
شیوع اختلال وحشتزدگی :
گرچه میزان شیوع اختلال وحشتزدگی در طول زندگی در نمونه های اجتماعی تا 5/3 درصد گزارش شده ، اما بیشتر بررسی ها میزان 1 تا 2 درصد را به دست آورده اند . میزان شیوع یکساله آن تقریب 5/0 و 5/1 درصد است . و میزان شیوع اختلال وحشتزدگی در نمونه های بالینی بسیار بالاتر است .
سیر یا دوره :
سن شروع اختلال وحشتزدگی به میزان قابل ملاحظه ای متغیر است ، اما به طور معمول بیشتر بین اواخر نوجوانی و اواسط دهه 30 سالگی است . تعداد اندکی از موارد در کودکی شروع می شوند ، و سن شروع پس از 45 سالگی معمول نیست اما می‌تواند رخ دهد .
الگوی خانوادگی :
خویشاوندان درجه اول مبتلایان به اختلال وحشتزدگی هشت بار بیشتر در معرض ابتلاً به اختلال وحشتزدگی قرار دارند . همچنین مطالعات روی دوقلوها دخالت عوامل ارثی در بروز اختلال وحشتزدگی را نشان می دهند .
سبب شناسی و درمان رویکرد زیست در برابر رویکرد شناختی :
رویکرد زیست پزشکی :
1-حملات وحشتزدگی را می توان در بیمارانی که آنها را به طور مکرر تجربه می کنند به صورت شیمیایی در آزمایشگاه ایجاد کرد .
2-اختلال وحشتزدگی می تواند علت ژنتیک داشته باشد .
3-شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه بیماران مبتلا به اختلال وحشتزدگی ممکن است نابهنجاری شیمی اعصاب داشته باشند .
4-چهارمین شواهد برای دیدگاه زیست پزشکی وحشتزدگی از دارو درمانی به دست می آید . دو نوع دارو وجود دارد که وحشتزدگی را کاهش میدهد . داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای و داروی ضد اضطراب قوی اکساناکس (اکسپرازول م) ، هر دو بهتر از پلاسیبدها مؤثر واقع می شوند .
با وجود تمامی موارد ذکر شده ، در حال حاضر ، شواهد نیرومندی برای درنظر گرفتن اختلال وحشتزدگی به عنوان بیماری بدن وجود دارد .
رویکرد شناختی :
رویکرد شناخته ادعا می کند که هر چهار دلیل رویکرد زیست پزشکی را می توان ناشی از نابهنجاری شناختی دانست . درمانگر شناختگرا می گوید که اختلال وحشتزدگی از سوء تعبیر فاجعه آمیز احساسهای بدنی ناشی می شود .
دلائل رد برهانهای رویکرد زیست پزشکی در رویکردشناختی :
1-لاکسیت به این علت که باعث تپش قلب شما می شود. وحشتزدگی را ایجاد
می‌کند. این ماده شیمیایی سپس اولین احساسهای بدنی را که آن را فاجعه تعبیر می‌کنید به وجود می آورد .
2-حملات وحشتزدگی به این علت تا اندازه ای ارثی هستند که داشتن احساس بدنی محسوس ، نظیر تپش های قلب ارثی است ، نه به این علت که خود وحشتزدگی به طور مستقیم ارثی است .
3-مناطق مغزی که جلوی کاهش اضطراب را می گیرند. در اثر حمله وحشتزدگی فعال می شوند ، نه اینکه علت آن هستند .
4-علت اینکه داروها وحشتزدگی را تسکین می دهند ایناست که آنها احساسهای بدنی را که به عنوان فاجعه تعبیر می شوند ، متوقف می کنند . هنگامی که این داروها دیگر مصرف نمی شوند ، حملات وحشتزدگی با شدت کامل برمی گردند .
به طور کلی هر چند هر دو رویکرد کمکهای شایانی را در جهت تبیین و درمان
اختلال های وحشتزدگی انجام داده اند ولی رویکردشناختی درمانی را برای این اختلال به وجود آورده است که دیدگاه زیست پزشکی نمی تواند آن را توجیه کند .
ب)فوبی مکان های باز
تفاوتهای این اختلال با فوبی :
1-بیشتر موارد با حمله وحشتزدگی شروع می شوند .
2-فرد از امکان های تجمع به خودی خود نمی ترسد ، بلکه از آن می ترسد که در آنجا مورد حمله قرار گیرد درمانده باشد و هیچکس به یاری او نشتابد .
- افراد مبتلا به فوبی مکان های باز اغلب از این وحشت دارند که در موقعیت گیج‌کننده یا شرم آوری قرار گیرند و قادر به رهایی از آن نبوده و هیچکس به آنها کمک نکند .
- این بیماران از انواع موضوعات مربوط به فضای باز وحشت دارند .
- بیماران مبتلا به فوبی مکان های باز حتی زمانی که در موقعیت فوبی مکانهای باز نیستند ، آمادگی حملات وحشتزدگی دارند .
اختلال های همراه :
افراد مبتلا به فوبی مکان های باز اغلب و به طور کلی هراس اجتماعی ممکن است با اختلال های اضطرابی ، اختلال های خلقی ، اختلال های مرتبط با مواد و پرخوری
عصبی همراه باشد و مقدم بر این اختلالها است