خلاصه
در بخش حاضر علف کش های بنتازون (bentazone)، مولینات (molinate)، تیوبنکارب (thiobencarb) و تری فلورالین (trifluralin)، در مورد اثر جهش زایی و نوترکیبی زایی بررسی شده اند. این بررسی به وسیله‌ی آزمون لکه های بال در دروزوفیل (آزمون جهش و نوترکیبی سوماتیک SMART) انجام شده است. دو نوع آمیزش استاندارد (ST) و زیست فعالی زیاد (HB) استفاده شده است. آمیزش دوم با حساسیت زیاد به پیش جهش زاها و پیش سرطان زاها، شناخته می شود. لاروهای سه روزه، ترانس هتروزیگوت برای ژن های موهای چندتایی بال (mwh) و پهن شدگی-3 (flr3)، با شش غلظت متفاوت از هر نوع علف کش تغذیه شدند. تغذیه تا تبدیل شدن لاروهای باقیمانده، به شفیره ادامه یافت و تغییرات ژنتیکی القا شده در سلول‌های پیکری دیسک های فرضی بال منجر به شکل گیری کلون های جهش یافته روی تیغه‌ی بال شد. جهش های نقطه‌ای، شکست کروموزوم و نوترکیبی میتوزی، یک لکه ایجاد می کنند؛ در حالی که لکه های دوقلو فقط توسط نوترکیبی میتوزی تولید می‌شوند. بنتازون که به عنوان جهش زا شناخته نمی شد، به تست های لکه‌ی بال در آمیزش های HB، جواب مثبت داد. مولینات هم در آمیزش های استاندارد و هم در آمیزش های HB جواب مثبت داد. تیوبنکارب فقط برای آمیزش های استاندارد آن هم با بالاترین غلظت (10 میلی مولار) جواب مثبت داد. نهایتاً تری فلورالین، که در مورد جهش زایی مفصلاً مطالعه شده است، در مورد آزمون لکه‌ی بال برای هر دو نوع آمیزش، جواب مثبت داد.
1- مقدمه
مشخص شده است که بسیاری از مواد به خودی خود جهش زا نیستند، ولی بعد از وارد شدن به بعضی مسیرهای متابولیک، به مشتقاتی تبدیل می شوند که می توانند با DNA واکنش دهند. فعالسازی پیش جهش زاها در ابتدا توسط کمپلکس آنزیمی سیتوکروم P-450 انجام می شود. این کمپلکس آنزیمی قابلیت متابولیزه کردن مواد بسیاری را دارد. بیشتر خصوصیات مسیرهای متابولیسمی که به اندازه‌ی کافی مطالعه شده اند، شباهت اساسی در بین گونه های متفاوت دارد. با این همه، تبدیلات زیستی که پیش جهش زاها را به جهش زاها تبدیل می کنند می توانند در گونه های مختلف، متفاوت باشند.
تا کنون چندین استراتژی برای مطالعه‌ی اثرات جهش زا، معلول فعال شدن پیش جهش‌زاها در سیستم های زیستی متفاوت مثل میکروارگانیسم ها، گیاهان، دروزوفیل و سلول های پستانداران، استفاده شده است. بدون تردید شناخت مسیرهای متابولیسمی برای بررسی اثر جهش زایی علف کش ها لازم است زیرا بعضی از آنها برای فعال شدن باید در یک مسیر متابولیسمی تبدیل شوند.
آزمون جهش و نوترکیبی پیکری بال (SMART) در مگس سرکه، برای پیکری سریع و ارزان آسیب های ناشی از سم های جهش زا طراحی شد. اهمیت SMART در این است که اثرات را در زیوه و در حضور فرآیندها متابولیک بررسی می کند. به علاوه باید به یاد داشته باشیم که سیستم های فعالسازی متابولیک در مگس سرکه بسیار شبیه این سیستم ها در پستانداران است. در دوران جنینی سلول های دیسک‌های فرضی به طور میتوزی تقسیم می شوند و بسیاری از جهش های نقطه‌ای، حذف ها، نوترکیبی های میتوزی و جدا نشدن ها، در بال مگس سرکه قابل دیدن است. اگر در یکی از سلول های دیسک های فرضی جهشی ایجاد شود، این سلول یک کلون از سلول‌های جهش یافته ایجاد می کند که فنوتیپ یک مارکر مشخص را نشان می دهند. استفاده از سویه های با فعالسازی زیستی بالا (HB)، که خصوصیت آنها فعال تر بودن سیتوکروم P-450 است، پیدا کردن پیش جهش زاهای دسته های مختلف را تسهیل می‌کند.