مقدمه – تعریف
ماده1- مدارس غیر انتفاعی مدارسی است که از طریق مشارکت مردم, مطابق اهداف و ضوابط و دستور العمل های عمومی و وزارت آموزش و پرورش تحت نظارت آن وزارتخانه تاسیس و اداره میشود.
مبحث اول- تاسیس مدارس غیر انتفاعی
ماده 2- موسس یا موسسان مدارس غیر انتفاعی فرد یا افراد حقیقی و نیز اشخاص حقوقی هستند که بر طبق مفاد این قانون اقدام به تاسیس واحد اموزشی می نمایند.
ماده 3= موسس یا موسسان باید واجد شرایط ذیل باشند.
الف- اسلام و عمل به احکام اسلامی و برخوردرای از حسن شهرت.
ب- التزام عملی به ولایت فقیه و قانون اساسی.
ج- تابعیت جمهوری اسلامی ایران.
د- عدم وابستگی به رژیم گذشته و عدم وابستگی به گروهکهای منحرف و یا منحرف و غیر قانونی مانند منافقین.
ه - تاهل و داشتن حداقل 30 سال سن.
و- داشتن سابقه آموزشی یا فرهنگی.
ز- داشتن حداقل مدرک دیپلم یا معادل (حوزوی) آن.
تبصره 1: در صورتی که موسس یا موسسان از اشخاص حقوقی باشند، فرد یا افرادی که به عنوان نماینده یا نمایندگان موسس یا موسسان معرفی می شوند باید دارای شرایط مندرج در این ماده باشند.
تبصره 2: مرجع تحقیق و رسیدگی و اعلام صلاحیت موسس یا موسسان شورای نظارت مذکور در ماده 15 این قانون می باشد.
تبصره 3: موسسان مدارس اقلیتهای دینی شناخته شده موضوع این قانون شرایط مراجع رسمی مذهبی آنان که تابع و مقیم کشور هستند یا نمایندگان مورد تائید ایشان به وزارت آموزش و پرورش معرفی می شوند.
ماده 4- وظایف موسس یا موسسان به قرار زیر میباشد:
الف- اخذ مجوز رسمی از وزارت آموزش و پرورش برای تاسیس واحد یا واحد های آموزشی در مقاطع مختلف تحصیلی (کودکستان، دبستان، مدرسه راهنمایی، دبیرستان و آموزشگاههای آمادگی برای کنکور و کلاسهای تقویتی).
ب- تضمین منابع مالی لازم برای تامین هزینه های واحد آموزشی، حداقل به مدت یک سال.
ج- پیش بینی و تهیه فضای آموزشی مناسب و تجهیزات و امکانات آموزشی و تربیتی مورد نیاز واحد آموزشی بر طبق ضوابط وزارت آموزش و پرورش. فضای آموزشی این گونه مدارس همانند مدارس دولتی موجود در منطه است، مگر آنکه برای موسسین امکان استفاده از فضای بیشتر باشد.
د- پیشنهاد سه نفرواجد شرایط به آموزش و پرورش برای صدور حکم مدیریت واحد آموزشی به نام یکی از آنها.
ماده 5- مدیر واحد آموزشی باید دارای شرایط زیر باشد:
الف- اعتقاد و التزام عملی به مبانی و احکام اسلامی و ولایت فقیه وقانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
ب- سلامت روانی و نداشتن نقص عضو، به طوری که مانع انجام وظیفه شود.
ج- عدم وابستگی به رژیم گذشته و گروهکهای منحرف غیر قانونی.
د- داشتن آشنایی با مسائل آموزشی.
ه- تاهل برای مردان
و- تابعیت جمهوری اسلامی ایران.
ز- داشتن حداقل 30سال سن.
تبصره- مدیران مدارس غیر انتفاعی بر حسب دوره های تحصیلی واحد آموزشی باید حداقل دارای یکی از مدارک زیر یا معادل آنها باشند:
دبستان: دیپلم، راهنمایی، کاردانی (فوق دیپلم)، دبیرستان: کارشناسی (لیسانس).
ماده 6- مدیر مدارس غیر انتفاعی باتوجه به شرایط مندرج در ماده 5 و بر اساس پیشنهاد موسس یا موسسان و حکم آموزش و پرورش منصوب می گردد. در صورتی که ظرف دو ماه از تاریخ پیشنهاد، حکم صادر نشود، شورای نظارت مذکور در ماده 15 در مورد فرد یا افراد پیشنهاد شده از طرف موسس و یا موسسان اتخاذ تصمیم خواهد نمود.
تبصره- انتخاب مجد مدیر قبلی بلامانع است.
ماده 7- منابع مالی مدارس غیر انتفاعی عبارتند از:
الف- شهریه دریافتی از اولیای دانش آموزان.
ب- کمکهای دریافتی از اولیای دانش آموزان و افراد خیر و موسسات خیریه.
تبصره 1- وزارت آموزش و پرورش می تواند به مدارس غیر انتفاعی کمک نماید، میزان و موارد کمک های مذکور در آیین نامه خاصی که به تصویب هیأت وزیران می رسد مشخص خواهد شد.
تبصره 2- میزان شهریه قابل دریافت با توجه به سطح آموزشی و همچنین هزینههای سال قبل، هر سال به پیشنهاد موسس یا موسسان و تایید آموزش و پرورش تعیین خواهد شد.
تبصره 3- شهریه و کمکهای دریافتی از افراد یا آموزش و پرورش تحت نظر شورایی مرکب از افراد ذیل هزینه خواهد شد:
نماینده موسس یا موسسان.
نماینده معلمان واحد آموزشی.
دو نفر نماینده انجمن اولیاء و مربیان واحد آموزشی.
مدیر واحد آموزشی.
تبصره 4- موسس یا موسسان موظفند سالیانه ترازنامه مالی را برای اطلاع اولیای دانش آموزان منتشر نمایند.
ماده 8- ماموریت مستخدمین وزارتخانهها، موسسات دولتی، سازمانهای وابسته به دولت، موسساتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است و نهادهای انقلاب اسلامی به مدارس غیر انتفاعی بنا به تقاضای این مدارس و موافقت دستگاه ذیربط امکان پذیر است.
تبصره- حقوق و مزایای این گونه ماموران بر حسب توافق موسسه ذیربط بامدارس غیر انتفاعی قابل پرداخت خواهد بود. سابقه خدمت این گونه ماموران در مدراس غیر انتفاعی از لحاظ گروه رتبه، پایه یا درجه یا هر عنوان مشابه دیگر و بازنشستگی و وظیفه جزو سوابق خدمت دولتی آنان بر طبق مقررات منظورو محسوب خواهد شد. مکاتبات مربوط از طریق آموزش و پرورش انجام خواهد شد.
مبحث دوم- برنامههای آموزشی و تربیتی و نظارت بر امور مدارس غیر انتفاعی
ماده 9- برنامههای آموزشی و تربیتی- کتب درسی و امتحانات مدارس غیر انتفاعی طبق قوانین و مقررات و دستورالعملهای عمومی وزارت آموزش و پرورش خواهد بود.
ماده 10- مربیان امور تربیتی واحد آموزشی بر طبق آییننامه اجرایی این قانون شرایط موسس یا موسسان به آموزش و پروش معرفی و پس از تایید مشغول به کار می شوند.
ماده 11- کارکنان آموزشی واداری مورد نیاز بر اساس ضوابط علمی و گزینشی که در وزارت آموزش و پرورش مجری است به پیشنهاد مدیر واحد آموزشی و تایید موسس یا موسسان انتخاب خواهند شد.
ماده 12- آیین نامه استقرارمدارس غیرانتفاعی در مناطق و محلات مختلف ظرف سه ماه با پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش به تصویب هیأت وزیران می رسد.
ماده 13- همه ساله حداقل پنجاه درصد از کل ظرفیت پذیرش مدارس غیر انتفاعی به دانش آموزان محل اختصاص می یابد.
تبصره 1- به ازای کمکهای دریافتی از دولت یا افراد و موسسات خیریه، مدارس غیر انتفاعی موظفند از دانش آموزانی که امکان پرداخت شهریه را ندارند ثبت نام به عمل آورند.
تبصره 2- خانواده های شهدا، اسرا، مفقود الاثرها، جانبازان و افراد بیسرپرست در اولویت میباشند.
ماده 14- کلیه درآمدها و هزینههای این مدارس در دفاتر رسمی ثبت می شود و عنداللزوم مورد بازرسی آموزش و پرورش قرار می گیرد. تراز سالانه این مدارس همه ساله توسط مدیر واحد آموزشی تنظیم و پس از تایید شورای مذکور در تبصره 3 ماده 7 برای رسیدگی به وزارت آموزش و پرورش و وزارت امور اقتصادی و دارایی ارائه میگردد.
ماده 15- برای نظارت بر اجرای این قانون شورایی در وزارت آموزش و پرورش به ریاست وزیر آموزش و پرورش با ترکیب زیر تشکیل می شود:
وزیر آموزش و پرورش و در غیاب وی معاون وزیر که مسئولیت امور مدارس غیر انتفاعی را به عهده دارد.
یک نفر به انتخاب (رئیس جمهور)
یک نفر به انتخاب شورای عالی انقلاب فرهنگی
یک نفر به انتخاب شورای عالی آموزش و پرورش
یک نفر به انتخاب سازمان مرکزی انجمن اولیاء و مربیان
تبصره- شورای مذکور شوراهایی با ترکیب نمایندگان اعضای شورای فوق الذکر در سطح استانها به ریاست مدیر کل آموزش و پرورش و در صورت لزوم به همین ترتیب در سطح شهرستانها و مناطق بامسئولیت رئیس آموزش و پرورش تشکیل می دهد. در صورت اعتراض، متقاضیان به تصمیمات این شوراها، موضوع برای رسیدگی به شورای بالاتر از ارجاع می گردد.
ماده 16- شورای نظارت علاوه بر نظارت کلی و بازرسی و انجام دیگر وظایف مذکور در سایر مواد این قانون، به شکایات مربوط به عدم صدور مجوز و تعیین میزان شهریه رسیدگی می نماید.
ماده 17- در صورتی که موسس یا موسسان فاقد برخی از شرایط مذکور در ماده 3 شوند و یا در اجرای مقررات این قانون، با بیتوجهی به تذکرات مسوولین آموزش و پرورش تخلفاتی در زمینه های آموزشی، تربیتی و اداری به طور مکرر مرتکب شوند، شورای نظارت می توانند پروانه و یا مجوز تاسیس این گونه مدارس را لغو نماید و تا پایان سال تحصیلی ادامه کار مدرسه به عهده آموزشی و پرورش خواهد بود.
تبصره 1- در صورتی که موسس یا موسسان نسبت به رای صادره شورای نظارت اعتراض داشته باشند می توانند به دادگاه صالح شکایت کنند.
تبصره 2- در صورت انحلال، اموال باقیمانده مربوط به آموزش و پرورش صرفاً در امور آموزشی به مصرف خواهد رسید.
ماده 18- بانکهای کشور موظفند بر طبق قانون عملیات بانکی بدون ربا با معرفی وزارت آموزش و پرورش پنجاه درصد نیازهای مالی موسس یا موسسان غیر انتفاعی را که فرهنگی و یا از مستخدمین دیگر دستگاههای دولتی و یا وابسته به دولت باشند برای تهیه فضای آموزش و تامین تجهیزان و امکانات به صورت وام فرض الحسنه تامین نماید.
ماده 19- معلمان و کارکنان تمام وقت غیر دولتی مدارس غیر انتفاعی بر اساس قانون تامین اجتماعی از بیمه بازنشستگی و خدمات درمانی بهره مند می گردند.
ماده 20- از تاریخ تصویب این قانون؛ آیین نامه اجرایی آن ظرف مدت سه ماه با پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
ماده 21- با تصویب این قانون، کلیه قوانین ملغی می گردد. قانون فوق مشتمل بر بیست و یک ماده و پانزده تبصره در جلسه علنی شورای اسلامی تصویب و بند (د) ماده 3 آن مورد ایراد شورای نگهبان بوده و در جلسه مورخ 19/7/1367 مجمع تشخیص مصلحت نظام اسلامی به تصویب رسیده است.
آئین نامه استقرار مدارس غیرانتفاعی مصوب هیأت محترم وزیران «شماره 140120/ت 966 مورخ 27/12/67»آئآئین
ماده 1- مدارس غیر انتفاعی پس از اخذ موافقت نهایی وزارت آموزش و پرورش و بر اساس مفاد این آیین نامه منحصراً در محل و منطقه ای که مورد موافقت قرار گرفته است تاسیس می گردد.
ماده 2- اولویت برخورداری از کمکهای دولت در تاسیس مدارس غیر انتفاعی با موسس و موسساتی می باشد که در محل ومناطق آنها تنگناها و کمبود فضاهای آموزشی وجود داشته باشد.
تبصره- محلها ومناطق موضوع این ماده بر اساس تراکم جمعیت دانش آموزی، کمبود فضای آموزشی و برنامه ریزیهای وزارت آموزشی و پرورش همه ساله توسط آن وزارت تعیین و ابلاغ می گردد.
ماده 3- در دو سال اجرای قانون تاسیس مدارس غیر انتفاعی محدودیتی در مورد محل و منطقه استقرار این مدارس وجود نخواهد داشت و پس از این مدت اولویت های مربوط توسط وزارت آموزش و پرورش تعیین و اعلام می شوند.
آیین نامه اجرایی مدارس غیر انتفاعی مصوب هیأت وزیران
«شماره 116/140/ت، تاریخ 27/12/67 و اصلاحیه شماره 459/ت 570 ه مورخ 19/1/71»
فصل اول- ضوابط تاسیس مدارس غیر انتفاعی
ماده 1- مدارس غیر انتفاعی مدارسی است که از طریق مشارکت مردم، مطابق اهداف و ضوابط و برنامه ها ودستور العمل های عمومی وزارت آموزش و پرورش تحت نظارت آن وزارتخانه تاسیس و اداره می شود.
تبصره- منظور از غیر انتفاعی بودن آن است که درآمد حاصله صرفا صرف هزینه های جاری و توسعه آتی مدارس گردد.
ماده 2- مدارس غیر انتفاعی در هر یک از دوره های زیر به وسیله اشخاص حقیقی و یا حقوقی تاسیس خواهد شد.
الف- کودکستان (آمادگی، سال ما قبل دبستان)
ب- ابتدایی
ج- راهنمایی تحصیلی
د- متوسطه شامل دبیرستانهای نظری و هنرستانها (در رشته های مختلف مصوب وزارت آموزش و پرورش)
ه- آموزشگاههای آمادگی کنکور و کلاسهای تقویتی.
ماده 3- شرایط آموزشی، فنی، تربیتی، بهداشتی و ایمنی واحدهای آموزشی در تمام مدت سال تحصیلی باید با ضوابط و دستورالعمل هایی که از طریق آموزش و پرورش ابلاغ میشود مطابقت داشته باشند.
ماده 4- مجوز تاسیس مدارس غیر انتفاعی به نام فرد یا افراد حقیقی و حقوقی صادر می شود و اجازه مذکور قابل انتقال یا واگذاری به دیگری نیست. در صورت تخلف از این ماده شورای نظارت می تواند مجوز تاسیس را لغو نماید.
ماده 5- معرفی موسس یا موسسان مدارس غیر انتفاعی پس از تایید میزان نیازهای مالی آنها از سوی آموزش و پرورش برای اخذ وام از نظام بانکی کشور بر اساس مفاد ماده 18 قانون تاسیس مدارس غیر انتفاعی توسط آن وزارت صورت خواهد پذیرفت.
فصل دوم – شرایط مدیر و کارکنان و وظایف ونحوه انتخاب آنان
ماده 6- مدیران مدارس دخترانه منحصراً از بین خواهران و مدیران مدارس پسرانه از بین برادران متاهل انتخاب خواهند شد.
تبصره- برای تصدی مدیریت مدارس دخترانه اولویت با خواهران متاهل است.
ماده 7- مدیر مدرسه نسبت به حسن اجرای امور پرورشی، آموزشی و اداری. در مقابل آموزش و پرورش مسئولیت دارد و باید زمینه های لازم برای بازرسی نمایندگان آموزش و پرورش را به نحو احسن فراهم نماید.
ماده 8- کلیه پرسنل اعم از مدیران، معاونین، مربیان، متصدیان امور دفتری و خدمتگزاران موظف به اجرای دقیق و کامل شرح وظایف ابلاغ شده توسط آموزش و پرورش می باشند.
فصل سوم- ثبت نام و مقررات انضباطی در مدارس غیر انتفاعی
ماده 9- ثبت نام و تحصیل دانش آموزان در پایه ها و رشته های مختلف تحصیلی و جابه جایی آنان در جریان سال تحصیلی بر اساس مقررات و دستور العمل های جاری آموزش و پرورش انجام می شود.
ماده 10- آئین نامه انضباطی و ضوابط تشویق و تنبیه مدارس دولتی برای دانش آموزان مدارس غیر انتفاعی نیز لازم الاجرا است.
ماده 11- مدیر هر واحد آموزشی موظف است در خصوص تشکیل شورای موضوع تبصره 3 ماده 7 قانون تاسیس مدارس غیر انتفاعی حداکثر تا 15 آبان ماه هر سال تحصیلی نسبت به تعیین نمایندگان معلمان و انجمن اولیاء و مربیان اقدام کند و نتیجه را ظرف ده (10) روز به آموزش و پرورش گزارش دهد.
ماده 12- وزارت آموزش و پرورش مجاز است همه ساله در بودجه آموزش و پرورش مبالغی را به منظور کمک به پیشرفت امور آموزشی، تربیتی و تامین نیروی انسانی مورد نیاز مدارس غیر انتفاعی پیش بینی نماید. میزان وموارد کمکهای مذکور در آیین نامهای که به تصویب هیات وزیران میرسد مشخص خواهد شد.
ماده 13- دستورالعمل های لازم برای اجرای قانون در حدود این تصویب نامه توسط وزارت آموزش و پرورش تدوین و ابلاغ می گردد.
فصل دوم
صدور موافقت اصولی – امور حقوقی
مصوبات شورا پیرامون نحوه صدور و مجوز.
شماره جلسه شورای نظارت مرکزی |
تاریخ جلسه |
شماره نامه و تاریخ ارسالی به استانها |
124 |
###### |
13540/109 مورخه 5/11/72 |
ماده 1- به هر متقاضی تاسیس مدرسه غیر انتفاعی تنها به عنوان شخص حقیقی یا حقوقی مجوزداده می شود و افراد همزمان نمی توانند موسس حقیقی و نماینده اشخاص حقوقی باشند. در صورتی که متقاضی قبلا مجوز حقیقی دریافت نموده و متقاضی اخذ جواز حقوقی نیز باشد تنها با تبدیل مجوز شخص حقیقی او به هر حقوقی امکان پذیر می باشد.
تبصره- اشخاص حقوقی که بامعرفی نماینده موفق به راه اندازی مدرسه گردیده اند در صورتیکه متقاضی تغییر نماینده معرفی شده با شند با در نظر گرفتن مفاد ماده 3 قانون تاسیس مدارس غیرانتفاعی 3ماه قبل از تغییر نماینده فرد واجد شرایطی را معرفی و مجوز لازم را اخذ نماید، بدیهی است تا تعیین نماینده جدید نماینده قبلی کماکان مسئولیت های ناشی از نمایندگی را دارای می باشد.
ماده 2- مجوز اشخاص حقوقی به نمایندگان موسساتی اعطا می گردد که نماینده معرفی شده قبلا به صورت حقیقی مجوز اخذ ننموده باشد و در صورت داشتن مجوزوعدم تاسیس مدرسه تا زمان تقاضا مجوز حقیقی او با موافقت شورای نظارت به نماینده شخص حقوقی تبدیل می گردد در این مورد لازم است بعد از موافقت شورا اصل مجوزحقیقی وی اخذ و ابطال گردد و مجوز جدیدی به نمایندگی شخص حقوقی به نام وی صادر گردد.
تبصره 1- اشخاص حقوقی که در استانهای مختلف موفق به ایجاد مدرسه شده اند لازم است در هر شهر نماینده به تناسب جنسیت مدرسه با عنایت به ماده 3 قانون به شورای ا ستان معرفی نمایند.
تبصره 2- موسساتی که قبلاً با یک نماینده در سراسر کشور اقدام به تاسیس مدرسه نموده اند لازم است ظر ف مدت 6 ماه از تاریخ ابلاغ نسبت به معرفی نماینده در شهرهای محل استقرار مدارس اقدام نمایند و مراحل صدور مجوز به نام نمایندگان آنان از طریق شوراهای استان مربوط انجام خواهد گرفت.
تبصره 3- برای تبدیل مجوز شخص حقیقی به مجوز حقوقی پس از کسب موافقت ارائه مدارک زیر از زطریق متقاضی (دارنده مجوز حقیقی) لازم است:
الف- تقاضای دارنده مجوز حقیقی و اعلام رضایت وی.
ب- ارائه اساسنامه ای که التزام به اجرای قوانین و مصوبات وزارت آموزش و پرورش در آن قید و با اهداف آموزش و پ رورش و قانون تاسیس مدارس غیر انتفاعی مغایرت نداشته باشد.
ج- سپردن تعهد توسط دارنده مجوز حقیقی مطابق فرم تعهد نامه.
د- تصویر یا بریده روزنامه حاوی آگهی ثبت موسسه.
ماده 3- به متقاضیان تاسیس مدرسه تنها برای یک دوره تحصیلی مجوز داده می شود و افزایش دوره جدید قبل از راه اندازی تنها با ارائه امکانات لازم شامل زمین، ساختمان و اعتبارات مورد نیاز وتصویب شورای مرکزی نظارت میسور می باشد شورای نظارت استان اینگونه درخواستها را همراه با پرونده متقاضی وتایید توانمندی موسس در اجرای امور آموزشی و تربیتی به شورای مرکزی مستقر در معاونت مدارس غیر انتفاعی ارسال خواهد نمود.
تبصره- شورای نظارت مجاز است برای موسساتی که مجوز دبستان اخذ نموده و مدرسه را دایر کرده اند مجوز آمادگی و برای موسساتی که موفق به راه اندازی دبیرستان شده اند دوره آمادگی کنکور وتقویتی صادر نماید.
ماده 4- کلیه مجوزهای صادره اعم ازحقیقی و حقوقی مدارس پسرانه بنام آقایان و مدراس دخترانه به نام خانم های متقاضی صادر می گردد: زن و شوهر واجد شرایط از این قاعده مستثنی می با شند.
ماده 5- موسس یا موسسان موظف می باشند بر اساس دوره مندرج در مجوز اصولی خود اقدام به راه اندازی مدرسه نمایندو هر گونه تغییردوره با اخذ هزینه های مربوطه در چارچوب ضوابط و مقررات توسطدفتر توسعه و نظارت معاونت مدارس غیر انتفاعی انجام خواهد گرفت.
ماده 6- اعتبار کلیه مجوزهای صادره توسط معاونت مدراس غیر انتفاعی جهت راه اندازی یکساله خواهد بود در صورت عدم اقدام به راه اندازی تمدید آن منوط به رای و نظر شورای نظارت می باشد.