مادر بورد و انواع آن
مادر برد به معنی تخته مادر بوده که کنایه از تخته اصلی یا بورد اصلی میباشد.
مادربرد اصلی ترین قطعه کامپیوتر میباشد که بقیه قطعات به آن وصل میشود. مادربرد تشکیل شده از تعدادی چیپ ، میکرو چیپ ، اسلات ، خازن ، ویک بورد یا تخته است. مادربرد بزرگ‌ترین قطعه کامپیوتر بعد از کیس است .
مادربرد
ASROCK
مادربورد های Asrock در 2 نوعه کلی شامل سری های INTEL P4 و AMD K7 است که تنوع چیپ های خوبی هم داره واز این نوع چیپ ها استفاده میکنه:VIA ،INTEL ،SIS ،ALI که در سری P4 INTEL هر چهار مدل و در سری AMD K7 از چیپ های SIS وVIA سود جسته.این مادربورد بدون حذف COMPORT ها دارای 8 پورت USB 2.0 روی مادربورده این مادربورد همچنین از فناوری U-COP استفاده کرده که میتونه از مادربورد های SOCKET A و SOCKET 478 رو پشتیبانی میکنه.این U-COP مخفف (Universal Cpu Overheating Protection ) است.این تکنولوژی به عنوان یک مکانیزم محافظت از گرما،در مقابل خرابی های ناشی از حرارت بیش از حد پردازنده قرار گرفته است. ASROCK U-COP با دو سنسور داخلی وخارجی و Universal Sensing دماهای مختلف رو روی مادربورد تعیین میکنه و دارای یک سیستم هشدار است که هیچ نیازی به تنظیم بایوس یا نرم افزاری دیگری نداره ،زیرا بلافاصله در دماهای بحرانی خودش خاموش میشه.از دیگر امکاناتش استفاده از تکنولوژی Hyper Threasing است .
توضیح: این تکنولوژی اختراع شرکت اینتله و امکان پردازش موازی نرم افزارهای مختلف را که دستور آنها در یک زمان به پردازنده میرسد رو مدیریت میکنه و باعث بالا رفتن قابلیت پردازنده و پردازش های موازی میشه.
Gigabyte GV-N98TSL-1GI
با تشکر از تکنولوژی NVIDIA PhysX، GV-N98TSL-1GI این ضمانت را به گیمرها می دهد که تجربه ی جدیدی از افکت های تصویری مانند انفجارها و حرکت موج های دریا در حین انجام بازی داشته باشند. تکنولوژی NVIDIA CUDA نیز باعث می شود که هسته ی پردازنده های گرافیکی نسبت به نمونه های قدیمی، شتاب بالایی بگیرند و در مواقع نیاز کارایی سیستم را تا حد بسیار زیادی بالا ببرند. بواسطه ی ترکیب شدن با تکنولوژی منحصر به فرد NVIDIA SLI، کارت گرافیکی GV-N98TSL-1GI گیگابایت توانایی ارائه دادن تصاویری خیره کننده و بسیار سریع تحت سیستم عامل ویندوز را دارد. با اتصال دهنده HDMI با بدنه از جنس طلا، GV-N98TSL-1GI دارای توانایی انتقال داده بسیار بالایی است و در عین حال بیشترین حفاظت در برابر اختلالات الکترومغناطیسی نیز صورت می پذیرد. اتصال دهنده HDMI طلایی ما تصاویر دیجیتال را بسیار شفاف و بدون هیچ گونه کاهش کیفیت پخش می کند. گیمرها لحظات بسیار جذاب و فوق العاده ایی را با این محصول تجربه خواهند کرد.
FPRIVATE "TYPE=PICT;ALT="
شکل دهنده ساختار (form factor) هر مادر بورد شکل کلی آنرا توصیف می کند. یعنی چه نوع منبع تغذیه و یا کیسی با آن قابل استفاده است. همچنین معرف ساختار فیزیکی آن نیز هست. برای مثال یک شرکت می تواند 2 نوع مادربورد تولید کند که اساسا" کارکردی یکسان دارند اما ساختار آنها (form factor
شکل دهنده ساختار (form factor) هر مادر بورد شکل کلی آنرا توصیف می کند. یعنی چه نوع منبع تغذیه و یا کیسی با آن قابل استفاده است. همچنین معرف ساختار فیزیکی آن نیز هست. برای مثال یک شرکت می تواند 2 نوع مادربورد تولید کند که اساسا" کارکردی یکسان دارند اما ساختار آنها (form factor) متفاوت است. و تنها تفاوت واقعی میان آنها طرح بندی فیزیکی آن هاست یعنی مکان قرار گیری اجزای مادربورد و غیره... . در واقع بسیاری از کمپانی ها از این رویه استفاده می کنند برای مثال یک نسخه baby AT دارند و یک نسخه ATX.
AT and Baby AT
تا همین اواخر نسخه AT و baby AT رایج ترین شکل ساختاری مادربوردها بودند. این دو نسخه عمدتا" در پهنای مادر بورد با هم فرق دارند بردهای کامل و قدیمی تر AT 12 سانتیمتر پهنا دارند این بدین معنا است که نوعا" نمیشود آنها را با کیسهای متداول mini desktop یا mini tower استفاده کرد.
مادربوردهای بسیار اندکی در بازار وجود دارد که از ساختار full AT بهره میبرد. مورد استفاده این نوع شکل ساختاری مادربورد در مورد کامپیوترهای قدیمی تر مثل 386 یا قبل آن کاملا" متداول تر است.
صرف نظر از محدودیت این نوع مادر بورد (FULL AT ) در بکارگیری با کیس های کوچکتر. مشکل بزرگتر این است که درصد زیادی از سطح این مادر بورد بر روی مکان قرار گیری درایو ها می افتند که این باعث سختی کار در هنگام نصب سخت افزار؛ اشکال زدایی و بروز رسانی می گردد. مادر بوردهای AT در سال 1997 از رایج ترین های بازار بودند. بعد از گذشت 3 سال با فشاری که شرکت اینتل بر بازار وارد کرد نوع ATX بر AT غلبه کرد و از آن موقع رایج ترین نوع شکل و ساختار مادربورد های در سیستم های کامپیوتری ATX است. فرمهای AT و baby AT قرار نیست جایی بروند (از بازار خارج شوند) چون هنوز تعداد زیادی کیس AT و منبع تغذیه و مادربورد از این نوع در بازار وجود دارد. این نوع کیس های به بروز رسانی احتیاج دارند و به عقیده من ]نویسنده[ حداقل بعضی از شرکتها به تولید مادر بورد هایی در این نوع فرم ساختاری و متناسب با تکنولوژی جدید برای پوشش نیاز بازار ادامه خواهند داد.
یک مادر بورد از نوع baby AT8.5 سانت پهنا و اسما" 13 سانتی متر طول دارد. اندازه کوچک شده این نوع مادر بورد در اغلب کیسها به معنی روی هم قرار گیری کمتر این بورد بر روی درایو ها است.گرچه هنوز مقداری روی هم افتادگی مادربورد و سایر قطعات در جلوی کیس وجود دارد. سه سوراخ پیچ بر روی برد است اولی در قسمت عقبی نزدیک شکافهای bus و کانکتور کی بورد دومی تقریبا وسط برد. و سومی در قسمت جلویی برد جایی که درایوها پیچ می شوند قرار دارد.
یکی از مشکلات بورد baby AT این است که بسیاری از آنها با کاهش اندازه سبب کاهش قیمت خود میشوند؛ در حالی که پهنا این نوع بورد استاندارد است. بوردهای جدیدتر از این نوع تنها 11 و حتی 10 سانتی مترطول دارد و این مسئله می تواند منجر به مشکل شود چون خط سوم سوراخ های پیچ مادر بورد با سوراخ پیچ روی کیس روی یک خط قرار نمی گیرد. بعضی شرکتها این خط سوم را از نظر طولی کاهش میدهند یا بطور کلی آنرا حذف می کنند. خوشبختانه همیشه می شود با همان 2 صف اول سوراخهای پیچ ؛ مادر بورد را روی کیس محکم کرد و بعدا برای ردیف سوم از پیچ سر خم استفاده کرد .
مادربوردهای baby AT با شکل ظاهری شان و وجود یک کانکتور واحدی با سایز کامل که به مادربورد لحیم شده شناخته می شوند. اتصال دهندهای در گاههای سریال و موازی هم اغلب ضمیمه برد است که بوسیله کابلهایی از میان کانکتورهای فیزیکی روی کیس به پینهایی روی مادر بورد وصل میبشود.
در مادربوردهای baby AT و AT سوکت پردازش گر اسلاتها و سوکتهای حافظه در قسمت جلوی مادر برد. و کارتهای توسعه جوری طرحراحی شده که در طول آنها قرار می گیرد. زمانی که این مادر بوردها در حدود 10 سال قبل تولید میشد. کارایی خوبی داشتند؛ چیپهای حافظه و پردازشگر کوچک بودند و همراه برد بودند (جدا نبودند) و وجود مانع بدلیل کمی جای روی مادر بورد مشکلی نبود. اما الان ما حافظه هایی روی سوکت SIMM/DIMM داریم که مستقیما هم بر روی مادر بورد وجود ندارند و پردازندهای بزرگتری با فن ها و هیت سینک های بزرگی که بر روی آنها سوار میشود. چون پردازنده در همان جای (شکافهای حافظه) هست نتیجه این میشود که هیت سینک و فن پردازنده جای 3 شکاف توسعه را روی مادر بورد می گیرد . بسیاری از فرمهای جدید مادربوردهای AT سوکتهای SIMM/DIMM را از سر راه برداشته اند اما مشکل جایگیری پردازنده هنوز هست. فرم ATX برای حل همین مشکل طراحی شد.
ATX and Mini ATX
ساختار ATX بعد از سالها؛ تغیر چشمگیری در طراحی کیس و مادر بورد بود؛ که توسط شرکت اینتل در سال 1995 انجام گرفت. بعد از 3 سال؛ سرانجام ساختار ATX بر AT غلبه کرد و الان به عنوان انتخاب پیش فرض برای سیستمهای نوین در نظر گرفته می شود. گرچه هنوز مادربوردهای AT بخاطر سازگاریشان با سیستمهای قدیمی خانگی و سیستمهای موجود در مغازها از انواع رایج هستند. مادربوردهای Pentium Pro جدید و Pentium II بیشتر از فرم ATX استفاده می کنند (تعجبی ندارد چون Pentium II جدیدترین نوع پردازنده هست و از جدیدترین خوانواده چیپستها هم استفاده می کند). شرکت اینتل برای مارکهای معروف و اصلی بازار؛ مادربورد تولید می کند و تنها هم از فرمت ATX استفاده می کند.
فرمت ATX چندین مزیت مهم در مقایسه با فرمهای قدیمی تر مادر بورد دارد. این نوع فرمت (ATX) بسیاری از نارضایتی سازندگان قطعات کامپیوتری را که مجبور بودند با آن کنار آیند بر طرف می کند
همانطور که فرمت baby AT پا به سن گذاشته است به همان نسبت به طور روز افزونی در بر طرف کردن نیازهای مادربورد های جدید و طراحی چیپ ست ها ناتوان شده است . از آن زمان فرمت ATX تغیراتی را نتنها نسبت به مادر بوردها بلکه در طراحی کیسها و منبع تغذیه نیز بوجود آورد. در زیر بعضی از این تغییرات بررسی میشود