وظایف و حدود اختیارات بهرهبرداری پست:
مقدمه
اپراتور تنها نیروی انسانی است که با انجام عملیات و بهره برداری از دستگاههای تحت کنترل خود با توجه به مقررات ایمنی و حفاظت خویش و ممانعت از بروز صدمات. به دستگاهها نوعی خدمات مورد نیاز را عرضه میکند همانطوری که میدانید جهت عرضه کردن این خدمت دستگاههایی که با میلیونها ریال ثروت مملکت تهیه شده در اختیار اپراتور قرار میگیرد. سپس بر هر اپراتوری فرض است که آشنایی به تمام دستگاههای مورد عمل خویش داشته و چگونگی عمل و کار دستگاهها را فرا گیرد. این آشنایی یک ضروریات مسلم حرفه اپراتور بوده و میبایست قادر به انجام عملیات سریع بر روی دستگاهها باشد، در سیستم برق مواقعی که بیشتر مورد نظر است و اپراتور و میتواند معلومات و کفایت خود را در آن به ظهور برساند، مواقع اضطراری و شرایط غیر عادی سیستم میباشد، که اپراتور بایستی با ورزیدگی و خونسردی کامل هر چه زودتر بدون فوت وقت شرایط را به حالت عادی، برگردانده و دیگر آن که دستورالعملهای صادر را هر چند وقت یکبار مطالعه کرده تا بتواند مفاد آن را در موقع اضطراری که فرصت برای مطالعه مجدد نیست سریعاً بکار برد.
ثبت وقایع و حوادث و شرایط بهرهبرداری
1 ثبت و یادداشت تمام امور اوضاع باید دقیق و صحیح و فوری انجام گیرد و در فرم های مربوط وارد گردد یادداشتها باید تاریخ داشته و ساعت وقوع یا انجام امور ثبت گردد و در مواردی که وقت حادثه و یا اتفاق مشخص نیست وقتی را که اولین بار جلب توجه کرده یادداشت شود.
2 ثبت زمان بر اساس 24 ساعت بوده و از نصف شب ساعت 00: 00 شروع و به نصف شب و روز بعد ساعت 24.00 ختم میگردد.
مثلاً پنجاه و دو دقیقه بعد از نصف شب چنین است 00.52 ثبت عملیات سیستم، از جمله مواردی که باید ثبت شوند عبارت است:
الف ) تمام دستورات و عملکرد گروهها که وارد یا خارج میشوند. با مشخصات گروه مربوطه.
ب ) تمام دستورات و پیامهای که توسط مرکز کنترل دسپاچینگ اعلام میگردد با ذکر مشخصات
پ ) باز و بستن کلیدهای و سکسیونر ها با ذکر دلیل یا علت آن.
ت ) دریافت یا صدور تضمین های حفاظتی یا حفاظت فوری و یا کارتهای خطر.
ث ) هر گونه موفقیت با کار در نزدیکی یا روی دستگاههای برقدار همراه با نوع کار قبلاً بایستی طبق برنامه و با موافقت و هماهنگی مرکز کنترل دیسپاچینگ باشد.
ج ) در خواستهای انجام نشده.
چ ) هر گونه اختلال یا قطعی در سرویس برق یا کم کردن اجباری برق با دلائل مربوط
ح ) گزارشهای وضع هوا در نقاط مختلف منطقه
خ) هر گونه عیب و نقص مشاهده شده، یا گزارش شده در دستگاهها و وسائل
د ) هر گونه وسیلهای که جهت تعمیر یا بعلل دیگر از مدار خارج میشود و همچنین وقتی که دوباره آماده و در مدار قرار میگیرد.
ذ ) اشتباهات عملیاتی
ر ) تعویض نوبتکاران مطابق با قوانین مربوط
ز ) بازرسی دورهای ایستگاه
ه ) وقایعی که طبق مقررات دیگر باید ثبت گردد.
شرایط تعویض شیفت:
1 هنگام تعویض اپراتوری که میخواهد شیفت را ترک کند باید:
الف ) گزارشی با شرح کافی برای آشنا نمودن اپراتوری که سر خدمت میآید با تمام اوضاع ایستگاه و تضمینهای حفاظتی و حفاظت فوری کارتهای اخطار و احتیاط و موارد لازمی که باید در حین تعویض به اطلاع اپراتور جدید برسد تهیه نماید و زمان تعویض شیفت را باید گزارش و امضاء نماید. که خلاصه این گزارش در دفتر ثبت روزانه ایستگاه باید وارد گردد.
ب ) اپراتور شیفت باید شخصاً توجه اپراتور جدید را به هر نوع موضوع مهم و حیاتی جلب نموده و توضیح کافی داده و اگر لازم باشد برای درک بیشتر محلهای مورد نظر را به او نشان دهد.
ج ) امور ثبت شده را در پایان با ذکر تاریخ و ساعت امضاء نماید.
هنگام تعویض شیفت اپراتوری که سر خدمت میآید باید:
الف ) گزارش خلاصه اوضاع را که توسط اپراتور قبلی تهیه و امضاء شده مطالعه و امضاء شده مطالعه نماید.
ب ) هر جا از ایستگاه را که به نظر خودش یا اپراتور قبلی لازم باشد بازرسی نماید.
3) تشریفات تعویض شیفت موقعی کامل است که اپراتور جدید گزارش اوضاع و احوال ثبت شده و سایر توضیحات دیگر را برای به عهده گرفتن شیفت کافی دانست و قبول نماید، در این صورت باید گزارش را امضاء نمود و زمان تحویل گرفتن را در گزارش ثبت نماید.
4) تا قبل از امضاء خلاصه گزارش و تحویل گرفتن کار اپراتور جدید باید هیچگونه عمل قطع و وصل انجام ندهد و هیچگونه اطلاع و پیام تلفنی با خارج، مبادله ننماید، مگر این که با دستور و راهنمایی اپراتوری که در سر نوبت هست. (اپراتور وقت)
5 ) اپراتور نباید بدون اطلاع و اجازه مقام مسئول جابجایی در شیفت انجام دهد.
6) در صورتیکه یکی از اپراتورهای قبلی تشخیص دهد که نوبتکار جدید برای انجام امور ایستگاه به طور ایمن و بهره وضع مناسب ندارد باید از تحویل شیفت خود امتناع کرده و فوراً مراتب را به مسئول ایستگاه یا مقام مسئول اطلاع داده و کسب تکلیف نماید.
7) کمک از اپراتوری که سر خدمت نیست:
اگر اشکالاتی پیش آید و اپراتور نوبتهای دیگر در ایستگاه باشد در صورت تقاضای اپراتور سر خدمت باید به او کمک نماید
دستورالعملها:
مقدمه:
با رشد دائمی مصرف و به موازات آن با افزایش قدرت تولید و گسترش شبکه انتقال ضوابط و سیاستهای بهرهبرداری نیز تا حدی تغییر میکند با لطبع دستورالعملهای ثابت بهرهبرداری که خط مشی بهره برداری سیاستهای اجرایی و همچنین چارچوب فیما بین کادر مستقر در مرکز کنترل قسمت برنامهریزی و مطالعات سیستم دیسپاچینگ ملی مراکز دیسپاچینگ مناطق و پرسنل بهرهبرداری پستها و نیروگاهها را تعیین میکند که هر گونه تغییر یا اصلاح دستورالعملهای موجود با صدور دستورالعملهای جدید کتبا از طریق مدیریت دیسپاچینگ و مخابرات شرکت توانیر یا سازمان برق ایران به یگانهای زیربط ابلاغ خواهد شد.
مسئولین پستها و نیروگاهها موظفند این دستورالعملها را در اختیار پرسنل بهره برداری قرار داد و اصلاحات و تغییرات بعدی را نیز به همه کارکنان زیربط ابلاغ نماید. پرسنل بهرهبرداری موظفند از مفاد کلیه دستورالعملها با اطلاع بوده و در صورت برخورد با هر گونه ابهام در تفسیر آنها میتوان مراتب را از طرف واحد مربوط به سازمان برق ایران اطلاع داد و احیاناً توضیحات تکمیلی را دریافت دارند.
تعیین حوزه عملیاتی وظایف و تقسیم مسئولیتها در کار بهره برداری شبکه:
هدف از تدوین دستورالعملها، تعیین حوزه عملیاتی، حدود مسئولیتها و وظایف دیسپاچینگ ملی و مناطق ایستگاهها و نحوه ارتباط بین آنها میباشد.
1 حوزه عملیات دیسپاچینگ ملی . مناطق:
کلیه نیروگاه و پستها مربوط، پستها و خطوط 230 و 400 کیلو ولت تحت کنترل مستقیم دیسپاچینگ ملی باشد.
کنترل عملیات کلیه پستها و خطوط پایین تر از 230 کیلو ولت هر منطقه تحت نظارت دیسپاچینگ آن منطقه میباشد.
حدود وظایف و مسئولیتها:
وظایف و مسئولیتهای بهره برداری از شبکه پیوست به شرح زیر بین قسمت مطالعات سیستم و برنامه ریزی و مراکز کنترل دیسپاچینگ ملی و مناطق و ایستگاهها تقسیم میشود.
1 2 ) مسئولیتها و وظایف قسمت مطالعات سیستم و برنامهریزی عهدهدار وظایف ذیل می باشند.
قسمت مطالعات سیستم و برنامهریزی عهدهدار وظایف ذیل میباشند.
الف ) پیشی بینی بار مصرفی و برنامه ریزی اقتصاد تولید نیروگاهها
ب ) مطالعه و بررسی امکانات، محدودیتهای شبکه و تدوین دستورالعملهای ثابت و موقت بهره برداری
پ ) برنامه ریزی اقتصادی تعمیرات و خروجیهای حوزه عملیات دیسپاچینگ ملی.
ت ) نظارت در برنامه ریزی قطعیها و خروجیها در حوزه عملیات دیسپاچینگ ملی
ث ) تهیه و تکثیر دیاگرامهای عملیاتی ایستگاههای تحت پوشش دیسپاچینگ مناطق.
ج ) تهیه و جمعآوری و تنظیم اطلاعات و آمار بهرهبرداری
چ )نظارت و کنترل بر تهیه اطلاعات و تنظیم فرمهای آماری دیسپاچینگ
2 2) مسئولیتها و وظایف مرکز کنترل دیسپاچینگ ملی:
مرکز کنترل دیسپاچینگ ملی رهبری عملیات را در سیستم بهره پیوسته عهدهدار میباشد. مسئول شیفت مرکز کنترل دیسپاچینگ ملی مستقیماً و یا از طریق مراکز کنترل دیسپاچینگ مناطق در کلیه مواقع بخصوص به هنگام بروز حوادث دستوراتی در حدود اختیارات به مسئولین ایستگاهها صادر مینماید و مسئولیت نهایی عملیات در موارد ذیل بعهده مرکز کنترل دیسپاچینگ ملی میباشد.
الف ) کنترل فرکانس شبکه بهم پیوسته
ب ) کنترل ولتاژ شبکه تحت پوشش دیسپاچینگ ملی
پ ) تصویب نهایی کلیه خروجیها در حوزه تحت کنترل دیسپاچینگ ملی
ت ) کنترل بار کلیه خطوط خروجیها موجود در حوزه عملیاتی دیسپاچینگ ملی
ث ) بهرهبرداری اقتصادی از منابع تولید
ج ) ارزیابی و تصمیم گیری در مورد در خواست خروجیهای بدون برنامه در همان شیفت در حوزه عملیات دیسپاچینگ ملی.
چ ) نظارت و ایجاد هماهنگی بین مراکز
کنترل دیسپاچینگ مناطق
3 2) مسئولیتها و وظایف مراکز کنترل دیسپاچینگ مناطق
دیسپاچینگ هر منطقه ضمن آگاهی از عملیات خود ملزم به اجرای وظایف از طرف دیسپاچینگ ملی میباشد.
الف ) کنترل ولتاژ شبکه تحت پوشش دیسپاچینگ مناطق
ب ) تصویب نهایی کلیه خروجیها در حوزه تحت کنترل باطلاع دیسپاچینگ ملی
پ ) تهیه گزارش حوادث، قطعیها و خروجیها در حوزه عملیاتی شامل واحدهای تولیدی و ایستگاههای تحت کنترل
ج ) تهیه و جمع آوری کلیه اطلاعات و آمار فنی منطقه و تکمیل و ارسال فرمهای مورد نیاز دیسپاچینگ ملی.
د ) برنامه ریزی قطعیها و خروجیها در حوزه عملیاتی دیسپاچینگ مناطق
تبصره 1 کنترل فرکانس شبکههای مجزا تحت نظارت دیسپاچینگ ملی به عهده دیسپاچینگ مناطق میباشد.
2 در صورت جدا شدن قسمتی از شبکه با نظارت دیسپاچینگ ملی به عهده دیسپاچینگ مناطق میباشد.
3 مرکز کنترل دیسپاچینگ ملی میتواند در کلیه شرایط بهرهبرداری نرمال یا اضطراری کلیه یا قسمتی از اختیارات خود را در رابطه با کنترل ایستگاههای تحت پوشش به مراکز کنترل دیسپاچینگ مناطق تعویض نماید.
4 2) مسئولیتها و وظایف ایستگاهها در رابطه با مراکز کنترل:
مسئولین ایستگاهها علاوه بر اجرای دستورالعملهای داخلی و تعمیراتی ملزم به اجرای موارد ذیل میباشد.
الف ) تشخیص و تصمیم گیری در مورد مساع بودن شرایط بهره برداری از خطوط واحدها، ترانسفورماتور و سایر تجهیزات ایستگاه خود با ر نظر گرفتن تنظیمات محدودیتها و عیوب
ب ) اجرای دستورات صادره از طرف مرکز کنترل با توجه به بند فوق.
پ ) تنظیم با راکتیو و راکتیو مورد در خواست مرکز کنترل بر روی واحدها با حداکثر راندمان ممکن.