افرای قرمز
نام علمی : Acer rubrum
خانواده : Aceraceae
موطن : شمال شرقی آمریکا
کاربرد: سایبان ، حواشی خیابان ، بر سطوح چمن ، کنار آب و تک درخت ، رنگ آمیزی پاییزی
در اوایل بهار گل های قرمز فراوان به تاج درخت نمایی کاملاً قرمز میدهد .پس از آن برگهای قرمز رنگ شروع به رشد میکنندکه به تدریج سبز درخشان میشوند . دمبرگ و رگبرگها و شاخه های جوان همچنان قرمز رنگ باقی میمانند ودر تابستان میوه های قرمز لابلای برگها رشد میکند . جزو اولین درختانی است که خزان میکند .برگها قبل از ریزش تبدیل به رنگ نارنجی و قرمز میشوند .مناسب ترین مکان رشد آنها در کنار آب است.
ارتفاع : 15 تا 30 متر
قطر تاج پوششی : 12 تا 24 متر
تاج متراکم و بیضی شکل . شاخه ها راست و قامت افراشته .پوست تنه خاکستری تیره و پوسته پوسته .
برگها ساده و متقابل و چند قسمتی . دارای دندانه های نامنظم و درازا و پهنای 5 تا 10 سانتیمتر
گل ها قرمز و کوچک و مشخص است که قبل از باز شدن برگها شکوفا میشوند .
میوه ها فندقه های بالدار قرمز به شکل V . تدریجاً دانه ها تغییر رنگ داده و در طول زمستان بر درخت باقی میمانند
سیستم ریشه : عمیق تا متوسط
سرعت رشد : سریع
سرما و گرمای مرطوب را تحمل میکند ولی در برابر گرمای خشک حساس است .
خاک لومی و مرطوب و غنی را ترجیح میدهد ولی خاک قلیایی را نیز میپذیرد . در مقابل غرقابی شدن مقاوم است . تابش مستقیم خورشید و شرایط ساحلی را تحمل میکند . از باد شدید باید محافظت شود .
هرس: شاخه های زیذین نهال جوان حذف شود . بهترین زمان هرس زمستان است . در بهار در اثر قطع اندام ، شیره گیاهی فراوانی خارج میشود .
ابیاری : رطوبت زیاد نیاز دارد .
تغذیه: هر دو سال یکبار در فصل پاییز کود دامی داده شود .
آفات و بیماری ها : مورد حمله شته قرار میگیرد . برای درمان باید از سموم فسفره استفاده کرد مانند مالاتیون .نوعی بیماری قارچی هم باعث پژمردگی و در نهایت خشکیدگی گیاه میشود که در صورت بروز باید درخت را قطع کرده و سوزانده شود . بستر درخت بیمار را با محلول بوردو ضد عفونی کرد .
گلی زیبا به نام آزالیا (Azalia )
به طور معمول این گل را برای جشن ها و اعیاد برای هدیه می برند . گلی بسیار زیبا است که به روشنایی کافی نیاز دارد
1. رطوبت زیادی را برای رشد و نمو لازم دارد
2. دمای بین 10 و 15 درجه را دوست دارد
3. هر روز باید به مقدار کم آبیاری شود
4. گل های آن به رنگ صورتی ، قرمز ، نارنجی ، سفید می تواند باشد
5. وقتی آن را از گلفروشی ها می خرید نمونه ای پر غنچه را برگزینید .
6. به طور کلی خاک آن باید همیشه مرطوب باشد
7. اواخر بهار آن را به تراس یا حیاط خانه منتقل کنیدو اواخر تابستان به خانه باز گردانید
8. اگر آب آهکدار ، مثلاً آب چاه ، آن را آبیاری کنید، برگهایش به زردی می گراید
9. توصیه می شود آن را حتماً با آب باران یا آب مقطر آبیاری کنید
10. اگر به آبهای فوق دسترسی نداشتید از آب لوله کشی استفاده کنید
11. تکثیر آن مشکل است و به گلخانه نیاز دارد .
عوامل موثر بر عملکرد هورمونها در روی گیاهان زینتی
غلظت Dosageهورمون مصرفی؛
سن فیزیولوژیکی گیاه
اکسین ها جزء اولین گروه هورمونهای کشف شده هستند که وظایفی همچون تسریع در ریشهزایی گیاهان و ریزش گلهای اضافی درختان میوه را بر عهده دارند. مهمترین عاملی که روی عملکرد اکسینها تأثیر گذار بوده مقدار مصرف اکسین و یا غلظت هورمون مصرفی است. گاهی اوقات یک اکسین معین عامل رشد و تقسیم سلولی است. اما اگر همین ماده را در غلظت Dosage خیلی زیاد بکار بریم، باعث مرگ و از بین رفتن گیاه میشود. بنابراین در مصرف هورمونها مخصوصاً اکسینها غلظت مصرف اهمیت زیادی دارد. عامل دیگری که در روی عملکرد و یا وظیفه خاص اکسین اثر گذار است سن فیزیولوژیکی گیاه مورد استفاده است. بسته به اینکه گیاهان در چه مقطع سنی قرار گرفتهاند غلظت مصرفی اکسین و زمان القا آن به سن متغیر است و نتایج متفاوتی دارد. اما بطور کلی مهمترین وظایفی را که برای اکسینها میشناسیم عبارتند از :
تسریع در ریشه زایی گیاهان سخت ریشهزا 3000 ppm - 8000 ppm- مخصوصاً در سطوح بزرگ و واحدهای تولیدی بزرگ که سرعت ریشهدار شدن گیاه و زمان آن اهمیت دارد، مصرف و کاربرد اکسینها دارای جایگاه ویژهای است؛
عامل تُنُک کننده در محصولات سالآور- به این طریق باعث ریزش گلهای اضافی درختان میشود. مثلاً در درخت سیب حالت سالآوری وجود دارد. بدین صورت که در بعضی از سالها میوه زیاد تولید میکند و در سال دیگر محصول بسیار ناچیزی دارد. کاربرد اکسینها باعث میشود که در سالهای پر محصول تعداد گلهای قابل تبدیل به میوه کم شود و در نتیجه عملکرد گیاه در سالهای مختلف به شکل متعادلی نگه داشته شود.
تکثیر گیاهان
طریق مختلف تکثیر
1- مستقیم یا جنسی Sexual Propagation
2- غیر مستقیم یا رویشی Vegetative Propagation
تکثیر مستقیم Sexual Propagation
تکثیر مستقیم بیشتر بعنوان تکثیر بذری شناخته شده است. اساس کار در این روش استفاده از بذر گیاه است. بذر یا Seed از ترکیب دانههای گرده گلهای نر و خامه گلهای ماده بوجود میآیند که به دو شکل هموزیگوت و هتروزیگوت وجود دارند. بعد از این ترکیب چنانچه گرده و مادگی از یک جنس باشند بذر حاصل را بذر همگن یا اصطلاحاً Homozygot مینامند و چنانچه بذر بدست آمده از آمیزش دانههای گرده غیر از گیاه مادر باشد بذر حاصل را ناهمگن یا اصطلاحاً Heterozygot گویند. معمولاً این روش برای گیاهانی که ناهمگنی یا Heterozygot دارند (مثل گلهای یک ساله که نیاز به تنوع و چند رنگی بیشتری دارند) از دیدگاه تولید کننده بهتر است. همچنین در جاییکه این روش مقرون به صرفه است (مثلاً در گیاهانی که تکثیر به روش غیر بذری مدت زمان طولانی میگیرد) استفاده میشود. مزایای بذر کاری
1) ارزانتر بودن نسبت به روش غیر جنسی؛
2) انبار کردن بذر به مدت طولانی؛
3) کنترل بیماریهای ویروسی.
میتوان بذر را برای مدت طولانی در انبار نگهداری کرد بدون آنکه آسیبی به وضعیت رویشی و ژنتیکی آن وارد شود. همچنین از آنجا که بیماریهای ویروسی عموماً بوسیله بذر انتقال پیدا نمیکنند لذا تکثیر بذری راه مطمئن برای کنترل بیماریهای ویروسی است.
معایب کشت و کار با بذر
1) به علت تفرقه صفات، یکنواختی لازم وجود ندارد؛
2) دوره نو نهالی طولانیتر است؛
3) کیفیت اولیه بذر از بین میرود.
برای آن دسته از گیاهان که نیاز به یکنواختی دارند روش بذر کاری برای تکثیر آنها مشکل آفرین است. همچنین در بعضی از گیاهانی که زمان لازم برای بلوغ و به گل رفتن گیاه طولانی است، هزینه زیادی دارد. مثلاً زمان لازم برای درخت گلابی حداقل 7 تا 8 سال است تا یک پایه بذری به درخت میوه تبدیل شود.
روشهای بذرکاری
بذر کاری به دو روش مستقیم و نشا کاری انجام میشود. روش مستقیم برای بذرهایی با اندازه متوسط عملی است که رویش آنها با مشکل زیادی همراه نیست. گل آحار و جعفری به روش مستقیم بذرکاری میشوند. تعداد زیادی از بذرهای گیاهان زینتی نیاز به نشا کاری دارند. در روش نشا کاری ابتدا بذرها را در یک جعبه کشت یا گلدان نشا کشت میکنیم. بعد از اینکه اندازه گیاهان و نشاها به حد معینی رسید و معمولاً این حد یک اندازه 4 تا 6 برگه است آنوقت گیاهان را به محل اصلی انتقال میدهیم.
نکات لازم در روش بذر کاری
1- آماده سازی بذر قبل از بذرکاری؛ آماده کردن بذرهای معمولی کار مشکلی نیست کافی است بذر تازه، کاملاً یکنواخت و فاقد هر گونه بذر علفهای هرز یا گیاهان دیگر در اختیار داشته باشیم.
2- تیمار قبل از کشت؛ گاهی برای اینکه بذر بعضی از گیاهان سبز شود قبل از رویش یا کشت بذر باید عملیاتی را بر روی آنها انجام دهیم تا بذرها را برای جوانه زدن آماده کنیم و اصطلاحاً به آن تیمارهای قبل از کشت میگویند.
کشت بذر (تیمارهای قبل از کشت)
عملیات قبل از کشت بذر را تیمارهای قبل از کاشت میگویند.
الف) خیساندن بذرها؛
ب) رفع سرما
Stratification ؛ این اصطلاح برای آن دسته از بذرها استفاده میشود که برای رویش نیاز به یک دوره سرما دهی دارند یعنی اگر یک دوره سرما را طی نکنند قادر به جوانه زدن نیستند.
ج) نرم کردن پوستهای سخت گیاهان به وسیله اسید سولفوریک؛ پوستهای بسیار سخت بعضی از گیاهان تا نرم نشوند قادر به جوانه زنی نخواهند بود. بسته به نوع گیاه و نیاز ما روش تکثیر جنسی یا غیر جنسی را انتخاب میکنیم. اگر نیاز به گیاهان یکدست و یکنواخت داریم از تکثیر غیر جنسی استفاده میکنیم. اما بیشتر برای گیاهان فضای سبز از روش تکثیر بذری استفاده میشود.
همچنین بسته به نوع بذر (ریزی و درشتی بذر) نوع کاشت فرق میکند. بذرهای ریز اطلسی را ابتدا با خاک خیلی سبک مخلوط نموده و سپس در سطح خاک گلدان مورد نظر پخش میکنیم. از آنجا که پوشش روی بذر نیز به اندازهی بذر بستگی دارد، حدود نیم سانتیمتر خاک روی بذرها ریخته و آبیاری نیز با احتیاط انجام میگیرد. هنگامیکه بذرها رشد کرده و 4 برگی شدند گیاه به گلدان اصلی منتقل میشود. بذرهای همیشه بهار درشت هستند و به فواصل معین در گلدان کاشته میشوند و روی آنها را با خاک بیشتری (حدود 2- 5/1 سانتیمتر) میپوشانیم و آب میدهیم.
گل رز
ارزش بوی انواع مختلف گل رز در نوع خود زیاد بوده و نسبت بهم تمایز چندانی ندارند و همچنین طعم آنها نیز بسیار بهم نزدیک است و فقط متخصصین آنها را از هم تشخیص میدهند.
بو و رایحه عطر رز طبیعی بینظیر و غیر قابل بیان و با سایر عطرها غیر قابل مقایسه است و تهیه آن به این لطاف بصورت مصنوعی ممکن نیست.
بهترین نوع گل رز واریته داماسنامیباشد که در بلغارستان کاشته میشود و تقریباً با واریته رزا سنتیفولیا که در پروینس کاشته میشود نزدیک است