افت تحصیلی و تاثیر آن بر جامعه
افت تحصیلی
مقدمه :
در جامعه امروز افت آموزشی و عدم موفقیت دانش آموز در مدرسه نگران کننده ترین مشکلی است که والدین و مربیان با آن مواجه هستند . ترک تحصیل ، اعتیاد و فشار روانی که ممکن است حتی منجر به خودکشی شود تنها برخی از مشکلاتی هستند که شکست در مدرسه به همراه دارد در بسیاری از موارد معضل افت آموزشی و شکست در مدرسه یکی از اولین علایم بروز مشکلات جدیدتر محسوب می شوند
ازآن جایی که پیامدهای افت آموزشی برای جامعه بسیار گرانبار است بررسی علل و عوامل موثر بر آن وهمچنین ارائه راهکارهای لازم برای رفع این مشکلات گوناگون و بغرنج ضروری به نظر می رسد.
جامعه آماری تحقیق کلیه دانش آموزان منطقه نوخندان افزون بر 800 نفر هستند .
روش اصلی این پژوهش پیمایشی است که دادههای آن بااستفاده ازپرسشنامه ومصاحبه انجام شده است
در گردآوری داده های تحقیق با توجه به اینکه نگارنده این مقاله سالها در سمت های مدیریت مقاطع سه گانه انجام وظیفه نموده است تا حدودی به مسائل کمی و کیفی آموزش و پرورش منطقه نوخندان واقف بوده لذا از طریق تدریس در دبیرستانهای منطقه کیفیت ( دانش آموز ، معلم ، امکانات و تجهیزات آموزشی ) را بررسی نموده و از آنجائی که معتقد است می توان با برنامه ریزی دقیق و مدون تا حدود زیادی در جهت کاهش افت تحصیلی گام برداشت پس از بررسی ابعاد مختلف افت آموزشی راهکارهایی جهت رفع مشکلات ارائه نمود . و امیدوار است با عنایت خدای بزرگ تحولات و پیشرفت ها به صورتی شکل گیرد که دردها درمان شوند و فرایند آموزش و پرورش در مسیری قرار گیرد که در مجموع انسانهایی از نظر رفتار متقی و پرهیزگار از جهت توانایی و مهارت کارساز و فعال به جامعه روانه کند .
بیان مسئله :
بررسی نتایج امتحانات دوره متوسطه منطقه نوخندان در سالهای اخیر حاکی از آن است که افت آموزشی خصوصا در مقطع دبیرستان مشهود و ملموس است .
باتوجه به اینکه آموزش و پرورش هر کشور کلید پیشرفت در تمامی زمینه ها است و آموزش کلید ورودی عبور از قرن 21 توصیف شده است لذا اهمیت این حرکت به خوبی آشکار می گردد .
مدعای این مقاله این است که دانش آموزان در مقطع دبیرستان خصوصا در پایه اول افت تحصیلی شدیدی داشته به طوری که می توان گفت این معضل مشکلاتی از قبیل ترک تحصیل ، انحراف ، بیکاری و اعتیاد و غیره ......ایجاد نموده است و پیامد آن برای جامعه بسیار زیانبار است .
بدین ترتیب بر اساس این مدعای تبیینی پرسش اساسی تحقیق را می توان چنین مطرح کرد :
سئوال تحقیق :
میزان افت تحصیلی در مدارس اداره آموزش و پرورش منطقه نوخندان چگونه قابل تبیین است .
هدف اصلی تحقیق توصیف و تبیین علل افت آموزشی در مدارس منطقه نوخندان و ارائه راه حل است.
مباحث نظری
بانگاهی به مطالعات و تحقیقات انجام شده درباره بهبود آموزش در کلاس درس ، مسائل آموزش و پرورش در قرن 21 - کیفیت آموزشی و تحصیل موثر - آموزش در عصر اطلاعات ، مشکلات و دیدگاه های تازه می توان پدیده افت آموزشی موجود در مدارس این منطقه را بر اساس متغیرهای زیر دسته بندی نمود.
1-3 پیشینه تحصیلی دانش آموزان :
برگزاری آزمونهای تکوینی و تحلیل نتایج آن در کلاس ، مدرسه و منطقه بیشتر حاکی از آن است که دانش آموزان ورودی جدید به مقطع دبیرستان پیشینه تحصیلی مطلوبی نداشته و در دروس مختلف از جمله ریاضی ، زبان خارجه ، فیزیک و شیمی و ادبیات و زبان فارسی دچار ضعف تحصیلی شدید بوده به طوریکه این ضعف تحصیلی عدم توفیق در امتحانات و تکرار پایه تحصیلی را پدید می آورد و ثمره آن ناکامی و عدم توفیق در تحصیل و تکرار پایه منشا و آثار متعددی است و بعضا آثار روانی پدید می آورد که نقش آنها را در متزلزل کردن سلامت دانش آموزان نباید از نظر دور داشت .
2-3 انگیزه آموختن
امروزه ادامه تحصیل برای دانش آموزانی که فاقد انگیزه و مفهوم روشنی از مسیر هستند نارضایت بخش و سرچشمه تشویش و نگرانی سایر دانش آموزان است . در کشورما و منطقه ما دانش آموزان به آموزش نگرش ابزاری دارند . وظیفه مدرسه و آموزش را گشودن فرصت ها به ویژه فرصتهای شغلی می دانند و هنگامی که آموزش و پرورش نتواند آن را برآورده سازد نتیجه آن دلسردی ، کسالت ، دشمنی و گسستن از مدرسه است .
در جامعه ما نبود شغل برای دانش آموختگان باعث گردیده دانش آموزان نسبت به تحصیل بی علاقه شده تحصیل را رها کرده و از همان ابتدا به کار مورد علاقه خود مشغول شوند .
3-3 محرومیت منطقه
فقر مالی ، جمعیت زیاد خانواده ها ، فقر فرهنگی ، پایین بودن سطح سواد والدین ، اعتیاد ، کمبود امکانات و تجهیزات آموزشی ، نداشتن ساختمانهای مجهز آموزشی ، نبود مدارس خصوصی و غیرانتفاعی از ویژگیها و شاخصه های منطقه نوخندان است که در افت آموزشی مدارس منطقه تاثیر بسزایی دارند که اهم آن عبارتند از :
1-3-3 فقر مالی
یکی از عواملی که کیفیت دانش آموز را تحت تاثیر قرار می دهد فقر است .
آموزش برای خانواده هایی که دچار فقر و تنگدستی می باشند فشار بیشتری ایجاد می کند و انگیزه آموختن را کاهش می دهد . به علاوه فقر توانایی های جسمی برای آموختن را تحت تاثیر قرار می دهد . دانش آموزانی که دارای سوء تغذیه می باشند عموما بی حوصله اند و آرامش فکری لازم را ندارند عموما افت تحصیلی در خانواده های فقیر بالاتر است و علت آن را باید در سوءتغذیه و عدم توانایی های لازم برای درس خواندن جستجو کرد .
2-3-3 جمعیت زیاد خانواده ها
اکثر خانواده ها در این منطقه پرجمعیت هستند و خانواده های پر جمعیت اغلب از فقر مالی نیز برخوردارند و چون قادر نیستند امکانات تحصیل را برای فرزندان خود فراهم آورند فرزندان آنها مجبورند با دشواری تحصیل نمایند و یا اصلا تحصیل نکرده و از همان ابتدا به کسب درآمد مشغول شوند .
3-3-3 فقر فرهنگی
والدین فرزندان این منطقه چون از تحصیلات پایین تری برخوردارند مشارکت کمتری در امر آموزش فرزندان خود دارند ، در چنین شرایطی آنان نسبت به آموزش و پرورش و پیشرفت تحصیلی فرزندان خود بی تفاوت بوده و زمینه افت آموزشی یا ترک تحصیل آنان را فراهم می آورند این در حالی است که نقش والدین در پیشرفت تحصیلی فرزندان یکی از عوامل بسیار مهم در ارتقاء کیفیت دانش آموزان قلمداد می شود ، همچنان که مطالعات بانک جهانی در 29 کشور گوناگون موید این حقیقت است که والدین دانش آموزان در ارتقاء کیفیت آموزشی از نقش والایی برخوردارند .
4-3-3 اعتیاد
آثار ویرانگر اعتیاد بر همه واضح و مبرهن است متاسفانه اکثر خانواده های دانش آموزان در این منطقه مصرف کننده انواع گوناگون مواد مخدر هستند . پر واضح است در خانواده هایی که پدر یا مادر و یا هر دو معتاداند قادر نیستند هزینه های تحصیل فرزندانشان را بپردازند و این مسئله زمانی تاسف برانگیزتر است که فرزند خانواده برای تامین مخارج اعتیاد والدین مجبور به رها کردن درس و تحصیل و کارکردن از سنین کودکی نماید .
5-3-3 کمبود امکانات و تجهیزات آموزشی
امکانات و تجهیزات آموزشی می تواند نقش موثری در کیفیت آموزشی داشته باشد . متاسفانه برخی از واحدهای آموزشی این منطقه هیچگونه جذابیتی نداشته ، فاقد هر گونه کتابخانه ، وسایل کمک آموزشی و تاسیسات زیربنایی هستند . با توجه به اینکه اینگونه امکانات کارایی تدریس را دوچندان می کند و چون در برخی واحدهای آموزشی موجود نیست دانش آموزان نیز رغبت کمتری به درس و تحصیل دارند .
6-3-3 مدارس خصوصی و غیر انتفاعی
منطقه نوخندان فاقد هر گونه مدارس خصوصی و غیرانتفاعی است .
در مدارس خصوصی چون والدین در هزینه ها مشارکت مستقیم دارند کیفیت معلمین پیوسته زیر سئوال است و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان هم در مدرسه و هم در خانه تحت کنترل شدید قرار دارد برعکس در مدارس دولتی چون مشارکت خانواده در هزینه های آموزشی کمتر است و عموما والدین از تحصیلات پایین تری برخوردارند نه تنها به کیفیت معلمین توجه کمتری می شود . بلکه پیشرفت تحصیلی فرزندان در منزل نیز به دقت دنبال نمی گردد پس می توان گفت نبود مدارس خصوصی در این منطقه مطلوب نیست و باعث عدم رقابت سازنده بین واحدهای آموزشی گشته و در نهایت افت تحصیلی را ایجاد می گردد .
7-3-3 نارضایتی معلمان
نارضایتی شغلی دبیران که از احساس نابرابری و تبعیض در محل کار سرچشمه می گیرد موجب کاهش کارایی وافزایش هزینه هادر محل کار می شود ، و پیامد آن افت تحصیلی دانش آموزان است .
تحقیقات انجام شده در این رابطه همواره این فرضیه را ثابت کرده است « هر چه میزان احساس بی عدالتی معلمان بالاتر باشد بر میزان نارضایتی شغلی آنان نیز افزوده خواهد شد .» با توجه به اینکه راه رسیدن به توسعه همه جانبه از بزرگراه توسعه انسانی می گذرد و توسعه منابع انسانی نیازمند تحقق عدالت اجتماعی و سپردن کار به افراد کاردان و اجرای اصل شایسته سالاری است اما متاسفانه مشاهده می شود علاوه بر آنکه کار به کاردان سپرده نمی شود تغییر مدیران نیز که رهبران آموزشی محسوب می شوند غالبا بر اساس وابستگیهای جناحی و سیاسی است و نه شایستگی افراد ، که این امر تاکنون به آشفتگی های بیشتر فعالیتهای آموزشی و اداری دامن زده است ثمره آن کاهش کارایی و عملکرد و افزایش هزینه ها در محل کار است
8-3-3 کیفیت حمایت و پشتیبانی اداره آموزش و پرورش منطقه نوخندان
اداره آموزش و پرورش بایستی قادر باشد تا در قالب قوانین ، مقررات و آئین نامه های اجرایی اهداف برنامه ریزان آموزشی را به مدارس هر منطقه ابلاغ و به تدریج شاهد تحولات پیش بینی شده باشند . سرعت ، دقت و رعایت تقویم زمان بندی شده برنامه ها باید به عهده اداره باشد و کارایی چنین دستگاه هایی می تواند نقش مهمی در کیفیت آموزشی مدارس باشد اما واقعیت ها نشان می دهد اداره آموزش و پرورش منطقه قادر نیست پشتیبانی های لازم را در اختیار مدارس قرار دهد و کیفیت آموزشی را ارتقاء دهد .
9-3-3 خدمات مشاوره ای
با توجه به اینکه وظایف مهم مشاوران توجه به تفاوتهای فردی دانش آموزان ، رفع سرگردانی آنها در انتخاب رشته تحصیلی و شغلی ، کمک به حل مسائل عاطفی ، روانی ، شخصی و خانوادگی آنان است به نظر می رسد ارائه خدمات مشاوره ای توسط مشاوران محترم محسوس و ملموس نبوده و در این رابطه نظرات دانش آموزان در مورد مشاوران گواه این قضیه است .
10-3-3 نظارت بر امتحانات
یکی از ابزارهای مهم اداره نظارت و کنترل دقیق بر امتحانات است که با کمک آن می تواند :
1-نحوه تدریس معلمین و کیفیت دانش آموزان را کنترل نماید .
2-بین مدارس یک منطقه رقابت سازنده ای بوجود آورد .
3- در توزیع امکانات و فرصتهای آموزشی تجدید نظر به عمل آورد .
4-از نظر تجهیز امکانات آموزشی به مناطق محروم توجه بیشتری مبذول دارد .
اما واقعیت ها نشان می دهد اداره تا کنون نتوانسته از این ابزار به خوبی در جهت کیفیت بخشی به آموزش مدارس استفاده نماید .
4-ارائه اقدامات و راهکارهای اجرایی در آموزشگاهها
به منظور جلوگیری از صرف هزینه های فراوان ناشی از مردودی دانش آموزان دوره متوسطه و چاره اندیشی برای از دست رفتن فرصتها و سالها عمر گرانبهای نوجوانان به منظور کاهش بخشی از اثرات روانشناسی تکرار پایه در دانش آموزان از قبیل ایجاد افسردگی ، اضطراب ، اغتشاش در نقش و هویت تحصیلی و اجتماعی ،کاهش اعتماد به نفس و انگیزه ادامه تحصیل و کاهش احساس سرخوردگی ، خشم نسبت به جامعه و پیامدهای دیگر مهمترین اقدامات و راهکارهای به شرح ذیل پیشنهاد می گردد :
1-اگر بپذیریم آموزش و پرورش توانایی های فردی را افزایش می دهد و این توانایی ها منشاء پیشرفت و تحولات در آینده است ، هر قدر کیفیت موسسات آموزشی بهتر باشد امکان تحرک و ظهور و بروز استعدادهای نهفته دانش آموزان نیز بیشتر است .
2-امروزه این حقیقت مورد تایید همکاران قرار گرفته که نقش دانش آموزان در ارتقاء کیفیت آموزشی ، به مراتب از سایر متغیرها نظیر ، کیفیت معلم ، امکانات و تجهیزات و سیاست های آموزشی ، به مراتب مهم تر است . کیفیت دانش آموزان عمدتا به توانایی های ذاتی ، محیط خانوادگی و اوضاع اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی والدین آنان است . هر قدر آمادگی آنان برای آموزش بیشتر باشد ، کیفیت آموزشی نیز ارتقاء سریع تری خواهد یافت .
3-کیفیت آموزشی را نه تنها در میزان توفیق دانش آموزان در طی مدارج تحصیلی و سطح نمرات آنان باید جستجو کرد بلکه تغییرات و تحولات که دانش آموزان ناشی از حضور در مدرسه دارند و بسیاری از مسائل اجتماعی ارزشمندی که در کنار درس و تحصیل می آموزند همگی می تواند در کیفیت دانش آموزان تاثیرگذار باشد .
4-بی شک بین هزینه سرانه هر دانش آموز و کیفیت آموزشی ارتباط وجود دارد ، می توان با تخصیص بهتر و عادلانه منابع با هزینه های کمتری به کیفیت برتر آموزشی دست یافت .
افت تحصیلی و تاثیر آن بر جامعه
افت تحصیلی
مقدمه :
در جامعه امروز افت آموزشی و عدم موفقیت دانش آموز در مدرسه نگران کننده ترین مشکلی است که والدین و مربیان با آن مواجه هستند . ترک تحصیل ، اعتیاد و فشار روانی که ممکن است حتی منجر به خودکشی شود تنها برخی از مشکلاتی هستند که شکست در مدرسه به همراه دارد در بسیاری از موارد معضل افت آموزشی و شکست در مدرسه یکی از اولین علایم بروز مشکلات جدیدتر محسوب می شوند
ازآن جایی که پیامدهای افت آموزشی برای جامعه بسیار گرانبار است بررسی علل و عوامل موثر بر آن وهمچنین ارائه راهکارهای لازم برای رفع این مشکلات گوناگون و بغرنج ضروری به نظر می رسد.
جامعه آماری تحقیق کلیه دانش آموزان منطقه نوخندان افزون بر 800 نفر هستند .
روش اصلی این پژوهش پیمایشی است که دادههای آن بااستفاده ازپرسشنامه ومصاحبه انجام شده است
در گردآوری داده های تحقیق با توجه به اینکه نگارنده این مقاله سالها در سمت های مدیریت مقاطع سه گانه انجام وظیفه نموده است تا حدودی به مسائل کمی و کیفی آموزش و پرورش منطقه نوخندان واقف بوده لذا از طریق تدریس در دبیرستانهای منطقه کیفیت ( دانش آموز ، معلم ، امکانات و تجهیزات آموزشی ) را بررسی نموده و از آنجائی که معتقد است می توان با برنامه ریزی دقیق و مدون تا حدود زیادی در جهت کاهش افت تحصیلی گام برداشت پس از بررسی ابعاد مختلف افت آموزشی راهکارهایی جهت رفع مشکلات ارائه نمود . و امیدوار است با عنایت خدای بزرگ تحولات و پیشرفت ها به صورتی شکل گیرد که دردها درمان شوند و فرایند آموزش و پرورش در مسیری قرار گیرد که در مجموع انسانهایی از نظر رفتار متقی و پرهیزگار از جهت توانایی و مهارت کارساز و فعال به جامعه روانه کند .
بیان مسئله :
بررسی نتایج امتحانات دوره متوسطه منطقه نوخندان در سالهای اخیر حاکی از آن است که افت آموزشی خصوصا در مقطع دبیرستان مشهود و ملموس است .
باتوجه به اینکه آموزش و پرورش هر کشور کلید پیشرفت در تمامی زمینه ها است و آموزش کلید ورودی عبور از قرن 21 توصیف شده است لذا اهمیت این حرکت به خوبی آشکار می گردد .
مدعای این مقاله این است که دانش آموزان در مقطع دبیرستان خصوصا در پایه اول افت تحصیلی شدیدی داشته به طوری که می توان گفت این معضل مشکلاتی از قبیل ترک تحصیل ، انحراف ، بیکاری و اعتیاد و غیره ......ایجاد نموده است و پیامد آن برای جامعه بسیار زیانبار است .
بدین ترتیب بر اساس این مدعای تبیینی پرسش اساسی تحقیق را می توان چنین مطرح کرد :
سئوال تحقیق :
میزان افت تحصیلی در مدارس اداره آموزش و پرورش منطقه نوخندان چگونه قابل تبیین است .
هدف اصلی تحقیق توصیف و تبیین علل افت آموزشی در مدارس منطقه نوخندان و ارائه راه حل است.
مباحث نظری
بانگاهی به مطالعات و تحقیقات انجام شده درباره بهبود آموزش در کلاس درس ، مسائل آموزش و پرورش در قرن 21 - کیفیت آموزشی و تحصیل موثر - آموزش در عصر اطلاعات ، مشکلات و دیدگاه های تازه می توان پدیده افت آموزشی موجود در مدارس این منطقه را بر اساس متغیرهای زیر دسته بندی نمود.
1-3 پیشینه تحصیلی دانش آموزان :
برگزاری آزمونهای تکوینی و تحلیل نتایج آن در کلاس ، مدرسه و منطقه بیشتر حاکی از آن است که دانش آموزان ورودی جدید به مقطع دبیرستان پیشینه تحصیلی مطلوبی نداشته و در دروس مختلف از جمله ریاضی ، زبان خارجه ، فیزیک و شیمی و ادبیات و زبان فارسی دچار ضعف تحصیلی شدید بوده به طوریکه این ضعف تحصیلی عدم توفیق در امتحانات و تکرار پایه تحصیلی را پدید می آورد و ثمره آن ناکامی و عدم توفیق در تحصیل و تکرار پایه منشا و آثار متعددی است و بعضا آثار روانی پدید می آورد که نقش آنها را در متزلزل کردن سلامت دانش آموزان نباید از نظر دور داشت .
2-3 انگیزه آموختن
امروزه ادامه تحصیل برای دانش آموزانی که فاقد انگیزه و مفهوم روشنی از مسیر هستند نارضایت بخش و سرچشمه تشویش و نگرانی سایر دانش آموزان است . در کشورما و منطقه ما دانش آموزان به آموزش نگرش ابزاری دارند . وظیفه مدرسه و آموزش را گشودن فرصت ها به ویژه فرصتهای شغلی می دانند و هنگامی که آموزش و پرورش نتواند آن را برآورده سازد نتیجه آن دلسردی ، کسالت ، دشمنی و گسستن از مدرسه است .
در جامعه ما نبود شغل برای دانش آموختگان باعث گردیده دانش آموزان نسبت به تحصیل بی علاقه شده تحصیل را رها کرده و از همان ابتدا به کار مورد علاقه خود مشغول شوند .
3-3 محرومیت منطقه
فقر مالی ، جمعیت زیاد خانواده ها ، فقر فرهنگی ، پایین بودن سطح سواد والدین ، اعتیاد ، کمبود امکانات و تجهیزات آموزشی ، نداشتن ساختمانهای مجهز آموزشی ، نبود مدارس خصوصی و غیرانتفاعی از ویژگیها و شاخصه های منطقه نوخندان است که در افت آموزشی مدارس منطقه تاثیر بسزایی دارند که اهم آن عبارتند از :
1-3-3 فقر مالی
یکی از عواملی که کیفیت دانش آموز را تحت تاثیر قرار می دهد فقر است .
آموزش برای خانواده هایی که دچار فقر و تنگدستی می باشند فشار بیشتری ایجاد می کند و انگیزه آموختن را کاهش می دهد . به علاوه فقر توانایی های جسمی برای آموختن را تحت تاثیر قرار می دهد . دانش آموزانی که دارای سوء تغذیه می باشند عموما بی حوصله اند و آرامش فکری لازم را ندارند عموما افت تحصیلی در خانواده های فقیر بالاتر است و علت آن را باید در سوءتغذیه و عدم توانایی های لازم برای درس خواندن جستجو کرد .
2-3-3 جمعیت زیاد خانواده ها
اکثر خانواده ها در این منطقه پرجمعیت هستند و خانواده های پر جمعیت اغلب از فقر مالی نیز برخوردارند و چون قادر نیستند امکانات تحصیل را برای فرزندان خود فراهم آورند فرزندان آنها مجبورند با دشواری تحصیل نمایند و یا اصلا تحصیل نکرده و از همان ابتدا به کسب درآمد مشغول شوند .
3-3-3 فقر فرهنگی
والدین فرزندان این منطقه چون از تحصیلات پایین تری برخوردارند مشارکت کمتری در امر آموزش فرزندان خود دارند ، در چنین شرایطی آنان نسبت به آموزش و پرورش و پیشرفت تحصیلی فرزندان خود بی تفاوت بوده و زمینه افت آموزشی یا ترک تحصیل آنان را فراهم می آورند این در حالی است که نقش والدین در پیشرفت تحصیلی فرزندان یکی از عوامل بسیار مهم در ارتقاء کیفیت دانش آموزان قلمداد می شود ، همچنان که مطالعات بانک جهانی در 29 کشور گوناگون موید این حقیقت است که والدین دانش آموزان در ارتقاء کیفیت آموزشی از نقش والایی برخوردارند .
4-3-3 اعتیاد
آثار ویرانگر اعتیاد بر همه واضح و مبرهن است متاسفانه اکثر خانواده های دانش آموزان در این منطقه مصرف کننده انواع گوناگون مواد مخدر هستند . پر واضح است در خانواده هایی که پدر یا مادر و یا هر دو معتاداند قادر نیستند هزینه های تحصیل فرزندانشان را بپردازند و این مسئله زمانی تاسف برانگیزتر است که فرزند خانواده برای تامین مخارج اعتیاد والدین مجبور به رها کردن درس و تحصیل و کارکردن از سنین کودکی نماید .
5-3-3 کمبود امکانات و تجهیزات آموزشی
امکانات و تجهیزات آموزشی می تواند نقش موثری در کیفیت آموزشی داشته باشد . متاسفانه برخی از واحدهای آموزشی این منطقه هیچگونه جذابیتی نداشته ، فاقد هر گونه کتابخانه ، وسایل کمک آموزشی و تاسیسات زیربنایی هستند . با توجه به اینکه اینگونه امکانات کارایی تدریس را دوچندان می کند و چون در برخی واحدهای آموزشی موجود نیست دانش آموزان نیز رغبت کمتری به درس و تحصیل دارند .
6-3-3 مدارس خصوصی و غیر انتفاعی
منطقه نوخندان فاقد هر گونه مدارس خصوصی و غیرانتفاعی است .
در مدارس خصوصی چون والدین در هزینه ها مشارکت مستقیم دارند کیفیت معلمین پیوسته زیر سئوال است و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان هم در مدرسه و هم در خانه تحت کنترل شدید قرار دارد برعکس در مدارس دولتی چون مشارکت خانواده در هزینه های آموزشی کمتر است و عموما والدین از تحصیلات پایین تری برخوردارند نه تنها به کیفیت معلمین توجه کمتری می شود . بلکه پیشرفت تحصیلی فرزندان در منزل نیز به دقت دنبال نمی گردد پس می توان گفت نبود مدارس خصوصی در این منطقه مطلوب نیست و باعث عدم رقابت سازنده بین واحدهای آموزشی گشته و در نهایت افت تحصیلی را ایجاد می گردد .
7-3-3 نارضایتی معلمان
نارضایتی شغلی دبیران که از احساس نابرابری و تبعیض در محل کار سرچشمه می گیرد موجب کاهش کارایی وافزایش هزینه هادر محل کار می شود ، و پیامد آن افت تحصیلی دانش آموزان است .
تحقیقات انجام شده در این رابطه همواره این فرضیه را ثابت کرده است « هر چه میزان احساس بی عدالتی معلمان بالاتر باشد بر میزان نارضایتی شغلی آنان نیز افزوده خواهد شد .» با توجه به اینکه راه رسیدن به توسعه همه جانبه از بزرگراه توسعه انسانی می گذرد و توسعه منابع انسانی نیازمند تحقق عدالت اجتماعی و سپردن کار به افراد کاردان و اجرای اصل شایسته سالاری است اما متاسفانه مشاهده می شود علاوه بر آنکه کار به کاردان سپرده نمی شود تغییر مدیران نیز که رهبران آموزشی محسوب می شوند غالبا بر اساس وابستگیهای جناحی و سیاسی است و نه شایستگی افراد ، که این امر تاکنون به آشفتگی های بیشتر فعالیتهای آموزشی و اداری دامن زده است ثمره آن کاهش کارایی و عملکرد و افزایش هزینه ها در محل کار است
8-3-3 کیفیت حمایت و پشتیبانی اداره آموزش و پرورش منطقه نوخندان
اداره آموزش و پرورش بایستی قادر باشد تا در قالب قوانین ، مقررات و آئین نامه های اجرایی اهداف برنامه ریزان آموزشی را به مدارس هر منطقه ابلاغ و به تدریج شاهد تحولات پیش بینی شده باشند . سرعت ، دقت و رعایت تقویم زمان بندی شده برنامه ها باید به عهده اداره باشد و کارایی چنین دستگاه هایی می تواند نقش مهمی در کیفیت آموزشی مدارس باشد اما واقعیت ها نشان می دهد اداره آموزش و پرورش منطقه قادر نیست پشتیبانی های لازم را در اختیار مدارس قرار دهد و کیفیت آموزشی را ارتقاء دهد .
9-3-3 خدمات مشاوره ای
با توجه به اینکه وظایف مهم مشاوران توجه به تفاوتهای فردی دانش آموزان ، رفع سرگردانی آنها در انتخاب رشته تحصیلی و شغلی ، کمک به حل مسائل عاطفی ، روانی ، شخصی و خانوادگی آنان است به نظر می رسد ارائه خدمات مشاوره ای توسط مشاوران محترم محسوس و ملموس نبوده و در این رابطه نظرات دانش آموزان در مورد مشاوران گواه این قضیه است .
10-3-3 نظارت بر امتحانات
یکی از ابزارهای مهم اداره نظارت و کنترل دقیق بر امتحانات است که با کمک آن می تواند :
1-نحوه تدریس معلمین و کیفیت دانش آموزان را کنترل نماید .
2-بین مدارس یک منطقه رقابت سازنده ای بوجود آورد .
3- در توزیع امکانات و فرصتهای آموزشی تجدید نظر به عمل آورد .
4-از نظر تجهیز امکانات آموزشی به مناطق محروم توجه بیشتری مبذول دارد .
اما واقعیت ها نشان می دهد اداره تا کنون نتوانسته از این ابزار به خوبی در جهت کیفیت بخشی به آموزش مدارس استفاده نماید .
4-ارائه اقدامات و راهکارهای اجرایی در آموزشگاهها
به منظور جلوگیری از صرف هزینه های فراوان ناشی از مردودی دانش آموزان دوره متوسطه و چاره اندیشی برای از دست رفتن فرصتها و سالها عمر گرانبهای نوجوانان به منظور کاهش بخشی از اثرات روانشناسی تکرار پایه در دانش آموزان از قبیل ایجاد افسردگی ، اضطراب ، اغتشاش در نقش و هویت تحصیلی و اجتماعی ،کاهش اعتماد به نفس و انگیزه ادامه تحصیل و کاهش احساس سرخوردگی ، خشم نسبت به جامعه و پیامدهای دیگر مهمترین اقدامات و راهکارهای به شرح ذیل پیشنهاد می گردد :
1-اگر بپذیریم آموزش و پرورش توانایی های فردی را افزایش می دهد و این توانایی ها منشاء پیشرفت و تحولات در آینده است ، هر قدر کیفیت موسسات آموزشی بهتر باشد امکان تحرک و ظهور و بروز استعدادهای نهفته دانش آموزان نیز بیشتر است .
2-امروزه این حقیقت مورد تایید همکاران قرار گرفته که نقش دانش آموزان در ارتقاء کیفیت آموزشی ، به مراتب از سایر متغیرها نظیر ، کیفیت معلم ، امکانات و تجهیزات و سیاست های آموزشی ، به مراتب مهم تر است . کیفیت دانش آموزان عمدتا به توانایی های ذاتی ، محیط خانوادگی و اوضاع اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی والدین آنان است . هر قدر آمادگی آنان برای آموزش بیشتر باشد ، کیفیت آموزشی نیز ارتقاء سریع تری خواهد یافت .
3-کیفیت آموزشی را نه تنها در میزان توفیق دانش آموزان در طی مدارج تحصیلی و سطح نمرات آنان باید جستجو کرد بلکه تغییرات و تحولات که دانش آموزان ناشی از حضور در مدرسه دارند و بسیاری از مسائل اجتماعی ارزشمندی که در کنار درس و تحصیل می آموزند همگی می تواند در کیفیت دانش آموزان تاثیرگذار باشد .
4-بی شک بین هزینه سرانه هر دانش آموز و کیفیت آموزشی ارتباط وجود دارد ، می توان با تخصیص بهتر و عادلانه منابع با هزینه های کمتری به کیفیت برتر آموزشی دست یافت .