انسانها در تماس با محیط زیست گاهی اثر سوء برآن گذاشته و گاهی نیز در اثر آلودگی های موجود در محیط ضرر می بینند. برای مهندسین بهداشت محیط لغت محیط زیست ممکن است بعد جهانی به خود بگیرد یا ممکن است یک ناحیه ای باشد که مشکلی در آن موجود است و یا راجع به حجم کوچکی از مواد مایع ، جامد یا گازی در یک راکتورخانه باشد.
برای هر عمل طبیعی آلودگی زا هر تغییر ناخوشایند فیزیکی، شیمیایی و یا بیولوژیکی شاخص طبیعت و برای هر حادثه ای که کیفیت محیط نزدیک یا مجاور را خراب می کرد حوادث طبیعی دیگری وجود داشت که کیفیت اولیه را به این محیط باز می گرداند.
نگرانیهای بهداشتی هر یک از سه محیط هوا، آب و زمین ممکن است میزبان مواد شیمیایی و بیولوژیکی که اثر سوء بر سلامت انسانها می گذارند باشند. تعداد زیادی از بیماریها می توانند به وسیله زائدات انسانی و حیوانی از طریق اجزای محیط زیست انتشار یابد.
شرح وظایف بهداشت محیط:
1-نظارت و پایش بر ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی و بیو لوژیکی آب آشامیدنی
2- نظارت بر اماکن عمومی و مراکز تهیه و توزیع و فروش مواد غذایی
3-نظارت و کنترل کیفیت مواد غذایی
4-بهسازی محیط روستا
5-اجرای پروژه های شهر سالم – روستای سالم
6-اجرای طرح توسعه پایدار روستاها BDN
7-نظارت بر اجرای طرح ادغام بهداشت مواد غذایی در سیستم شبکه
8- نظارت و پایش مراکز پرتوهای یونساز
9-نظارت و پایش ید موجود در نمکها از طریق ید سنجی
10-نظارت بر طرح مبارزه با دخانیات
11- پیگرد موارد متخلفین بهداشتی به دادگاه
12-نظارت و پیگیری تشکیل کمیته ستاد حوادث غیر مترقبه
13-پیگیری و نظارت بر فعالیتهای کمیته حفاظت از منابع آب استان
14-پیگیری مصوبات کارگروه بهداشت و درمان و تامین اجتماعی استان
15-نظارت و اجرای پروژه های مبارزه با حشرات و جوندگان
16-کنترل عفونت های بیمارستانی
17-اجرای برنامه های آموزش پرسنل
18- نظارت بر اجرای برنامه های آموزش صنوف
19- نظارت بر نحوه توزیع مواد گندزدا و سموم
20-نظارت و پیگیری و کنترل آلودگی هوا
21-نظارت بر نحوه دفع مواد زائد بیمارستانی
بهداشت حرفه ای شاخه ای از علم بهداشت است که با شناسایی ، ارزشیابی و کنترل عوامل زیان آور در محیط کار از بروز بیماریها و عوارضی که ممکن است توسط عوامل زیان آور فیزیکی ، شیمیایی ، بیولوژ یکی ، ارگونومیکی بوجود آید ، جلوگیری می کند .
کنترل عوامل تهدید کننده سلامت در محیط کار تا حد زیادی از ظهور عواقب و عوارض بعدی شامل بیماریها و حوادث شغلی و رکود اقتصادی و کاهش بهره وری بعلت از کار افتاذگی می کاهد برای اولین بار سقراط و ابوعلی سینا در آثار خود از دردهای شکمی قولنج مانند در بین کارگران نقاش نام برده اند که مسلما" با سرب موجود در رنگهای مصرفی ارتباط داشته است
تاریخچه بهداشت حرفه ای در ایران :
شروع فعالیتهای رسمی در زمینه ایمنی و بهداشت کار در ایران به سال 1325 همزمان با تشکیل وزارت کار و امور اجتماعی و تدوین قانون کار بر می گردد. در سال 1337 قانون مزبور با اصطلاحات و تغییراتی بصورت قانون به تصویب رسید که در این قانون وظایف مربوط به ایمنی و بهداشت کار بعهده اداره کل بازرسی کار محول گردیده بود .
این وضعیت تا قبل از سال 1362 ادامه داشت تا اینکه پس از تشکیل جلسات متعددی کارشناس و جلب نظر وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت بهداری وقت و پیشمهاد و تصویب نامه مورخه 3/10/1362 هیئت دولت و به منظور جلوگیری از دوباره کاری و ارتقاء کیفیت ارائه خدمات برای حفظ و بالا بردن سلامت شاغلین ، مسائل بهداشتی محیط کار و کارگران به وزارت بهداری محول گردید و انجام این وظیفه ، ابتدا واحدی تحت عنوان واحد بهداشت حرفه ای در دفتر کل خدمات بهداشتی ویژه تاسیس و سپس به اداره کل بهداشت حرفه ای تغییر نام یافت . اداره کل بهداشت حرفه ای در آن زمان مسئولیت حفظ و ارتقاء سطح سلامت نیروهای شاغل کشور در حرف مختلف را عهده دار گردید تا اینکه با تصویب قانون کار جدید درتاریخ آبانماه سال 1369 و به استناد ماده 85 این قانون وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی عهده دار نظارت بر مسائل بهداشتی درمانی کارگران و محیط کار و وزارت کار و امور اجتماعی عهده دار نظارت بر ایمنی و حفاظت فنی کارگران گردید .
در حال حاضر مسئولیت نظارت و اجرای برنامه ها و طرحهای بهداشت حرفه ای در کشور بعهده مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی میباشد .
هدفهای بهداشت حرفه ای
کمیته مشترک کارشناسان (WHO ) و(ILO) در سال 1953 هدفهای بهداشت حرفه ای را این چنین بیان کرده اند :
1- تامین ، حفظ و ارتقای سطح سلامت جسمانی ، روانی و و اجتماعی کارکنان همه مشاغل
2- پیش گیری از بروز بیماریهاو حوادث ناشی از کار
3- انتخاب کارگر یا کارمند برای محیط و شغلی که از نظر جسمانی و روانی توانایی انجام آن را دارد یا به طور اختصار تطبیق کار با انسان
استاندارد ایمنی و بهداشت شغلی ( OHSAS 18001: 1999 )
پنج شنبه ۲۴ فروردین ۱۳۸۵
مقدمه : با آغاز انقلاب صنعتی و انتقال تولید از کارگاههای کوچک به کارخانه های تولید انبوه، موضوع حفاظت از سلامت نیروی کار نیز از حالت فردی خارج و حالت عمومی تری به خود گرفت . پس از پیدایش مکتب روابط انسانی در مدیریت که براثر تجربیات هاتورن پدید آمد ، توجه به ایمنی منابع انسانی اهمیت بیشتری یافت. پس از بیان اهمیت وجود ایمنی در محیط کار ، پرسش اصلی این است که چگونه می توان ایمنی محیط کار را افزایش داد . به عبارت دیگر بهترین راه ارتقای وضعیت ایمنی محیط کار چیست ؟امروزه اهمیت مدیریت ایمنی در دستیابی به کارایی سازمان به طور فزاینده ای مورد توجه قرار گرفته است . مقررات ایمنی روز به روز سخت گیرانه تر می شود و از نگاه کارکنان نیز ایمنی شرط اولیه محیط کار است . حتی می توان گفت علت اصلی پیدایش سیستمهای مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی ، ایجاد راهی برای رعایت مقررات اجباری است که روز به روز سخت گیرانه تر می شوند . البته امروز همگان بر این باورند که ایمنی و بهداشت به سیستم مدیریت فعالی نیاز دارد چرا که ایمنی و بهداشت را نمی توان از طریق مقررات اجباری یا احساس جمعی و یا توسط یک فرد به تنهایی تامین کرد . OHSAS مخفف عبارت Occupational Health and Safety Assessment Series می باشد.
1 دامنه کاربرد : مشخصات این سری ارزیابی بهداشت حرفه ای و ایمنی ( OHSAS 18001 ) الزاماتی را برای یک سیستم مدیریت بهداشت شغلی و ایمنی ( OH & S ) معین می نماید تا یک سازمان بتواند با کنترل خطرات ( ریسک ها ) بهداشتی و ایمنی ، عملکرد خود را بهبود بخشد .OHSAS 18001 خود بیانگر معیار عملکرد بهداشتی و ایمنی خاصی نیست و کلیه جزییات لازم برای طراحی یک سیستم مدیریتی را نیز ارائه نمی دهد. مشخصات OHSAS 18001 در مورد هر سازمانی که مایل به اعمال موارد زیر باشد کاربرد دارد :