تحقیق مقاله بهداشت و ایمنی و رفاه کارکنان

چکیده

آینده کار و سازمانها به تفکر مجدد،نگاه نو و شکل گیری دوباره مدیریت منابع انسانی بستگی دارد. متخصصان منابع انسانی باید نگاهی نو به فلسفه خلقت و دنیای سازمانی امروز و رابطه آن با سیر تکامل زندگی بشری داشته باشند مدیران مهم ترین عامل تغییر در جوامع امروز هستند و متخصصان منابع انسانی ، خود می توانند عامل تغییر مدیران باشند و نگاه آنها را به منابع انسانی تغییر داده و تکامل بخشند.

تکنولوژی زندگی کردن در دهه های اخیر به شدت تغییر کرده است،اما روروانشناسی زندگی کردن تغییر وتحولی نداشته است. انسان امروز از آموزش های بسیار زیادی (در مقایسه با گذشته)

بهره می برد اما بصیرت کمتری دارد ،ثروت و درآمد بیشتری دارد، اما لذت کمتری می برد؛از امکانات بیشتری برخوردار است،اما سلامت کمتری دارد.در چنین موقعیتی،چالش اصلی حوزه مدیریت منابع انسانی این است که کمک کندتا توازنی بین کار و زندگی برقرار شود و از طریق سازماندهی مجدد کار شرایطی فراهم نماید که کارکنان در حین کار کردن و از طریق کارکردن رشد کنند و تعالی یابند.

انسان حتی در دوران غار نشینی و زمانی که از ابزار سنگی یا شکستن شاخه های درخت برای تهیه مایحتاج زندگی خود استفاده می کرده کم وبیش به فکر حفظ جان و مراقبت از سلامت اعضا خود بوده است و حتی گفته شده که در یونان و رم قدیم کارگران معادن از پوست مثانه بز به عنوان ماسک برای جلوگیری از وارد شدن گاز و دود به داخل ریه استفاده می کرده اند. با این حال اقدامات و تحقیقات جدی در زمینه امور ایمنی وبهداشت در محیط کار از پدیده های مربوط به انقلاب صنعتی در دنیاست به اعتقاد عده ای از محققین اصولاً میزان سوانح و ضایعات انسانی قبل از انقلاب صنعتی قابل ملاحظه نبوده که فکر مسئولین را به طور جدی به خود جلب نماید.

ایمنی وبهداشت در مشاغل مختلف ابعاد متفاوتی را در بر دارد از جمله این که در سازمانهای امروزی به نیروی انسانی اهمیت خاصی داده می شود.این اهمیت در مورد ایمن کردن کارکنان بانک و کاهش استرس کارکنان  به صورت گذاشتن شیشه ای  جلوی باجه ها جلوه می کند تا کارکنان در آرامش و دور از دخدخه های دیگر مشتریان پول مشتری مورد نظر را تحویل بگیرد.

مقدمه

افزایش بهره وری،ایمنی و بهداشت شغلی نیروی کار از جمله مسائل اصلی در صنایع می باشد.برخی مشکلات معمول در این راستا عبارتند از طراحی نا مناسب محل کار،عدم انطباق بین رقابتهای کارگر و الزامات شغلی،وجود محیط کار و مشاغل زیان آور،طراحی نامناسب سیستم انسان-ماشین و برنامه های ضعیف مدیریت.این مشکلات منجر به ایجاد مخاطرات در محل کار،ضعف سلامتی کارگران،صدمات ناشی از کار با تجهیزات می شود.

مدیران همواره به فکر افزایش کیفیت و کمیت کار هستند و تعداد کمی از آنان واقعاً به سلامت جسم و روح،ایمنی،رفاه و امنیت اجتماعی و اقتصادی کار کنان می اندیشند. در اواسط قرن و نوزدهم،اصولاًانتظارات مدیران از کارکنان بسیار بالا بود و در کشور های صنعتی، ساعات کاری  طولانی، شریط نامطلوب محیط کار و افزایش تولید را به کارکنان تحمیل می کرد. درقرن بیستم هم در کشور ها ی در حال توسعه،به ویژه در بخش خصوصی، انتظارات کارفرمایان از کارکنان بیش از حد بوده و شرایط نامطلوب کار،ساعات کاری طولانی وکارهای سخت و خارج از توان به کارکنان تحمیل می شده است .به همین سبب،اکنون دولتها برای جلوگیری از اجحاف کار فرمایان در حق کارکنان،قوانین و مقرراتی  را به منظور تضمین سلامت،ایمنی ،رفاه وامنیت کارکنان شاغل در بخشهای دولتی وخصوصی وضع واجرا می کنند.البته،تأثیر خود کارکنان،اتحادیه ها و نمایندگی کارکنان در ایجاد این قوانین و مقررات نادیده گرفت؛ ولی به هر حال،صرف نظر از این که این قوانین و مقررات از چه منابعی سرچشمه گرفته اند.

مطالعه و بررسی روابط زیست شناسانه میان فعالیتهای فیزیکی انسان با شرایط محیط کار آرگونومی نامیده می شود.آرگونومی در واقع،علم مطالعه کارآیی  و فعالیتهای اندام انسان است که ویژگی ها

و توانایی های ارگانیسم انسانی را مورد بررسی و تحقیق قرار می دهد و از این راه،شرایط کار را با انسان و انسان را با شرایط کار تطبیق می دهد.این علم،امروزه در ایجاد محیط امن کاری و کاهش سوانح در محیط کار،کاربرد فروانی دارد.

به هر حال ،باید توجه داشت ایجاد وتوسعه فعالیتهایی که سلامت،ایمنی،رفاه و امنیت اجتماعی کارکنان را تأمین می کنند،با آموزش و توسعه مدیران سطوح بالای سازمانی-بویژه مدیران پرسنل-ارتباط مستقیم دارند.بنابراین،لازم است با برنامه ریزی های آموزشی آنان را به اجرای این برنامه ها متعهد ساخت .در ذیل به شرح مختصر هریک از فعالیتهای مربوط به تأمین سلامت،رفاه و ایمنی کارکنان خواهیم پرداخت.

ارزش و اهمیت کار :

1- کار کردن وسیله ای برای صرف انرژی در راه مطلوب و حفظ تعادل فیزیولوژیکی بدن است .       

2- کار کردن وسیله ای برای ایجاد روابط اجتماعی با دیگران و ارضاء نبازهای روانی تا حد ممکن     .

3- از طریق کار فرد خود را جزئی از جامعه محسوب می دارد و نقش سازندگی خود را در جامعه ایفاء می کند .                                                                                                                        

4- از طریق کار کردن و مقایسه خود با دیگران انسان به ارزشیابی توانایی ها ومهارت ها و نیز کشف محدودیت های خود اقدام  می نماید بدین طریق فرد درصدد توسعه و گسترش مهارتهای شغلی و حرفه ای خود بر می آید .                                                                                                                

5- کارکردن نشانه ای از استقلال مالی است و مهمترین عامل ترقی و تعالی هر فرد و جامعه می باشد .

تاریخچه بهداشت شغلی :

اولین فردی که آثاری ارزنده در مورد بهداشت شغلی از خود به یادگار گذاشته است طبیبی از

ناحیه ساکسونی در ایتالیا بنام اگریکولا بود .پس از یازده سال از انتشار کتاب اگریکولا پزشک دیگری بنام پارا سلسوس کتابی در باره بیماریهای وابسته به شغل در بین کارکنان معدن و ذوب فلزات منتشر کرد . پس از آن در ایتالیا نوزادی پا به عرصه وجود گذاشت که بعدها به " پدر طب شغلی " مشهور گردید . وی شخصی بود بنام را مازینی که یکی از پیشگامان بزرگ قرن هفدهم در زمینه بهداشت کار می باشد . اوست که برای اولین بار به پزشکان توصیه می کند که علاوه برسوالاتی که در موقع معاینه از بیماران خود دارند شغل بیمار را فراموش نکنند و از همه بیماران خود بپرسند که " شغل شما چیست ؟" . در حال حاضر سازمان بین المللی کار  بهبود شرایط کار و استقرار عدالت اجتماعی در سطح بین المللی را هدف خود قرار داده است .

برنامه های بهداشت حرفه ای :

1- آزمایشات پزشکی قبل از استخدام- دوره ای و اختصاصی   

2- برنامه های مربوط به بهداشت محیط کار 

3- برنامه های مربوط به حفاظت و ایمنی                      

 4- ایجاد امکانات درمانی وکمک های اولیه

5- برنامه های مربوط به آموزش بهداشت                     

6- برنامه های مربوط به تغذیه       

7- برنامه های مربوط به ناتوانی                              

8- برنامه های روانشناسی کار      

معرفی بهداشت حرفه ای

تقریبا 45 درصد جمعیت دنیا و 58 درصد افراد بالای 10 سال در شمار نیروی کار جهانی قرار دارند.  تلاش آنها که بی تردید به توان ایشان بستگی دارد موجب استحکام پایه های اقتصادی جوامع

 می گردد .                                                                                                                  

بسیاری از افراد بیش از یک سوم زندگی پس از بلوغ خود را در محیطهای مخاطره آمیزمی گذرانند. طبق تخمین سازمالن جهانی بهداشت در سال 1995 سالانه 68 تا 157 میلیون مورد بیماری شغلی در اثر تماسهای شغلی مختلف ایجاد می شود                                                                                

بهداشت حرفه ای از جمله باارزشترین دارائیهای افراد جوامع و کشورهاست که بعنوان یک استراتژی با اهمیت نه تنها سلامتی شاغلین را در نظر می گیرد بلکه تاثیر مثبت و قابل ملاحظه ای در بهره وری و کیفیت محصولات – انگیزش کار – رضایت شغلی وکیفیت کل زندگی افراد جامعه دارد .                                                                                                                        

بیماریهای شغلی در اثر تماس مستقیم باعوامل مضر شیمیایی و بیولوژیکی و خطرات فیزیکی محل کار بوجود می آیند .اگرچه بنظر می رسد که اینگونه بیماریها شیوع کمتری نسبت به دیگر بیماریها دارند شواهد دال براین مدعاست که گروه عظیمی از مردم بخصوص در کشورهای در حال توسعه مبتلا به اینگونه بیماریها هستند.                                                                               

در بسیاری از موارد بیماریهای شغلی به حدی شدید هستند به فرد مبتلا را ناتوان از انجام کار می سازد . مع ذالک دو عامل پیشگیری از آنها را آسان می سازد : اول اینکه عامل مولد اینگونه بیماریها قابل شناسایی – اندازه گیری و کنترل است . دوم اینکه افراد در معرض خطر در دسترس می باشندو میتوان آنها را مرتبا تحت معاینه و درمان قرار داد . مضافا اینکه اینگونه بیماریها در صورت معالجه فوری در مراحل اولیه برگشت پذیر می باشند . در نتیجه تشخیص بموقع بیماریهای شغلی حائز اهمیت است .