تحقیق مقاله اعتیاد چیست؟

اعتیاد چیست؟

اعتیاد یک «بیمارى اجتماعی» است که عوارض جسمى و روانى دارد و تا زمانى که به علل گرایش «بیمار» توجه نشود، درمان جسمى و روانى فقط براى مدتى نتیجه‏ بخش خواهد بود و فرد معتاد دوباره گرفتار « مواد اعتیاد آور» می‏ گردد.

اعتیاد به مواد مخدر یکى از مهمترین مشکلات اجتماعی، اقتصادى و بهداشتى است که عوارض ناشى از آن تهدیدى جدى براى جامعه بشرى محسوب شده و موجب رکود اجتماعى در زمینه ‏هاى مختلف مى‌گردد همچنین ویرانگری‏ هاى حاصل از آن زمینه ساز سقوط بسیارى از ارزش‌ها و هنجارهاى فرهنگى و اخلاقى شده و بدین ترتیب سلامت جامعه را بطور جدى به مخاطره مى‌اندازد.

پدیده شوم قاچاق موادمخدر بیش از آنکه فعالیتى سوداگرانه، تجارى و اقتصادى در عرصه مافیاى اقتصاد بین ‏المللى باشد، ابزارى کارآمد، مؤثر و راهبردى در گسترش نظام سلطه صاحبان قدرت جهان بر کشورهاى توسعه نیافته است.

 تحلیلگران مسائل سیاسى و اجتماعى بر این باورند که در تهاجم و نفوذ فرهنگی، پدیده موادمخدر مهمترین عامل به تباهى کشیدن و انحطاط اخلاقى جوامع به شمار می‏ رود. متاسفانه گسترش دامنه مصرف موادمخدر در جامعه امروزى به حدى است که حتى قشر متفکر و تحصیل کرده را نیز به سمت خود کشانده است. مبارزه با اعتیاد نیز قطعاً بیش از آنکه ماموریتى در راستاى وظایف مصرحه نیروى انتظامى باشد، اقدامى است استراتژیک در مقابله با ابزار نظام سلطه جهانى در انحطاط اخلاقى جوامع با اهداف خاص سیاسی.

اعتیاد بعنوان یک آسیب اجتماعی، هیچ گاه بطور کامل ریشه‏  کن نخواهد شد، اما با تدبیر، اندیشه و تلاشى مخلصانه حداقل می‏توان آنرا به کنترل در آورد. در این راستا تلاش ما بر این است تا با ارتقاء سطح آگاهى اقشار مختلف جامعه پیشگیرى از اعتیاد را بر درمان معتادین مقدم بداریم. به امید روزى که جامعه‏ اى داشته باشیم که اگر هم در آن فرد معتادى وجود دارد، درصدد نجات خویشتن باشد.

آنچه در مورد اعتیاد و موادمخدر باید بدانیم :

اعتیاد به موادمخدر یکى از عوامل اصلى شیوع بیماری‏هاى ایدز و هپاتیت می‏باشد.

موادمخدر آنچنان آرام و بی ‏صدا برجسم و روان مصرف‏ کننده مستولى می‏گردد که هیچ معتادى آغاز اعتیاد خود را به یاد نمی ‏آورد.

اعتیاد سبب تباهى میلیون‏ها مغز فعال می‏شود که سرمایه‏ هاى آینده جامعه بشرى بشمار می ‏روند.

اگر درصد کمى از کودکانى که والدین آنها معتاد هستند به سوى بزهکارى سوق داده شوند، بعد از گذشت چندین سال تعداد بزهکاران در این مملکت به هزاران نفر خواهد رسید.

اعتیاد بیش از یک میلیارد نفر از اعضاء خانواده معتادان را در جهان بطور مستقیم با مشکلات ناشى از این آسیب مواجه نموده است.

موادمخدر منشاء وقوع بسیارى از جرائم اجتماعى نظیر قتل، تجاوز، سرقت و ... می‏باشد .

موادمخدر سالانه حدود 600 میلیارد دلار سود به حساب سوداگران مرگ واریز می ‏کند که این رقم چند صد برابر کل بودجه کشور ما و بسیارى دیگر از کشورهاى بزرگ دنیاست.

سالانه مقادیر قابل توجهى ازثروت ملى کشور به جیب سوداگران موادمخدر می‏رود.

قاچاقچیان بین ‏المللى موادمخدر براى رسیدن به مقاصد شوم خود به مدرن‏ترین تجهیزات تسلیحاتى و ارتباطى مجهز هستند.

75% از زندانیان کشور را بطور مستقیم و غیرمستقیم مجرمین موادمخدر تشکیل می‏دهند.

کشور ما در همسایگى بزرگترین تولیدکنندگان انواع موادمخدر جهان (افغانستان و پاکستان) موسوم به «هلال طلائی» و در مسیر ترانزیت موادمخدر قرار گرفته است و در ین راه خود نیز قربانى آن می‏گردد.

کشور ما در مقابله با ورود و شیوع این مواد خانمانسوز، بمنظور کنترل و حفاظت مرزهاى شرقى اقدام به احداث بیش از هزار کیلومتر جاده، ده‏ها پاسگاه مرزی، برجک و دیده‏بانى و حفر چندین کیلومتر کانال و ... نموده است و هزاران نفر از فرزندان این مرز و بوم نیز به فجیع ‏ترین وضع به شهادت رسیده‏ اند.

مراحل اعتیاد :

1- مرحله آشنایى

این مرحله با تشویق دیگران (مخصوصاً دوستان ناباب) یا از روى غرور و کنجکاوى خود فرد شروع می ‏شود.

2 مرحله شک و تردید :

در این مرحله فرد با مبارزه با امیال خود می ‏پردازد.

3 مرحله اعتیاد واقعى :

در صورت ادامه مصرف در مرحله شک و تردید فرد به مرحله اعتیاد واقعى مى رسد. در این مرحله پدیده «تحمل» باعث می‏شود که فرد به مرور زمان بر میزان مصرف خود بیفزاید تا به نشئگى قبلى برسد.

اعتیاد و خانواده

بیشترین تأثیر مخرب اعتیاد بر ارکان خانواده وارد مى آید، همانطورى که مؤثرترین عامل پیشگیرى از اعتیاد نیز نهاد خانواده است.

توصیه پیشگیرانه به والدین

 1. درباره مواد اعتیادآور (علل و عوامل مؤثر در مصرف مواد، خطرات، عوارض و علائم آن) اطلاعات کافى کسب کنید.

 2. مهارت‏هاى تربیتى خود را افزیش دهید.

 3. الگوى مناسبى براى فرزندان خود باشید و هرگز بر خلاف گفته خود عمل ننمائید.

4. فضایى ایجاد کنید که فرزندانتان در آن احساس آرامش کنند.

 5. به صحبت‏هاى فرزندانتان خوب گوش کنید. با لبخند، تکان دادن سر و استفاده از جملات مثبت نظیر «چقدر جالب»، «من این را نمی‏دانستم» و ... آنها را به گفتن بیشتر تشویق کنید.

 6. شرایطى ایجاد کنید که شما را محرم اسرار خود بدانند.

 7. از فرزندانتان انتظار نداشته باشید آرزوهاى برآورد نشده شما را تحقق بخشند.

 8. از قبل، خود را براى پاسخگویى به سئوالات کنجکاوانه فرزندانتان آماده نمائید.

ممکن است روزى از شما بپرسند که آیا تاکنون مواد مصرف کرده ‏اید؟ این فرصت خوبى است که علت عدم مصرف خود را به زبان سال‏هاى جوانى به آنها منتقل کنید، یا اگر احیاناً قبلاً مصرف کرده ا‏ید علت گرایش خود به مواد و سپس کنار گذاشتن آن را به ایشان بگوئید و اینکه حالا چرا می‏خواهید ایشان اشتباه شما را تکرار نکنند. بیاد داشته باشید که نباید مسائل را بیش از اندازه تشریح کنید مبادا کنجکاوى آنها برانگیخته شود.

 9. با تقویت قدرت اعتماد به نفس، تصمیم‏ گیرى و از بین بردن افسردگى وکم رویى فرزندان، آنها را در برابر شرایط آسیب‏ زا مقاوم سازید.

 10. راه مقاومت و پایدارى در برابر فشار همسالان را در خصوص مصرف موادمخدر به فرزندانتان بیاموزید تا از «نه» گفتن به آنها نهراسند.

11. موانع رابردارید. به فرزندانتان انگیزه داده و از آنها حمایت کنید.

 12. وقت بیشترى را با فرزندانتان صرف کنید. با آنان به رستوران، پارک، کوه، سینما و ... بروید. باتفاق آنان به موسیقى گوش دهید و از همه مهمتر به آنان ابراز عشق کنید و بگویید که دوستشان دارید.

 13. سعى کنید حتى آهنگ صدایتان ملایم و دوستانه باشد.

 14. مواضع خود را برابر سیگار، موادمخدر و الکل مشخص نموده، صریحاً آنرا به زبان بیاورید.

 15. عقاید خود را به زور به آنها تحمیل نکنید.

 16. نظم و قانون مناسب و سازنده مشخصى در خانواده برقرار سازید و براى سرپیچى از آن تنبیهات مناسبى در نظر بگیرید و قاطعانه آنرا به مرحله اجرا در آورید.

 17. سعى کنید در ساعات غذا خوردن همه اعضاء خانواده را دور هم جمع کنید.

 18. فرزندان خود را قبل از رسیدن به سنین بحرانى نسبت به مضرات و عواقب ویرانگر مصرف موادمخدر آگاه سازید.

 19. آنان را بیش از اندازه و بطور اغراق‏ آمیز نترسانید.

 20. از چگونگى دوست‏یابى و معاشرت فرزندان خود با دیگران آگاه باشید. با والدین دوستانشان ارتباط برقرار کنید. در صورتى که به منزل دوستشان رفتند حتماً از حضور والدین ایشان در منزل مطمئن شوید و به حضور سایر اعضاء خانواده اکتفا نکنید.

 21. به نحوه خرج کردن پول توسط فرزندانتان اهمیت بدهید.

 22. براى اوقات فراغت آنان برنامه ‏ریزى کنید. همواره آنان رابه مطالعه، ورزش و تفریحات سالم ترغیب نمائید و زمینه این امور را برایشان فراهم کنید.

 23. زمان مناسبى را به گفتگو اختصاص دهید. چرا که فرزند شما ارزش نصایحتان را با ارزش زمانى که به آن اختصاص داده ا‏ید می ‏سنجد.

 24. راهنمایی‏هاى خود را از طریق مربیان و دبیرانشان به آنها منتقل کنید. جوانان باورها و ارزش‏هاى خود را دارند. طبیعتاً اگر والدین بهترین نصایح را هم بگویند ممکن است آنها را نپذیرند. شنیدن نصایح شما از زبان مربیان و دبیرانشان تأثیر بیشترى بر آنها می ‏گذارد.

 25. بین فرزندانتان تبعیض قائل نشوید.

 26. تفکر انتقادى را که از ویژگی‏هاى دوران بلوغ و نوجوانى است، در فرزندان خود سرکوب نکنید.

 27. آنان را به رعایت اصول مذهبى و انجام فرائض دینى تشویق کنید.

 28. در انجام فعالیت‏هاى منطقى به فرزندان خود استقلال و آزادى بدهید.

 29. در رفتارهاى خود بیشتر دقت کنید. ممکن است با تمسخر یک معتاد و یا صحبت کردن با لحن افراد معتاد پیامى نادرست به فرزندتان منتقل کنید.

 30. اگر می‏خواهید مانع پویایى و رشد جسم و روان فرزندانتان نشوید، از انتقاد غیرسازنده، تمسخر و شرمنده کردن آنان مخصوصاً درمقابل دیگران جداً بپرهیزید.

 31. فرزندانتان را به خاطر رفتارهاى مثبت آنان تشویق کنید.

 32. در موقعیت‏هاى بحرانی، فشارها و تنش‏هاى روحی، راهنما و همراه فرزندان خود باشید.

 33. هرگز فضاى خانه را متشنج ننموده و از مشاجره و بحث‏هاى بیهوده بپرهیزید.

 34. مسئولیت و تکلیفى به فرزندان خود بدهید که با توان آنان متناسب باشد.

 35. در روابط خود با فرزندانتان همواره صادق و مهربان باشید.

 36. از تنها گذاشتن فرزندان خود در منزل، بویژه هنگامى که به مسافرت یا میهمانى می‏روید جداً خوددارى نمائید.

 37. به حس ششم خود توجه کنید. هر گاه در درون خود احساس کردید که مشکل خاصى وجود دارد حتماً آنرا جدى بگیرید.

 38. در صورت شک و تردید، وسائل شخصى و لباسهاى فرزندانتان را مخفیانه بازرسى نمائید.

 39. ترحم به معتادین محله ‏تان را خیانت به فرزندان خود بدانید.

 40. همواره در نظر داشته باشید که خانواده‏ ها در زمینه پیشگیرى از اعتیاد نقش بسیار مؤثرترى در مقایسه با نیروى انتظامى و سایر سازمان‏هاى مسئول بر عهده دارند.

 41. رعایت بسیارى از نکات مذکور منحصر به والدین نبوده بلکه سایر اعضاء خانواده بویژه برادران و خواهران بزرگتر را نیز در برمی ‏گیرد و چه بسا تاثیرپذیرى جوانان و نوجوانان از آنها در بسیارى از موارد بیش از پدر و مادر باشد.

توصیه پیشگیرانه (دوستانه) به جوانان ونوجوانان

 1. خطرات و عوارض مصرف مواد اعتیاد‏آور را خوب بشناس.

 2. به هر کس که به تو مواد تعارف کرد محکم و قاطع بگو «نه» اینکه ما بتوانیم به دوست خودمون «نه» بگیم خودش یک هنر است. افراد خوش فکر هر تعارفى که مخالف سلامتى شونه براحتى رد مى‌کنن.

 3. جوابهایى از قبل براى اصرار زیاد اطرافیانت آماده کن. پیشاپیش به این جمله ‏ها فکر کن «خیلى کیف  داره» ، «شنگول میشی» ، «سرحال میشی» و اگر کمى تردید کنى میگن: «بچه ننه‏ ای» ، «‌ترسویی» ، «اول تجربه کن بعد بگو بده» ، «هنوز مرد نشدی»، «پس چرا فلانى کشید و معتاد نشد ؟ و …

 4. موادمخدر را حتى یک بار هم امتحان نکن. هیچکس توى دنیا نمی‏تونه به تو اطمینان بده که یکبار مصرف کردن معتادت نمی‏کنه. اصلاً مگه معتادى وجود داره که بخاطر معتاد شدن مصرف مواد را شروع کرده باشه؟ پس این همه معتاد از کجا اومدن؟!!! یا دوست دارى پریدن از طبقه بیستم یک ساختمان یا لمس کردن سیم‏هاى بدون روکش برق را حتى براى یک بار هم امتحان کنی؟

 5. یادت باشه که کشیدن سیگار مقدمه ا‏یه براى اسارت در چنگال اعتیاد به موادمخدر.

 6. از رفت و آمد در مکان‏هاى آلوده و دوستى با افراد مشکوک پرهیز کن.

 7. از دوستى با افرادى که اختلاف سنى اونا با تو زیاده خوددارى کن.

 8. مواد اعتیادآور سم کشنده ا‏یه که اثراتش به تدریج ظاهر می‏شه.

 9. به صحبت‏هاى پدر و مادرت که خیرخواه‏ترین دوستان تو هستن اطمینان کن. ارتباطت را با اونا محکم کن.

 10. اعتقادات و پایبندى مذهبى خودتو تقویت کن.

 11. با مطالعه، ورزش و تفریحات سالم براى اوقات فراغت خودت برنامه ‏ریزى کن.

 12. اونى که موادمخدر رو به جوونا معرفى می‏کنه، چهره ‏اش فرقى با دیگران نداره. پس دوستان و نزدیکان خودتو خوب بشناس.

 13. بعضی‏ها فکر می‏کنن با بقیه فرق دارن و هر وقت که اراده کنن مى‌تونن مصرف مواد رو کنار بگذارن، در حالى که این طرز تفکر منجر به اعتیاد می‏شه.

 14. به هنگام سختى و ناراحتى با پدر و مادر و یا یک بزرگتر مطمئن و قابل اعتماد مشورت کن.

 15. اگه نمى‌تونى حرفتو به اونا بزنى مشاورین نیروى انتظامى با جان و دل حرفهاى تو رو می‏شنون و کمکت می‏کنن.

عوامل مؤثر در گرایش به مواد مخدر

1 عوامل فردى :

حتى اگر همه عوامل بوجود آورنده اعتیاد نیز مهیا باشد، باز در نهایت خود فرد براى مصرف مواد تصمیم می‏گیرد. ضعف ایمان و اخلاق، کنجکاوی، تمتع، معاشرت با دوستان ناباب و نداشتن اعتماد به نفس و ... از عوامل فردى گریش افراد به مصرف مواد می ‏باشند.

دستیابى به هیجانات دوره جوانی، تقلید از دوستان، خارج شدن از فشارهاى عصبى و روانی، فرار از مشکلات زندگی، غرور، کنجکاوی، مسائل جنسى و شکست‏هاى اجتماعی، همه از انگیزه ‏هاى مصرف مواد اعتیادآور در بین افراد جامعه بویژه جوانان محسوب می ‏گردد. بنابر این براى اینکه افراد بتوانند در مواقع خطر خود را از چنگ اعتیاد دور سازند، ارتقاء بخشیدن به توانایی‏هاى ایشان کاملاً ضرورى بنظر می‏رسد. افزایش مهارت‏هاى زندگى (مهارت حل مشکل، قدرت تصمیم ‏گیری، توانایى «نه» گفتن، هنر دوست‏یابى و ...) از عوامل حفاظت‏ کننده فردى است که اگر امروز آنها را به فرزندانمان نیاموزیم فردا در غیاب ما در مقابل اصرار دوستان قدرت مقاومت نخواهند داشت.

2 عوامل خانوادگى :

>>> ارتباطات کمرنگ عاطفی

وجود پیوند و ارتباطات عمیق خانوادگى نقش بسزائى در پیشگیرى از اعتیاد دارد و هر قدر این روابط به سردى گراید خطر اعتیاد در محیط خانواده نیز افزایش می ‏یابد.

>>> عدم مهارت والدین در تربیت فرزندان

وجود فرد معتاد در خانواده، سهل ‏انگارى در توجه به زنگ خطرها مثل مصرف سیگار، ایجاد تنش و درگیرى بین اعضاء خانواده، عدم گفتگو پیرامون اعتیاد در خانواده، فقر مادى یا رفاه اقتصادى خانواده دیگر عوامل گریش به مصرف مواد می‏ باشند.

>>> خانواده ‏هاى بدسرپرست، بی‏ سرپرست و تک ‏سرپرست

در این خانواده ‏ها به خاطر عدم وجود یکى از والدین و یا عدم صلاحیت آنان در تربیت آنان در تربیت فرزندان احتمال بروز اعتیاد افزایش خواهد یافت.

3 عوامل اجتماعى :

نابرابری ‏هاى اجتماعى و اقتصادی، در دسترس بودن مواد، تسلط گروه‏هاى اقلیت نژادی، بیکاری، رشد بی‏قواره صنعت، جنگ و بحران اقتصادی، عدم اطلاع ‏رسانى جامع و کامل در زمینه عوارض جسمی، روحى و اجتماعى اعتیاد، وجود باورهاى نادرست اجتماعى و ضعف فرهنگ مشاوره از عوامل مهم گرایش به سوء مصرف موادمخدر به شمار می ‏روند

مواد مخدر

  مواد سستى زا

  مواد توهم زا

  مواد توان افزا

 مواد مخدر

انواع فرآورده هاى گیاهان خشخاش، شاهدانه، کوکا و ترکیبات شیمیایى مشابه که مصرف آنها موجب اعتیاد می‏ گردد.

 مواد سستى ‏زا

موادى هستند که مصرف آن بر روى سلسله اعصاب مصرف‏ کننده اثر گذاشته و در نتیجه فعالیت فکرى و بدنى او را سست نماید. این مواد به دو دسته تقسیم می‏شوند :

- طبیعى ، مانند : استحصالات گیاه خشخاش، تریاک، شیره تریاک، مرفین

- مصنوعى ، مانند : هروئین، متادون، نرمتادون، پاپاورین، پتیدین، انواع و اقسام قرص هاى مسکن و آرام ‏بخش

 مواد توهم‏ زا

با مصرف این مواد فرد دچار اوهام حسى و بصرى می ‏شود. این مواد را هالوسینوژن می‏ گویند که شامل:

- طبیعى ، مانند : استحصالات گیاه شاهدانه،حشیش، بنگ، ماری‏جوانا، گراس، چرس؛ مسکالین، جو سیاه آفت ‏زده، برخى از قارچهاى حاوى مواد توهم ‏زا، دانه‏ هاى نوعى نیلوفر وحشی

- مصنوعی ، مانند : ال.اس.دی(L.S.D) ، دی‏ متیل تریپتامین (D.M.T) ، دی‏ اتیل تریپتامین (D.E.T)

 مواد توان‏ افزا

مصرف آن بر روى سلسله اعصاب تأثیر گذاشته و در نتیجه فعالیت فکرى و بدنى مصرف‏ کننده بیشتر و باعث هیجان می‏ شود. این مواد به دو دسته تقسیم می‏ شوند که عبارتند از :

- طبیعی ، مانند : برگ کوکا، کوکائین، کراک، برگ و ساقه برخى درختان مثل خات و کراتم و ناس