مزایای استفاده از اعتبارات اسنادی
الف- از نقطه نظر خریدار
1- فروشنده موقعی وجه اعتبار را از کارگزار دریافت می کند که اسناد حمل را تحویل دهد و این اسناد مطابق شرایط مندرج در اعتبار باشد.
2- امکان نظارت بر تاریخ حمل کالا و تاریخ نهایی پرداخت وجه اعتبار
3- دریافت اسناد حمل طبق مفاد توافق نامه
4- اطمینان از اینکه پرداخت وجه اعتبار به فروشنده پس از حمل کالا و انتقال مالکیت آن به خریدار، صورت می گیرد.
5- امکان تحصیل تسهیلات اعتباری در مقابل اعتبار گشایش یافته از بانک گشایش کننده اعتبار.
ب- از نقطه نظر فروشنده
1- اطمینان از اینکه با رعایت شرایط مندرج در اعتبار و پس از حمل کالا و ارائه اسناد مربوط وجه را دریافت خواهد نمود.
2- در دست داشتن تعهد بانک به جای اعتبار شخص خریدار
3- امکان تحصیل تسهیلات اعتباری در مقابل اعتبار گشایش یلفته از بانک خریدار برای تهیه کالای مورد سفارش
شرایط حمل کالا
یکی از عوامل موثر در قیمت کالای مورد معامله که در اوراق پیش فاکتور و مورد محاسبه قرار می گیرد. هزینه های مربوط به حمل کالا است که بستگی به شرایط حمل و وسیله حمل از مبدا تا مقصد را دارد، شرایط حمل حدود مسئولیت خریدار و فروشنده را در حمل و انتقال کالا مشخص می سازد و مسئولیت پذیری هر یک، در مبلغ در خواستی فروشنده برای بهای کالای مورد معامله اثر بسزایی دارد. در زیر به سه مورد از شرایط حمل که از سایر موارد متداولتر است به اختصار اشاره می شود.
الف) شرط فوب (free on board) FOB
فوب شرایط است در قرارداد فروش بین المللی که طبق آن فروشنده، کالا را در روی عرشه کشتی در بندر مبدا تحویل می دهد.
طبق این شرایط فروشنده متعهد است کالا را در بندر بارگیری مقرر در قرارداد فروش، روی عرشه کشتی تعیین شده از طرف خریدار،تحویل دهد. از اینرو ضرورت است که خریدار با یک واحد حمل و نقل (حمل کننده) دریایی قراردادی جهت حمل کالا به مقصد منعقد و فروشنده را از نام کشتی، محل بارگیری و همچنین تاریخ بارگیری مطلع سازد. فروشنده باید تا عبور کالا از (نرده) کشتی، تمامی هزینه های مربوط به کالا و خطرهای احتمالی متوجه به آن را تقبل نماید. مخارج بسته بندی ، بررسی و اخذ مجوز صدور و همچنین هزینه های بارگیری کالا روی کشتی در صورتیکه جزء کرایه حمل نباشد از جمله هزینه های مذکور محسوب می شوند. فروشنده موظف است پس از تحویل کالا روی عرشه کشتی، سند متداول و بدون نقصی مانند رسید افسر ارشد کشتی را که مبین تحویل کالا روی عرشه کشتی مقرر باشد، تهیه نموده، آن را همراه با سیاهه تجاری(فاکتور) و دیگر اسناد مرسوم، تسلیم خریدار نماید.
قیمت فروش کالا در معاملات مبتنی بر فوب که در سیاهه تجاری منعکس می شود، علاوه بر قیمت کالا، شامل تمام هزینه های می گردد که فروشنده برای آن تا هنگام تحویل کالا روی عرشه کشتی، به عمل می آورد. پس از عبور کالا از لبه کشتی، مسئولیت خطرات احتمالی متوجه کالا، از فروشنده به خریدار منتقل می گردد. همچنین از این لحظه به بعد خریدار باید کلیه مخارج کالا را تا رسیدن آن به مقصد، از جمله کرایه حمل و نقل، حق بیمه، هزینه تخلیه و حقوق و عوارض گمرکی از بابت ورود کالا را تقبل نماید.
ب) شرط سیف (cost insurance and freight) CIF
شرایطی است در قرار داد فروش بین المللی که طبق آن فروشنده ، کالا را روی عرشه کشتی در بندر بارگیری تحویل می دهد و حق بیمه و کرایه حمل آن را تا بندر مقصد تعیین شده می پردازد.
طبق شرایط سیف، فروشنده کالا را روی عرشه کشتی در بندر بارگیری تحویل می دهد و ترتیبات حمل و نقل و بیمه آن را تا بندر و مقصد فراهم می آورد . از این رو ضروری است که نام بندر مقصد در قرار دادهای مبتنی بر سیف مشخص باشد. در شرایط سیف مسئولیت فروشنده در قبال کالا هنگامی خاتمه می پذیرد که آن را به صورت بیمه شده در وری عرشه کشتی در اختیار متصدی حمل و نقل (شرکت کشتیرانی) قرار دهد.از این لحظه به بعد مسئولیت کالا با خریدار خواهد بود. به عبارت دیگر ، کالا به مسئولیت خریدار حمل می شود. منتهی فروشنده مسئول پرداخت کرایه حمل و حق بیمه دریایی آن است.
قیمت فروش کالا در معاملات مبتنی بر سیف علاوه بر قیمت خود کالا، شامل حق بیمه و کرایه حمل دریایی آن تا بندر مقصد مقرر در قرارداد فروش است.
ج) شرایط سی اند اف C & F
قرار داد مبنی بر سی انداف شامل قیمت وکرایه بوده و به موجب آن فروشنده موظف است به هزینه خود، ترتیبات حمل و نقل کالا را تا بندر مقصد مقرر در قرارداد فروش، فراهم آورد ، بدون آنکه خطر های احتمالی متوجه کالا را پس از قرار گرفتن آن در روی عرشه کشتی تقبل نماید. در واقع خطر از میان رفتن یا آسیب دیدن کالا و همچنین هر گونه افزایش هزینه، با عبور نسبت به بیمه حمل و نقل دریایی کالا نداشته و این امر بر عهده خریدار است . در صورتیکه خریدار پرداخت نماید.
بطور معمول وقتی که فروشنده ، قیمت سی اند اف رابرای فروش کالای خود پیشنهاد می کند. کرایه حمل، شامل هزینه های بارگیری نیز می شود و خریدار تنها مخارج تخلیه را پرداخت خواهد کرد.
انواع تخصیص ارز
اعتبارات اسنادی معمولا با استفاده از یکی از ارزهای مشروح زیر گشایش می یابند:
الف- ارز دولتی: نیاز به اخذ مجوز از وزارت صنایع، مراکز تهیه و توزیع و بانک ها دارد.
ب- در مقابل صادرات: نیاز به اخذ مجوز از وزارت صنایع، مراکز تهیه توزیع و بانک ها دارد.
ج- ارز صادارتی(با استفاده از واریز) نیاز به مجوز از وزارت صنایع،مراکز تهیه و توزیع و بانک ها دارد.
د- ارز رقابتی : نیاز به اخذ مجوز از وزارت صنایع، مراکز تهیه و توزیع و بانک ها دارد.
ه- ارز شناور: نیاز به مجوز از مراکز تهیه و توزیع و بانک ها دارد.
و- بدون انتقال ارز: نیاز به هیچ کدام از مجوزهای فوق نداشته و ممکن است وجوه لازم،خارج از سیستم بانکی تهیه و پرداخت شود.
تضمین های اعتبارات اسنادی
درخریدهای خارجی جهت حصول اطمینان از اینکه فروشنده به تعهدات خود عمل نماید تضمیناتی به شرح زیر وجود دارد:
- ضمانت نامه پیش پرداخت
- ضمانت نامه حسن انجام کار
- بیمه کالا
- گواهی بازرسی
- شرایط غیر مترقبه